Caput Primum. De Obedientia.

0321B Accipe ergo, fili, doctrinam nostram, ea simplicitate et veritate, qua didicimus (( Al. dicimus)), quia non quaerimus hominum gloriam (Deus testis est), nec ad hoc loquimur, ut humanas amicitias aucupemur, ne nostrae adulationis sermone, et nos, et alios decipiamus: nec ut apud homines aliquid videamur, sed ut apud Deum homines magna mereantur. Hoc est itaque totum, quod apprehensa manu insinuare tibi cupio. Et (( Al. add. revera)), ut simpliciter motus mentis meae fatear, nunc monachi incunabula moresque discutimus.

Si vis igitur ad vitam ingredi, serva praecepta: hoc est, ab omni illicito, quo prohiberis, recedas, et ad omne bonum, quod juberis, promptus accedas. Respice sanctum virum Pammachium, et ferventissimae 0321C fidei Paulinum presbyterum: qui non solum divitias, sed seipsos obtulerunt, qui contra diaboli tergiversationem, nequaquam pellem pro pelle, sed carnes, et ossa, et animas suas Domino consecrarunt: qui te, et exemplo, et eloquio, id est, et opere, et lingua possint ad majora perducere. Nobilis es? et illi, sed in Christo nobiliores. Dives, et honoratus? et illi, immo ex divitibus, et honoratis, pauperes et inglorii, et idcirco ditiores, et magis inclyti, quia pro Christo pauperes et inhonorati. Contemnis aurum: contempserunt, et multi philosophi.

Non enim est satis perfecto et consummato viro opes contemnere, pecunias dissipare, et projicere quod in momento, et perdi, et inveniri potest. Fecit hoc Crates Thebanus, fecit Antisthenes, fecerunt 0321D plurimi, quos vitiosissimos legimus. Plus debet Christi discipulus praestare, quam mundi philosophus, gloriae animal, et popularis aurae, atque rumorum venale mancipium. Tibi non sufficit opes contemnere, nisi et Christum sequaris. Teipsum Dominus, hostiam vivam, placentem Deo: te, inquam, non tua. Et Deus variis tentationibus commonet, quia multis plagis, et doloribus eruditur Israel, et quem diligit Dominus corripit: flagellat autem omnem filium, quem recipit (Hebr. I) . Quod si teipsum 0322A Domino dederis, et Apostolica virtute perfectus, sequi coeperis Salvatorem, tunc intelliges, ubi fueris; et in exercitu Christi, quam extremum (( Al. extraneum)) tenueris locum.

Praepositum itaque monasterii timeas ut Dominum, diligas ut parentem. Credas tibi salutare, quidquid ille praeceperit; nec de majoris sententia judices, cujus officii est obedire, et implere, quae jussa sunt, dicente Moyse: Audi Israel, et tace. Nec ipse te doceas, et absque doctore ingrediaris viam, quam numquam ingressus es. Nulla ars absque magistro discitur. Etiam muta animalia, et ferarum greges ductores sequuntur suos. In apibus (( Al. opibus)) principes sunt; grues unam sequuntur ordine litterato; imperator unus; judex unus in provincia; 0322B Roma, ut condita est, duos fratres simul habere reges non potuit, et parricidio (( Al. fratricidio)) dedicatur. In Rebeccae utero Esau et Jacob bella gesserunt: singuli Ecclesiarum episcopi, singuli archipresbyteri, singuli archidiaconi, et omnis ordo ecclesiasticus suis rectoribus nititur. In nave unus gubernator, in domo unus dominus, in quovis grandi exercitu unius signum exspectatur. Et ne plura replicando fastidium legenti faciam, per haec omnia ad illud tendit oratio, ut doceam te non tuo arbitrio relinquendum (( Al. dimittendum)), sed vivere debere in monasterio sub unius disciplina patris, consortioque multorum: ut ab alio discas humilitatem, ab alio patientiam; hic te silentium, ille doceat mansuetudinem; non facias quod vis; comedas, quod 0322C juberis; vestiare, quod acceperis: operis tuis pensum persolvas; subjiciaris, cui non vis; lassus ad stratum venias, ambulansque dormites, et necdum expleto somno, surgere compellaris. Tantis occupatus negotiis, nullis vacabis cogitationibus: et, dum ab alio transis ad aliud, opusque succedit operi, illud solum mente retinebis, quod agere compelleris. Nam omni oblatione et hostia pretiosior est obtemperantia mandatorum, dicente Propheta: Ecce obedientia melior est quam sacrificium, et auscultatio quam adeps arietum (I Reg. XV. 22) . Et alibi: Initium bonae viae ((Al. vitae)), facere juxta quae praecepta ((Al. jussa quae accepta)) sunt apud Deum, magis quam immolare hostias (Prov. XVI, 5) . Et alibi: Qui conservat legem, multiplicat oblationem: Sacrificium salutare 0322D est, attendere mandatis et discedere ab omni iniquitate (Eccli. XXXV, 1) . Nec nobis blandiri debemus in factis jussorum, si in prohibitorum transgressione peccemus, cum transgressionis crimen benefacti meritum tollat.

