Canones Poenitentiales.

De ebrioso Episcopo et de Presbytero et Diacono.

0425B

Si quis episcopus, aut aliquis ordinatus, in consuetudine vitium habuerit ebrietatis: aut desinat, aut deponatur. Si monachus per ebrietatem facit (( Suppl. vomitum)), XX dies poeniteat. Si presbyter aut diaconus per ebrietatem vomitum facit, XL dies poeniteat, abstinens sex dies poeniteat. Si vero pro infirmitate, aut quia longo tempore se abstinuerit, et in consuetudine non erit ei multum bibere, vel manducare, aut prae gaudio in natale Domini, aut in Pascha, aut pro alicujus sanctorum commemoratione, et tunc plus non accepit quam decretum est a senioribus, nocet. Si episcopus jusserit, non nocet illi, nisi ipse similiter faciat. Si laicus fidelis per ebrietatem vomitum facit, XV dies poeniteat. Qui vero inebriatus contra Domini interdictum, si vomitum satietatis habuerit, VI dies 0425C poeniteat in aqua, vel XX dies sine pinguedine. Si laicus sine vino per nequitiam inebriat alium, XL dies poeniteat. Qui per satietatem vomitum facit: in. poenit. Sicut sacrificio, VII dies. Si infirmitatis causa, sine causa est. Si quis homicidium fecerit episcopus, XV annis poeniteat et deponatur, et cunctis diebus vitae suae, peregrinando finiat vitam suam. Presbyter XII annis poeniteat, III ex his in pane et aqua poeniteat et deponatur. Diaconus X, III ex his in pane et aqua. Clericus vel laicus VII annis in pane et aqua, et ad honorem sacerdotii ascendere non praesumat. Si vero bene egerit poenitentiam, reconcilietur. Item si quis ad homicidium faciendum consenserit, et factum fuerit, VII annis 0425D poeniteat, tres ex eis in pane et aqua. Si autem voluerit, 0426B et non potuerit, III annis poeniteat. Si quis nolens homicidium fecerit V annis poeniteat, III ex his in pane et aqua. Si quis occiderit episcopum vel presbyterum, regi dimittendum est judicare. Qui occidit monachum vel clericum, judicium episcopi est. Arma relinquat et Deo serviat, vel XII annis poeniteat. Si quis occiderit hominem per iram, X annos poeniteat. Qui vero propter vindictam patris vel fratris, III annis poeniteat. Si composuerit parentibus, dimidium spatii. Si quis laicus occiderit alterum odio, si non vult arma relinquere, VII annis poeniteat sine carne et vino. Si quis cum rege in praelio hominem occiderit, XL dies poeniteat. Si mater filium suum occiderit, XV annis, et numquam mittet nisi die Dominica. Si paupercula occiderit 0426C filium suum, VII annis poeniteat. Si quis aliquem per iram percusserit, et sanguinem fuderit, aut debilitaverit, solvat ei opera, et medicum quaerat. Et si laicus est, XL dies poeniteat in pane et aqua. Si clericus, duas quadragesimas. Si diaconus, VII menses. Si presbyter, unum annum integrum. Parvuli se invicem percutientes, VII dies poeniteant. Si vero adolescentes, XL dies. Si quis infantem suum oppresserit, III annis poeniteat, unum ex his in pane et aqua, et abstineat se a luxuria tempore poenitentiae. Si quis conceptum mulieris deceperit, annis poeniteat II, unum in pane et aqua. Si qua mulier abortum voluntarie fecerit, III annos poeniteat. Si nolens, III quadragesimas. Mulieres quae fornicantur, et partus suos necant, et illae quae agunt, ut conceptos excutiant, 0426D antiqui constituerunt usque ad exitum vitae; nunc 0427A vero humanius definitum est, ut X annis poeniteant. Mulier quae concipit, et occidit filium suum in utero, ante XL dies unum annum poeniteat. Si post quadraginta dies, ut homicidium debet poenitere. Pater aut mater qui necat filium suum ante baptismum, IX annos poeniteat, sed cum consilio. Cujus parvuli per negligentiam sine baptismo moriuntur, in pane et aqua III annis. Infans, infirmus, et paganus commendatus presbytero si moritur sine baptismo, presbyter deponatur. Et si negligentia parentum fuerit, I anno poeniteat. Si quis quodlibet membrum sibi voluntarie abscidit, III poeniteat, I in pane et aqua. Eunuchi, si ab aliis facta fuerint, promoveantur in clero: si certe se absciderint, nullatenus promoveantur. Et si presbyter absciderit, deponatur. 