Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Praefatio.
S. Eusebii Hieronymi, Stridonensis Presbyteri, Operum Mantissa Continens Scripta Supposititia.
Pars Prima.-Epistolae.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola I. Pelagii Ad Demetriadem.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola II. Ad Geruntii Filias. De contemnenda haereditate.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola III. Ad Marcellam. Exhortatur ut adversa toleret.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola IV, Seu Consolatio Ad Virginem In Exsilium Missam.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola V. Ad Amicum Aegrotum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola VI. Ad Amicum Aegrotum. De viro Perfecto.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola VII. Instituit amicum in scientia divinae legis.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola VIII. De tribus virtutibus.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola IX. Ad Paulam Et Eustochium De assumptione beatae Mariae Virginis.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola X. De Assumptione B. Virginis Mariae.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XI. De honorandis parentibus.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XII. Seu Opusculum De Septem Ordinibus Ecclesiae.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XIII. Virginitatis laus.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XIV. De his quae Deo in Scripturis sanctis attribuuntur.
Epistola XV. Seu Damasi Symbolum.
Epistola XVI. Seu Explanatio Symboli Ad Damasum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XVII, Seu Explanatio Fidei Ad Cyrillum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XVIII. Ad Praesidium. De Cereo paschali.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XIX. De vera circumcisione.
Epistola XX, Seu In Susannam Lapsam Objurgatio.
Epistola XXI, Seu Explanatio In Psalmum XLI.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXII, Seu Explanatio In Psalmum CXVII.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXIII. Ad Dardanum. De diversis Generibus Musicorum.
Monitum In Sequentem Epistolam.
Epistola XXIV, Seu Sermo De Resurrectione Domini.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXV, Seu Sermo De Nativitate Domini.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXVI, Seu Sermo De Epiphania Domini.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXVII, Seu Sermo De Quadragesima.
Epistola XXVIII, Seu Sermo In Vigilia Paschae. De Esu Agni.
Monitum In Sequentem Epistolam.
Epistola XXIX, Seu Sermo De Resurrectione Domini.
Monitum In Sequentem Epistolam.
Epistola XXX. Ad Eustochium. De Vinculis beati Petri.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXI, Seu Tractatus De Observatione Vigiliarum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXII. Ad Pammachium Et Oceanum Exhortatoria.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXIII. Ad Quemdam Qui In Saeculo Poenitebat.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXIV. De diversis generibus leprarum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXV. Seu Homilia De Duobus Filiis, Frugi Et Luxurioso.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXVI. Valerius Rufino Ne Ducat Uxorem.
Epistola XXXVII. Seu Dialogus Sub Nomine Hieronymi Et Augustini. De origine animarum.
Monitum In Sequentem Epistolam.
Epistola XXXVIII. Seu Homilia De Corpore Et Sanguine Christi.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XXXIX. Seu Homilia Super Evangelium Matthaei.
Monitum In Sequentem Epistolam.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XLI. Ad Oceanum De Ferendis Opprobriis Hortatoria.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XLII. Ad Oceanum. De Vita Clericorum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XLIII. Ad Damasum. De Oblationibus altaris
Monitum In Epistolas Sequentes.
Epistola XLIV. Beatissimo papae Damaso Hieronymus.
Epistola XLV. Damasi Episc. Urbis Romae Ad Hieronymum Presbyterum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XLVI. Damasi Ad Hieronymum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XLVII. Hieronymi Ad Damasum.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XLVIII. Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Hieronymum.
Epistola XLIX. Hieronymi Ad Chromatium Et Heliodorum.
Epistola L. De Nativitate sanctae Mariae.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola LI. Ad Paulam Et Eustochium. De virtute psalmorum.
Epistola LIII. Guigonis De supposititiis B. Hieronymi epistolis.
Pars Secunda, Scripta Varii Generis.
De Formis Hebraicarum Litterarum.
De Formis Hebraicarum Litterarum.
Catalogus Quorumdam Operum Quae veteres nonnulli vel auctores vel mss. codd. laudant (falso tamen) Tamquam S. Hieronymi.
