Caput Primum.

0717A

Paulus. Paulus, quod nomen praeponit in Epistolis, 0717B auctoritatis esse noscendum. Item aliter: Paulus apostolus, connectens in Epistola fratrum nomine, vel humilitatem suam significat, vel cooperatorem esse eum apostolicae praedicationis ostendit.

Vocatus Apostolus Jesu Christi, per voluntatem Dei. Voluntate Dei vocatur quisque ad fidem, sed sua sponte, et suo arbitrio credit: sicut ait in Actibus: non fui incredulus coelesti visioni.

Et Sosthenes, frater Ecclesiae Dei. Frater, inquit, non apostolus. Hunc autem idcirco secum scribentem inducit: quia ex ipsis doctor est, et pro his valde sollicitus.

Quae est Corinthi. Ostendit, qui sunt Ecclesia Dei, sancti scilicet et immaculati: quia Ecclesia neque maculam habet, neque rugam, et ideo his scribit 0717C qui integram adhuc servabant, non qui perdiderunt sanctitatem. Nam istos honorat litteris, illos auctoritate commendat.

Sanctificatis in Christo Jesu, vocatis sanctis. Per baptismum sanctificatis. Cum omnibus qui invocant nomen Domini Jesu Christi. Proprie sacerdotum est invocare Dominum: Quibus dicitur: Sic benedicite filiis Israel, invocantes nomen meum super illos. Et Psalmista dicit: Et Samuel inter eos qui invocant nomen ejus. Quem sacerdotem fuisse illa res probat: quia et sacerdoti successit, et hostias offerebat. De quo etiam secundum historiam dictum est: Suscitabo mihi sacerdotem fidelem. Qui, quamvis non sit ex genere Aaron, tamen de tribu Levi esse in Paralipomenon legitur: quia ipse hunc constituit, 0717D qui et illum. Ita enim Aaron elegit, ut alios postea eligendi non amiserit potestatem.

In omni loco ipsorum et nostro. Quia sacerdotes et suo, et Apostolorum loco funguntur. Propter quod etiam Ecclesiarum apostoli nominantur. Item aliter: Universis Ecclesiis provinciae Achaiae ostendit se has litteras mittere.

Gratia vobis, et pax a Deo Patre nostro, et Domino Jesu Christo. Pax gratiam servat, quam quidam habere nolebant.

Gratias ago Deo meo semper pro vobis, in gratia Dei, quae data est vobis in Christo Jesu. Primum solito laudando provocat ad profectum, et dicit se quidem gaudere de eorum scientia: sed scire illos debere, quia vera sapientia non inflat, neque dissentit.

0718A Quia in omnibus divites facti estis in illo. In omnibus virtutibus, per sapientiam, quae amicos Dei, et 0718B Prophetas constituit. Item aliter: Hoc dicendo, Apostolus ostendit eos, quando ad fidem Christi accesserunt, omni gratia tunc ditatos: nunc autem non juxta fidem conversantes, vacuefactam monstrat gratiam, quam perceperunt.

In omni verbo et in omni scientia. Id est, non tam novi quam veteris Testamenti.

Sicut testimonium Christi confirmatum est in vobis. Testimonium quo ait: Omnis scriba doctus in regno coelorum similis est homini patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et vetera.

Ita ut nihil vobis desit in ulla gratia. Unde ait Salomon: Venerunt mihi omnia bona pariter cum illa, id est, cum sapientia.

Exspectantibus revelationem Domini nostri Jesu 0718C Christi. Ille vere exspectat adventum Christi, qui in omnibus praeparatus est. Revelatio autem dicitur Domini adventus: quia modo a nobis abscondita est.

Qui et confirmabit vos usque in finem sine crimine, in die adventus Domini nostri Jesu Christi. Per doctrinam, sicut ait David: Confirma me in verbis tuis. Et iterum: Pax multa diligentibus legem tuam, et non est illis scandalum. Item aliter: Orat pro ipsis, ut usque ad finem vitae suae irreprehensibiles in adventum Domini nostri Jesu Christi permaneant.

Fidelis Deus, per quem vocati estis in societatem Filii ejus Christi, Domini nostri. Quam societatem Joannes exponit, dicens: Quoniam Deus lux est, et tenebrae in eo non sunt ullae. Si dixerimus quia societatem 0718D habemus cum eo, et in tenebris ambulamus, mentimur. Et Paulus ait: Si commortui sumus: et convivemus: si sustinemus, et conregnabimus. Hic locus contra Arianos facit, qui in hoc minorem esse Filium volunt, quo per ipsum omnia facta referuntur, cum hoc etiam in Patrem cadat: per quem in societatem Filii ejus credentes vocat. Item aliter: Hoc contra Arianos valet, qui ministrum praeceptorum Patris Filium dicunt: quoniam scriptum est: Omnia per ipsum facta sunt. Hic autem ostenditur, quia per Deum Patrem vocati sunt in communionem Jesu Christi Domini nostri. Huc usque cum laude praefatio.

