Caput XV.

Debemus autem nos firmiores imbecillitates infirmorum 0710B sustinere. Si vere firmi estis, sic facite ut ego, qui factus sum infirmus, ut infirmos lucrifacerem.

Et non nobis placere. Unusquisque vestrum proximo suo placeat. Non a nobis ipsis, sed a proximis collaudemur: sicut et alibi suum nobis proponit exemplum, dicens: Sicut et ego omnibus per omnia placeo, non quaerens quod mihi utile est, sed quod multis, ut salvi fiant. Nemo enim potest aedificare alterum, cui per bonum vitam non ante placuerit. Sed et sibi placentes sunt, qui propria commoda quaerentes, suam faciunt voluntatem.

In bonum ad aedificationem. Ostendit modum placendi, et causam, ne ad vanam gloriam placeamus. Simul cum dicit: In bonam aedificationem, ostendit, et malam esse sicut est illud: Aedificabitur ad manducandum 0710C idolothyta.

Etenim Christus non sibi placuit. Imitatur hoc et discipulus Christi: non quaerit suum commodum. Ille enim ob aliorum salutem, etiam mortuus est, et improperia amarissima supportavit, dicentium: Vah! qui destruis templum, et caetera.

Sed sicut scriptum est: Improperia improperantium tibi ceciderunt super me. Quaecumque non solum Christo, sed etiam sanctis exprobrantur Dei causa, Deo improperari dicuntur: ut est illud: Ubi est Deus tuus?

Quaecumque enim scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt. Nihil enim scriptum est sine causa: nam et merita, vel tentationes justorum ad nostram proficiunt aedificationem: quia Deo manifestissimi 0710D erant.

Ut per patientiam, et consolationem Scripturarum, spem habeamus. Per Scripturarum solatia, spem futuram patientissime exspectamus: sicut scriptum est: Pax multa diligentibus legem tuam, et non est illis scandalum: hoc est, qui consolatione legis utuntur, moveri ulla tentatione non possunt, ut per exempla patientiae, et consolationis eorum, quae scripta sunt, speremus consolationem, etiam in praesentibus tentationibus. Magna enim causa solatii est, si quae nos patiamur, Dominum nostrum Jesum Christum, et sanctos ejus sciamus esse perpessos.

Deus autem patientiae et solatii. Hoc loco Deum patientiae, Spiritum sanctum significat, qui donat nobis 0711A secundum Christum unanimes glorificare Deum et Patrem Domini nostri Jesu Christi. Item patientiae ejus, quae est in conversione et solatio, non ira neque dissidio.

Det vobis idipsum sapere in alterutrum secundum Jesum Christum. Ut unusquisque sic quaerat salutem alterius quasi suam, sicut Christus sua morte omnes salvavit a morte.

Ut unanimes uno ore honorificetis Deum, et Patrem Domini nostri Jesu Christi. Tunc vere Deus honorificatur, si uno animo et concordi voce laudatur. Si enim duo convenerint super terram ex omni re: quaecumque petierint, fient illis.

Propter quod suscipite invicem. Propter honorem Dei invicem onera vestra portate: sic adimplebitis 0711B legem Christi: quia nos suscepit in se cum essemus impii. Quanto ergo magis nos invicem, ut similes, nos sustinere debemus. Iterum hic utrumque populum ad unitatem hortatur. Consentio vobis, o Judaei, quia Christus vobis promissus ad vos venerit primum, et gentes propter misericordiam Dei vocatae sint; tamen unum corpus estis effecti.

Sicut et Christus suscepit vos in honorem Dei. Sive in gloriam divinitatis: sive propter honorem Dei.

Dico enim Christum Jesum ministrum fuisse circumcisionis, propter veritatem Dei. Hic ostendit, quoniam secundum carnem Christus, juxta promissiones patrum ex ipsis natus sit: ut praecepta legis impleret. Item non venerat ministrari, sed ministrare: et dare animam suam redemptionem pro multis.

0711C Ad confirmandas promissiones patrum. Quia illis promiserat Christus, sicut ipse dicit: Non veni nisi ad oves perditas domus Israel.

Gentes autem super misericordia honorare Deum. Cui enim plus dimittitur, plus diligit.

Sicut scriptum est: Propterea confitebor tibi in gentibus, Domine, et nomini tuo cantabo. Tulit Judaeis arrogantiam, dum gentium salutem docet esse praedictam: quamvis non fuerit nuntiatus ipse Christus in gentibus. Confitetur eos misericordiam consecutos: quia et ipsi sunt in corpore ejus.

Et iterum dicit: Laetamini gentes cum plebe ejus. Qui cum ipsis estis ad salutem adducti.