0427B Si quis ducatum praebet barbaris, XIV annis poeniteat. Si tamen non occiderit strages Christianorum: sin autem, relictis armis, usque ad mortem mundo mortuus Deo vivat. Si quis fornicaverit sicut Sodomitae fecerunt, episcopus XV annis poeniteat, V ex his in pane et aqua, et ab omni officio deponatur: peregrinando finiat dies vitae suae. Si autem senex fuerit, aut aeger, carceribus, tenebris reclusus poeniteat omnibus diebus vitae suae. Presbyter XII annos poeniteat, II ex his in pane et aqua, et deponatur. Diaconus et monachus VII annos poeniteat, II ex his in pane et aqua, et deponatur. Peregrinando finiant vitam suam. Clericus et laicus X annis poeniteant, I ex his in pane et aqua. Hi supra scripti numquam cum aliis dormiant, et ad sacerdotii gradum accedere 0427C numquam praesumant. Annis poenitentiae suae a vino et carne abstineant. Excepto si infirmitas acciderit, usque ad reparationem solvatur. Communionem in finem vitae mereantur. Si autem bene egerint poenitentiam, reconcilientur et ad communionem. Si quis cum Deo sacrata fornicaverit, episcopus XV annis poeniteat, V ex his in pane et aqua, et deponatur, et numquam ad honorem sacerdotii revertatur. Presbyter XII annis poeniteat, III ex his in pane et aqua, et deponatur. Diaconus et monachus VII annos poeniteant, III ex his in pane et aqua, et ad honorem sacerdotii numquam accedant. Post actam poenitentiam ad communionem reconcilientur. Si quis cum matre fornicat, XII annis poeniteat, etiam numquam communicet, nisi tantum diebus Dominicis. Si quis 0427D cum uxore alterius fornicaverit episcopus, XII annis poeniteat, ut ex his in pane et aqua. Hi supra scripti, a communione priventur: post actam poenitentiam reconcilientur. Nam ad sacerdotii gradus accedere numquam praesumant. Si quis cum vidua, aut sponsa alterius fornicaverit, episcopus XII annis poeniteat, III ex his in pane et aqua: et deponatur et episcopus et presbyter. Clericus et laicus V annis poeniteat, II ex his in pane et aqua, et a communione privetur, et a sacro ordine. Si quis cum cognata, aut sorore, vel matre fornicaverit, episcopus XV annis poeniteat; presbyter XII annis, diaconus et monachus X, clericus et laicus VII; omnes hi in pane et aqua, et a communione priventur, et a sacro ordine. Si quis 0428A cum ea quam dominus reliquit uxore fornicaverit, episcopus XII annis poeniteat, III in pane et aqua, et a communione privetur. Presbyter XII, III ex his in pane et aqua. Diaconus et monachus VII annis poeniteat, III ex his in pane et aqua. Clericus et laicus V; II ex his in pane et aqua, et ab honore sacerdotii priventur. Si quis cum quadrupedia fornicaverit, episcopus XII annis poeniteat, III ex his in pane et aqua, et deponatur. Presbyter X annis, III ex his in pane et aqua, et deponatur. Diaconus et monachus VII; III ex his in pane et aqua, et deponatur. Clericus et laicus III, I ex his in pane et aqua, et ad sacerdotii gradum non accedant. Si quis concupiscens fornicari, et non potuerit, aut mulier non dimiserit, episcopus VII annis poeniteat: presbyter V; 0428B diaconus et monachus, III; I ex his in pane et aqua. Clericus et laicus II annis poeniteant. Si quis per semetipsum quocumque ingenio fornicaverit, episcopus III annis poeniteat, I ex his in pane et aqua. Diaconus et monachus I, Presbyter II, dimidium ex his in pane et aqua. Clericus et laicus dimidium. Et si iterum atque iterum eis contigerit, a communione priventur anno uno. Qui cum pecoribus colerit, X annos poeniteat. Monachus fornicationem faciens, VII annos poeniteat. Si in femoribus, III quod agunt. Si parvulus oppressus talia patitur, XL dies poeniteat. Vel psalmis, vel continentia castigetur. Si quis uxorem suam invenerit adulteratam, et non vult dimittere eam, sed in matrimonio habere, II annis poeniteat, et dimittit pro se servum, aut ancillam 0428C ingenuam. Et pro aliis duobus annis eleemosynas faciat. Et post VII annis, judicio sacerdotis communicet. Aut quamdiu illa poeniteat, a matrimonio se abstineat.

