Patrologiae Cursus Completus
Praefatio In Duos Sequentes Tomos.
Praefatio In Duos Sequentes Tomos.
Articulus Primus. Syllabus Auctorum.
Articulus II. De Auctoritate S. Cypriani.
Articulus. III. De Usu Sancti Cypriani In Re Disciplinari.
§ II.—De Disciplina quoad baptismum.
§ III.—Disciplina quoad Eucharistiam.
§ IV.—Disciplina quoad poenitentiam.
§ V. Disciplina quoad Ordinem.
§ VI. Disciplina quoad matrimonium, de votis, et cultu reliquiarum.
§ VII. Alia disciplinae puncta ex divi Cypriani operibus.
Articulus IV. Annales Litterarii.
§ I. Litterarii minorum Patrum Annales.
§ II. Litterarii annales Cyprianici.
Prima Editionum Sancti Cypriani Series.
Editiones primigenae. Saeculo XV. Anno
Loquitur lector ad Vindelinum Spirensem artificem qui Epistolas Beati Cypriani reddit in lucem.
Incipiunt Epistolae Caecilii Cypriani ad Cornelium Papam, et prima de Confessione, feliciter.
Expliciunt Epistolae Caec. Cypr., etc., nil amplius.
Classis II. Ab editione Remboltiana ad Erasmicas.
Classis III. Editiones Erasmicae.
Classis IV. Editiones Pamelianae.
Classis V. Editiones Rigaltianae.
Classis VI. Editiones Oxonienses.
Classis VII. Editiones Baluzianae.
Saeculo III, Circa Annum Christi CCIII.
Prolegomena Ex Actis Martyrum Sinceris V. C. Theodorici Ruinart, Pag. 77, Sqq.
Prolegomena Ex Actis Martyrum Sinceris V. C. Theodorici Ruinart, Pag. 77, Sqq.
Passio Sanctarum Martyrum Perpetuae Et Felicitatis.
Passio Sanctarum Martyrum Perpetuae Et Felicitatis.
Index Capitum Passionis Sanctarum Martyrum Perpetuae Et Felicitatis.
Index Capitum Passionis Sanctarum Martyrum Perpetuae Et Felicitatis.
Dissertatio Apologetica Pro Ss. Perpetuae, Felicitatis Et Sociorum Orthodoxia, Auctore Josepho Augustino Orsi O. P. S. R. E. Presbytero Cardinali.
Caput II. Basnagii Externis Adversus Sanctas Martyres Argumentis Occurritur.
Caput III. Internis Basnagii Adversus Nostros Martyres Argumentis Generale Responsum Adhibetur.
Annotationes In Fragmentum Incerti Scriptoris De Canone Ss. Scripturarum. (L. A. Murator. Antiqq. Ital. medii aevi, Bibl. Vett. Pp. Reliq. scr. Commen
Fragmentum Acephalum Incerti Scriptoris De Canone Ss. Scripturarum.
Fragmentum Acephalum Incerti Scriptoris De Canone Ss. Scripturarum.
Ineunte Saeculo Tertio.
Prolegomena. De M. Minucii Felicis Apologetae Vita, Historia Et Scriptis, Auctore D. Golhasr. Lumper O. S. B. .
Francisci Balduini Jc. Dissertatio De Minucii Felicis Octavio.
Francisci Balduini Jc. Dissertatio De Minucii Felicis Octavio.
Ad Primam Lindneri Editionem Praefatio Joannis Augustini Ernesti.
Ad Primam Lindneri Editionem Praefatio Joannis Augustini Ernesti.
Johann. Gottlieb Lindneri Analysis Logica Dialogi ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.
Johann. Gottlieb Lindneri Analysis Logica Dialogi ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.
Marci Minucii Felicis. Octavius.
Marci Minucii Felicis. Octavius.
Index Capitum Dialogi Octavius Inscripti, Marci Minucii Felicis
Index Capitum Dialogi Octavius Inscripti, Marci Minucii Felicis
Epistolae Lucae Holstenii De Verubus Dianae Ephesiae Ad Minucium XXI.
Epistolae Lucae Holstenii De Verubus Dianae Ephesiae Ad Minucium XXI.
Dissertatio In Marci Minucii Felicis Librum Qui Octavius Inscribitur. Auctore D. Nic. Le Nourry, Monacho O. S. B. E Congregatione S. Mauri.
Articulus Primus. Analysis hujus libri.
Articulus II. Utrum Minucius Felix sit hujus libri auctor, et quis ille fuerit.
Articulus III. Qui fuerint Caecilius, et Octavius, qui in hoc libro disputantes introducuntur.
Articulus Primus. Quo tempore hic liber editus fuerit.
Articulus III. De hujus libri manuscriptis codicibus variisque editionibus.
Articulus IV. De variorum in hunc librum notis et animadversionibus.
Articulus V. De corruptis aut corruptionis suspectis quibusdam hujus libri locis.
Articulus III. Exponuntur Octavii responsa, quibus superiora Caecilii argumenta diluit et evertit.
Articulus IV. Examinantur argumenta, quibus Deum existere negat Caecilius, et Octavius demonstrat.
Caput V. De Dei Nomine, Natura, Et Attributis.
Caput VI. De Divina Providentia.
Articulus III. Quomodo Octavius superiora Caecilii argumenta infirmet, et destruat.
Caput VII. De Aliis Christianae Religionis Dogmatibus.
Articulus Primus. Quae qualisve fuerit ea accusatio, quae illius occasiones, et quamdiu duraverit?
Caput XII. Aliae Caecilii Criminationes, Et Ad Eas Octavii Responsa Examinantur.
Articulus IV. Qua ratione Minucius dixerit cruces a Christianis nec coli, nec optari.
Caput XIII. Alia Iniquissimarum Caecilii Accusationum Capita Expenduntur.
Caput XV. Expenduntur Argumenta Quibus Minucius Ostendit Falsos Esse Gentilium Deos.
Articulus Primus. Exponitur illud Caecilii argumentum.
Chronici, Sub Alexandro Severo Conscripti.
Chronici, Sub Alexandro Severo Conscripti.
Sectio Prima. Liber generationis hominum
Sectio II. Divisio terrae et de tribus filiis noe.
Sectio XIII. Reges Persarum ex tempore Cyri.
Sectio XV. Prophetarum nomina.
Sectio XVII. Nomina Sacerdotum.
Sectio XVIII. Macedonum Reges juxta Alexandrinos.
Sectio XIX. Imperatores Romanorum.
Anno Domini CCL. Celerinus, Lucianus, Caldonius, Moyses, Maximus, Nicostratus, Rufinus Et Caeteri Confessores Ecclesiae Romanae Et Africanae.
