56. De Passione Domini.

1. Iesu dulcis, magne Deus,
Risus cordis, amor meus,
Inexhausti fons dulcoris,
Verbum sonans, sed non foris,

Quo subsistit saeculum.
Tu abyssus veritatis,
Vivae flamma caritatis,
Idem patri in natura,
Splendor eius et figura,

Deitatis speculum.

2. Virtus et imago Dei,
Qua caligant sensus mei,
Sole maior, lux immensa,
Umbris lux incomprchensa,

Lux inaccessibilis.
Virtus ab aeterno viva,
Fortis, movens, unitiva,
Cuncta movens, sed non mota,
Extra, intus, praesens tota,

Vis impermutabilis.
3. Tu lux plena ratione,
Cuius comparatione
Lumen omne tenebrescit,
Tua lux occasum nescit,

Tu iuge solstitium.
Tu mirandus fulgor nimis,
Sursum corda his ab imis
Ad aeternum lumen ducens,
Matutina stella, lucens

In salutem gentium.
4. Dei patris verus heres,
Nos captivos cum videres,
De exelso caeli throno
Miseratus tuo dono

Nostram [es] miseriam ;
Descendisti miserando,
Locum tamen [non] mutando,
Loco nullo circumscriptus,
Sic te ludit hic Aegyptus

Per carnis substantiam.

5. Verbum carne contexisti,
Sacco solem involvisti,
Deus verus factus homo,
Quos damnavit Adam pomo,

Cum deiectos cerneres,
Mox ut gigas bello fortis
Ad currendam viam mortis,
Iesu dulcis, exsultasti,
Maiestatem inclinasti,

Ut damnatos solveres.
6. Effecturus, Deus dive[s],
Angelorum nos concives
Sortem tuam in praeclaris,
Cum non essent sortis paris,

Dedisti hominibus.
Versabaris in hoc mundo
Corde gaudens laetabundo,
Quod iam dies propinquaret,
Qui te morte condemnaret

Pro salvandis fratribus.
7. Iesu talis, Iesu tante,
Mortem crucis post et ante
Talis quidem adamari,
Tantus vero formidari

Merito debueras.
Sed nimirum ista sorte
Pro tollenda mundi morte,
Ne periret homo reus,
Ab aeterno, bone Deus,

Mori disposueras.
8. Nox festina cum instaret,
Pascha legis quae mandaret,
Lex, quae iram operatur,
Esu agni consummatur

Subintrante gratia.
Testamentum cedit vetus,
Cum piorum ille coetus
Liberatur regis cura,
Nova factus creatura

Per Christi mysteria.

9. Ibi fiunt fide sanis

Sanguis caro, vinum panis,
Quae in lege servabatur,
Hac in cena exsufflatur

Litteralis palea.
Aufertur velamen vultus,
Moysinae legis cultus,
Fugit umbra, nox legalis,
Sensus lucet spiritalis,
Grano gaudet area.

10. Lupum cernis inter oves,
Tolerando tamen foves,
Sed fovebas tam indignum,
Emollires ut malignum

Tuo beneficio.
Pedes tuis cum lavisti,
Canem illum non sprevisti,
Maledicto incurvaris,
Pedes eius amplexaris

Servuli obsequio.

11. Istis rite consummatis,
Ardens igne caritatis,
Quos amabas, consolaris,
Pro turbandis anxiaris,
Cum instaret passio.
Noctis sinu clauso die
Locum petis agoniae,
Tecum mones vigilandum,
Segregaris ad orandum,
Sed pavoris studio.

12. Res miranda, carnis mortem,
Quae non terret virum fortem,
Bibiturus, quam sitisti,
Ad quam volens demum isti,

Quid pavescis, Domine?
Sed pavorem assumpsisti,
Ne desperent corde tristi,
Qui per carnem infirmantur,
Dum passuri perturbantur

Hic pro tuo nomine.

13. O pavorem venerandum,
Creaturis adorandum,
Qui in terra decurrentes,
Vim amoris ostendentes
Guttas fudit sanguinis.

Iesu dulcis, pavor iste,
Hoc sudoris genus triste,
Quae pro nobis gestiebant,
Tuae nobis ostendebant
Vim amaritudinis.

14. Postquam nequam ille canis
Turbis currens cum vesanis
Te salutans voce leui
Plenum tibi dat veneni

Fictionis osculum,
Ita quidem, o benigne,
Refugisses canem digne,
Sed immensa vis dulcoris
Blande tulit proditoris

Tantum hoc piaculum,

15. Captivans sine mora,
Nam haec erat illa hora
Et, potestas tenebrarum,
Quam figurant prophetarum

Olim vaticinia.
Captivato te pastore
Tui gregis prae timore
Oves passim disperguntur,
Nulla prorsus fulciuntur
Fidei constantia.