Obsecro autem vos, fratres. Ad unam sentiendi concordiam revocat, et ut ipsi omnes idem loquantur, 0719A hortatur. Item aliter: Hic jam causam contra dissensionem aggreditur.

Per nomen Domini nostri Jesu Christi. In quo nomine salvati estis, et signa fieri conspexistis.

Ut idipsum dicatis omnes. Ut unum sentiatis atque dicatis.

Et non sint in vobis schismata. Schismata semper ex contentione nascuntur.

Sitis autem perfecti in eodem sensu, et in eadem scientia. Si unum sentiatis et proferatis, tunc vere potestis esse perfecti.

Significatum est enim mihi de vobis, fratres mei, ab his qui sunt Chloes: quia contentiones sunt inter vos. Quaeritur quomodo Apostolus crediderit aliquid de absentibus, cum scriptum sit: Non credes auditui 0719B vano. Et iterum: Quae viderint oculi tui, loquere, et caetera. Sed hanc gratiam habebat, nosse ut absens quid in singulis Ecclesiis ageretur. Sicut dicit ad Colossenses: Et si corpore absens sum, sed spiritu praesens, gaudens, et videns ordinem vestrum, etc. Quia ergo sciebat Corinthios ita agere, ut audiebat, non credidit sine causa quasi de absentibus, quorum conversationem in spiritu cognoscebat.

Hoc autem dico, quod unusquisque vestrum dicit: Ego quidem sum Pauli, ego autem Apollo, ego vero Cephae, ego autem Christi. Sub nomine apostolorum, pseudoapostolos tangit, qui eos per sapientiam circumvenerant mundi, ut unusquisque ejus se diceret esse, cujus doctrinam elegisset, qui adversa docebant. Si ergo nec de veris apostolis hoc dici permittit, 0719C quanto magis de falsis non licebit!

Divisus est Christus? Dividitur corpus, cum membra dissentiunt.

Numquid Paulus crucifixus est pro vobis, aut in nomine Pauli baptizati estis? Potest istud dici his qui, relicto Christi exemplo, sanctos veteris Testamenti in solis divitiis cupiunt imitari: Numquid Abraham crucifixus est pro vobis, aut in nomine Job baptizati estis? Et illud Domini, ubi docemur non quaerere quid alii discipulo jubeatur, dicentis Petro: Quid ad te? tu me sequere.

Gratias ago Deo meo, quod neminem vestrum baptizavi, nisi Crispum et Caium: ne quis dicat, quod in nomine meo baptizati sitis. Baptizavi autem et Stephanae domum: caeterum nescio, si quem alium vestrum 0719D baptizaverim. Quod ita contigit, ut illos paucos baptizarem, qui se non dicunt in meo nomine baptizatos. Item aliter: illorum ipsorum neminem, nisi quos numeravi.

Non enim misit me Christus baptizare, sed evangelizare. Non usurpavit minora facere, qui poterat officia implere majora. Sicut hodie et episcopus, vel sacerdos, si voluerit, diaconi poterit implere ministerium.

Non in sapientia verbi. Cum possint apostoli etiam sermones sapientiae praedicare: simpliciter docent, ne astutiae praedicationis ascribatur prudentia, et evacuetur crux Christi.

0720A Ut non evacuetur crux Christi. Evacuant enim vim crucis, qui aures declamatione permulcent.

Verbum enim crucis pereuntibus quidem stultitia est. Praedicatio crucis non intelligentibus virtutem Dei, stultitia videtur Dei Filium dicere crucifixum: fideles autem intelligunt Dei esse virtutem, qua mors vita est, et diabolus superatus est.

His autem qui salvi fiunt, id est nobis, Dei virtus est. Fides enim eorum eos salvos facit.

Scriptum est enim: Perdam sapientiam sapientium. Hoc in adventu Salvatoris asserit adimpletum, id est, ad nihilum redigam.

Et prudentiam prudentium reprobabo. Eligendo piscatores, artem rhetoricam, et philosophicam reprobavit. Quaeritur plane, unde sit haec sapientia, quam 0720B reprobat Deus. Scriptum est enim, quod omnis sapientia a Domino Deo sit: id est, de bona natura ducit exordium. Hoc enim habet sensus humanus, ut quocumque eum tetenderis, consequatur, et paulatim meditando proficiat. Inde est, quod multi illitterati poemata componunt tam exquisita, quae viri eruditissimi admirentur. Hunc ergo sensum, quem Deus ad se ex creaturis cognoscendum, et suam voluntatem inquirendam dederat: illi ad inquirenda superflua et curiosa verterunt. Similiter de divitiis ac fortitudine, et de omnibus quibus male utimur, possumus existimare.

Ubi sapiens, ubi scriba. Id est, doctor.