Epistola Celerini Ad Lucianum. (Pamel., Rigalt., Baluz., Paris., XX. Oxon., Lips., XXI.)
Epistola Luciani Ad Celerinum. (Pamel., XXII. Rig., Baluz., Paris., XXI. Oxon., Lips., XXII.)
Anno Domini CCLI. Maximus, Urbanus, Sidonius, Et Macharius Confessores Romani.
Anno Domini CCLI. Maximus, Urbanus, Sidonius, Et Macharius Confessores Romani.
Epistola Maximi, Urbani, Sidonii Et Macharii Ad Cyprianum. (Erasm. III, 13 b
Epistola Maximi, Urbani, Sidonii Et Macharii Ad Cyprianum. (Erasm. III, 13 b
Annis Christi CCL-CLII.
Prolegomena.
Articulus Primus. S. Cornelii Vitae Historia.
Articulus II. S. Cornelii P. Et M. Scripta.
Articulus III. Synopsis Epistolae Cornelii Ad Fabium Antiochenum.
Notitia Epistolarum Non Exstantium Quae Ad Cornelium Attinent, Auctore D. Coustantio O. S. B.
Notitia Epistolarum Non Exstantium Quae Ad Cornelium Attinent, Auctore D. Coustantio O. S. B.
Epistolae Sancti Cornelii Papae Et Martyris, Et Quae Ad Eum Scriptae Sunt.
Epistolae Sancti Cornelii Papae Et Martyris, Et Quae Ad Eum Scriptae Sunt.
Epistola VII. S. Cypriani, Carthaginensis Episcopi, Ad Cornelium Papam.
IXº Ex Epistola Ad Fabium Antiochenum Episcopum Fragmenta.
S. Cypriani Ad Antonianum Epistolae Pars Altera.
De Quinque Presbyteris Et Fortunato Pseudoepiscopo.
Appendix Prima. Epistolae Cornelio Adscriptae.
Appendix Prima. Epistolae Cornelio Adscriptae.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola I. Cornelius Episcopus Fratri Lupicino Viennensi Archiepiscopo Salutem.
Epistola II. Cornelii Papae Ad Cyprianum.
Appendix Secunda. Decretales Epistolae S. Cornelio Papae Adscriptae.
Appendix Secunda. Decretales Epistolae S. Cornelio Papae Adscriptae.
Epistola II. Ad Rufum Coepiscopum Orientalem.
Decretum. Ut a jejunis juramenta praestentur.
Monitum.
Concilia Carthaginensia Tempore Cornelii I Papae In Causa Lapsorum Sub S. Cypriano Celebrata.
Concilia Carthaginensia Tempore Cornelii I Papae In Causa Lapsorum Sub S. Cypriano Celebrata.
Carthaginensis, Cypriani. ( Ex libello synodico. )
Circa Annos Christi CCL-CCLXX.
Dissertatio Prooemialis. Auctore D. Gothofr. Lumper O. S. B.
Dissertatio Prooemialis. Auctore D. Gothofr. Lumper O. S. B.
Caput Primum. Ejus Vitae Historia. Articulus Unicus.
Caput II. Novatiani Scripta Et Doctrina.
Articulus Primus. De libro Novatiani de Trinitate.
Articulus II. De Novatiani epistola de Cibis judaicis.
Articulus III. De Novatiani Epistola Cleri Romani nomine S. Cypriano inscripta.
Articulus IV. De operibus Novatiani deperditis.
Articulus V. Editiones operum Novatiani.
Articulus Primus. Puncta dogmatica de Deo, divinisque ejus perfectionibus.
Articulus II. Doctrina Novatiani de Mysterio Ss. Trinitatis.
Novatiani Presbyteri Romani Opera Quae Exstant Omnia.
Novatiani Presbyteri Romani Opera Quae Exstant Omnia.
De Trinitate Liber.
Caput III. Deum esse omnium conditorem, dominum et parentem, e sacris Scripturis probatur.
Caput XII. Deum enim Veteris Testamenti Scripturarum auctoritate probari.
Caput XIII. Eamdem veritatem evinci e sacris Novi Foederis Litteris.
Caput XIV. Idem argumentum persequitur auctor.
Caput XV. al. XXIII. Rursum ex Evangelio Christum Deum comprobat.
Caput XVI. al. XXIV. Iterum ex Evangelio Christum Deum comprobat.
Caput XVII. al. XXV. Item ex Moyse in principio sacrarum Litterarum.
Caput XIX. al. XXVII. Quod etiam Jacob apparuerit Deus Angelus, nempe Dei Filius.
Caput XXI, al. XVI. Eamdem divinam majestatem in Christo aliis iterum Scripturis confirmari.
Caput XXII, al. XVII. Eamdem divinam majestatem in Christo aliis iterum Scripturis confirmat.
Caput XXVI, al. XXI. Adversus autem Sabellianos Scripturis probat alium esse Filium, alium Patrem.
Caput XXVII. al. XXII. Pulchre respondet ad illud: sumus, quod illi pro se intendebant.
Caput XXVIII. Pro Sabellianis etiam nihil facere illud: Qui videt me, videt et Patrem, probat.
De Cibis Judaicis Epistola.
Novatiani Ad S. Cyprianum Epistola, Cleri Romani Nomine Scripta, Cypriano Papae Presbyteri Et Diaconi Romae Consistentes, Salutem.
Anno Domini CCLII-CCLIII. S. Lucius, I, Papa Et Martyr.
Anno Domini CCLII-CCLIII. S. Lucius, I, Papa Et Martyr.
Notitia Historica.
Epistola Unica S. Cypriani Carthaginensis Episcopi Ad Lucium Papam De Exsilio Reversum. De reditu illius ab exsilio gratulatur. Nil imminutum gloriae
Appendix Unica. Epistolae Et Decreta S. Lucio Adscripta.
Appendix Unica. Epistolae Et Decreta S. Lucio Adscripta.
Epistola Lucii Papae I Ad Galliae Atque Hispaniae Episcopos.
Decreta Lucii Papae, Ex Gratiano Desumpta.
Ex Eisdem Decretis. II. Clericus matronarum domicilia frequentans deponatur.
Ex Eisdem Decretis. III. De eodem titulo.
Annis Domini CCLIII CCLVII.
Prooemium. Ex libro pontificali Damasi papae.
Prooemium. Ex libro pontificali Damasi papae.
Notitia Epistolarum Non Exstantium Quae Ad Stephanum Attinent. Auctore D. Coustantio O. S. B.
Notitia Epistolarum Non Exstantium Quae Ad Stephanum Attinent. Auctore D. Coustantio O. S. B.
