Caput IV.

Quid ergo dicemus invenisse Abraham. Revocavit illos ad caput circumcisionis: ut quod initio constituerit, adhibeatur in toto.

0663A Patrem nostrum. Patrem secundum carnis circumcisionem. Nam fides in mente consistit.

Secundum carnem. Dicens secundum carnem, ostendit traducem carnis esse, non animae.

Si enim Abraham ex operibus legis justificatus est. Si ex eo, quod se circumcidit, justificatus est, nihil illi Deus donavit, sed ex se habuit gloriam. Aliter; Si jussa perfecit, apud semetipsum habet gloriam, non apud Deum.

Habet gloriam, sed non apud Deum. Dicens, habet gloriam, sed non apud Deum: ostendit eum ex operibus suis gloriam habere, et non ex Deo.

Quid enim dicit Scriptura? Credidit Abraham Deo. Tam magna fuit fides Abrahae, ut et pristina ei peccata donarentur, et sola prae omni justitia doceretur 0663B accepta, et tanto deinceps amore flagravit, ut super omnia se opera praeparet.

Et reputatum est illi ad justitiam. Et ideo habet gloriam apud Deum, secundum quod lex probavit.

Ei autem qui operatur, merces non imputatur secundum gratiam, sed secundum debitum. Debitoris enim est facere, quae jubentur: et nisi paruerit, damnatur: si autem fecerit, non habet gloriam, quia inutilis adhuc servus dicitur, qui nihil amplius, quam quod praeceptum est, operatur. Aliter: Non illis gratis donatur justitia, seu merces redditur operum pristinorum.

Ei vero qui non operatur, credenti autem in eum qui justificat impium, reputatur fides ejus ad justitiam. Convertentem impium, per solam fidem justificat 0663C Deus, non opera bona, quae non habuit. Alioquin per impietatis opera fuerat puniendus. Simul attende, quia non peccatorem dicit justificari per fidem, sed impium: hoc est nuper credentem asseruit.

Secundum propositum gratiae Dei. Qui proposuit gratis per solam fidem peccata dimittere.

Sicut et David dicit beatitudinem hominis. Magna beatitudo est sine labore legis et poenitentiae, Domini gratiam promereri: sicut si quis aliquam dignitatem gratis accipiat.

Cui Deus accepto fert justitiam sine operibus. Ad hoc fides prima ad justitiam reputatur, ut de praeterito absolvatur: et de praesenti justificetur, et ad futura fidei opera praeparetur.

Beati quorum remissae sunt iniquitates, et quorum 0663D tecta sunt peccata. Beatus vir cui non imputavit Dominus peccatum. Quod poenitetur, non tenetur: et quod tegitur, non apparet, et idcirco minime imputatur. Quidam dicunt remitti, per baptismum: tegi, laboribus poenitentiae: non imputari, per martyrium. Alii autem dicunt, remissis per baptismum peccatis, augeri charitatem in Deo, quae operit multitudinem peccatorum: et deinceps non sinit imputari, dum bonis quotidie operibus, mala praeterita superantur.

Beatitudo ergo haec in circumcisione tantum manet: an etiam in praeputio? Vult istam beatitudinem tribus temporibus assignare: naturae, et circumcisionis, et Christianitatis.

Dicimus enim: quia reputata est Abrahae fides ad 0664A justitiam. Omnes enim confitemur, et consentimus: ut quod ratio de Abraham invenerit, hoc de caeteris observemus.

Quomodo ergo reputata est ei: in circumcisione, an in praeputio? Videamus utrum circumcisio ex justitia, an justitia ex circumcisione sit nata.

Non in circumcisione, sed in praeputio. Quia ante justus quam circumcisus.

Et signum accepit circumcisionis. Ne dicerent: ergo superflue circumcisus est: signum ait esse justitiae, non augmentum.

Signaculum justitiae fidei, quae est in praeputio. Signaculum accepit illius justitiae, quam praeputiati fides meruit. Perfecta enim fuit, ut signaculum mereretur. Semper enim res plena signatur. Sive ut 0664B ostenderet, quam justus et fidelis esset, qui dolorem sibi ex mandato Dei dubitavit inferre. Non putetis superfluum, quod ab essentiarum Domino jubebatur: sicut nec parricidium credidit impium, quod fons praeceperat pietatis.

Ut sit pater omnium credentium per praeputium, ut reputetur et illis ad justitiam; et sit pater circumcisionis, non his tantum, qui sunt ex circumcisione, sed et his qui sectantur vestigia fidei, quae est in praeputio patris nostri Abrahae. Ut omnes qui ex gentibus credunt, filii sint Abrahae: dum et illis sola fides ad justitiam reputatur. Erunt ipsi circumcisi, sed corde. Sive quia in praeputio justus fuit, ut esset incircumcisorum pater: et circumcisus justus permansit, ut circumcisorum justorum fieret pater.

