QUAESTIO XII

Utrum, aliquis homo, sit prima Substantia.

Doctor quoest. 2. de Specie et quoest. 13. in Proedicam. Cajet. 1 . parte quoest. 30. Sanchez lib. 3 de specie. Cursus Conimbr. in explicat. cap. 5 de substant. et quoest. 2. in idem cap. art 3. Ruvius cap. de specie quoest. 7. Hurt. disput. 5. Log. stet. 9. Rodriguez hic in explicat text. Doctor et seq. art. 1. Aver. quoest. 16. sect. 2.

Quod sic videtur, auctoritate Aristotelis, qui sic exemplificat de prima Substantia, ut aliquis homo, aliquis equus, et inferius, ubi intendit quodlibet aliud a primis, dici de primis,vel esse in eis,arguit sic,Animal praedicatur de homine, igitur de aliquo homine per aliquem hominem, intelligens primam substantiam.

Item, non est secunda substantia, et inter illam, et primam non est medium ; igitur est prima substantia. Probatio primae propositionis, si esset secunda substantia, non esset nisi Species ; sed hoc est falsum, qui haec est vera, Nullus homo est Species, igitur sua contradictoria falsa.

Item, si aliquis homo, non esset prima substantia posset praedicari de multis, et ita haec videretur esse vera : Omnis homo, est aliquis homo, quia non posset esse communis ad alia, quam ad supposita hominis ; sed illa non est vera. Probatio, tum quia praedicatum universalis affirmativae, confunditur tantum confuse,et ita per accidens, ad confusionem alterius, ut subjecti ; igitur potest confundi per se ; sed cum dico, Aliquis homo, non potest confundi per se,

sic dicendo, Omnis aliquis homo, tum quia omne praedicatum universalis affirmativae, potest esse subjectum particularis convertentis illam universalem, tale non est hoc, quod est aliquis homo. Si dicatur, hanc, Omnis homo,est aliquis homo ,convertendam esse in hanc, Aliquis homo est homo.

Contra istae, differunt,0mnishomo est homo, et Omnis homo est aliquis homo ; ergo earum conversae differunt.

Ad oppositum, aliquis homo praedicatur de pluribus ; ergo non est prima substantia. Antecedens patet, quia iste homo est aliquis homo, et iste homo est aliquis homo.

Item sequitur, iste homo currit: ergo aliquis homo currit et non e converso : ergo aliquis homo est prius, et ita communius : ergo non est prima substantia.

Item, haec est vera, Omnis homo, est aliquis homo, tum quia sua contradictoria est impossibilis, Aliquis homo non est aliquis homo ; tum quia quaelibet singularis est vera: igitur aliquis homo, praedicatur de omni homine : igitur non est prima substantia.

Dicitur ad quaestionem, quod aliquis homo est prima substantia, nec dicitur de multis, nisi aequivoce.

Ad secundum dicitur, quod consequentia non valet, nisi distincto consequente.

Ad tertium dicitur, quod illa universalis est falsa, et sua contradictoria vera, su-mendo,aliquis homo, in praedicato, pro prima substantia, ut scilicet homo affirmatur de homine, quia aliquis homo non est aliquis homo : ut Socrates non est Plato, inductio non valet, sed est figura dictionis, procedendo a pluribus determinatis, ad unum et ita commutatur quale quid in hoc aliquid.

Contra istud ex hoc sequitur, quod ad universalem non sequitur particularis nisi praefata distinctione, et quod ad singularem non sequitur particularis, nisi praefata distinctione, etiam quod particularis propositio,non habet contra dictoriam,nisi praefata distinctione, et tunc universalis non sibi contradicet, sed particulari affirmativae, in hoc sensu, singularis negativa sufficienter contradiceret ; quia in eis est affirmatio, et negatio ejusdem de eodem, et quod particularis propositio non sit simpliciter syllogizabilis, et absolute, vel non nisi sicut singularis : et quod nullus Syllogismus absolute valeat ; quia nullus conversus absolute valet, quia in omni Syllogismo, vel in suo conversivo, est aliqua propositio particularis, quae absolute non est syllogizabilis,et quod particularis, et indefinita non convertuntur ; quia una ut indefinita habet singulares, pro causis veritatis, quas habet particularis, pro sensibus multiplicatis, et quod aequivocatio non sit in dictione ; quia nec homo multiplex in se est, nec aliquis : quia aliquis, nec in se est multiplex, ut manifestum est, nec ut alii additur. Probalio,quia additio alicujus non confert sibi novum significatum.