Epistolae Quae Ad S. Stephanum I Papam Attinent. Epistola S. Cypriani Carthaginensis Episcopi Ad Stephanum Papam.
Appendix. Epistolae Decretales S. Stephano Adscriptae.
Appendix. Epistolae Decretales S. Stephano Adscriptae.
Epistola I Stephani Papae I Ad Hilarium Episcopum.
Acta Et Monumenta Celeberrimae De Haereticorum Baptismate Disputationis,
Acta Et Monumenta Celeberrimae De Haereticorum Baptismate Disputationis,
Pars Prima. Praecipua Veterum Monumenta Quae Supersunt De Baptismate Haereticorum.
Pars Prima. Praecipua Veterum Monumenta Quae Supersunt De Baptismate Haereticorum.
S. Stephani Papae Et Martyris Decretoriae Sententiae.
S. Stephani Papae Et Martyris Decretoriae Sententiae.
I. Unus ac necessarius controversiarum fidei finis.
III. Traditionis Apostolicae testimonium de haereticorum baptismate.
IV. Testimonii intrinseca argumenta.
Concilium Romanum Sub S. Stephano Celebratum. Ex Libello Synod.
Concilium Romanum Sub S. Stephano Celebratum. Ex Libello Synod.
Concilia Carthaginensia .
Cyprianus Et Caeteri Collegae Qui In Concilio Affuerunt Numero LXVI, Fido Fratris Salutem.
Cyprianus Et Caeteri Stephano Fratri Salutem.
Sententiae Episcoporum LXXXVII, De Haereticis Baptizandis.
ΣΥΝΟΔΟΣ Πλένομὲνη ἐπὶ Κυπριανοῦ τοῦ ἅγιωτάτου ἐπισκόπου Καρχηδόνος καὶ μάρτυρος. ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΩΝΑΡΑΣ.
Epistola Magni Cypriani Ad Jovianum ejusque episcopos.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ Κυπριανοῦ πρὸς τὸν Ἰοβιανὸν καὶ ἐκείνου συνεπισκοπους.
Concilium VIII Habitum Circa Annum CCLVII.
Concilium VIII Habitum Circa Annum CCLVII.
Epistolae Dionysii Alexandrini Episcopi Ad Stephanum Papam Fragmentum.
Anno Christi CCLVI. Epistola S. Cypriani Ad Jubaianum, De Haereticis Baptizandis.
Epistola S. Cypriani Ad Pompeium Contra Epistolam Stephani De Haereticis Baptizandis.
Concilium Iconiense Contra Cataphrygas, Celebratum Anno 258 Sub Stephano Papa I.
Epistola Firmiliani, Episcopi Caesareae Cappadociae, Ad Cyprianum Contra Epistolam Stephani.
Prolegomena De Auctore Anonymo Libri De Rebaptismate.
Prolegomena De Auctore Anonymo Libri De Rebaptismate.
Articulus I. Quis auctor operis, et quo saeculo floruerit?
Articulus II. Analysis hujus opusculi.
Articulus III. Observationes quaedam in hunc tractatum, atque ejusdem editiones.
Anonymi Liber De Rebaptismate. Non Debere Denuo Baptizari Qui Semel In Nomine Domini Jesu Christi Sint Tincti.
De Anonymo Auctore Tractatus Adversus Novatianum.
De Anonymo Auctore Tractatus Adversus Novatianum.
Anonymi Tractatus Ad Novatianum Haereticum: Quod Lapsis Spes Veniae Non Est Deneganda.
Anonymi Tractatus Ad Novatianum Haereticum: Quod Lapsis Spes Veniae Non Est Deneganda.
Pars Altera. Praecipui Recentium Excursus In Eamdem De Haereticorum Baptismate Disputationem.
L. Thomassini Dissertatio Ad Synodos Sub Stephano Papa In Causa Baptismi Haereticorum Collectas Carthagine, Romae Et Alibi Annis, Christi 256, 257, Et
II. Non Errasse Stephanum In Omnium Haereticorum Baptismo Recipiendo, Probatur Ex Firmiliano.
VI. Idem Evincitur Ex Cypriano.
VIII. Ex Concilio Carthaginensi.
X. Item Ex Concilio Arelatensi.
XII. Ex Stephani Ipsius Verbis
XIII. Defenditur Argumentum Stephani Adversus Cyprianum.
XIV. Item Ex Hieronymo Ostenditur Non Errasse Stephanum In Quaestione Baptismi.
XVIII. Idem Efficitur Ex Basilio.
XIX. Ex Siricio Innocentio, Leone R. Pp.
XXI. Quam Dictu Nefas, Totam Aliquando Errasse In Hoc Etiam Negotio Ecclesiam.
XXII. Item Ex Vincentio Lirinensi.
XXIII. Ex Hincmaro Rhemensi, Et Augustino Rursus.
XXVI. Ex Eodem, Cyprianus Petro Comparatur Erranti, Sed Corripiente Collegam Audiendi.
XXVIII. Eadem Ex Hieronimo Confirmantur, Vincentio Lir. Et Facundo Herg.
XXXI. Graviori Auctoritati Cedere Debuisse Cyprianum Ex Augustino.
XXXII. Et Cyprianus Et Alii Ejus Consentanei Forsan Resipuere.
XXXIV. Varia Hujus Discriminis Documenta.
XXXVII. Item Ex Stephano, Ex Arelat. Et Nicaena Synodo. Ex Optato.
XLIII. Ex Secunda Synodo Oecumenica.
XLV. Ex Consensu Graecorum, Maxime Theodori Studitae.
XLVIII. Concilia Plenaria Augustinus Frequenter Ad Consuetudines Ordinandas Requirit.
XLIX. Nequaquam Ad Quaestiones Fidei.
L. Summa Controversiae Hujus Posterioris.
Dissertatio Qua Vera Stephani Circa Receptionem Haereticorum Sententia Explicatur.
Dissertatio Qua Vera Stephani Circa Receptionem Haereticorum Sententia Explicatur.
I. Sententiam Illius Ratione Destitutam Non Fuisse.
II. An Stephanus Baptismum Ab Haereticis Sub Qualibet Forma Collatum Admiserit.
IV. An Non Stephanus Haereticorum Baptismo Majorem, Quam Decet, Virtutem Atque Efficiam Tribuat.
Auctoritas Pontificia, Notissimo Cypriani Facto A Quibusdam Neotericis Acriter Impugnata, Sed A Sapientissimis Galliae Theologis Solide Vindicata. Dis
Compendiosa Stephani Sanctissimi Martyris Ac Romani Pontificis Vita A Veterum Monumentis Excerpta.
