Caput XXII. De tribulationibus et opprobriis perferendis.

Oportet nos per multas tribulationes introire in 0372A regnum coelorum. Beati estis cum vos maledixerint homines, et persecuti fuerint, et dixerint omne malum adversum vos: gaudete ergo et exsultate, quia merces vestra copiosa est in coelis (Matth. V) . Futurae vitae gloria praesentis vitae incommodis comparatur. Praecipue quia non qui patitur, sed qui facit injuriam, miser est. Unde et Christianis vexilla crucis sunt deliciae: trophaea nostrae vitae non pompis, sed miseriis reportantur. In nostra classe viri fortes opprobria sciunt portare, non munera. Nam Christi vincula voluntaria sunt, et vertuntur in amplexus.

Si quis autem corpore imbecillis est: si absit sapientia, non adversarii certamina vincit: maxime quoniam liberi arbitrii sumus: sed ipsum Dei nutritur auxilio. Paupertati, non nobilitati futurorum 0372B beatitudo promittitur. Retrahit quidem verecundia senatorem, ne sequatur pauperem Christum; sed audiat a Christo: Qui me confessus fuerit et mea verba in generatione hac adultera et peccatrice: et filius hominis confitebitur ((Al. confundet)) eum in gloria Patris sui, cum angelis sanctis (Matth. VIII) . Turpe est inter parentes senatores pro Christo voluntaria humilitate esse dejectum. Displicet amicis, si post ambitiosi habitus cultum, plebeia et ignobilia vestimenta mutentur. Sed si hominibus placerem, Christi servus non essem (Galat. I, 10) , inquit Apostolus: et Propheta in psalmo: Quoniam Deus dissipat ossa eorum, qui hominibus placent: confusi sunt, quoniam Deus sprevit eos (Psalm. LII) . Quantum bona est (( Al. et)) humana offensio, per quam invenitur servitus 0372C Christi: tantum perniciosa est amicitia, quae Dei praestat offensam; sicut scriptum est: Qui voluerit amicus fieri hujus mundi, inimicus Dei constituetur (Jacob. IV) .

Dicat unusquisque quod velit: ego interim de me pro sensus mei parvitate judicavi, melius esse confundi coram peccatoribus super terram, quam coram angelis sanctis in coelo, vel ubicumque judicium suum voluerit demonstrare. Unde Isaias vir sua gente nobilissimus, qui socer regis Ezechiae fuisse refertur, jussu Dei, deposito cilicio, nudus incedit: nec tam ardui praecepti pudore deterritus est, quo minus Dei imperium sequeretur: quia nihil honestius esse homini, quam suo creatori parere judicabat. Joannes quoque Baptista nobilis et in carne et in spiritu 0372D natus, cilicium a pueritia in habitum elegit, et locustas in cibum: qui nec peccati conscientia, nec paupertatis inopia, ad hujus gloriam oneris, sed sola futuri saeculi beatitudine trahebatur. Unde et apostoli stulti, et inutiles et tenuis fidei arguuntur.

Inde Paulum apostolum proferant, quem quoties lego, videor mihi non verba audire, sed tonitrua. Qui oculo mentis futura contemplans, dicebat: Quis nos separabit a charitate Christi: tribulatio, an angustia, an persecutio, an fames, an nuditas, an periculum, an gladius (Rom. VIII) ? Illos pericula non separant, nos vero voluptates. Illi catenas bajulant 0373A innocentes: nos aurum circumferimus criminosi. Illi in carceribus vincti, nos in tricliniis delicati. Illi in nervo positi, Deum puro corde et sincera cogitatione laudantes: nos forte in ipsa Ecclesia de forensibus calumniis cogitamus. Et cum omnibus aequaliter legis data sit gratia, gehenna, seu regna promissa sint, alii de divitiis, alii de virtutibus meditantur. Cumque dictum sit generaliter omnibus: Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies: aliis innocentia, misericordia, castitate, jejuniis Deo fideliter et sine fine servientibus, nos nobis adulteros eligimus, quibus servire volumus. Siquidem juxta Evangelii sententiam: Omnis qui facit peccatum, servus est peccati (Joan. VIII) . Revera si amator pecuniae sum, si gloriae, si superbiae, si ambitionis, aut 0373B pompae: dum illi omne studium meae voluntatis impendo, Domino servire non possum. Quia duobus dominis neminem servire posse scriptum est. Non estis vestri, dicit Apostolus: Empti estis pretio magno: glorificate et portate Deum in corpore vestro (I Cor. VI) .

Clementer Spiritus sanctus jure nostro nos convenit: sciens hoc in usu publico apud omnes homines custodiri, ut tanto servus in opere Domini esset cautior, quanto majori pretio esset comparatus: ut intelligamus quam strenui esse debeant in opere Domini, qui redempti sunt sanguine Christi: vel quam criminosi debeant judicari, qui cum sciant pro pretio suae salutis Christi sanguinem esse datum, alteri qui nihil praestitit, magis praebeant servitutem. Rogo quo pudore obsequii aut laboris sui mercedem sperabit 0373C a coelo, cujus fuerit sollicitudo omnis in terra? Mercenarius saeculi non potest accipere Christi mercedem. Omnis miles in castris jure sperat (( Al. spectat)) annonam, qui fortiter in praelio pro civibus laboraverit. Et dignus est quidem mercenarius mercede sua. Nemo tamen militans Deo, implicat se negotiis saecularibus, ut placeat ei cui se probavit (I Timot. II) , est Apostoli vox.

Amplectenda est igitur tristitia, quae gaudium parit: nec ejus consideranda materia: quia saepe per dulcedinem fructus placent, quorum amarum horruit in radice; et qui litterarum scientiam habere desiderat, si discendi non susceperit taedia, peritiae gaudia adipisci non poterit: nec cujusquam eruditionis quisquam habere sufficiet gloriam, nisi (( Al. 0373D add. animi)) aestus fuerit ante perpessus. Cumque nos Dei auxilio destitutos, hostis invaserit, duxeritque captivos, non desperemus salutem: sed iterum armemur ad praelium. Potest fieri ut vincamus, ubi victi fuimus: et in eodem loco triumphemus, ubi fuimus aliquando captivi. Nam si juvat Dominus miseros, habemus salutem. Si despicit peccatores, habemus sepulcrum.

Multo gravior exspectata mors, quam illata. Ad hoc enim laboremus, et in saeculi periclitemur militia, ut in futuro saeculo coronemur (Matth. V) . Nec mirum hoc de hominibus credere, cum Dominus 0374A ipse tentatus sit. Et de Abraham Scriptura testetur, quod Deus tentaverit eum (Gen. XXII) . Quam ob causam Apostolus loquitur: Gaudentes in tribulatione, et scientes quod tribulatio patientiam operatur: patientia probationem: probatio spem: spes autem non confundit. Scriptum est etiam: Quia propter te mortificamur tota die: et aestimati sumus ut oves occisionis (Rom. V) . Sed magna miseriae consolatio est, quando in tormentis quis positus, scit prospera secutura.