16. Res indigna Dei agno,
Cum tumulto urbis magno
Annae primum praesentaris,
Unde tractus applicans

Caiphae conspectibus.
Huc te Petrus audax ore,
Totus pallens prae pavore,
Qui iam nosci verebatur,
A remotis sequebatur

Nutabundis passibus.

17. Mox infrendit iudex malus,
Blasphematur mundi salus
Et dulcedo irritatur,
Rectitudo infamatur

Subornatis testibus.
Hic maiestas est consputa,
Stat sophia quasi muta,
Maculatur pulchritudo,
Fatigatur fortitudo

Alaparum ictibus.

18. Indulgendum quidem nefas,
Ibi pugnax ille Cephas
Vice terna cum negasset,
Deum suum abiurasset

Prae pavore riguit.
Tu adflictus quamquam stares,
Negatorem cum amares,
Vultu blando suspexisti,
Voti reum monuisti,

Mox in fletus proruit.

19. Hic iam Iesu, Deus fortis,
Condemnaris reus mortis,
Cum te Deum praedicares,
Te venturum praemonstrares

Iudicem in nubibus.
Pari mox furore iuncti
Te blasphemant [scribae] cuncti,
Scindunt vestes suo more,
Omnes frendent uno ore:
Quid egemus testibus?

20. Praeceptores sacerdotum,
Toto nisu vulgus motum
Te adversum conclamantes,
Suam simul malignantes

Instruunt vesaniam.
Sic, sic sese adunantes,
Adunati conclamantes,
Te Pilato tradunt tandem
Ibi iustum per eandem

Damnantes sententiam.

21. Audit praeses pondus rerum,
Perscrutari ardet verum,
An tu rex sis, sciscitatur,
Te tacentem admiratur,

Totis stupet sensibus.
Sed, cum vultus mansuetos,
Gestus mites et quietos
In te cernit hac in hora,
Novis tibi sine mora

Instat quaestionibus.

22. Demum inquis: rex sum ego,
Esse regem me non nego,
Verum non est nutabundo
Regnum meum de hoc mundo,
De supernis prodii.

Contremiscit his auditis
In responso agni mitis,
Pietate consternatur,
Innocentem protestatur
Calculo iudicii.

23. Clamant contra mortis reum,
Iurant esse Galilaeum,
Gentem totam subvertentem,
Censum dari prohibentem

Romanorum usibus.
Ut cognovit clare satis
Te non suae potestatis,
Mox iuberis deportari,
Iudicandus praesentari

Herodis conspectibus.

24. Cum Herode coram stares
Nec responsum fanti dares,
Alta mundi contemnebas
Et exemplo nos docebas

Pompas eius spernere.
Nam cum esses veri vigor,
Aequitatis summae rigor,
Nesciebas adulari
Vel in signis gloriari

Coram putri pulvere.

25. Iesu, verbum Dei, sensus
Ibi stabas indefensus,
Ibi nemo tibi foris
Disciplinae vel honoris

Debitum exhibuit.
A superbo subsannans,
Veste alba honestaris,
Sed honestas inhonesta,
Foeda, vilis et molesta

Risum de te praebuit.

26. Ad Pilatum redis ita,
Morti dandus, qui es vita,
Conclamantque canes feri,
Nec tumultus cohiberi
Poterat sermonibus.
Tanto vero in tumultu
Inconcusso stabas vultu,
Vultu blandus, gestu mitis
Cum clamarent repetitis
"Crucifige" vocibus.

27. Tunc iuberis flagellari,
Ut sic saltem satiari
Poena vellent innocentis,
Quos caecatae furor mentis

Adeo flammaverat.
Ita tuum, flos amoene,
Flagellatur corpus lene,
Candens quasi lacte lotum,
Prae cruore rubet totum,
Pulchritudo fugerat.

28. Iesu dulcis, nondum finis:
Coronaris, ecce, spinis,
Caput mite vulneratur,
Frons verenda perforatur

Civibus aethereis.
O funestum regis schema,
O plangendum diadema,
Quod derisum repraesentat,
Dulce caput quod cruentat

Spinarum aculeis.

29. Iesu, dulcis Galilaee,
Sola salus spei meae,
Adae scelus quam amarum,
Quod tu luis, lumen clarum,

Tanto fuso sanguine.
Florem oris et genarum
Plagae tundunt alaparum,
Subsannans purpuratus,
Sputo, probris saturatus
Nec minaris, Domine.

30. Iesu, tuae mortis rei
Te viderent cum Iudaei,
Sugillose purpuratum,
Spinis caput coronatum,

Patentem ludibrio,
Feri canes ac nefandi
Clamant omnes voce grandi,
Nihil habe, praeses, morae
In damnando seductore
Caesaris contrario.

31. Victus praeses hoc sermone
Caeca prorsus ratione
Iudaeorum paret votis
Manibusque aqua lotis
Finem dat sententiae.

Iam tunc, Iesu, quos pavemus,
Ut doctores tolleremus,
Te fecisti nobis ducem
Baiulando tibi crucem
Ad locum Calvariae.