Compendiosa Stephani Sanctissimi Martyris Ac Romani Pontificis Vita A Veterum Monumentis Excerpta.
Appendix Ad Vitam S. Stephani Romani Pontificis Et Martyris, In Qua Ipsius Contra S. Cyprianum Aliosque Rebaptizantes Agendi Ratio Veterum Testimoniis
Binae Dissertationes De Firmiliano, Auctore F. Marcellino Molkenbuhr O. S. F. Strictioris Observantiae, Ss. Theologiae Lector. Jubilato.
Conspectus Utriusque Dissertationis De Firmiliano.
Dissertatio Prima De Firmiliani ad S. Cyprianum Epistola aliisque ejus operibus.
Argumenta contraria. Queis probetur, quod Firmilianus fatam epistolam vere composuerit.
Argumenta. II. Quod auctor epistolae Firmilianicae non fuerit Donatista.
Propositio IV. Non est verosimile quod sanctus Firmilianus aliquos libros scripto publico evulgarit.
Argumenta contraria ex sancto Basilio Magno.
Animadversiones in binas has dissertationes opera et studio P. Gottfridi Lumper.
Annales Ecclesiae Africanae. Temporibus Cyprianicis (Auctore Morcelli).
Annales Ecclesiae Africanae. Temporibus Cyprianicis (Auctore Morcelli).
Annus Christianus CCXLIII. Donato Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCXLIV. Donato Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCXLV. Donato Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCXLVI. Donato Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCXLVII. Donato Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCXLVIII. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCXLIX. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCL. Cypriano Episcopo Carthaginensi.
Annus Christianus CCLI. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus. CCLII. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCLIII. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCLIV. Cypriano, Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCLV. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCLVI Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCLVII. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Annus Christianus CCLVIII. Cypriano Episcopo Carthaginiensi.
Circa Annum Domini CCLVII.
Prolegomena. Auctore D. Gothofr. Lumper. (Hist. theolog. critic. Ss. Pp. t. XIII, p. 45-51.)
Prolegomena. Auctore D. Gothofr. Lumper. (Hist. theolog. critic. Ss. Pp. t. XIII, p. 45-51.)
Articulus Primus. [ De sancto Pontio, auctore Vitae sancti Cypriani.
Articulus II. Pontii diaconi Scripta.
De Vita Et Passione Sancti Caecilii Cypriani Episcopi Carthaginensis Et Martyris, Per Pontium Diaconum.
Caput III. Ad sacros ordines cito promovetur. Sanctos sibi imitandos jungiter proponit
Caput IV. Cyprianus a Caecilio ad fidem adductus.
Caput V. Adhuc neophytus, episcopatum assumere compulsus.
Caput VI. Episcopalibus virtutibus emicat.
Caput VII. Proscriptus et ad leonem postulatur, prudenter secedit.
Caput VIII. Idque accidit ex divinae Providentiae consilio.
Caput XI. Pellitur in exsilium Curubin.
Caput XIII. Quam visionem auctor interpretatur, et veridicam fuisse probat.
Caput XIV. Imminente persecutione, recusat fugere Cyprianus, suosque ad martyrium hortatur.
Caput XV. Capitur. Plebs ante fores noctem excubat.
Caput XVI. Postridie ad tribunal proconsulis ducitur.
Caput XVIII. Capite plectitur.
Caput XIX. Primus martyr episcoporum Carthaginensium.
Acta Proconsularia Sancti Cypriani Episcopi Et Martyris.
Acta Proconsularia Sancti Cypriani Episcopi Et Martyris.
I. Prima S. Cypriani confessio coram Paterno proconsule. Presbyteros prodere renuit.
II. In exilium Curubim mittitur. Inde a Galerio revocatus comprehenditur.
III. Coram proconsule sistitur. Ejus secunda confessio.
IV. Sententia in eum lata, capite plecti jubetur.
V. Coram magna populi turba decollatur. Ejus corpus a fidelibus noctu sublatum sepelitur.
VI. Passus est XVIII kal. octobr. sub Valeriano et Gallieno principibus.
Appendix Passio S. Cypriani Ex M. S. Victoris Nec Non Bodleiano I.
Appendix Passio S. Cypriani Ex M. S. Victoris Nec Non Bodleiano I.
Index Generalis. In Opera Tertulliani.
Index Generalis. In Opera Tertulliani.
Syllabus Rerum Quae In Hoc Volumine Includuntur.
Epistola Magni Cypriani Ad Jovianum ejusque episcopos.
1081A
Cum in communi concilio essemus, dilecti fratres, legimus litteras a vobis missas, de iis qui ab haereticis vel schismaticis baptizari visi sunt, venientibus ad catholicam Ecclesiam, quae una est, in qua baptizamur et regeneramur. De quibus confidimus, vos quoque qui in illa agetis, catholicae Ecclesiae canonis firmitatem tenere: tamen quoniam nobiscum estis communionis participes, et propter communem dilectionem de eo quaerere voluistis, non novam sententiam neque nunc fundatam afferimus; sed quae olim ab antiquioribus accuratissime et diligentissime fuit examinata, eam a vobis observandam vobis communicavimus, et conjungimus, 1081B id quoque nunc statuentes, quod semper fortiter stabiliterque tenuimus, ut nemo possit baptizari extra Ecclesiae catholicae Baptismum. qui unus est, et in sola catholica Ecclesia reperitur. Scriptum est enim: Me reliquerunt fontem aquae vivae, et foderunt sibi lacus perforatos, qui aquam continere nequeunt. Et rursus sacra Scriptura hoc praesignificans dicit: Ab aqua aliena abstinete, et ex fonte alieno ne bibite. Oportet autem aquam primum purgari et sanctificari a sacerdote, ut possit proprio Baptismate hominis qui baptizatur peccata eluere. Nam et per Ezechielem prophetam dicit Dominus: Et aspergam vos aqua pura, et mundabo vobis cor novum, et spiritum novum dabo vobis; et cum dicat Dominus in Numeris: Et omnia quae tanget immundus, immunda 1081C erunt: quomodo potest baptizans dare alii remissionem peccatorum, qui non potest propria peccata extra Ecclesiam dimittere? Sed et ipsa interrogatio quae fit in Baptismate, est testis veritatis; dicentes enim ei qui examinatur: Credis vitam aeternam et remissionem peccatorum accipere? nihil aliud dicimus, quam quod in catholica Ecclesia haec dari possunt. Apud haereticos autem, ubi Ecclesia non est, haberi non potest peccatorum remissio: et ideo qui haereticorum patrocinium