0664C Non enim per legem promissio Abrahae, aut semini ejus. Hic enim legem ipsam circumcisionem appellat; eo quod possit omne praeceptum, lex intelligi.

Ut haeres esset mundi: sed per justitiam fidei. Sive ut in semine ejus, quod est Christus, benedicerentur omnes gentes: quae illi in haereditatem a patre sunt datae. Sive, ut cum eo recumbant gentes in regno coelorum.

Si enim qui ex lege, haeredes sunt: exinanita est fides, abolita est promissio. Si illi soli ut vos vultis, circumcisi haeredes sunt, non implevit Deus promissum Abrahae, ut pater esset multarum gentium: et, si ita est, jam videbitur Deo sine causa credidisse.

Lex enim iram operatur. Quia injustis est posita, et magis gravavit peccare volentes, quam absolvit, per 0664D scientiam cumulando delicta. Si enim caeci essetis, peccatum non haberetis.

Ubi enim non est lex, neque praevaricatio. Ideo ex fide, ut secundum gratiam firma sit promissio omni semini. Non ei qui ex lege est solum, sed et ei, qui ex fide est Abrahae, qui est pater omnium nostrum: sicut scriptum est. Cum ergo fides exinaniri non potest, nec promissio aboleri: non est ex lege haereditas, sed ex fide. Lex enim non donat peccata, sed damnat: et ideo non potest omnes gentes filios facere Abrahae: quia secundum quod omnes sub peccato inventi sunt, omnes erant utique puniendi. Fides autem, dimissis per gratiam peccatis, omnes credentes filios efficit Abrahae: sive quia non est quod praevaricetur, 0665A ubi lex non est: sive non est, quod vindicetur, ubi lex necessaria non est.

Quia patrem multarum gentium posui te ante Deum, cui credidisti. Ante Deum, qui pater est omnium credentium.

Qui vivificat mortuos. Hic mortuos ad generandum dicit, ut praesenti conveniat causae.

Et vocat ea, quae non sunt, tamquam ea, quae sunt. Quamvis et in principio vocaverit, quae non erant, et statim esse coeperunt: tamen hic de filii desperata conceptione significat, quia jam non erant eis tempora generandi.

Qui contra spem in spe credidit. Contra spem naturae est: ut centum annorum homo ex muliere aeque jam fessa, quae etiam in juventute sterilis fuisset, 0665B semen suum sicut stellas coeli crederet esse futurum.

Ut fieret pater multarum gentium: secundum quod dictum est ei: Sic erit semen tuum sicut stellae coeli, et tamquam arena maris. Qui nec unius filii jam per se esse poterat pater.

Et non infirmatus est in fide. Quaeritur, quomodo Abraham, jam emortuo corpore, filios de Caetura generaverit, qui de Sara ante non potuit? Idcirco de Sara non genuit, quia et senex erat et sterilis: in illa vero quasi in juvene, cursu naturae facile potuit generare.

Non consideravit corpus suum emortuum: cum fere centum esset annorum, et emortuam vulvam Sarae: Nihil naturae considerat fides, quia omnipotentem 0665C novit esse, qui dixit.

In repromissione etiam Dei non haesitavit diffidentia, sed confortatus est fide. Nec de se, nec de senectutis impossibilitate, nec de promissionis magnitudine dubitavit.

Dans gloriam Deo: plenissime sciens, quia quaecumque promisit Deus, potens est et facere. Tamquam de recepto gratias agens.

Ideo et reputatum est illi ad justitiam. Quia tam perfecte, et firmiter credidit.

Non est autem scriptum tantum propter ipsum, quia reputatum est illi ad justitiam: sed et propter nos, quibus reputabitur. Non ut ejus solum fidem sciremus, qua Domino placuit: qui ideo etiam tentatus est, ut et ipse se nosset, et nos sequeremur.

0665D Credentibus in eum, qui suscitavit Jesum Christum Dominum nostrum a mortuis. Si tam perfecte crediderimus Christum a mortuis resurrexisse: quomodo ille credidit corpus suum posse ad generandum vivificari jam mortuum.

Qui traditus est propter delicta nostra, et ressurrexit propter justificationem nostram. Qui morte sua, nostra peccata abolevit: et in ea qualitate, qua mortuus est, necessario resurgens apparuit, ut justitiam credentium confirmaret.