Et iterum: Laudate omnes gentes Dominum, et magnificate eum omnes populi. Et rursus Isaias ait: Erit 0711D radix Jesse. Jesse pater fuit David, de cujus semine, id est Maria, natus est Christus.

Et qui exsurgat regere gentes, in eum gentes sperabunt. Non de proselytis asserit, sed et illud huic loco simile est: Non deficiet princeps ex Juda, nec dux de femoribus ejus. Unde probatur vere jam venisse Christum, in quo omnes gentes sperare manifestum est.

Deus autem spei. In quo omnes speramus: hoc ostendit quomodo Deus absque virtute Spiritus sancti, non replet aliquando nationem gratia, quoniam unum donum est Patris et Spiritus sancti.

Repleat vos omni gaudio et pace. Pax fidelium, in spe debet esse futura. Et ibi omne gaudium, ubi pax 0712A est. Nullum vero in dissensione gaudium: sed universa moestitia.

In credendo, ut abundetis in spe et virtute Spiritus sancti. Abundantia in spe, in Spiritu, virtutibus consistit, et signis.

Certus sum autem, fratres mei, et ego ipse de vobis. Bonus doctor laudando provocat ad profectum, ut erubescant tales non esse, quales ab Apostolo putantur.

Quoniam et ipsi pleni estis dilectione. Providit ne umquam contentiosius dura increpasse videatur. Vel dissidentes aut stultos ostendit Christianos semper alterutrum monere debere.

Repleti omni scientia: ita ut possitis alterutrum monere. Hoc est novi et veteris Testamenti.

0712B Audacius autem scripsi vobis, fratres, ex parte. Immo ideo magis scribendi fiduciam habui, quia novi vos ut prudentes, cito accipere rationem: sicut scriptum est: Argue sapientem, et amabit te. Item hoc loco aut humilians se Apostolus loquitur: aut certe quoniam habentibus jam praedicationem Petri, ipse audeat praedicare.

Tamquam in memoriam vos reducens. Recordans vos esse prudentes, sive non ignaros, non doceo, sed commoneo, ut scientes.

Propter gratiam, quae data est mihi a Deo. Non propter munera terrena, vel laudem, sed ut impleam officium, quod accepi.

Ut sim minister Christi Jesu in gentibus. Serviens Evangelio, hoc est, revocans ei servos quosdam fugitivos.

0712C Sanctificans Evangelium Dei. Meo exemplo sanctum esse demonstrans, quod cum tanto timore perficio. Quidam enim ut humanum contemnunt, quod praedicant ut divinum: et ita fit ut res sancta videatur esse non sancta, cum non perficitur sancte. Unde dicitur: Sanctificate jejunium, id est, sanctum facite, sive monstrate.

Ut fiat oblatio gentium accepta, et sanctificata in Spiritu sancto. Ut exemplo meo gentes efficiantur hostia Deo accepta, non igni sanctificata, vel suscepta, sed Spiritu sancto: sicut scriptum est: Quia sedit super Apostolos quasi ignis, et visae sunt eis variae linguae.

Habeo igitur gloriam in Christo Jesu ad Deum. Qui 0712D gloriatur, in Domino glorietur. Gloriam habeo apud Deum, licet apud homines infamer et maculer.

Non enim audeo aliquid loqui eorum, quae per me efficit Christus, in obedientiam gentium. Hic ostendit Christi et Spiritus sancti, unam esse potentiam atque virtutem. Item non ausus sum aliquid dicere me in his dumtaxat rebus propria virtute fecisse, et non omnia per me esse Deum operatum.

In verbo et factis, in virtute signorum, et prodigiorum. Hoc est doctrina et signis. Non enim de operibus hic, sed de virtutibus loquebatur.

In virtute Spiritus sancti. Unam esse virtutem atque potentiam.

Ita ut ab Jerusalem per circuitum usque ad Illyricum 0713A repleverim Evangelium Christi. Repletur Evangelium, cum etiam gentes credunt.

Sic autem praedicavi Evangelium hoc, non ubi nominatus est Christus: ne super alienum fundamentum aedificarem. Non omnis, qui super alienum fundamentum aedificat, male facit, sed si aedificet aurum, et caetera. Hic pseudoapostolos tangit, qui semper ad eos, qui jam crediderant, ibant, et numquam ad gentes: quia non poterant virtutes operari. Et ostendit perfecte se laborasse, qui et fundamentum posuit, et aedificium superstruxit.

Sed sicut scriptum est. In Isaia. Ostendit suum laborem, jam ante fuisse praedictum.