suscipiunt, vel debent interrogationem mutare, vel veritatem intueri. Necesse est etiam eum qui baptizatus est, inungi, ut accepta unctione, fiat Christi particeps. Sanctificare autem oleum non potest haereticus, qui nec altare habet, nec Ecclesiam. Non potest autem omnino Chrisma 1081D esse apud haereticos. Nobis enim clarum est, nullo modo apud illos sanctificari posse oleum ad gratiarum actionem. Scire enim, et non ignorare debemus quod scriptum est: Oleum peccatoris non impinguet caput meum. Quod quidem etiam olim significavit sanctus Spiritus in Psalmis, ne forte abductus aliquis, et a recta via aberrans, apud haereticos, Christi adversarios, inungatur. Quomodo autem pro eo qui baptizatus est peccabitur, non sacerdos, sed sacrilegus, et peccator? dicente Scriptura, quod Deus peccatores non audit, sed si quis est pius ac religiosus, et ejus voluntatem 1083A facit, eum audit. Per sanctam Ecclesiam peccatorum remissionem intelligimus: Quis autem dare potest id quod ipse non habet? vel quomodo potest operari spiritalia, qui Spiritum sanctum abjecit? Et ideo etiam renovari debet qui ad Ecclesiam accedit, ut intus per sanctos sanctificetur. Scriptum est enim: Sancti eritis, sicut et ego sanctus sum, dicit Dominus, ut qui in errorem seductus est, in vero et ecclesiastico Baptismate, ipse quoque hoc exuat, qui homo ad Deum accedens et sacerdotem quaerens, in errore inventus in sacrilegium incidit. Est enim haereticorum et schismaticorum haeresim probare, eos qui ab illis baptizati sunt comprobare. Non enim potest in parte valere; si enim non potuit is qui est extra habere spiritum, non potest venientem baptizare, 1083B cum sit unus Baptismus, et unus sanctus Spiritus, et una Ecclesia, a Christo Domino nostro dicente, ab initio supra Petrum apostolum fundata unitate. Et ideo quae ab eis facta sunt, cum sint falsa et vana, omnia sunt reprobata. Neque enim potest esse Deo gratum et acceptum quod fit ab illis, quos Dominus hostes et adversarios dicit in Evangeliis: Qui non est mecum, contra me est, et qui non colligit mecum, dispergit. Quin etiam beatus apostolus Joannes praecepta Domini servans, in Epistola praescripsit: Audivistis quod antichristus venit, et nunc etiam multi antichristi facti sunt. Unde cognoscimus quod extrema hora est. Ex nobis exierunt, sed non erant ex nobis. Unde et nos intelligere et cogitare debemus, si Dei inimici, et qui antichristi sunt nominati, 1083C Domini gratiam dare non possunt, ideo nos qui sumus cum Domino, et Domini unitatem tenemus, ut pro ejus dignitate suppeditantes, sacerdotium ejus in Ecclesia gerimus, quaecumque adversarii et ipsius generis hostes, et antichristi faciunt, reprobare, removere, et abjicere, et pro profanis habere debemus: iisque qui ab errore et perversitate veniunt, verae et ecclesiasticae fidei omnino cognitionem dare, divinae potentiae mysterium, et unitatis, et fidei, et veritatis.
Zonaras. Epistola haec, quoscumque ab haereticis, aut schismaticis baptizatos, si ad Ecclesiam catholicam se recipiant, iterum baptizari jubet, eamque sententiam variis epichirematibus ac enthymemathibus, Scripturaeque testimoniis confirmat. At vero secunda aecumenica 1083D synodus canone septimo, non omnes qui ex haeresi demigrant, Baptismo iterum expiandos, sed alios quidem si datis libellis suam praeterea quisque haeresim omnemque a catholica et apostolica Dei Ecclesia alienum errorem execrentur, charactere notatos, hoc est sancto Chrismate inunctos admitti oportere decernit; alios vero omnes, ex quibus nonnullos nominatim designat, baptizari, atque ut Graecos admitti jubet. Qui quidem etiam canon suo loco explicatus est: proindeque ejus canonis constitutionem a sanctis postea Patribus receptam haud fuisse facile apparet. Cum igitur de eadem re duo synodi contraria inter se decreta protulerint, potior 1085A habenda est secundae synodi constitutio, quippe quae et posterior fuit et aecumenica, in qua omnes scilicet quicumque patriarcham sedem obtinent, aut ipsimet patriarchae, aut ipsorum legati affuerunt. Porro hunc canonem nequaquam a sanctis Patribus universis receptum fuisse, vel ex secundo canone synodi in Trullo habitae, quae sexta dicitur, intelligi licet. Ibi namque sancti Patres eis canonibus quorum rata auctoritas esse debet sigillatim enumeratis, de hoc canone totidem omnino verbis ita pronuntiant. Praeterea vero, inquiunt, et a Cypriano, qui Afrorum regionis fuit archiepiscopus, et martyr, et a synodo quae sub eo fuit editum canonem, qui in illorum praesulum locis tantummodo juxta traditam ab eis consuetudinem servatus est. Ex hoc loco igitur, primis quoque temporibus canonem hunc nequaquam 1085B apud omnes valuisse facile apparet. Hic igitur est textus epistolae: Quae vero in communi disceptatione dictae sunt a singulis, qui in synodo convenerant, ita se habent:
Cyprianus dixit:
Audistis, collegae dilectissimi, quid mihi Jubaianus, coepiscopus noster, scripserit consulens mediocritatem nostram de illicito et profano haereticorum Baptismo, et quid ego ei rescripserim, censens licet, quod semel atque iterum et saepe censuimus haereticos ad Ecclesiam venientes Baptismo ( Ecclesiae) baptizari et sanctificari oportere. Item lectae sunt vobis et aliae litterae Jubaiani, quibus pro sua sincera et religiosa devotione ad epistolam 1085C nostram rescribens, non tantum consensit, sed etiam instructum se esse gratias confessus egit. Superest ut de hac ipsa re quid singuli sentiamus, proferamus, neminem judicantes, ut a jure communionis aliquem, si diversum senserit, amoventes. Neque enim quisquam nostrum episcopum se ( esse episcoporum) constituit, aut tyriannico terrore ad obsequendi necessitatem collegas suos adigit, quando habeat omnis episcopus pro licentia libertates et potestatis, suae arbitrium proprium, tamquam judicari ab alio non possit cum nec ipse possit alterum judicare: sed exspectemus universi judicium Domini Nostri Jesu Christi, qui unus et solus habet potestatem et praeponendi nos in Ecclesiae suae gubernatione, et de actu nostro judicandi.
