Epistola XXXIII. Ad Quemdam Qui In Saeculo Poenitebat.

I. Ad te surgo hominem, quem scio esse fidelem. Ad te increpatio mea festinat, quem sentio esse superbum. 0242B Poenitere te asseris, qui totus in saeculo conversaris. Poenitere te asseris, qui ea quae vomeras, iterum sumis. Poenitere te asseris, qui dum opera diaboli sequeris, Dominum praetermittis. Scire a te desidero quid poeniteas. Nescio quid sit tua poenitentia. Poenitere te asseris qui dum justitia Dei praecinctus es, superinduxisti superbiam. Poenitere te asseris, qui dum alienam carnem sequeris, sic fatigaris, ut canis reversus ad vomitum suum: sicut canis famidus, aut sus a calore defecta in limum terrae postrata. Quae sit tua poenitentia, non invenio. Ambulavi in locum poenitentiae et non inveni poenitentiam tuam. Tu qui saeculum deserueras, iterum ibidem inveniris. Qui carnis superbiam deposueras, submittis humerum, ut iterum portes. Qui avaritiae 0242C dederas dorsum, denuo illi obviam reverteris. Qui vanitati remedium (( forte repudium)) dederas, iterum reverteris in gratiam ejus. Qui pompam saeculi fugaveras, iterum in manus illius incidisti. Ambulas autem superbus et elatus cervice, nescis, scriptum esse: Quid nobis profuit superbia, et quid honestas cum jactatione nobis contulit? Iterum dictum fuisse: Transierunt omnia illa tamquam umbrae (Sap. V, 8, 9) ?

II. Fidelem te meministi qui per aquam baptismi fueras renovatus: sicut scriptum est: Lavamini, mundi estote: auferte nequitias ab animis vestris (Isa. I, 16) . Illos ad lavandum hortatur: tu autem cum esses mundus, sordidus factus es. Non potes jam denuo lavari: sicut dicit Petrus ad Dominum: Domine, non solum pedes, sed et manus lava, et caput 0242D et me totum. Qui semel lotus est, denuo non indiget lavari (Joan. XIII, 9, 10) . Si vis autem ut iterum emunderis, da eleemosynam, et ecce omnia tua munda sunt. Quia eleemosyna est, quae purgat omnem sordem. Humilia te in omnibus, et coram Deo invenies gratiam. Subditus esto, et obsecra eum, ne aemuleris ut nequiter facias. Nam qui malignantur, exterminabuntur. Ora Dominum quotidie cum lacrymis, si forte peccata tua solventur. Quoniam superbis Deus resistit, humilibus autem dat gratiam (Jac. IV, 6) . Memento filium in longinquo positum, luxuriose vivendo substantiam in meretricibus dispensasse; postea humilis factus, reversus est in semetipsum et ait: Quanti mercenarii in domo patris mei abundant 0243A panibus: et ego hic fame pereo? Surgam itaque, et vadam ad patrem meum, et dicam illi: Pater, peccavi in coelum et coram te, jam non sum dignus vocari filius tuus: fac me sicut unum de mercenariis tuis (Luc. XV, 17, seqq.) . Pater autem cum vidisset humilitatem filii, et nimis inopia defessum, misericordia commotus est: pro filio humili occidit vitulum saginatum. Memento ergo, fili, quoniam Christus pro te mortuus est, qui ante fuerat vitulus saginatus. Filius autem illius major contristatus est. Quare occisus est Christus, qui erat vitulus saginatus? Pater autem illius corripiebat illum, dicens: Fili, tu semper mecum es, et omnia mea tua sunt: Gaudere te oportet, quia hic filius meus mortuus fuerat, et revixit: perierat, et inventus est. O quam beatum populum, 0243B pro quo Christus mortuus est: quale gaudium pater portat, quando quod mortuum fuerat, reviviscit: et quod perierat, inventum est!

III. Ecce sanus jam factus es: noli peccare, ne tibi aliquid deterius contingat. Attende ergo unde cecideris, et plange, et age poenitentiam. Si quo minus, veniet Dominus tibi, et movebit candelabrum tuum de loco suo, nisi poenitentiam egeris. Memorare, fili, Christum reliquisse nonaginta novem justos, et quaesisse unum hominem peccatorem: et inventum in invio, humeris suis reportasse. Vel illam mulierem quae perdiderat drachmam, hoc est, Ecclesiam hominum peccatorum: et accendisse lucernam, hoc est Christum, qui est lumen justitiae et illa inventa in stercore, convocasse amicas vel vicinas, id est, Ecclesias 0243C gratulasse super inventum hominem peccatorem: et a stercore erectum collocasse eum cum principibus populi sui: hoc est, cum apostolis et prophetis. Ecce quid faciat poenitentia hominis peccatoris: qui dum in stercore jacet, cum principibus invenitur. Poenitentem hominem dico, qui diebus ac noctibus ingemiscit et peccata sua eleemosynis redimit. Poenitentiam hominem dico, qui plangit quia fecit malum: et rogat Dominum, ut etiam non faciat quod admiserat. Poenitentem hominem dico, qui post concupiscentias suas non vadit, et a voluntate sua se prohibet. Poenitentem hominem dico, qui diligit quod ante neglexerit, et quod fecerat obliviscitur. Adhaereant in te quae bona sunt: et quae mala sunt deleantur. Si poenitentiam non egeris, incides in 0243D manus Domini secundum magnitudinem ejus. Diverte a malo, et fac bonum: inquire pacem, et persequere eam (Psalm. XXXIII, 15) ; sicut scriptum est: Omisi mala, et quaesivi bona. Fac ergo dignos fructus poenitentiae: et non dixeris: Peccavi: et quid accidit mihi triste?