Quia ista videntur magis inconvenientia contra Aristotelem in tota Logica, et contra communem naturam Syllogismi, et contradictionis, quam exponere unam auctoritatem Aristotelis. Videtur ergo potius dicendum, quod aliquis homo, non est prima substantia, id est, non significat tantum unum suppositum hominis, sicut iste homo propter inconvenientia praedicta.

Sed propter auctoritatem Aristotelis,intelligendum, quod homo de se indifferens est ad multas acceptiones, scilicet pro voce, pro intentione, pro suppositis. Signa ergo, ut omnis, aliquis,sibi addita indifferentiam ad intentiones, et ad vocem tollunt, et determinant ipsum ad acceptionem tantum pro suppositis ; sed adhuc in illa acceptione est indifferens ad quodcumque suppositum: igitur Aristoteles volens primam substantiam exprimere, ut distinguitur contra secundam, videlicet, ut ei inest intentio secundae substantiae, et tamen quodammodo in generali: dixit, ut aliquis homo, id est, quodlibet quod est iste homo.

Alio modo potest dici,quod per aliquis homo ponitur prima substantia determinata,

indeterminate tamen, et per hunc hominem, determinata, et determinate, et tunc exempliflcavit Aristoteles de prima substantia determinata, licet indeterminate, ut de hac, vel illa.

Sed forte aliquis homo, non significat primam substantiam determinatam, neque determinate, nec indeterminate, licet pro illa supponat, quando est subjectum particularis propositionis. Quod non significet, patet per veritatem hujus, Omnis homo est aliquis homo, prima enim substantia determinata, sive determinate, sive indeterminate sumpta, non praedicatur vere de omni homine : ita et homo, quando est subjectum indefinite, supponit primam substantiam determinatam indeterminate: non tamen illam significat, ideo posterior modus dicendi videtur convenientior.

Ad primum argumentum patet ; quia Aristoteles nominat primam substantiam quodammodo in communi, per commune sumptum pro acceptione pro suppositis.

Ad aliud dico, quod aliquis homo est ens per accidens, compositum ex re primae ultionis, et secundae : et nec est prima substantia, nec secundas, ed medium accidentale inter illa ; et tale medium invenitur inter Speciem specialissimam, et Individuum : ut homo albus, licet non medium essentiale.

Contra, aliquis homo, praedicatur de pluribus differentibus numero in quid, secundum praedicta ; igitur est Species.

Item, ens per accidens est compositum ex rebus diversorum Generum, hujusmodi non est aliquis homo, quia modus intelligendi hominem non est res alicujus generis.

Ad primum potest dici, quod aliquis homo, de nullo praedicatur in quid, quia ens per accidens non habet quid.

Contra hoc, tunc pari ratione praedicatio haec non est in quid, A liguis homo est animal. Item 1. lib. Elench. cap. 4. dicit Aristoteles : Eadem est definitio propositionis et unius solius propositionis, et rei,et unius solius rei; ista tamen una sola res est compositum ex re primae intentionis, et secundae ;

igitur tale compositum potest habere definitionem in quid.

Item, aliquis dicit tantummodo modum intelligendi hominem pro suppositis, et tantum in illa acceptione homo dicit quid suppositorum ; igitur aliquis non prohibet hominem praedicari in quid de illis, imo magis confert ad hoc.