Admonitio De Subsequente Homilia.
Admonitio De Subsequente Homilia.
Ad Monachos.
Admonitio De Subsequente Regula.
Admonitio De Subsequente Regula.
Regula Monachorum Ex Scriptis Hieronymi Per Lupum De Olmeto Collecta.
Regula Monachorum Ex Scriptis Hieronymi Per Lupum De Olmeto Collecta.
Caput II. De tribus generibus monachorum in Aegypto commorantium.
Caput V. De utilitate Paupertatis.
Caput VI. De Correctione et Doctrina Praesidentis.
Caput VIII. De Laudibus, et Utilitate Eremi.
Caput IX. De periculo Vitae solitariae.
Caput X. De Periculo habitandi in urbibus.
Caput XI. De Abstinentia, et praecipue a carnibus.
Caput XII. De Abstinentia Philosophorum, antiquorum Sacerdotum, aliorumque Sanctorum.
Caput XIII. De temperatis Jejuniis.
Caput XIV. De Contemplatione, Oratione, et Lectione.
Caput XVII. De laboribus manuum.
Caput XVIII. De laude Religionis, et de inductione ad eam.
Caput XIX. De laude et detractione vitanda, et periculis hujus vitae.
Caput XX. De juramento, vindicta, mendacio, stultiloquio prohibendo.
Caput XXI. De patientia, reconciliatione et mortuis non lugendis.
Caput XXII. De tribulationibus et opprobriis perferendis.
Caput XXIII. De timore ultimi judicii, et defectu hujus vitae.
Caput XXIV. De virtute humilitatis et simplicitatis, ac tumenti animo vitando.
Caput XXV. De humilitate Christi, quem imitari debemus.
Caput XXVI. De justitia et vitae rectitudine.
Caput XXVII. De fide, spe, et timore.
Caput XXVIII. De charitate, et pace.
Caput XXIX. De infirmis et pauperibus recreandis.
Caput XXX. De poenitentia et misericordia Dei.
Caput XXXI. Finis concludens regulam.
Appendix Ad Regulam Praecedentem.
Appendix Ad Regulam Praecedentem.
Ejusdem Martini V P. M. Bulla Altera.
Regula Monacharum. Indigna prorsus, quae Hieronymo affigeretur, doctis probisque hominibus visa est. Sane neque est, in quo consarcinatoris diligentia
Caput Primum. De Charitate et Unitate servanda.
Caput II. De non habendo aliquid proprium.
Caput III. De eligendo sorores ad recipiendum et administrandum bona monasterii.
Caput IV. De Communitate et Humanitate servanda.
Caput V. De Simonia vitanda in recipiendo sorores.
Caput VI. De Obedientia exhibenda praelatis.
Caput VII. De regimine Abbatissae.
Caput VIII. De reverentia et subjectione erga abbatissam.
Caput IX. De correctione facienda et generali accusatione criminum in sexta feria.
Caput X. De vita mirifica sanctorum Patrum, quos in eremo reperit.
Caput XI. De vanitate scientiae mundialis.
Caput XII. De promptitudine adimplendi mandata.
Caput XIII. De sororum operibus faciendis.
Caput XIV. De officio et potestate Abbatissae.
Caput XV. De periculo praeeminentiae et dignitatis.
Caput XVI. De ordine in operibus Abbatissae.
Caput XVII. De jurisdictione Episcopi in sorores.
Caput XVIII. De ordine servando inter Episcopum et sorores.
Caput XIX. De praeposito presbytero post Episcopum sororibus adhibendo.
Caput XX. De ordine servando per sorores erga mares, et specialiter in loquendo.
Caput XXI. De fictitiis et nocivis sermonibus evitandis.
Caput XXII. De silentio, et diebus et horis debitis observandis.
Caput XXIII. De refrenatione linguae in loquendo.
Caput XXIV. De consortio marium fugiendo.
Caput XXV. De obsequiis servitricum quaerentium victum et necessaria sororibus.
Caput XXVI. De dulcedine contemplationis erga divina.
Caput XXVII. De clausura domus
Caput XXVIII. De detestatione pretiosarum vestium.