Ubi inquisitor hujus saeculi? Nonne stultam fecit Deus sapientiam hujus mundi? Qui acquirit sapientiam 0720C saecularem, vel quicumque aliis de rebus obscuris inquirit.

Nam quia in Dei sapientia non cognovit mundus per sapientiam Deum. Factura mundi, Dei sapientia est fabricata: in qua per sapientiam naturalem, quae ad hoc data et creata fuerat, debuit cognosci ipse qui fecerat: sed quoniam non agnoverunt homines, alia illis medicina succurritur. Item aliter: Hoc loco sapientiam Dei, ordinatione creaturarum, quae videntur, ostendit: ex quibus Deum auctorem venerari, et agnoscere debuerunt.

Placuit Deo per stultitiam praedicationis salvos facere credentes. Non quod vere stultitia sit praedicatio crucis: sed quia apud illos ita haberetur.

Quoniam et Judaei signa petunt. Judaei ex consuetudine 0720D Prophetarum signa petunt, quae etiam videntes credere noluerunt.

Et Graeci sapientiam quaerunt. Artis dialecticae, et humanae sapientiae rationem.

Nos autem praedicamus Christum crucifixum. Multum suam doctrinam ab illorum sensu discrepare demonstrat.

Judaeis quidem scandalum. Scandalizantur si audiunt Christum a se crucifixum. Sive scandalum illis est audire Christum mori potuisse, quem illi quasi immortalem exspectant. Inde est, quod dicebant: Nos audivimus ex lege, quia Christus manet in aeternum: non intelligentes, quia primum pati illum oportebat, et sic in gloriam suam introire.

0721A Gentibus autem stultitiam. Secundum mundanam sapientiam, stultitia videtur Deum credere crucifixum.

Ipsis autem vocatis, Judaeis atque Graecis, Christum Dei virtutem, et Dei sapientiam. Hic non divinitatem Christi, dicit Dei virtutem et sapientiam: sed ordinationem crucis: Item aliter: Ipsi Judaei, et gentes cum crediderint, intelligunt virtutem Dei esse, quae devicta morte hominem revocavit ad vitam, et sapientiam quae nos a dominatione diaboli liberavit, quod ante per incredulitatem intelligere non valebant.

Quia quod stultum est Dei, sapientius est hominibus. Quod stultum putatur Dei, omnem humanam sapientiam antecedit: quia sapientia sua liberari non potuerant, 0721B qui per crucis mysterium sunt salvati.

Et quod infirmum est Dei, fortius est hominibus. Mortem quam nec gigantes evadere potuerunt, crucifixi infirmitas superavit.

Videte enim vocationem vestram, fratres. Exemplum accepit ex his qui crediderant, ut ostendat, quia non prodest gloriatio carnalis ad fidem, sed magis obest, dum superbia sapientiae, et nobilitatis inflati, homines Dei sapientiae subjacere noluerunt.

Quia non multi sapientes secundum carnem: non multi potentes, non multi nobiles. Hic contra illos agit oblique, qui se legis peritos, et fortiores apostolis, et nobiliores ex sacerdotali stirpe descendere jactabant.

Sed quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut confundat 0721C sapientes, et infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia: et ignobilia mundi, et contemptibilia elegit Deus. Quia dum in semetipsis non confidebant, celerius crediderunt. Semper enim sapientium, et divitum, et fortium gloria increpatur, sicut ait Propheta: Non glorietur sapiens in sapientia sua, neque fortis in fortitudine sua, neque dives in divitiis suis: sed ipse Dominus quod per Prophetam dixerat, ipse ad nostrum complevit exemplum. Nascendo enim de matre paupere, divitias reprobavit. Dum autem litteras non discit, refutat sapientiam saecularem. Cum vero traditus non resistit, sed patienter sustinet crucem, in humana fortitudine prohibet gloriari. Humilient ergo se Deo hujusmodi, si volunt et ipsi cum caeteris liberari.

0721D Et ea quae non sunt, ut ea quae sunt destrueret. Quae non sunt sapientia, fortia, nobilia; ut quae sunt talia dissiparet.

Ut non glorietur omnis caro in conspectu ejus. Omnis caro, non spiritus: quia carnalis est ista gloriatio.

Ex ipso autem vos estis in Christo Jesu. Si ergo ex ipso estis, nolite ea quae ille reprobat admirari.

Qui Factus est nobis sapientia a Deo, et justitia. Nobis factus est, sibi semper fuit: ut scilicet nos faceret sapientes, et justos, et sanctos. Item alia expositio: Cum sit Christus Dei Patris sapientia, tunc tamen cum quis in illum crediderit, sapientia ei Christus efficitur.

0722A Et sanctificatio, et redemptio. Redemptio nostrae salutis.

Ut quemadmodum scriptum est: Qui gloriatur, in Domino glorietur. Non in semetipso, aut in superius comprehensis.