Caput IV.

0831B

Obsecro itaque vos ego vinctus in Domino, ut digne ambuletis vocatione, qua vocati estis. Ego vos rogo, qui vestri causa sum vinctus, ut vos Dei Filium agnoscentes, digne tanto honore conversemini: quia una dignitas est, qua agnoscuntur propria instituta.

Cum omni humilitate, et mansuetudine, cum patientia. Et mentis et corporis. Humilitas vera nihil sibi vindicat, mansuetus nulli nocet, patiens nulli vicem reddit injuriae.

Supportantes invicem in charitate. Sufferunt et philosophi, sed non in charitate. Nos vero non ut laudari, sed ut ille, quem sustinemus proficiat, diligentes 0831C sustinere debemus.

Solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis. Per vinculum pacis in vobis unitas spiritus continetur. Multitudinis enim credentium erat cor unum, et anima una.

Unum corpus, et unus spiritus: sicut vocati estis in una spe vocationis vestrae. Unus Dominus, una fides, unum baptisma. Unum consensum debet habere in uno corpore omnium compago membrorum, quae ad unam spem sunt vocata salutis. Unde diligentius legere debent hunc locum hi qui, in saeculi occupationibus ligati, putant sibi licere peccare, et aliis non licere: cum omnes in unum corpus baptizati, eumdem spiritum acceperint, et in una spe vocati sint Dei. Sive sic: si unum spiritum habetis, et ex 0831D uno Patre Deo nati estis, nolite vobis de terrena nobilitate aliquid arrogare, ne vestram gloriam amittatis.

Unus Deus et Pater omnium. Etiam eorum, qui ex gentibus crediderunt.

Qui super omnes, et per omnia et in omnibus nobis. Super omnes virtutes, ut potens, per omnia opera sua: qui immensus omnibus Christianis, secundum quem habitare dignatur.

Unicuique autem nostrum data est gratia. Non multa sunt corpora per varietatem gratiarum, sed membra diversa.

Secundum mensuram. Non tam nostrae capacitatis, quam illius largientis.

0832A Donationis Christi. Ad quam gratiam, qui se aptaverit, ipsam consequitur: ut puta, qui studiosus legis est, sapientiam multam: oranti et jejunanti conceditur spiritus potestas.

Propter quod dicit: Ascendens in altum, captivam duxit captivitatem: dedit dona hominibus. Quos diabolus captivos tenebat ad mortem, Christus captivavit ad vitam: ad caput nostrum in coelestibus collocandum.

Quod autem ascendit, quid est nisi quia et descendit. Exponit cur dicatur ascendisse, quem nusquam non esse, non dubium est, secundum formam scilicet servi: ad quam non localiter, sed dignanter descenderat.

Primum in inferiores partes terrae. Infernum sub 0832B terra esse, nemo jam ambigat.

Qui descendit, ipse est et qui ascendit super omnes coelos. Qui descendit cum anima in infernum, ipse cum anima et corpore ascendit in coelum.

Ut adimpleret omnia. Gloria triumphantes, sive quae scripta sunt, sive dum jam humanitas cum divinitate unum effectum est.

Et ipse dedit quosdam quidem apostolos, quosdam autem prophetas. Contra Arianos, ut Filii et Patris una sit operatio. Nam ad Corinthios Deum Patrem dicit in Ecclesia ordinasse: hic vero Christum hoc dixisse, commemorat.

Alios vero evangelistas. Omnis apostolus, evangelista: non omnis evangelista, apostolus: sicut Philippus, qui erat unus ex septem.

0832C Alios autem pastores et doctores. Pastores vero omnes, qui sunt idonei ad alios instruendos. Omnis ergo pastor, doctor: non omnis qui doctor est, et pastor.

Ad consummationem sanctorum in opus ministerii, in aedificationem corporis Christi. Ut perficiantur sancti, sive eorum numerus impleatur, omnes sunt constituti ad aedificandam Ecclesiam, quae corpus Christi est: ut omnes ad perfectionem fidei perducant.

Donec occurramus omnes in unitate fidei. Hoc votum etiam falsis doctoribus inest, id est, volo omnes esse sicut me.