De perjurio.

Si quis perjurium fecerit, episcopus XII annis poeniteat, III ex his in pane et aqua. Presbyter X, III ex his in pane et aqua, et deponatur usque dum compleat poenitentiam, et reconcilietur. Clericus V annis, II ex his in pane et aqua. Laicus III annis, ex his in pane et aqua, I. Si quis coactus qualibet necessitate aut nesciens perjuraverit, III annis poeniteat, I ex his in pane et aqua. Si laicus per cupiditatem perjurat, totas res suas vendat, et det pauperibus, et conversus in monasterio usque ad mortem serviat 0428D Deo. Si dum per cupiditatem, animae seu mortis periculum incurrit, IV annis inermis exsul poeniteat in pane et aqua, et abstineat se a carne et vino. Si quis virginem rapuerit, III annis poeniteat, I ex his in pane et aqua. Si quis more peccatorum cum propinqua sanguinis sua incoeptis nuptiis conjuncti sunt ante vigesimum aetatis suae annum, X annis poeniteat; exactis orationibus tantum incipiat communicari. Post vigesimum annum vero, ad communionem cum oblatione suscipiatur. Discutiatur autem et vita eorum quae fuerit tempore poenitentiae. Et ita hanc humanitate consequatur. Quod si qui abusi sunt hoc crimine, prolixiore tempore post XX annos uxorem habentes, hoc crimen incurrerit, XV atque unum poeniteat. 0429A Et post actam poenitentiam, ad communionem orationum admittantur. Et ita post alium quinquennium ad plenam communionem cum oblatione suscipiantur. Quod si aliqui uxores habentes et post quinquaginta aetatis suae annos in hoc prolapsi sunt, ad exitum tantum vitae communionem mereantur. Mulier si duobus fratribus nupserit, abjici eam debere usque ad diem mortis, sed propter humanitatem communione eam in extremis reconciliari. Ita tamen ut si forte sanitatem receperit, matrimonio soluto, ad poenitentiam admittatur. Quod si defuncta mulier fuerit hujuscemodi consortio alligata, dissimilis erit poenitentia remanenti. Quam sententiam tam mulier quam vir tenere debet. Si quis gentilis dimiserit uxorem gentilem, in potestate ejus erit post baptismum 0429B habere eam, aut non habere. Simili modo si unus baptizatus est, et alter gentilis. Si cujus uxor infidelis est vel gentilis, et non potest eam convertere, dimittat eam. Mulier mensibus III debet abstinere a viro suo, quando concepit, et antequam pariat. Post partum autem XL dies qui nupserit, XX dies poeniteat. Qui nupserit die dominico IV dies poeniteat. Si ab aliquo sua discesserit uxor, et iterum reversa fuerit, suscipiat eam nocte. Et ipsa I anno poeniteat. Similiter poeniteat et vir, si et ipse aliam duxerit. Cujus sterilis est, et ille, et illa continentes sunt. Mulier cum muliere fornicando, III annis poeniteat una poenitentia. Viduae et puellae majorem poenitentiam faciant, si hoc peccatum perpetraverint. Quae virum habuit, si fornicaverit, et qui semen in ea miserit, 0429C VII annos poeniteat. Hoc pessimum malum: alias ab eo aliter judicatum est, ut ambae usque in finem vitae suae poeniteant. Vel XII annos, vel VII qui saepe fornicaverit: primus canon judicavit X annis, secundus canon VII; sed pro infirmitate hominis, vel per concilium, dixerunt aut III aut VII poeniteat. Si quis cum fratre naturali fornicaverit per commixtionem carnis, XV annis poeniteat et ab omni carne se abstineat. Si mater cum filio suo parvulo fornicatione immisceatur, III annis poeniteat abstinendo se a carne, et unum diem jejunet in hebdomada usque ad vesperum. Qui illudetur fornicari a cogitatione, poeniteat usque ad dum cogitatio superetur. Qui diligit feminam, mente veniam petat a Deo. Si hic dixerit et de amore et de amicitia, sed non est susceptum ab ea, VII dies poeniteat. 