1085D 1. Caecilius a Bilta dixit:
Ego unum Baptismo in Ecclesia sola scio, et extra Ecclesiam nullum. Hoc erit unum, ubi spes vera est, et fides certa. Sic enim scriptum est: Una fides ( una spes) unum Baptisma (Ephes. IV, 5) . Non apud haereticos, ubi spes nulla est, et fides falsi, ubi omnia per mendacium aguntur, ubi exorcizat daemoniacus: sacramentum interrogat, cujus os et verba cancer emittunt: fidem dat infidelis, veniam delictorum tribuit sceleratus, et in nomine Christi tingit Antichristus: Benedicit a Deo maledictus: vitam pellicetus mortuus, pacem dat impacificus, Deum invocat blasphemus, sacerdotium administrat profanus, ponit altare sacrilegus 1087A Deo sacrificium offert qui diabolo servit. Dicant, qui illis assistunt, haec omnia falsa esse de haereticis. Ecce ad qualia Ecclesia consentire cogitur, ut sine Baptismo ac venia delictorum communicare compellatur, quam rem fratres fugere ac vitare debemus, et a tanto scelere nos separare, et unum baptisma tenere, quod soli Ecclesiae a Deo concessum est.
2. Primus Felix a Migirpa dixit:
Censeo omnem hominem ab haeresi venientem Baptizandum. Frustra enim illic putat se esse baptizatum, cum non sit Baptisma, nisi in Ecclesia unum et verum, quia et Deus unus et Ecclesia una, in qua stat unum Baptisma et sanctificatio, et quaecumque alia ad salutem et vitam aeternam spectant, perficiuntur. Nam quae extra Ecclesiam exercentur, nullum habent salutis effectum.
3. Polycarpus ab Adrumeto dixit:
Qui haereticorum Baptisma probant nostrum reprobum 1087B efficiunt.
4. Novatus a Tamugade dixit:
Licet sciamus omnem Scripturam testimonium reddere de salutari Baptismo, debemus tamen fidem nostram exprimere, ut haereticos et schismaticos ad Ecclesiam venientes, qui pseudobaptizati videntur, vero Baptismo baptizemus. Et ideo omnes qui ad Ecclesiam conversi sunt, omnes baptizavi, et quicumque ex clero ordinati videbantur inter laicos recepi.
5. Nemesianus a Thubunis dixit:
Baptisma quod dat haereticus et schismaticus non esse verum, ubique in Scripturis sanctis declaratum est: quoniam ipsi praepositi eorum falsi Christi sunt et falsi prophetae.
6. Januarius a Lambese dixit:
Secundum Scripturarum sanctarum auctoritatem decerno haereticos omnes baptizandos, et sic in Ecclesiam sanctam admittendos.
7. Lucius a Castragalba dixit:
1087C Cum Dominus in Evangelio dixerit: Vos estis salterrae; si autem sal infatuatum fuerit in quo salietur? et manifestum sit haereticos, id est hostes Dei, non posse quemquam spiritali confessione vivificare, quod infatuati sint, et extra Ecclesiam, accedentes eos sancto Baptismate baptizare debemus.
8. Crescens a Cirta dixit:
Censeo et ipse haereticos et schismaticos qui ad catholicam Ecclesiam voluerint venire, non ante recipiendos quam exorcizati et baptizati fuerint, exceptis iis qui in Ecclesia catholica fuerint ante baptizati et ab ea defecerint: ita tamen ut per manus impositionem in poenitentiam Ecclesiae reconcilientur.
1087D 9. Nicomedes a Segermis dixit:
Mea sententia haec est, ut haeretici ad Ecclesiam venientes baptizentur, eo quod nullam foris peccatorum remissionem consecuti sint ad haeretici baptizati.
1089A 10. Secundianus a Carindia dixit:
Cum Dominus noster Jesus Christus dicat: Qui non est mecum contra me est, et Joannes apostolus eos qui ab Ecclesia exeunt, antichristos dicat. Impossibile enim est ut ipsi gratiae Dei et salutari baptismo inserviant; et ideo censeo eos qui ad Ecclesiam confugiunt et a nobis esse baptizandos.
11. Felix a Bagai dixit:
Sicut caecus caecum ducens simul in foveam cadunt, ita haereticus haereticum baptizans simul cum eo in mortem cadit: et ideo baptizandus est apud 1089B nos haereticus, ne nos vivi mortuis communicemus.
12. Successus ab Abbir Germaniceana dixit:
Haereticis aut nihil licet, aut totum licet: si possunt baptizare, possunt et dare Spiritum sanctum; si autem non habent, nec baptizare spiritaliter possunt: propterea censeo haereticos baptizandos esse.
13. Fortunatus a Thucabori dixit:
Qui extra Ecclesiam sunt, et contra Christum stantes, ut qui oves ejus et gregem spargunt, baptizare foris non possunt.
14. Sedatus a Tuburbo dixit:
Omnibus viribus nitendum est, ne quis haeretico errore infectus et tinctus singulare et verum Ecclesiae 1089C baptisma detrectet accipere, quo quisquis non fuerit baptizatus, a regno coelorum fit alienus.
15. Privatianus a Sufetula dixit:
Si haeresis a Deo est, habebit haereticus et indulgentiam divinam. Si vero a Deo non est, quomodo gratiam Dei aut habere, aut conferre alicui potest?
16. Munnulus a Girba dixit:
Domino dicente: Baptizate omnes gentes in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, manifeste scimus haereticos non habere nec Patrem, nec Filium, nec Spiritum sanctum. Debent igitur venientes ad Ecclesiam baptizari, ut renascantur.
17. Politianus a Mileo dixit:
1089D Justum est in Ecclesia baptizari eum, qui ab haeresi venit.
18. Theognis ab Hippone Regio dicit:
Secundum sacramentum Dei gratiae coelestis, quam accepimus, baptisma quod est in Ecclesia sancta novimus.
19. Dativus a Badis dixit:
Nos quantum in nobis est, haereticis non communicamus, nisi baptizari in Ecclesia fuerint, et remissionem peccatorum acceperint.
20. Privatus a Susibus dixit:
Qui haereticorum baptismum probat, quid aliud quam haereticis communicat?
21. Hortensianus a Laribus dixit:
Nos unum baptisma, quod nonnisi in Ecclesia novimus, Ecclesiae vindicamus.
1091A 22. Cassius a Macomadibus dixit:
Cum baptismata duo esse non possint, qui haereticis baptisma coneedit, baptisma sibi ipsi tollit. Censeo itaque baptizandos esse haereticos, cum ad Ecclesiam venerint, absque his qui ab Ecclesiae fidelibus separati, ab haeresis tenebras transierant quos redeuntes oportet per manus impositionem restitui.
