Caput V.

Seniorem ne increpaveris, sed obsecra ut patrem. Ne indigne ferens se a juniore correptum, exasperetur, et non proficiat; sed obsecra, ut suo quasi pater exemplo instituat juniores.

Juvenes ut fratres. Quia hac via liberius commonentur, similiter et sorores.

0883A Anus ut matres. Cum omni reverentia.

Juvenculas ut sorores, in omni castitate. Et mentis, et corporis.

Viduas honora. Necessaria praebendo, vel solatio confovendo.

Quae vere viduae sunt. Illas veras viduas esse definivit, quae universis curis exutae sunt, et ab omnibus desolatae.

Si quae autem vidua filios aut nepotes habet: discat primum domum suam regere, et mutuam vicem reddere parentibus. Hoc enim acceptum est coram Deo. Tamdiu regit domum, quamdiu docet filios parvulos, aut nepotes, ut quod a parentibus pietatis accepit, filiis reddat: ita tamen, ut non hac excusatione avaritiae studeat, sed sufficientem tantum sibi reservet, et ne 0883B liberis ejus ipsa occasionem det saeculo serviendi.

Quae autem vere vidua est, et desolata, speret in Deum, et instet obsecrationibus et orationibus nocte ac die. Qualis erat Anna filia Phanuel, tales praecipit honorari.

Nam quae in deliciis est vivens, mortua est. Quidquid modum naturae excedit, deliciis deputatur. Hic maxime nostri temporis viduas tangit, quae cum hominem suae naturae qualicumque panno non vestiant, parietes pretiosis marmorum crustis exornant.

Et hoc praecipe, ut irreprehensibiles sint. Notandum irreprehensibiles eas tam posse, quam esse debere.

Si quis autem suorum, et maxime domesticorum, curam non habet, fidem negavit, et est infideli deterior. 0883C Si quis viduas abjicit, aut pupillos, vel maxime parentes et pauperes, deterior est infideli: quia et illi habent naturaliter circa proximos pietatem. Sive, si qua vidua filios orphanos negligat, hujus sententiae crimen incurrit. Simul notandum, quosdam fideles nomine, qui infidelibus conversatione pejores sunt.

Vidua eligatur non minus sexaginta annorum, quae fuerit unius viri uxor. Tales voluit eligi diaconissas, quae omnibus essent exemplum vivendi.

In operibus bonis. Si ex tempore viduitatis suae ista omnia custodivit.

Testimonium habens. Sicut Tabitha.

Si filios educavit. Subauditur, Deo.

Si hospitio recepit, si sanctorum pedes lavit. Si non solum humilitatis habet insignia: cui non sufficit 0883D hospitio suscipere, sed etiam manu propria lavare hospitum pedes.

Si tribulationem patientibus subministravit. Hoc est, in carcere positis, vel aegrotis.

Si omne opus bonum subsecuta est. Breviter universa conclusit.

Adolescentiores autem viduas devita. Devita aliis ministerio diaconatus praeponere, ne malum pro bono detur exemplum.

Cum enim luxuriatae fuerint, in Christo nubere volunt. Cum sub eo tempore religionis abundantiam habuerint, quae saepe solet generare luxuriam.

Habentes damnationem, quia primam fidem irritam fecerunt. Quae se viduas promiserant permansuras. 0884A Haec regula non solum in viduis, sed in virginibus continentibus, quae primam fidem irritam fecerunt, intelligenda est.

Simul autem et otiosae discunt circumire domos. Divino minime timore detentae, nec mariti potestati subjectae, nullaque cura domesticae occupationis astrictae.

Non solum otiosae, sed et verbosae, et curiosae, loquentes, quae non oportet. Dum voluntatis suae cupiunt praebere exemplum.

Volo autem juniores nubere, filios procreare. Volo: quia necesse est ut tales ante hoc faciant, quam illud promittant: inde si transgressae fuerint, damnationem acquirunt.

Matres familias esse. Matres familias dici possunt, 0884B etiam quae duos habent, vel tres servos: hoc dicit, ne ex hoc nomine avaritia defendatur.

Nullam occasionem dare adversario, maledicti gratia. Si incontinentes sunt: vel ne per illas religio blasphemetur.

Jam enim quaedam conversae sunt retro post Satanam. Reddit causas quare eas nubere velle praedixerit, ne eum putaremus optare: quia quaedam promissum propositum Deo non reddentes, fuerant fornicatae.

Si quis fidelis habet viduas, subministret illis, ut non gravetur Ecclesia. In domo propria, ut parentibus.

Ut his quae vere viduae sunt, sufficiat. Quae sunt omnium auxilio desolatae.

Qui bene praesunt presbyteri. Qui implent officium suum.

0884C Duplici honore digni habeantur. Et officii, et doctrinae.

Maxime qui laborant in verbo, et doctrina. Non dixit omnium, qui habent verbum, sed qui laborant in verbo. Caeterum omnes habentes praecipit ordinare.

Dicit enim Scriptura: Non infrenabis os bovi trituranti: et, Dignus est operarius mercede sua. Vult illi praestare carnalia, a quibus alii spiritualia consequuntur: quia occupati in doctrina, necessaria sibi providere non possunt.

Adversus presbyterum accusationem noli recipere, nisi sub duobus aut tribus testibus. Injustum est etiam adversus laicum accusationem recipere, cum hoc nec saeculares faciant: quanto magis adversus Domini sacerdotem!

0884D Peccantes coram omnibus argue. Si de illis fuerit comprobatum.

Ut caeteri timorem habeant. Videntes te nemini pepercisse.

Testor coram Deo, et Christo Jesu, et electis angelis ejus, ut haec custodias sine praejudicio. Obtestatur illum divina et coelesti testificatione, ut nulla illi res praejudicet ad ista servanda, nec electi angeli, qui sacris assistunt altaribus.

Nihil faciens in alteram partem declinando. Neque in dexteram, neque in sinistram.

Manus cito nemini imposueris. Nisi talem inveneris, qualem dixi.

0885A Neque communicaveris peccatis alienis. Communicare eum dicit peccatis, qui non probatus fuerit ordinatus.

Teipsum castum custodi. Non alios custodire praecipit, ut possit audenter arguere delinquentes.

Noli adhuc aquam bibere, sed modico vino utere, propter stomachum tuum, et frequentes tuas infirmitates. Ne putaret etiam abstinentiae se formam infirmis dare debere: maxime cum audierit a magistro dicente: omnibus bonum esse non bibere vinum. Dat ergo ei consilium, ut plus doctrinae causam, quam abstinentiae curet: et simul ostendit quas infirmitates creaturarum medicina possit sanare.

Quorumdam hominum peccata manifesta sunt, praecedentia ad judicium. Detecti excommunicantur: sive 0885B plagis praesentibus damnantur.

Quorumdam autem et subsequuntur. In futuro judicio: sive hic diu latere non possunt. Non ergo debent facile ordinari.

Similiter et facta bona manifesta sunt, et quae aliter se habent, abscondi non possunt. Non enim potest abscondi civitas supra montem posita: sed etiam quae ad tempus latent, non possunt diutius occultari.