Caput XXIX. De periculo ambitionis vestium.
Caput XXX. De consideratione extremi diei judicii.
Caput XXXI. De abjectione exquirenda in vestibus.
Caput XXXII. De austeritate exquirenda in stratu.
Caput XXXIII. De matutino et modo dicendi divinum officium.
Caput XXXIV. De ordine dicendarum horarum primae, tertiae, extae et nonae.
Caput XXXV. De cibis et ordine comedendi.
Caput XXXVI. De sobrietate et jejunio.
Caput XXXVII. De lectionibus ad mensam.
Caput XXXVIII. De operibus sororum post prandium.
Caput XXXIX. De horis vespertinis, et Completorio.
Caput XL. De charitate servanda erga infirmas sorores.
Caput XLI. De auctoritate Episcopi et praepositi, circa observationes ordinis.
Admonitio De Sequenti Opusculo.
Admonitio De Sequenti Opusculo.
Canones Poenitentiales.
Admonitio De Subsequente Martyrologio.
Admonitio De Subsequente Martyrologio.
Epistola Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Beatum Hieronymum, De Opere Martyrologii Colligendo.
Epistola Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Beatum Hieronymum, De Opere Martyrologii Colligendo.
Beati Hieronymi Super Eo Ipso Ad Eosdem Responsio.
Beati Hieronymi Super Eo Ipso Ad Eosdem Responsio.
Martyrologium Vetustissimum S. Hieronymi Presbyteri Nomine Insignitum.
Martyrologium Vetustissimum S. Hieronymi Presbyteri Nomine Insignitum.
Festa Apostolorum. In vicem Prooemii.
Mensis Januarius: Habet dies triginta. Littera Indictionis.
Mensis Februarius. Habet dies XXVIII.
Mensis Martius. Habet dies XXXI.
Mensis Aprilis. Habet dies XXX. Litania indicenda.
Mensis Maius. Habet dies XXXI.
Mensis Junius. Habet dies XXX.
Mensis Julius Habet dies XXXI.
Mensis Augustus Habet dies XXXI.
Mensis September. Habet dies XXX.
Mensis Octobris. Habet Dies XXXI.
Mensis November. Habet dies XXX.
Mensis December. Habet dies XXXI.
Admonitio De Subsequente Libro.
Admonitio De Subsequente Libro.
Incipit Liber Comitis, Sive Lectionarius Per Circulum Anni.
Incipit Liber Comitis, Sive Lectionarius Per Circulum Anni.
Pars Tertia, Commentarii In Novum Testamentum.
Pars Tertia, Commentarii In Novum Testamentum.
Admonitio In Expositionem Sequentem.
Admonitio In Expositionem Sequentem.
Expositio Quatuor Evangeliorum De brevi Proverbio edita.
Expositio Quatuor Evangeliorum De brevi Proverbio edita.
In Evangelium Secundum Matthaeum.
In Evangelium Secundum Matthaeum.
In Evangelium Secundum Marcum.
In Evangelium Secundum Marcum.
In Evangelium Secundum Lucam.
In Evangelium Secundum Joannem.
In Evangelium Secundum Joannem.
Commentarius In Evangelium Secundum Marcum.
Commentarius In Evangelium Secundum Marcum.
Praefatio Falso ascripta beato Hieronymo presbytero in Evangelium secundum Lucam.
Praefatio Falso ascripta beato Hieronymo presbytero in Evangelium secundum Lucam.
Admonitio In Subsequentes Commentarios.
Admonitio In Subsequentes Commentarios.
Commentarii In Epistolas Sancti Pauli. Praefatio.
Commentarii In Epistolas Sancti Pauli. Praefatio.
In Epistolam Ad Romanos.
In Primam Epistolam Ad Corinthios.
In Primam Epistolam Ad Corinthios.
In Secundam Epistolam Ad Corinthios.
In Secundam Epistolam Ad Corinthios.
In Epistolam Ad Galatas.
In Epistolam Ad Ephesios.
In Epistolam Ad Philippenses.
In Epistolam Ad Colossenses.
In Primam Epistolam Ad Thessalonicenses.