23. Januarius a Vico Caesaris dixit:
Si non obtemperat error veritati, multo magis veritas non consentit errori. Et ideo nos Ecclesiae assistimus, in qua praesidemus, ut quos Ecclesia non baptizavit baptizemus.
24. Secundinus a Carpis dixit:
Si christiani sunt haeretici, cur in Ecclesia Dei 1091B non sunt? Sin autem christiani non sunt, fiant. Unde constat super filios alienos et sobolem Antichristi Spiritum sanctum per manus compositionem tantummodo non posse descendere.
25. Victoricus a Thabraca dixit:
Si licet haereticis baptizare et Spiritum sanctum ac remissam peccatorum dare, quid adversus illos mentimur, ut haereticos illos appellemus?
26. Alius Felix ab Uthina dixit:
Confirmare debemus ut omnes haeretici qui ad Ecclesiam accurrunt, baptizentur, ut omnis externa perversitas purgata et sanctificata in melius reformetur.
27. Quietus a Baruch dixit:
1091C Si illi qui apud haereticos baptizantur remissionem peccatorum et vitam aeternam consequuntur, cur ad Ecclesiam veniant? Sin autem ad poenitentiam veniant, in qua baptismate vivificantur, quod est in Ecclesia catholica, baptizari et sanctificari debent.
28. Castus a Sicca dixit:
Qui, contempta veritate, praesumit consuetudinem sequi, aut circa fratres invisus est, quibus veritas revelata est, aut circa Deum ingratus est, qui revelavit.
29. Eucratius a Thenis dixit:
Venientes ad Ecclesiam haeretici integro et catholico baptismate baptizari debent, ut a peccatis purificati sanctificentur.
1091D 30. Libosus Vagentis dixit:
Dominus dixit: Ego sum veritas; itaque veritate manifestata cedat consuetudo veritati, ut etsi in praeteritum quis in Ecclesia haereticos non baptizabat, nunc baptizare incipiat.
31. Lucius a Thebeste dixit:
Haereticos blasphemos et iniquos verbis variis Scripturas sacras adulterantes anathemate percuti oportet atque idirco tales exorcizare ac baptizare debemus.
32. Eugenius ab Amedera dixit:
Et ego hoc idem censeo: haereticos baptizandos esse.
1093A 33. Alius Felix ab Amacura dixit:
Et ipse secutus divinarum Scripturarum auctoritatem, haereticos et schismaticos baptizandos esse pronuntio.
34. Januarius Muzulensis dixit:
Si haeretici habent baptisma, nos non habemus; si nos habemus, haeretici habere non possunt. Dubium autem non est Ecclesiam catholicam baptismo Christi uti, quae sola Christi gratiam et charitatem et veritatem possideat.
35. Adelphius a Thasualto dixit:
Sine causa quidem impugnant veritatem, ut rebaptizare nos dicant. Siquidem Ecclesia haereticos non rebaptizat, sed baptizat.
36. Demetrius a Leptiminori dixit:
1093B Qui dicunt quia haeretici vere et legitime baptizant, ipsi sunt qui non solum duo, sed et multa baptismata introducunt. Nam cum haereses multae sint, pro earum numero et baptismata computabuntur.
37. Vincentius a Thibari dixit:
Haereticos scimus esse pejores quam ethnicos: si ergo poenitentiam agentes ad regulam veritatis venire voluerint, prius exorcizari deinde baptizari eos oportet. Tunc enim possunt ad Christi pollicitationem venire.
38. Marius a Mactari dixit:
Judico haereticos, ut qui nihil habeant, esse baptizandos.
39. Satius a Sicilibba dixit:
1093C Si haereticis in baptismo ipsorum peccata donantur, sine causa ad Ecclesiam veniunt. Nihil enim est, quod timere possunt, in judicio Christi, si sunt remissionem peccatorum consecuti.
40. Aurelius ab Utica dixit:
Cum dicat Apostolus (I Tim. VI) Non communicandum peccatis alienis, censeo baptizandos esse haereticos, ut prius accipiant remissam peccatorum, et sic illis communicemus.
41. Jamnus a Germanica dixit:
Qui haereticorum baptisma probant, nostram improbant.
42. Lucianus a Rucuma dixit:
Si potest luci et tenebris convenire, potest nobis 1093D et haereticis aliquid esse commune. Propterea censeo haereticos baptizandos esse.
43. Pelagianus a Luperciana dixit:
Si haeresis in Ecclesia non est, quomodo esse apud haereticos baptisma Ecclesiae potest?
44. Jader a Midila dixit:
Una fides, unum baptisma: sed Ecclesiae Catholicae, licet baptizare.
45. Alius Felir a Marrazana dixit:
Eadem.
46. Paulus a Bobba dixit:
Si Deus verax est quomodo esse apud haereticos baptismi veritas potest, apud quos Deus non est?
1095A 47. Pomponius a Dionysiana dixit:
Haeretici baptizare non possunt, neque remissionem peccatorum dare, qui potestatem non habent, ut aut solvere aut ligare aliquid in terris possint.
48. Venantius a Thumisa dixit:
Qui baptisma Ecclesiae commune cum haeriticis facit, sponsam Christi adulteris prodit.
49. Aymnius ab Ansvaga dixit:
Nos unum baptisma accepimus, et ipsum tenemus, et exercemus. Qui autem dicit quia et haereticis licet baptizare, ipse duo baptismata facit.
50. Saturninus a Victoriana dixit:
Si licet haereticis baptizare, excusati sunt, et defensi illicita facientes; nec invenies, quare eos 1095B Christus adversarios suos, aut Apostolus antichristos appellaverit.
51. Alius Saturninus a Thueca dixit:
Gentiles quamvis idola colant, tamen Deum patrem et creatorem cognoscunt et confitentur Dominum: in hunc Marcion blasphemat, et quomodo non erubescunt, qui Marcionis baptismum probant?
52. Marcellus a Zama dixit:
Cum peccata non nisi in Ecclesiae baptismo remittantur, qui haereticum non baptizat, peccatori communicat.
53. Irenaeus ab Usulis dixit:
Si ideo Ecclesia haereticum non baptizat, quod dicatur jam baptizatus esse, antefertur haeresis, et major 1095C fit.
54. Donatus a Cybalina dixit:
Si est qui dicat esse apud haereticos baptismi gratiam, ante est ut ostendat et probet esse illic Ecclesiam.
55. Zosimus a Tharassa dixit:
Revelatione facta veritatis, cedat error veritati.