Et agnitionis Filii Dei. Ille agnovit gratiam Filii Dei, qui non peccat: quia omnis qui peccat, non videt eum, nec cognovit eum.

0832D In virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi. Qui enim se dicit in Christo manere, debet quomodo ille ambulavit, ambulare: et non annorum ejus aetatem, sed plenitudinem imitari.

Ut jam non simus parvuli fluctuantes, et circumferamur omni vento doctrinae. Ut non simus ignorantes, nec dubii, ac vacillantes, et more imperiti gubernatoris, omnis doctrinae vento nostrae fidei vela appendentes, ne facile naufragemus, aut ad portum perfectionis numquam pervenire possimus.

In nequitia hominum, in astutia. Nequitia hominum, astutis disputationibus a recto fidei cursu detorquet incautos.

Ad circumventionem erroris. Sive cum multi quoddam 0833A erroris sui remedium putent, si multos secum traxerint ad errorem: sive errantibus remedium sine labore promittentes, permanere faciunt in errore.

Veritatem autem facientes in charitate. Omnia inveritate propter charitatem Christi, et nihil in hypocrisi facientes.

Crescamus in illo per omnia. In illius perfectione ex omni parte crescamus.

Qui est caput Christus? ex quo totum corpus compactum, et connexum per omnem juncturam subministrationis secundum operationem. Ex capite connexum corpus, per omnem subjunctionem operationis crescit, dum se alterutrum membra aedificant diligendo: ita ut unumquodque membrum in sua mensura augeatur: hoc est, ut qui est per sapientiam oculus, 0833B in eorum numerum crescat, qui oculi officium gesturi sunt: et singula quaeque membra proficiant.

In mensura uniuscujusque membri augmentum corporis facit in aedificationem sui in charitate. Dum singula membra crescunt, majus efficitur corpus.

Hoc igitur dico, et testificor in Domino. Quos superius obsecraverat, hic in Domino obtestatione constringit.

Ut jam non ambuletis, sicut et gentes ambulant. Nolo, ait, solo vos nomine esse Christianos: et Deum ore confitentes, operibus denegare: sed quantum inter diabolum distat, et Deum, tanta differentia debent filii Dei a filiis diaboli in operibus discrepare. Ne Deum labiis honorantes, cordis timore longius assistamus, et dicatur de nobis: Sine causa 0833C colunt me: hoc est, ex mea cultura nullos accipient fructus.

In vanitate sensus sui. Vani sunt enim omnes homines, quibus non est sapientia Dei.

Tenebris obscuratum habentes intellectum. Scilicet ignorantia, et mundanarum rerum sollicitudinum caligine ac tenebris obscuratum.

Alienati a vita Dei. Illi ideo a vita alienati sunt Dei, quia ignorant: vos autem quia cognovistis Deum, sequi debetis.

Per ignorantiam, quae est in illis. Notandum, quia contemptus ignorantiam generavit.

Propter caecitatem cordis ipsorum. Dicentium, non est Deus.

Qui desperantes semetipsos tradiderunt impudicitiae. 0833D Desperantes poenam impiorum, et praemium justorum, necesse est ut praesentibus voluptatibus adhaereant, qui futura desperant: Venite et fruamur bonis, quae sunt, et caetera.

In operatione immunditiae omnis in avaritiam. Omnia crimina, immunditiae et avaritiae nomine comprehendit.

Vos autem non ita didicistis Christum: si tamen illum audistis, et in ipso edocti estis. Et sicut ille non gentili ritu vivatis. Ille enim vere Christum audivit, et ab ipso didicit, qui nullo similis vitio gentibus invenitur.

Sicut est veritas in Jesu. Sicut ille vere mortuus est et surrexit, ut nos vere in novitate ambulemus.

0834A Deponite vos secundum pristinam conversationem veterem hominem. Exposuit quid sit vetus homo, et quomodo deponatur: scilicet ut pristinos errores abjiciat hujus mundi, et non membris corporis, sed mente et conversatione mutetur.

Qui corrumpitur secundum desideria erroris. Faciens voluntatem carnalium cogitationum.

Renovamini autem spiritu mentis vestrae. Sicut Jeremias ait: Facite vobis cor novum, et spiritum novum.