0429D Annum integrum et sex menses, si sic voluerit fornicari, et non potuit. Si quis laicus de monasterio monacham duxerit furtim, aut intret in monasterio, Deo servire, aut humanum subeat servitium. Pecunia Ecclesiae furata seu rapta reddatur quadruplum, saecularibus duplicet. Qui saepe furtum fecerit, VII annos poeniteat, vel quomodo sacerdos judicaverit. Idem juxta quod componi debet quibus nocuit. Et qui furtum faciebat, poenitentia ductus, semper debet reconciliari ei quem offendebat, et restituere juxta quod eum nocuit, et multum breviabit poenitentia ejus. Si vero noluerit, aut non potest constitutum tempus poenitere per omnia, qui furat admonetur. Det etiam pauperibus. Juratus consecratam, 0430A III annis poeniteat, sine pinguedine, et tunc communicet. Si quis ab haereticis ordinatus fuerit, iterum debet ordinari, si irreprehensibilis fuerit; deponi oportet. Si quis a catholica Ecclesia ad haeresim transierit, et postea reversus fuerit, non potest ordinari nisi per longam poenitentiam, et pro magna necessitate. Hunc Innocentius papa, nec post poenitentiam clericum fieri, canonum auctoritate asserit permitti. Qui fecerit pascha cum Judaeis quarta decima luna, exterminabitur ab omni Ecclesia nisi poenitentiam egerit ante mortem. Si oraverit cum illo quasi cum clerico catholico, septimana poeniteat. Si vero neglexerit, XL dies poeniteat. Prima vice si quis hortare voluerit haeresim eorum, et non egerit poenitentiam, exterminabitur similiter et ille, Domino 0430B dicente: Qui mecum non est, contra me est. Si quis baptizatus ab haeretico, qui recte Trinitatem non credit, iterum baptizetur. Si quis dederit aut acceperit communionem de manu haeretici, et nescit quod Ecclesia (( Al. tac. Ecclesia)) catholica contradicit, et postea intellexerit, anno integro poeniteat. Si hic (( Al. autem)) scit et neglexerit, et postea poenitentiam egerit, X annos poeniteat. Alii judicant VII et humanius V annis. Si quis permiserit haereticum missam suam celebrare in Ecclesia catholica, et nescit, XL dies poeniteat. Si vero pro reverentia ejus, I anno poeniteat. Si pro damnatione Ecclesiae catholicae, projiciatur ab Ecclesia sicut haereticus, nisi poenituerit. Si recesserit ab Ecclesia catholica in congregationem haereticorum, et qui aliis persuaserit, 0430C XII annis poeniteat, IV annis extra Ecclesiam, et VII inter auditores, et II extra communionem. De his in Synodo (( Al. canone)) dicitur: X anno communionem sive oblationem (( Al. sine oblatione)) recipiant. Si episcopus aut abbas jusserit monacho suo pro haereticis mortuis missam cantare, non expedit ei obedire. Si presbytero contigerit, et ibi missam cantaverit, et nomina mortuorum, et simul nominaverit haereticos cum catholicis, post missam qui intellexerit, hebdomada jejunet. Si frequenter fecerit, annum totum poeniteat. Si quis hic pro morte haeretici missam ordinaverit, et pro religione sua reliquias de illo fecerit, quia multum jejunavit, et postea intellexerit, poenitentiam egerit, reliquias debet igne concremare, et unum annum poenitere. Si hic scit et negligit, poenitentia 0430D commotus XL annis poeniteat. Si quis a fide Dei discesserit sine ulla necessitate, et post ex toto animo poenitentiam