Caput II.

Statui autem hoc ipsum apud me: ne iterum in tristitiam venirem ad vos. Cogitavi, vel disposui, ne in 0776A tristitia secundo venirem. Qui cum primum credidistis, apud vos in gaudio fui.

Si enim ego contristo vos, et quis est qui me laetificet? Propterea id facio, ut possim gaudere de vobis.

Nisi qui contristatur ex me. Qui enim contristatur, intelligit se peccasse: sicut aeger, qui dolorem sentit, potest percipere sanitatem, et ad medici laetitiam pertinere.

Et hoc ipsum scripsi vobis. Modo enim ideo scribo, vel ante scripsi, ut litteris emendati praesentem me gaudere faciatis.

Ut non cum venero tristitiam super tristitiam habeam. Tristitiam habeo, quia peccastis: quae magis augebitur, si vos non perfecte videro emendasse.

0776B De quibus oportuerat me gaudere. De quibus semper gaudere debueram, vel de emendatione gratulari.

Confidens in omnibus vobis, quia meum gaudium omnium vestrum est. Nam ex multa tribulatione et angustia cordis. Id est, confido vos intelligere, quia tunc sit verum gaudium vestrum si ego gaudeam. Sive confido quod me taliter diligatis, ut meum gaudium vestrum esse dicatis.

Scripsi vobis per multas lacrymas. Primam Epistolam, qua vos corripui: et hinc intelligendum, quam fuerit de omnium salute sollicitus.

Non ut contristemini, sed ut sciatis quam charitatem habeam. Non ideo commemoro, ut iterum contristemini, sed ut sciatis me omnia in charitate fecisse.

0776C Abundantius in vobis. Ex majori sollicitudine, abundantiorem cognoscite charitatem.

Si quis autem contristavit me, non me contristavit. Quia per illius peccatum vos etiam correpti, amplius profecistis. Sive, qui me emendavit, non me penitus contristavit.

Sed ex parte. Id est, ex ea solum parte, qua nocuit sibi: dum illi necesse est poenitere.

Ut non onerem omnes vos. Ideo scribo eum recipi, ut non oneremini, si per vestram duritiam desperaverit de salute.

Sufficit illi, qui ejusmodi est, objurgatio haec quae fit a pluribus. Non de illo solum dicit, qui paternum polluit thorum, sed de omni peccante: nam multos 0776D illic peccasse, Epistola prima demonstrat.

Ita ut econtrario magis donetis. Ut contra objurgationem donetis veniam.

Et consolemini. Verbis prophetae dicentis: Nolo mortem peccatoris. Et, Iniquus quacumque die fuerit conversus, non memorabuntur peccata ejus.

Ne forte abundantiori tristitia absorbeatur, qui ejusmodi est. Ne forte per desperationem indulgentiae absorbeatur gurgite vitiorum, et a diabolo persuasus, ad infidelitatis et blasphemiae majora praecipitia deducatur.

Propter quod obsecro vos, ut confirmetis in illum charitatem. Qua perfecte recognoscat se veniam consecutum.

0777A Ideo enim et scripsi vobis, ut cognoscam experimentum vestrum an in omnibus obedientes sitis. Ut videam si quomodo obaudistis in vindicando: ita obaudiatis in indulgendo. Obedientia enim illa vera et perfecta est, quae in nullo contemnit.

Cui autem aliquid donatis, et ego. Sicut vobiscum vindicavi: ita et dono vobiscum.

Nam et ego quod donavi. Non in mea persona, sed in Christi, qui dixit: Quaecumque solveritis in terra, erunt et in coelo soluta.

Si quid donavi, propter vos. Ne vos gravemini, vel contristemini.

In persona Christi. Quia vice fungimur Christi.

Ut non circumveniamur a Satana. Non enim ignoramus cogitationes ejus. Nec enim ejus ignoramus 0777B versutias. Idem similiter circumvenit per nimiam duritiam peccatores, ut pereant desperando: quomodo nimia remissione minime corrigendo. Unde Salomon ait: Non declines in dexteram, neque sinistram. Quamvis ergo tota Epistola contra Novatum sit, tamen hic evidentissime ostenditur a diabolo circumventos poenitentiam denegare: cujus ista versutia est, ut sub specie justitiae fallat incautos.

Cum venissem autem Troadem, propter Evangelium Christi, et ostium mihi apertum esset in Domino: non habui requiem spiritui meo, eo quod non invenerim Titum fratrem meum. Modo illis vult probare quanto amplius eos diligat: quorum causa tantum sollicitus est, ut cum essent illi omnia prosperata, nullam requiem habuerit: quia Titum quem ad eos videndos 0777C miserat, non invenit, timens jam, ne minime eos correxisset, quia nondum ei quidquam renuntiaverat Titus.

Sed valefaciens eis, profectus sum. Cito inde egressus sum, quamvis occasionem habuerim praedicandi.

In Macedoniam. Per quam a vobis Titus erat utique rediturus. Vicinior est enim Macedonia Achaiae, quam Troadae: denique cum ibi esset, dicit Titum postea advenisse.

Deo autem gratias, qui semper triumphat nos in Christo Jesu. Triumphare facit nos per Christum, vel in nobis ipse triumphat.

Et odorem notitiae suae manifestat per nos in omni loco. Odor notitiae Dei, per doctrinam manifestatur et signa. Odor autem ideo dicitur, quia sentitur potius 0777D quam videtur, et quia primo credentes, aliquid tamquam per modicum odorem sentire valebant.

Quia Christi bonus odor sumus Deo, in his qui salvi fiunt, et in his qui pereunt. Aliis quidem odor mortis in mortem, aliis autem odor vitae in vitam. Quidam ita dicunt, noster labor Deo semper est gratus: quia in omnibus praedicamus, seu velint credere, seu nolint; sed hic proprie de illis dicitur, qui vel sanabantur per ipsos, vel in quibus vindicta fiebat. Bonus ergo odor in utrisque, quia justus.

Et ad haec quis tam idoneus? Ad haec facienda quis potest tam idoneus esse, quam nos, qui ad hoc sumus electi?

Non enim sumus sicut plurimi, adulterantes verbum 0778A Dei. Pseudoapostolos tangit, humanum sensum divinae praedicationi miscentes. Unde Isaias ait: Caupones tui miscent vino aquam, id est, merae doctrinae adulationis mollia verba: quibus homines non tam inebriati ferveant, quam delectati tabescant.

Sed ex sinceritate, sicut ex Deo, coram Deo in Christo loquimur. Ex Deo processit doctrina, quam scimus, ipso praesente, in persona dicere Christi: id est, sicut ipse praedicavit.