In Primam Epistolam Ad Thessalonicenses.
In Secundam Epistolam Ad Thessalonicenses.
In Secundam Epistolam Ad Thessalonicenses.
In Primam Epistolam Ad Timotheum.
In Primam Epistolam Ad Timotheum.
In Secundam Epistolam Ad Timotheum.
In Secundam Epistolam Ad Timotheum.
In Epistolam Ad Titum.
In Epistolam Ad Philemonem.
Omnium Operum S. Hieronymi Distributio In Decem Tomos Comparata Cum Distributione Editionum Antiquarum Et Benedictina.
Index Generalis In Omnia Opera S. Hieronymi Illis, qui singulis tomis subjuncti sunt, Multo Locupletior.
Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
In Evangelium Secundum Marcum.
0560D
Initium Evangelii Jesu Christi Filii Dei, quod dicit Filii Dei, ostendit nativitatem secundum divinitatem: secundum carnem ostendit, dum dicit Jesus, Ecce mitto, id est, vox Patris: Angelum meum, id est, Joannem: ante faciem tuam, id est, Praecursorem Christi, notitiam ejus facientem. Vox Joannis est clamans, Christus est. In deserto, significat Judaeos, a Lege, a regno, et a sacerdotio derelictos; parate viam, id est, corda, sive opera; rectas facite 0561A ejus semitas, id est cogitationes cordis vestri. Per baptismum aquae, ostendit ablutionem corporis et animae: baptismum poenitentiae, remissio est peccatorum. Venit in domum Simonis Andreae, id est, ad Judaeos; diluculo valde surgens, ostendit adventum Christi, et initium novi Testamenti; abiit in desertum locum, id est, ad Judaeos; ibique orabat, id est, ibi praedicabat.
Non posset in civitatem introire. Hoc propter frequentiam populi; per paralyticum ostendit humanum genus: per lectum, corpus. A quatuor portabatur, hoc sunt quatuor elementa per quae constat homo, aut quatuor ordines Evangelii, aut quatuor virtutes animae, id est: fortitudo, justitia, prudentia, et temperantia. Fortitudo est pugnare contra 0561B vitia: justitia est diligere Deum ex toto corde, et proximum sicut seipsum: prudentia est providere futura: temperantia est omni irae imponere modum. Nudaverunt tectum, id est, historiam Legis patefacientes; submiserunt grabbatum, ostendit denudatam litteram Legis, manifestum sensum Evangelii.
Praecepit eis, ut in navicula sibi deservirent, id est, Ecclesia praedicarent. Ascendit in montem, significat ascensionem ejus cum carne in coelum; tonans, Christus est; filii tonitrui, apostoli sunt; nubes, prophetae; pluvia, praedicatio est. Lucerna sub modio, id est, qui pro cupiditate saeculi docet: sub lecto, id est, obscuritate delinquentium. Non est absconditum, quod non manifestetur; occulta lege Judaeorum, quae manifestata est gentibus. Homo qui seminavit, 0561C ostendit doctorem: quod seminavit, id est, verbum divinum; in terra, in corde hominum; dormientem, id est, nescientem; per noctem, adversitatem, sive ignorantiam ostendit; per diem vero prosperitatem, sive ignorantiam ostendit; per diem vero prosperitatem, sive scientiam ostendit; per germen, compunctionem cordis, per herbam, fidem operum; per spicam, perfectionem operationis; plenum fructum in spica, ostendit consummationem operum: per falcem, amputatio praesentis vitae, et consummatio saeculi.
Dimittens turbam Judaeorum, abiit in navem, id est, in Ecclesiam ex gentibus. Aliae naves erant cum illo, id est, diversae Ecclesiae haereticorum: per procellam venti, ostendit persecutiones contra fideles; 0561D fluctus mittebat, ut impleretur navis, ostendit persecutionem Antichristi, seu saevissimam, ut prope ad negationem veniant multi: dilecti a Deo, perseverant in fide. Dormire Christum in puppe, ostendit probationem fidelium in persecutione. Excitant eum, id est, invocant eum in persecutione, in adjutorium sibi. Facta est tranquillitas magna, id est, post persecutionem Antichristi, et post resurrectionem. Homo habens spiritum immundum, significat humanum genus; catenas disrumpens, ostendit gentes praevaricantes legem naturae suae: sive doctrinam 0562A philosophorum. Sic et Judaei disrumpentes litteram Legis, sive prophetiam. Concidit lapidibus, ostendit populum gentium adorantem lapides.