acceperit, tribus annis extra Ecclesiam, et VII annis in Ecclesia poeniteat inter poenitentes; et duobus annis adhuc extra communionem, unum inter audientes juxta Nicaenum concilium. Qui perjurium facit in Ecclesia XI annos poeniteat: qui vero in necessitate coactus sit autem quoddam agere, I anno. Qui in manu hominis jurat, nihil est. Si vero juraverit in manu episcopi vel presbyteri aut diaconi, seu in altare, sive in cruce consecrata, I ann. poeniteat; perjuratoribus VII. De his qui multa mala fecerint, id est, homicidium, adulterium cum muliere et pecca . . . . et furtum, eant in monasterium, et poeniteant 0431A usque ad mortem. Quae in alia provincia, quae ab hoste superatur, rapta fuerint, id est, alio rege superato, tertia pars ejus ad Ecclesiam tribuatur, vel pauperibus. Et XL diebus agatur poenitentia, quia jussio regis erat. Qui sanguinem aut semen biberit, III annis poeniteat. Malarum cogitationum indulgentia est si opere non impleatur, nec consenserit. Duodecim triduanae pro anno I pensanda sunt. Theodorus laudavit. Pusillanimis qui manducat carnem immundam aut morticinam dilaceratam a bestiis, XL dies poeniteat. Si enim necessitas cogit, nihil est. Et qui pro necessitate manducat animal quod immundum videtur, vel avem, vel bestiam, non nocet. Pulex si ceciderit in liquorem, tollatur inde, et aspergatur aqua sancta si vivens sit. Si vero mortuus, 0431B omnis liquor projicietur foras. Nec homini detur, et mundetur vas. Similiter cibus ille liquidus, in quo mus, vel mustella immersa moritur, purgetur et aspergatur aqua sancta, et sumatur si necessitas fuerit. Si aves stercorantur in quemcumque liquorem, tollatur ab eo stercus et sanctificetur aqua, et mundus erit cibus. Sanguinem inscius sorbere cum saliva non est peccatum. Qui sanguinet, quocumque modo polluetur. Immundum nihil est, si scit: poenitentia detur juxta modum pollutionis.

De sacerdotibus qui concupiscentiam habent.

Sacerdos si tangendo mulierem ac osculando coinquinabitur, XL dies poeniteat. Et si osculatus est feminam per desiderium, XX dies poeniteat. Si per 0431C cogitationem fuderit semen, hebdomada jejunet; irritante manu, XI dies, vel annum. Si pollutus, III hebdomadas jejunet. Si quis presbyter poenitentiam moribus abnegaverit, reus erit animae suae, quia Dominus dicit: In quacumque hora conversus fuerit peccator, vita vivet, et non morietur. Vera enim confessio in ultimo tempore potest esse: quia Dominus noster non solum temporis, sed et cordis inspector est. Sic (latro) in hora ultima, confessione uno momento meruit esse in paradiso. Si monachus cum monacha fornicationem faciens, VII annos poeniteat. Qui per violentiam cogitationis semen fuderit, III dies poeniteat. Si secunda vice ei contigerit, XL dies, aut annum poeniteat. Si plus addantur, jejunet vel 0431D uno anno, vel quadragesimas III. Qui se ipsum coinquinat CXL dies poeniteat. Si puer est, XX dies vapuletur. Si cum ordine, III Quadragesimas vel I annum, si frequentaverit. Si quis renuntiaverit saeculum, et postea reversus in saeculum et habitu, si monachus est, et post haec poenitentiam egerit, X annos poeniteat. Si probatus fuerit in omni poenitentia, in lacrymis, in orationibus, humanus curatum episcopus potest facere. Si monachus non fuit quando recessit ab Ecclesia, VII annis poeniteat. Si quis episcopus vel presbyter aut diaconus fornicationem faciens, degradari debent, et poenitere. Si quis