Quoniam quibus non est annuntiatum de eo, videbunt, et qui non audierunt de eo, intelligent. Ostenditur 0713B Christus in Apostolis, et per virtutes quae in ejus nomine fiebant.

Propter quod et impediebar plurimum venire ad vos. Exposuit illud quod in capite dixerat.

Et prohibitus sum usque adhuc. Nunc vero ulterius locum non habens in his regionibus. Ubi jam toti firmi sunt, causam se negat habere ponendi fundamentum.

Cupiditatem autem habens veniendi ad vos. Notandum esse cupiditatem etiam bonam: sicut, Cupio dissolvi, et esse cum Christo. Et: Concupivit anima mea desiderare justificationes tuas.

Ex multis jam praecedentibus annis. Qualis necessitas fuerit ostendit, quae illum multis detineret annis.

Cum in Hispaniam proficisci coepero, spero quod praeteriens videam vos. Utrum in Hispania fuerit, incertum 0713C habetur.

Et a vobis deducar illuc, si vobis primum ex parte fruitus fuero. Quia ita vos exhibetis, ut nec apud vos locum aut necessitatem habeam diutius remorandi: et ideo ex parte illis fuisse dicit: quia non credere indigebant, sed tantummodo confirmari. Sive ideo ex parte: quia nulla magnitudo temporis faciat charitatem.

Nunc igitur proficiscar in Jerusalem. Hoc mihi restat deinceps ut veniam.

Ministrare sanctis. Sancti erant in Jerusalem, qui omnibus suis distractis, et ante Apostolorum pedes depositis, orationi, lectioni, doctrinaeque vacabant. Quales autem fuerint, ex hoc cognoscitur, ut ipse Apostolus per se illis pergeret ministrare, et quibus 0713D oblationem suam esse optat acceptam: id est, ut eam dignentur accipere, ostendens hoc non tam prodesse accipientibus, quam dantibus. Hoc contra illos facit, qui gloriam perfectionis impugnant.

Probaverunt enim Macedonia et Achaia collationem aliquam facere. Probaverunt hoc sibi utile fore, si collationem aliquam sumptuum facerent sanctis.

In pauperes sanctorum, qui sunt in Jerusalem. Placuit enim eis. Quia propter sanctorum aedificationem esse pauperes voluerunt. Sive simpliciter pauperes sanctorum intellige.

Et debitores sunt eorum. Exemplo eorum provocat Romanos ad simile opus, ostendens hoc illis non immerito placuisse.

0714A Nam si spiritualium eorum participes facti sunt gentiles, debent et in carnalibus ministrare eis. Quia doctores ex ipsis habebant, et socii facti fuerant radicis, et pinguedinis olivae: ideoque unusquisque in quo abundat, debet alteri impertire.

Hoc igitur cum consummavero, et assignavero eis fructum hunc, per vos proficiscar in Hispaniam. Si vos bene exhibueritis, abundabit nobis bona doctrina in vos: quia quantum proficit discipulus, tantum provocatur ad docendum et doctor. Sicut alibi ait: Os nostrum patet ad vos, o Corinthii. Sive, abundanter benedicitur in adventu meo Christus in vobis.

Scio autem quoniam veniens ad vos, in abundantia benedictionis Christi veniam. Sciens Apostolus, quoniam propter praedicationem Christi Romam vinctus 0714B ducendus erat, in abundantia benedictionis praedicat se esse venturum. Vel certe, quoniam conscius sibi erat, nihilominus habere se gratiam ab aliis Apostolis.

Obsecro ergo vos, fratres, per Dominum nostrum Jesum Christum. Rogat ut pro eo tota instanter oret Ecclesia: quia novit multum valere preces in communi multorum. Jacobo enim occiso, Petrus fratrum precibus de carcere liberatur: qui non tam illi, quam sibi beneficium praestiterunt, scilicet ut ejus possint doctrina firmari.

Et per charitatem sancti Spiritus: ut adjuvetis me in orationibus vestris pro me ad Deum. Spiritualis enim charitas facit, ut pro invicem exoretis.

Ut liberer ab infidelibus, qui sunt in Judaea: et obsequii 0714C mei oblatio accepta fiat in Jerusalem sanctis. Sive ut omnes credant: sive fidelibus ministrans: in manus infidelium non incurram, ne ad vos venire non possim.

Ut veniam ad vos in gaudio per voluntatem Dei, et refrigerer vobiscum. Tunc in gaudio veniam, si oblatio mea ab eis accepta fuerit, et securus verbum Dei abundantius loquar. Tristitia enim animi multum impedit ad doctrinam.

Deus autem pacis sit cum omnibus vobis, Amen. Deus pacis non nisi in pacificis est. Pulchre autem finivit, duobus populis in concordiam revocatis.