Homo sedens, vestitus ad fidem Jesu, ostendit vestitum fide, et charitate; sana mente, id est, pura atque sincera mente. Erogaverat substantiam suam in medicis, id est, quia totam fidem, et conversationem et spem suam in philosophis posuerat. Misit binos, ostendit duo Testamenta, ut eadem ubique praedicent: similiter et quia charitas in minus duobus non consistit. Per virgam, consolationem, sive disciplinam ostendit, ut Paulus ait: Quid vultis in virga veniam ad vos, an in spiritu mansuetudinis, et consolationis? Calciati sandalibus, pro tribus causis, propter spinas, id est, pro obligatione divitiarum, vel sollicitudine 0562B saeculi: propter frigus, id est, pro cupiditate mentis aut infidelitate: propter serpentes, id est, pro cupiditate mentis aut infidelitate: propter serpentes, id est, propter doctrinam haereticorum. Non duabus tunicis, id est, non dupla mente, nec dubietate inter fidem, et infidelitatem, non dupla fiducia in novo aut in veteri. Non sicut simulatores, qui ab hominibus laudem quaerunt; per coenam quam non subsequitur prandium, consummatio saeculi, quod veniente Christo consummationem suam vidit. Jam praeteriit hora, id est, littera Legis, unde ait, vetera transierunt, et ecce facta sunt nova.
Naves in medio maris, id est, Ecclesia in fluctuatione mundi. Jesus solus in mare, significat solus natus in terra sine tactu; ventus contrarius, ostendit 0562C persecutionem diaboli post ascensionem Christi in apostolos. Voluit praeterire eos, ostendit ad probandos eos. Genesareth portum aptum interpretatur. Abiit in partes Tyri et Sydonis, id est, ad gentes; ingressus in domo, id est, in mundum.
Neminem voluit scire, ostendit humilitatem. Non potuit latere, id est, quia opera ejus manifesta sunt semper. Per mulierem intelligitur primitiva Ecclesia. Procidit ante pedes Jesu, apostoli sunt, sine prius saturare filios, id est, Judaeos, ut percipiant mandata legis Evangelii: et si indigne judicaverint regnum Dei, tunc accipiant gentes illud. Invenit puellam jacentem super lectum, id est, invenit eam in pristino corporis sui. Per surdum et mutum, ostendit humanum genus; surdus erat qui non audiebat 0562D mandata Dei; nec dicere valebat mutus, quia confessionem laudis reddere non valebat, et confessionem fidei non habebat. Educit eum extra turbam, ostendit remotam vitam, quia in remotione semper cognoscit homo caecitatem peccatorum ad pristinam conversationem bonae naturae. Misit digitos in aures, cordis ejus: et aperuit os ejus, in confessione fidei. Suspiciens in coelo, ostendit ut omnes laudes Deo referrent: ingemuit, id est, pro peccatis generis humani, quae in mundo eminebant. Aliter, 0563A ut exemplum daret nobis, ut cum supplicationibus rogemus Deum.
Per caecum genus humanum ostendit: qui adduxerunt eum ad Jesum, ostendit doctores. Apprehensa manu, id est, dedit operationem. Eduxit eum extra vicum, ostendit remotionem contemplationis vitae, sive extra pristinam conversationem. Exspuens in oculos, per sputum, incarnationem Christi ostendit, per quam illuminatus est genus humanum: impositis manibus, id est, dedit adjutorium operationis.
Video homines velut arbores, hic ostendit exemplum humilitatis, ut nullus extollatur de virtutibus, sed minorem et inferiorem se existimet omnibus. Iterum imposuit manus super oculos: et aperti sunt, 0563B ostendit quia aperuit corda hominum, ut viderent scientiam Dei clare, et sine dubio crederent: restitutus est, id est, in bonis operibus.