postquam se voverit, saecularem habitum acceperit, item ad aliquem gradum accedere omnino non debet. Si quis presbyterorum, aut diaconorum uxorem extraneam 0432A duxerit, in conscientia populi deponatur. Si adulterium perpetraverit cum illa, et in conscientia populi devenerit, projiciatur extra Ecclesiam, et poeniteat inter laicos, quamdiu vixerit. Si quis concubinas habuerit, non debet ordinari. Quicumque enim presbyter in propria provincia, aut in alia, et ubicumque fuerit inventus, commendatum sibi infirmum baptizare noluerit, vel in profectione itineris sine baptismo moritur, deponatur. Similiter qui occidit hominem, vel qui fornicationem facit, deponatur. Si quis viduam acceperit non potest ordinari, sicut bigami. Si quis baptizat per temeritatem, non ordinatus, abjiciendus est ab Ecclesia, et numquam ordinetur. Quibus baptizati sunt ignoratis, non indigent pro eo poenitentia, nisi quod secundum canones non possunt 0432B ordinari, nisi magna necessitas cogat. Qui iterum baptizati sunt: quasi iterum Christum crucifigant, VII annis poeniteant, IV et sexta feria in tribus quadragesimis. Si pro vitio aliquo fuerit, si hic pro munditia licitum putaverit, III annis poeniteat. Qui operatur die Dominico, VII dies poeniteat, aut vapuletur. Si quis in die Dominico per negligentiam jejunaverit, hebdomada tota jejunet. Et si secunda, XX dies poeniteat. Si quinta Dominica, XL dies poeniteat. Si quis pro damnatione die Dominico jejunat, sicut Judaeus abominetur ab omni Ecclesia catholica. Si contempserit, et indicavit jejunium Ecclesia, et contra decreta seniorum fecerit quadragesimas, XL dies poeniteat. Si intra quadragesimam, unum annum poeniteat. Si frequenter fecerit, et in consuetudinem 0432C fecerit ei, exterminabitur ab Ecclesia, Domino dicente: Qui scandalizaverit unum de pusillis istis, qui in me credunt, etc.

De communione Eucharistiae, ut sacrificio.

Poenitentes secundum canones non debent communicare ante consummationem poenitentiae. His pro misericordia per annum vel sex menses licentiam damus. Secundum culpae modum temperandum est, cito, vel tarde. Qui accepit sacrificium post cibum, VII diebus poeniteat. Omne sacrificium sordida vetustate corruptum, igni comburendum est. Si casu, ferae vel aves devorant, III hebdomadas jejunet. Si negligens, III quadragesimas. Si quis vir maritus, vel mulier votum habens virginitatis jungitur matrimonio, non dimittat illum, sed III annos poeniteat. Mulier 0432D non licet votum vovere sine consensu viri: sed si voluerit, dimitti potest judicio sacerdotis. Mulier quae se more fornicationis adulteram conjunxerit, aut VII aut III annos poeniteat, sicut fornicator. Sicut et illa quae semen sui in cibo miscet, ut idem plus amoris accipiat. Uxor quae pro remedio sanguinem viri sui gustaverit, XVIII dies poeniteat. Mulieres menstruo tempore non intrent in Ecclesiam, neque communicent, nec laicae nec monachae; et si ipsum sumpserint, III hebdomadas jejunent. Similiter poeniteat quae intrat in Ecclesiam ante mundum sanguinem post partum, XL dies poeniteat. Qui nupserit his temporibus, XXX dies poeniteat. Qui nupserit die Domnico, tribus diebus poeniteat. Si vir cum uxore sua 0433A retro nupserit, XL dies poeniteat. Si in tergo nupserit, poenitere debet quasi ille qui cum animalibus coierit. Si quis furtum capitale fecerit, id est, quadrupedia, 0434A vel domum effregerit, V annis poeniteat, III ex his . . . . .