Quod non mei sensus assertio, sed utriusque Testamenti exempla probant: ubi invenimus etiam Dei amicos, ob unius contemptus errorem, bonorum retrofactorum munificentiam perdidisse. Sic Adam cum diabolo facile credidit seducenti, post familiaritatem, 0323A et colloquium Dei, unius pomi cupiditate superatus, perdidit Paradisum. Et quia per transgressionem unum habere praesumpsit, multa simul bona amisit. Sic uxor Loth, post angelorum obsequia, contra interdictum retroaspiciens, in figmeatum salis repente mutata est. Quis hic praesumptionis spiritus, qui tantam in animo nostro operatur audaciam, ut cum sanctos homines de levibus etiam culpis videamus esse punitos, et nos quotidie in majoribus, et pluribus delinquentes, intactos in media damnatione fore credamus? Quamquam leve numquam sit Deum etiam in exiguo contemnere; qui non tantum ad qualitatem peccati respicit, sed etiam ad personae contemptum: propter quod homini non solum intendendum est, quale sit, quod jubetur, sed 0323B quantus sit ille, qui jubet. Excluditur hoc loco vulgaris illa sententia, qua mihi suo judicio religiosi, et qui sapientes sibimet videntur, dicere solent: sufficit nobis, ut non criminalia peccata, et majora faciamus.

Facilis est enim omissio minorum delictorum: qui dum animali sapientia occupant animos, spiritualem intelligentiam, et consuetudinem divinae legis ignorant, quae saepe peccatum ostendit, quod nobis non videtur esse peccatum; et quae illic impietatem facit, ubi nos opus pietatis ostendimus. Saul et Josaphat reges fuerunt Israel, et dum misericordiam his, quos Deus oderat, praestiterunt, Dei offensam in opere (( Al. ope)) pietatis incurrunt (III Reg. XV) . Econtrario, Phinees, filiique Levi gratiam Dei humana 0323C caede et suorum parricidio meruerunt. Vides, quantum ab humanis sensibus per nostram imperitiam discrepat divina sententia, ut nobis interdum coelestis judicis dispensationem nescientibus, injusta videantur, quae per causarum scientiam juste satis et recte facta probantur. Et rursum: Ea quae nostro judicio recte probantur apud Deum plerumque reproba et ingrata videntur.

Quis hodie patris Abrahae exemplo innoxium volens filium trucidare (Gen. XXII) , humano judicio non crederetur insanus? Econtra, quis in tactu arcae Domini imitatus Ozam (II Reg. VI) , hominum sententia damnaretur? Consideremus igitur, quantus casus sit temere contemnentis, cum tanta ruina esse dicitur in negligentia obsequentis; vel quam damnationem 0323D excepturos credimus esse indevotos, cum tantam reprobationem devotus exceperit. Tepidum discipulum non amat Christus. Qui vult meus esse discipulus, ait, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me. Beatae itaque sunt illae animae, quae dorsum suum curvaverunt, ut suscipiant sessorem verbum Dei super se, et frena ejus patiantur, ut quocumque ipse voluerit, flectat eas, et agat habenis praeceptorum suorum. Quando enim magister praecipit, obedientis indicium est, si dimisso contra 0324A audiat capite, sin autem vertat tergum, signum est contemnentis.