Misit illum in domum suam, id est, revocavit illum ad pristinum mundanae naturae: descensio Christi de monte, ostendit ejus descensionem e coelis. Hic discipuli ordinem tenent prophetarum vel patriarcharum. Turbae inquirentes ab eis, adventum Christi ostendit: quod turbae legem a prophetis et patriarchis conquirebant. Salutabunt eum, hic salutem pro humilitate intelligit. Qui attulit filium suum, ordinem tenet patriarcharum: filius genus humanum ostendit: per spumam superbiam ostendit: per stridorem dentium, per arescere, avaritiam ostendit. Discipuli non potuerunt curare: hic discipuli 0563C figuram tenent patriarcharum, quia neque prophetae neque patriarchae potuerunt curare humanum genus, nisi veniens Christus suo sanguine redemit illum, ut ait propheta, frater non redemit, id est, Moyses per Legem, redimit homo, id est, Christus. Ab infantia, id est, prima aetate generis humani: dixit, pater infanti, Credo, adjuva incredulitatem meam, ostendit dixisse, si deest fides, adauge. Multum discerpens eum: ostendit, quia quando vidit diabolum evasurum de terra in fine mundi: tunc datur illi potestas, ut faciat quantum vult propter electos Dei: cum vidit se de unoquoque homine per confessionem, et poenitentiam expelli, tunc contra illos plus suscitavit vitia, et crudelissimas impugnationes. Factus est velut mortuus, hic exemplum ostendit: 0563D purgatum hominem, id est, qui per confessionem et poenitentiam, mortificat semetipsum. Hic videtur duo miracula fecisse Jesus, a daemonio curavit, et quasi mortuum suscitavit: sic suscitavit genus humanum a morte peccatorum, et liberavit a daemonio servitutis; per molam, circuitus saeculi ostenditur: per asinum immunditia peccatorum.
Mergere in mare, id est, humiliare se in sacculo per poenitentiam, vel perire in proprio peccato: quia levius est pro se solo poenam sustinere, quam 0564A et alii a regno Dei disturbent. Per vermes ostendit sero poenitentes, semper comedit illum in poena, quia dum spatium habuit non emendavit. Omnis igne salietur: per ignem accensio Spiritus sancti intelligitur, quia sicut omnis caro periit sine sale, ita et omnis homo sine scientia verbi Dei infatuetur. Habete salem in vobis, id est, habete sapientiam Dei in vobis. Veniunt in finibus Judae, ostendit in futurum reversuros ad fidem Christi Judaeos.
Ultra Jordanem, id est, ad gratiam baptismi. Sinite parvulos venire ad me, hic parvuli tenent figuram gentium: discipuli qui prohibebant, figuram tenent Judaeorum. Camelos per foramen acus non posse transire, nisi depositis oneribus: sic et Judaei, nisi deposito onere peccatorum, sive divitiis, non possunt 0564B intrare in regnum Dei. Quid relinquit Petrus qui dixit, Nos omnia relinquimus? ostendit quia multum relinquit homo, qui semetipsum postponit. Praecedat eos, id est, praecedat oves suas exemplis: per calicem, ostendit passionem; per baptismum, mortificationem, sive dormitationem Ecclesiae. Sicut Adam per tria peccavit, id est, concupivit, praevaricavit, superbe egit: ita et Christus tres dies fuit in sepulcro: similiter et proinde ter mergitur homo sub unda baptismi: unde ait Apostolus: Consepulti enim sumus cum Christo per baptismum; in morte enim ipsius baptizati sumus. Qui voluerit in vobis primus esse, erit omnium servus: hic ostendit doctores Ecclesiae: caecus tenet figuram gentium. Sedebat juxta viam, id est, juxta fidem.