32. Patet ordo rei gestae,

Fit concursus plebis maestae,
Mulieres lamentantur,
Agni membra [con]clavantur,

Cruci dum affigens.
Hoc e mundo nos transire,
Phase novum esurire
Ut doceres, Iesu bone,
Rebus loquens non sermone,
Extra portam pateris.

33. Crucifixus inter reos
Dissolvebas nexus meos,
Caelo, terris et inferno
Deus vivens ab aeterno

Factus es spectaculum.
Ibi stabat illa una,
Quam miratur sol et luna;
De dolente plus dolebas.
Quam amarum, quod bibebas

Passionis poculum !

34. Botrus Cypri, o dilecte,
En, levaris crucis vecte,
Ut premaris prelo mortis,
Sanguis tuus potus fortis,

Pias mentes debrians.
Hunc degustat qui cruorem
Castae mentis per saporem,
Solus novit, quid sit amor,
Sine sono cordis clamor

Illi semper inhians.

35. Factus paene sum elinguis,
Dum recordor uvae pinguis,
Qua profluxit ille sanguis,
Quo necatur vetus anguis,

Cum devote bibitur.
Deus in Iudaea notus,
Quem non capit mundus totus,
Carnis nostrae sacco tectus,
Ligno crucis, en, subvectus,
A suis non noscitur.

36. Stant fixuris pedes fracti,
Scissi clavo et compacti
Cornu dextrum altae crucis
Dextram ligat magni ducis

37..........

. . leno riget laeva
Tui noxa, mater Eva,

Rivi fluunt sanguinis.
Sic clavatur corpus vitae,
Perforatur latus mite,
Vultus fugit pulchritudo,
Dei latet furtitudo,

Poena patet hominis.

38. Litus hoc in poste sanguis,
Hoc in palo pendens anguis,
Vestis Ioseph cruentata,
Cruorosa patri lata

Signabat negotium.
Vervex olim hoc in sente,
Hoc Elias in torrente,
Pecus legis hoc mactatum
Sub figuris obvelatum
Monstrabat mysterium.

39. Sic prae sole speciosus,
Sic prae luna luminosus,
Pax excedens omnem sensum,
Lumen purum et immensum

Tenebris obvolvitur.
Umbra carens clara dies,
Sine cura vera quies,
Lumen verum animarum
Veritate tenebrarum

Sic ecclipsim patitur.

40. Pallet splendor, marcet rosa,
Forma sordet animosa,
Corpus livet laceratum,
Plagis, clavis cruentatum,
Totum tenet vilitas.

Tacet sermo blandi oris,
Silent verba praeceptoris,
Infirmorum cessant curae,
Sed in hora mortis durae
Non cessavit caritas.

41. Cum acetum degustasses,
Patri caput inclinasses,
Exspirando, dulcis Iesu,
Pro unius pomi esu

Mortem crucis toleras.
Opus grande, forte, vivum,
Dans amoris incentivum,
Incentivum das amoris,
Quo tu, Iesu, fons dulcoris,

Mentes tibi foederas.

42. Iam cor meum ingemisce,
Virtus mea contremisce,
Lacrimarum fontes funde,
Plange, clama, pectus tunde,

Dole sine termino.
Vide functos suscitaii,
Vide solem obscurari,
Tenebrari mundum, caelum,
Scindi petras, scindi velum

Moriente Domino.

43. Iesu, puer amorose,
Flos camporum pretiose,
Vincens nivem liliorum,
Tibi cedit lux caelorum,

Stellis es fulgentior.
Rosa rubens veri roris,
Flos amoene, flos decoris,
Luce premis omne clarum,
Solem damnans tenebrarum
Longe speciosior.

44. Dulcis super mel et favum,
Amor nihil amans pravum,
Dulcor suavis, sed experto,
Felix ille, qui pro certo

Experiri meruit.
Degustanti dulcor suavis,
Sed ignotus corde pravis,
Caritatis dulcor mirus,
Omne mortis sanans virus,

Quod ex Adam profluit.

45. Iesu bone, mitis agno,
Homo dulcis, Deus magne,
Gestu mitis spiritali,
Omni mole corporali

Longe es praestantior.
Odor tuus [odor] vitae,
Quem exhalat pectus mite,
Suavitatem vincens floram,
Omne genus pigmentorum,

Balsamo fraglantior.

46. Hunc designat mos pantherae,
Quam sequuntur omnes ferae,
Quas demulcet odor suavis,
Solus draco flatu gravis
Torpet et emoritur.

Hoc ferarum miro more
Post te currit in odore
Cor flammatum vi amoris,
Quod delectat nihil foris,
Sed te solo pascitur.

47. Nunc, o Iesu, tante, talis,
Fac me vitae immortalis
Coheredem tecum esse,
In extrema illa messe

Gaudere manipulis.
Suscitatum sono tubae
Rapi sursum fac in nube,
Fac discussum non damnari,
Tecum semper gratulari

Saeculorum saeculis.