Pro responsione istorum oportet intelligere, quod omne syncategorematicum in praedicato, est pars praedicati, cujus probatio est per impossibile: aliter ex veris sequeretur falsum, sic, Nullus homo est omnis homo : iste homo est homo: si signum in majori non esset pars praedicati, posset inferri in conclusione, Ergo iste homo non est homo, quia ad habendam identitatem majoris extremitatis, non oporteret ipsum sumi in majori, et conclusione, cum eodem signo, si illud non esset pars praedicati, sicut manifestum est in secundo modo secundae figurae ; quia major extremitas non sumitur cum eodem signo in conclusione, et majore, et ita ex veris sequeretur falsum. Item, ostenditur ostentive magis propter quid, quia syncategorematicum nunquam habet respectum ad praecedens, aliter negatio subsequens compositionem,posset propositionem facere negativam, sicut et negatio praecedens: igitur syncategorematicum additum praedicato, non determinat ipsum in comparatione ad subjectum, et ita non inquantum extremum ; quia inquantum est extremum, respicit aliud extremum, sed omne syncategorematicum determinat extremum, inquantum est extremum : igitur nullum additum termino in praedicato, est syncategorematicum, sed pars extremi, quia inquantum est extremum,respicit aliud extremum. Tamen absolutum intellectum, terminum cui additur determinat, et ita est syncategorematicum respectu partis praedicati, sed non respectu praedicati, quia ipsum est alia pars praedicati: sed syncategorematicum additum subjecto non est pars subjecti,quia determinat illud, cui additur in comparatione ad praedicatum.

His visis, patet ad rationem, quia sic dicendo, Aliquis homo est animal , est aliquis, tantum syncategorematicum, et homo tantum subjectum : et ideo potest propositio esse per se, sed non est ita, ubi aliquis homo praedicatur.

Ad aliud dico,quod unus,et solus possunt esse categorematica,vel syncategorematica. Primo modo intelligit Aristoteles in 1. Elenchorum ; quia eadem est definitio rei, et unius solius rei, id est, rei in se indivisae, et ab aliis divisae, quia illud est res per suam essentiam, non autem intelligit, ut unus, et solus, sunt syncategorematica.

Ad tertium, concedo quod aliquis, dicit modum intelligendi hominem pro suppositis,tamen sub tali modo intelligendi, non potest homo praedicari, nisi ille modus sit pars praedicati, propter rationem supradictam,et illud lotum non praedicatur in quid. Quod si posset homo praedicari sub tali modo,tantum manente modo, posset praedicari in quid : et quia nihil dicitur Species, nisi inquantum aptum natum est praedicari, homo sub isto modo, non potest esse Species.

Ad aliud superius,quod fuit contra responsionem.

Ad secundum,cum dicitur, ens per accidens est compositum ex rebus diversorum generum, illud potest negari ; quia quidquid non est essentialiter idem cum aliquo, sive sit res alterius generis, sive non, compositum cum illo aliquo facit ens per accidens.

Ad tertium principale, concedo hanc esse veram, Omnis homo,est aliquis homo, cum ostenditur primo quod non ; quia praedicatum non est confundibile per se, nego, nam in contradictoria praedictae universalis, erit idem praedicatum, quod et in ista, et confusum, confuse, et distributive, nec aliter oportet confundibile per accidens, esse per se confundibile. Vel aliter potest concedi, quod inquantum praedicatur aliquis homo,intelligitur specificare rem hujus verbi est, ita quod praedicatum est hoc totum ens aliquis homo:et illud potest confundi per signum universale affirmativum immediate additum. Per hoc dico ad aliam probationem ; quia illa universalis conver titur in hanc, Aliquod ens, aliquis homo,es homo.

Substantia est, quae proprie principaliter etc.

Nota,quod divisio Substantiae in primam, et secundam, non est divisio generalissimi in Species, sed subjecti in accidentia ; quia substantia secundum quod intelligitur (secundum quam considerationem pertinet ad Logicum) dividitur in intentiones sibi accidentes.

Alia vero omnia aut de subjectis dicuntur principalibus substantiis ; aut in subjectis eis sunt. Hoc autem manifestum est ex his, quae per singula proponentur ;ut animal de homine praedicatur ;ergo et de aliquo homine praedicatur. Nam si de nullo aliquorum hominum, nec omnino de homine praedicaretur. Rursus color in corpore est: ergo in aliquo corpore. Nam si non in aliquo singulorum, nec omnino in corpore, etc. Cap. eodem.