0564C Clamabat ad Jesum, Miserere mei. Moralis sensus: cum incumbimus in oratione, tunc turba, fantasma, mentes fidelium increpant, ut taceant, dum volunt nos excludere ab oratione perseverantibus nobis. Tunc Jesus stans, secus nos: stare enim divinitatis est, transire vero humanitatis est: praecepit illos vocare, id est, per praedicationem apostolorum: vocat gentes ad fidem. Projecit vestimenta sua, id est, pristinam conversationem suam: exsiliens, id est, de ignorantia ad scientiam, de infidelitate ad fidem. Invenietis pullum alligatum, ostendit gentes alligatas, cum culpa peccatorum: super quem nemo sedit, id est, ubi nullus doctor praedicavit: Solvite, et adducite ad me, id est, per praedicationem adducite ad fidem.
0564D Vidit arborem fici, ostendit quia longe erat fides Judaeorum a Christo. Non erat tempus ficorum, id est, non erat tempus Judaeorum, ut crederent, quod se indigne judicaverunt regnum. Non sinebat vas transferre per templum, id est, corda fidelium. Non vult Christus aliud fieri opus, vel transire nisi quod sanctum est: tradi eam colonis, id est, custodire Legem: torcular, hoc est templum Salomonis; aliter ostendit martyrium. Venit ad synagogam, synagoga 0565A saepe custodia angelorum: turrem, hoc est Lex: ejecerunt eum extra vineam, id est, de Judaeis ad gentes. Aliter de civitate Jerosolyma in montem Calvariae.
Vidua misit duos nummos, quod est, quadrans, per quos intelligit hominem quadrantem, qui se Deo obtulit. Quaecumque petieritis, credentes in oratione, fient vobis: quomodo sic sanctus Paulus dicit: Ter rogavi Dominum pro stimulo, et non recessit a me. Diabolus petiit, ut tentaret Job, et permisit eum Deus. Paulus non est exauditus, ut per ipsum stimulum coronaretur: diabolus exauditus est, ut per ejus tentationes Job coronaretur. Proinde Apostolus ait, Nescimus quid petamus, nisi Christus, qui interpellat pro nobis. Gens adversus gentem, id est, paganorum 0565B adversus christianorum. Moraliter caro adversus animam: regnum diaboli contra regnum Christi: vitia carnis adversus spiritum bonae operationis. Terrae motus, id est, de infidelitate ad fidem, id est, corpus sive anima audiendi verbum Dei. Stantibus propter me in testimonia illis, id est, si crediderint testimonium vestrum: erit illis ad vitam: et si non crediderint, erit illis ad poenam.
De die et hora nemo scit, nisi Pater, ostendit pro parte corporis, quia corpus Christi Ecclesia est. Quod dicit nescitis tempus, id est, exitum uniuscujusque, sive consummationem saeculi.
Homo peregre profectus est, id est, Christus de mundo cum carne ad coelum: reliquit domum suam, id est, Ecclesiam: doctoribus uniuscujusque operis, 0565C id est, uniuscujusque gratiae virtutis: per genitorem, episcopum ostendit, sive doctorem. Sero super Sodomam pluit ignis, et sulphur de coelo: media nocte percussa est Aegyptus in primogenitis suis: mane subversa est Sodoma, et ascendit favilla ejus usque ad coelum. Ne veniat repente, inveniat vos dormientes, id est, in ignorantia, seu in securitate negligentiae.
Fregit alabastrum, significat corpus Christi vulneratum in cruce: per unguentum confessio fidei ostenditur: caput Christi Deus Pater est. Quaerebat opportune, ut traderet eum, ostendit quia opportune tempus advenerat ad perditionem Judaeorum, sive Judaeae, et opportunitas redemptionis Ecclesiae. Primo die azymorum, id est, die Jovis; azyma sinceritatis 0565D facta est Ecclesia. Transitus quatuor modis dicitur, id est, de mundo ad Patrem, de Judaeis ad gentes, et nos de infidelitate ad fidem, de morte ad vitam.