IV. Non adjicias peccatum super peccatum, et dicas, miseratio Domini magna est. Scito autem quod misericordia et ira ab illo est. Revertere ad Dominum, et plange dicendo: Tibi soli peccavi, et malum eoram te feci (Psalm. L, 6) . Delicta juventutis meae, et ignorantiae meae ne memineris, Domine (Psalm. XXIV, 7) . Ne avertas faciem tuam a me, et ne declines in ira a servo tuo. Adjutor meus es tu, ne derelinquas me, 0244A Domine, neque despicias me, Deus salutaris meus (Psalm. XXVI, 9) . Ne projicias me a facie tua, et spiritum sanctum tuum ne auferas a me (Psalm. L, 13) . Sana animam meam, quia peccavi tibi. Libera me de ore leonis, et averte oculos meos ne videant vanitatem. Illumina faciem tuam super servum tuum: et salvum me fac in tua misericordia. Adhaesi testimoniis tuis, Domine: noli me confundere. Ne tradideris me in manus tribulantium me. Custodi me, Domine, ut pupillam oculi, sub umbra alarum tuarum protege me. Peccatum meum cognitum tibi feci, et injustitias meas non abscondi. Confitebor tibi, Domine Deus, in toto corde meo. Domine, exaudi orationem meam, et clamor meus ad te veniat. Non avertas faciem tuam a me, in quacumque die tribulor, inclina ad me aurem tuam. 0244B In quacumque die invocavero te, velociter exaudi me. Fac mecum signum, Domine, in bonum: ut videant qui oderunt me, et confundantur. Remitte mihi, Domine, ut refrigerer, priusquam abeam, et amplius non ero.

V. Ecce poenitentia hominis humiliantis se: quomodo veniam non habebit qui taliter ingemiscit? Quis non audiat illum, et moveatur? Quoniam qui se humiliat exaltabitur, et qui se exaltat humiliabitur (Luc. XIV, 11) . Quid gloriaris in malitia, qui potens es in iniquitate? Melius est te non vovere, et reddere, quam vovere, et non reddere. Poenitentem te dicis, et carnis libidine delectaris. Peccata tua non desinunt ambulare, et tu dicis quod sedeant. Peccatori autem dixit Deus, quare tu enarras justitias meas, et assumis 0244C Testamentum meum super os tuum? Tu vero odisti disciplinam, et projecisti sermones meos retrorsum. Si videbas furem, currebas cum eo: et cum adulteris portionem tuam ponebas. Os tuum abundavit nequitia, et lingua tua concinnabat dolos. Sedens adversus fratrem tuum detrahebas: et adversus filium matris tuae ponebas scandalum. Haec fecisti, et tacui. Existimasti inique quod ero tui similis: arguam te et statuam contra faciem tuam. Intelligite haec qui obliviscimini Dominum: nequando rapiat, et non sit qui eripiat. Sacrificium laudis honorificabit me, et illic est iter quo ostendam ei salutare meum (Psal. XLIX, 16 seqq.) .

VI. Ecce qualis comminatio Domini in hominem peccatorem. Tu qui dicis, qui asseris te poenitere: ubi est poenitentia tua? Exclusa est per superbiam 0244D et contemptum: sequi Deum praetermisisti. Audi, fili, et retrahe pedem tuum de saeculo, cui renuntiasti. Poenitere ergo de omni pompa iniquitatis. Apprehende fidem quam ante perdideras, ut consentires diabolo et tenebris, et Dominum, qui lux est, post dorsum reliqueras. Memorare, fili, quid est. Misericordiam volo, et non sacrificium (Ose. VI, 6) . Miserebitur tibi Dominus: si haec cum legeris, facias, et per obedientiam poenitentiam sequaris. Verum si de toto corde poenitentiam egeris, si Dominum prae oculis habueris, si amissa voragine poculi venenosi, calicem salutaris acceperis, si die ac nocte in lege Domini meditaveris, si omnem sollicitudinem tuam super illum miseris; tunc gaudebis et exsultabis 0245A in Domino, qui vicisti malignum. Tunc erit merces tua copiosa in coelis, quia taliter in opera Domini laborasti: tunc erit Dominus adjutor tuus in die judicii: tunc stabis cum magna fiducia a dextris Domini cum sanctis suis, et dicet vobis: Venite, benedicti Patris mei, percipite regnum praeparatum, quod praeparavit vobis Pater meus qui est in coelis (Matth. XXV, 34) . Injustis autem dicetur: Ite in ignem aeternum, quem praeparavit Pater meus diabolo et angelis ejus. Ubi ignis non exstinguetur, et vermis eorum non morietur. Tunc ibunt justi in vitam aeternam: impii autem et peccatores in ignem aeternum (Ibid., 41, 46) .