Et induite novum hominem. Ex veteri intellige novum.

Qui secundum Deum creatus est in justitia, et sanctitate veritatis. Exposuit quid sit hominem ad imaginem Dei creatum: ut scilicet justus, et sanctus, et 0834B verax, sicut Deus: ut sanctitate veritatis, non vanitatis sit praeditus, hoc est, quae vanam hominum gloriam aucupatur, cum scriptum sit: Juste quod justum est persequeris.

Propter quod deponentes mendacium. Hic describuntur ipsae species castitatis, quibus novus homo cognoscitur.

Loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo: quoniam sumus invicem membra. Nemo suum circumveniat fratrem: quia unum corpus sumus, et non possunt alterutrum membra se fallere: nec enim manus illudit oculo, aut dentes lacerant membra, nisi forte ubi spiritus immundus inhabitat.

Irascimini, et nolite peccare. Ira non inebriet mentem, sed veritas dispenset: nec tuam injuriam, sed 0834C fratris animadverte peccatum.

Sol non occidat super iracundiam vestram. Ne scientiae lumen in tua indignatione deficiat.

Nolite locum dare diabolo. Irascendo, vel quolibet alio delicto. Porta enim diaboli est peccatum: sicut homo justus Spiritus sancti porta est.

Qui furabatur, jam non furetur: magis autem laboret. Alienos labores aliquando direptos, nunc suo labore compenset: et operando tribuat indigentibus, qui multos furando fecit egentes.

Operando manibus suis, quod bonum est: ut habeat unde tribuat necessitatem patienti. Non quod malum: sunt enim multae, vel inhonestae, vel malae artes, ut maleficia, et omnia, quae non ad naturae necessitatem, sed ad concupiscentiarum proficiunt voluptatem.

0834D Omnis sermo malus ex ore vestro non procedat. Non unus, nec duo, sed omnes mali sermones: in hoc Christiani debent esse crucifixi.

Sed si quis bonus est ad aedificationem fidei. Non silentium imposuit, sed qualitatem loquendi monstravit, ut omnis sermo fidem aedificet Christianam: et os nostrum solum appetat verbum Dei. Simul notandum, quia hoc universae Ecclesiae praecipitur.

Ut det gratiam audientibus. Hoc est quod alibi dicit: Sermo vester in gratia sit sale conditus: et in sermone nostro gratiam accipiant audientes.

Et nolite contristare Spiritum sanctum Dei. Hominibus loquens, comparationem inducit humanam, ut ex nobis intelligamus quantam Spiritui sancto injuriam 0835A facimus, cum donum ejus in aliqua peccati sorde polluimus: Et quia de hospitio suo nobis condolet: ideo sibi dolens tristis abscedit. Caeterum tristitia et ira et caetera hujusmodi in nobis passiones sunt, quia passibiles sumus: in Deo vero dispensationes Nos illa inviti patimur, ille voluntate ad nostram emendationem assumit. Et haec est, quae assumit Deum et hominem, harum conditionum diversitas et natura.

In quo signati estis in die redemptionis. Signaculum sancti Spiritus in die baptismi accepistis: novum signaculum habere coepistis.

Omnis amaritudo. In qua contristatur Spiritus sanctus. Recte autem posuit amaritudinem, quia ipsa est provocatio.

Et ira. Omnem aufert iram.

0835B Et indignatio. Indignatio ex superbia est, cum aliquem judicamus indignum: ideo eum nolumus sustinere.

Et clamor. Qui ex furore descendit, quem non habeant Christiani. Caeterum Isaias bene clamare jubetur. Sed et ipse Jesus clamabat in templo: Qui sitit, veniat, et bibar.

Et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia. Quae vel inimico potest vicem reddere.

Estote autem invicem benigni. Servat ordinem legis, ut non solum malitia tollatur, sed etiam benignitas inseratur.

Misericordes. Id est, condolentes.

Donantes invicem, sicut et Deus in Christo donavit vobis. Remittentes peccata, ne vobis dicatur: Serve 0835C nequam, omne debitum dimisi tibi: oportuit et te dimittere conservo tuo.