Homo languenam aquae bajulans, figuram tenet apostolorum, sive successorum et baptizatorum, per quos baptismum efficitur: languena baptismus Trinitatis significat. Pascha manducare cum discipulis suis, ostendit se cum discipulis ad Judaeos: aliter manducat in membris suis qui est Ecclesia. Per coenaculum altior via ostenditur: per stratum magnum 0566A amplectitudo Ecclesiae ostenditur. Agnum immolatum in Aegypto: ostendit immolatum in novo Testamento mysterium corporis et sanguinis; quod vetus sacrificium Judaeorum recessit, id est sanguis hircorum et taurorum: nam nostrum sacrificium, quod vinum dicitur Melchisedech, oblatum est, revertente Abraham de caede. Pro quid sigillatim interrogabant, ostendit ut nullus confidat de conscientia sua. Relicto syndone, fugiit nudus ab eis, ostendit relicta malitia Judaeorum; nudus fugiit, ostendit quod Apostoli nudi a superstitionibus Judaeorum abierunt ad gentes. Calefaciebat se Petrus ad ignem, significat tepiditatem apostolorum, et suam negationem et infidelitatem Judaeorum.
Videbunt filium hominis sedentem a dextris virtutis, 0566B ostendit quia vidit illum Stephanus: vidit et Saulus, quando prostratus fuit in via: viderunt, et alii plures. Pilatus interpretatur os malleatoris: qui format, non formatur: ita et persecutores formant animas justorum ad regnum coelorum; ipsi informes remanserunt a gratia Dei. Spineam coronam Dominus in se suscepit, ut spinas peccatorum nostrorum ablueret: unde dictum est Adae: Spinae et tribuli germinentur tibi: de tertia hora quod dicit Jesum crucifixum, ostendit eum judicatum, ut crucifigeretur: sexta hora levatus est in cruce. Eli, Eli lamma sabactani, quod est, Deus, Deus meus, quare me dereliquisti, ostendit pro parte carnis, non secundum divinitatem relinqui, quia unitas est potestatis. Reliquit carnem filii ad horam in passione, ut per proprium filium 0566C adoptatos filios haberet. Sicut spongia plena cavernas aceto: ita et Judaei pleni erant superstitionibus, et acerba doctrina. Joseph figuram tenet primitivae Ecclesiae ex gentibus. Mercatus est syndonem, per pretium syndonis ostendit confessionem fidei: per syndonem ostendit mortificationem Ecclesiae, sive gratiam baptizatorum: involutum corpus Jesu in syndone novo, id est, circumdato Christi Ecclesia, et revocationem regenerationis: per monumentum et syndonem, ostendit altare in quo corpus Christi ponitur. Aliter Ecclesia, qui receperunt Christum per fidem in cordibus suis: sive manducandum corpus illius, et sumendum sanguinem ejus. Petra Christus est.
Monumentum scissum petra, ostendit Ecclesiam 0566D aedificatam de latere Christi. Advolvit lapidem ad ostium monumenti; ostendit absconsum Christum in lege et prophetia; per revolutum lapidem, ostendit apertam historiam legis, Christum, in novo Testamento. Non est hic, id est, non est apud Judaeos, sed apud gentes. Ite, dicite discipulis et Petro: nominat pro negatione, ut non desperaret, et pro principatu apostolatus.
Maria de qua ejecerat septem daemonia. Per septem daemonia ostendit totam vitam illius inquinatam, quia per septem dies volvitur. Praedicate Evangelium 0567A omni creaturae, id est, omni homini: quia homo partem habet cum alia creatura, cum angelis intelligere, vel discernere, cum jumentis videre et sentire, cum arboribus vivere: lignum vivit ex viriditate, sic et homo per juventutem: cum lapidibus esse, quia sicut lapides, sunt et homines credentes.
Daemonia ejicient: sive spiritaliter, sive corporaliter; linguis novis loquentur, sive diversis linguis; nova lingua praedicatio Evangelii est: serpentes tollent, id est, venenum serpentinum, sive doctrinam haereticorum; si mortiferum biberint, non eis nocebit, nec doctrina haereticorum; super aegros manus, id est, sive corporis, sive animae. Tres legimus cum corpore de mundo assumptos in coelum: Dominus 0567B elevatus est a sua virtute, quia nec per concubitum genitus, nec per concubitum generans, sed ex virgine natus est: Enoch ablatus est, quia per concubitum generans: Elias cum curru raptus est, quia per concubitum genitus est, non per concubitum generans, quia virgo permansit.