56. Julianus a Telepte dixit:
Scriptum est: Nemo potest aliquid accipere, nisi datum fuerit illi de coelo (Joan. III) . Si haeresis de coelo est, potest et coeleste baptisma dare.
57. Faustus a Timida dixit:
Qui pro haereticis ecclesiastico baptismate intercedunt, illos christianos, et nos haereticos faciunt.
1095D 58. Geminus a Furnis dixit:
Quod semel decrevimus, hoc et tenemus, ut ab haereticis venientes baptizemus.
59. Rogatianus a Nova dixit:
Ecclesiam Christus instituit, haeresim diabolus: quomodo ergo potest habere baptismum Christi synagoga diaboli?
60. Therapius a Bulla dixit:
Qui haereticis Ecclesiae baptisma concedit, quid aliud quam sponsae Christi proditor existit?
61. Lucius a Membresa dixit:
Scriptum est: Deus peccatores non audit; haereticus, qui peccator est, quomodo audiri in baptismo potest?
1097A 62. Alius Felix ab Uslaccenis dixit:
In haereticis sine Ecclesiae baptismo recipiendis, nemo consuetudinem rationi et veritati praeponat.
63. Alius Saturninus ab Avitinis dixit:
Si potest Antichristus dare alicui gratiam Christi, possunt et haeretici baptizare qui appellati antichristi.
64. Quintus ab Aggiva dixit:
Deus unus est, et Ecclesia una, et baptisma unum. quomodo ergo illic baptizari aliquis potest, ubi Deus et Christus et Ecclesia non est.
65. Julianus a Marciliana dixit:
Si potest homo duobus dominis servire, Deo et 1097B mammonae, potest et baptisma duobus inservire.
66. Tenax ab horreis Coeliae dixit:
Baptisma unum est, sed Ecclesiae, cujus est verum baptisma.
67. Alius Victor ab Assuris dixit similiter:
68. Donatulus a Caspe dixit:
Et ego semper hoc sensi, ut haeretici, qui nihil foris consequi possunt, quando ad Ecclesiam veniunt, baptizentur.
69. Verulus a Rusiccade dixit:
Homo haereticus dare potest quod non habet; multo magis schismaticus, qui quod habebat amisit.
70. Pudentianus a Cuiculi dixit:
Si quis ex haeresi venerit, baptizari eum recte ac 1097C juste statutum est.
71. Petrus ab Hippone diarrytho dixit: Cum baptisma unum sit in sola catholica Ecclesia, idcirco eos qui ab haereticis et schismaticis veniunt, ut qui nihil inde acceperint, in Ecclesia censeo baptizari oportere.
72. Alius Lucius ab Ausafa dixit:
Cum sit unus Deus et Pater, et Filius, et Spiritus sanctus, et una spes, et una Ecclesia, quae apud haereticos facta sunt, rescindi debere dico, et eos qui inde veniunt, in Ecclesia baptizandos esse.
73. Alius Felix a Gurgitibus dixit:
Ego censeo, ut secundum sanctarum Scripturarum praecepta iniqui apud haereticos baptizati, si ad Ecclesiam confugerint, Ecclesiae baptismate, ubi potestas omnis a Deo data est, baptizentur.
1097D 74. Pusillus a Lamasba dixit:
Ego credo baptisma salutare non esse, nisi in Ecclesia catholica, et quando extra Ecclesiam fit, simulationem esse.
75. Salvianus a Ganzafala dixit:
Haereticos nihil habere constat, et ideo ad nos veniunt, ut possint accipere quod non habent.
76. Honoratus a Tucca dixit:
Cum Christus veritas sit, magis veritatem quam consuetudinem sequi debemus: ut haereticos, qui ideo ad nos veniunt, quia foris nihil accipere potuerunt Ecclesiae baptismo sanctificemus.
77. Victor ab Octava dixit:
1099A Sic et ipse sentio, ut qui ab haeresi veniunt, sine dubio baptizentur.
Clarius a Mascula dixit:
78. Manifesta est sententia Domini nostri Jesu Christi Apostolos suos mittentis, et ipsis solis potestatem permittentis, quibus nos successimus, eadem potestate Ecclesiam Dei gubernantes, et eos qui credunt baptizantes, et ideo haeretici qui nec potestatem, nec Ecclesiam habent, neque baptizare Ecclesiae baptismo possunt.
79. Secundianus a Tambeis dixit:
Non debemus haereticos nostra praesumptione decipere, ut in Ecclesia Domini nostri Jesu Christi non 1099B baptizati, cum judicii dies venerit, nobis imputent, quod per nos non sint baptizati, et indulgentiam ac remissionem peccatorum consecuti. Propter quod cum una Ecclesia et sit unum baptisma, quando ad nos convertuntur, simul cum Ecclesia baptismum etiam consequi debent.
80. Aurelius a Chullabi dixit:
Joannes apostolus in epistola sua dixit: Si quis ad vos venit, et doctrinam Christi non habet, nolite eum admittere in domum, et ave illi ne dixeritis. Qui enim dixerit illi: Ave, communicat verbis et factis ejus malis. Quomodo igitur admitti in domum Dei possunt, aut quomodo cum eis sine Ecclesiae baptismo communicare possumus, quin simul et malis eorum factis communicemus?
81. Licteus a Gemellis dixit:
Caecus si caecum ducat, ambo in foveam cadunt. Cum ergo haereticos constet non posse illuminare quemquam, cum ipsi caeci sint, talium baptisma non valet.
82. Natalis ab Oea dixit:
Tam ergo praesens, quam Pompeius Sabratensis, quam etiam Dioga Septimagnensis, qui mihi mandaverunt, corpore quidem absentes, sed spiritu praesentes, censemus, quod et multi coepiscopi nostri, quod haeretici communicationem habere nobiscum non possunt, nisi a nobis fuerint baptizati.
83. Junius a Neapoli dixit:
Ab eo quod semel censuimus, non recedo, ut haereticos 1099D venientes ad Ecclesiam baptizemus.
84. Cyprianus a Carthagine dixit:
Meam sententiam plenissime exprimit epistola quae ad Jubaianum collegam nostrum scripta est, haereticos secundum evangelicam et apostolicam contestationem adversarios Christi et antichristos appellatos quando ad Ecclesiam venerint, unico Ecclesiae baptismo baptizandos esse, ut possint fieri de adversariis amici et de antichristis Christiani.
Zonaras. Hae sunt igitur Patrum sententiae, qui cum magno Cypriano in concilio isto convenerant; sed nec apud omnes haereticos, nec apud schismaticos valuerunt. Nam secunda synodus oecumenica, ut jam dictum est, haereticos nonnullos excepit, ac sine baptismo recipiendos illos sanxit, sancto chrismate tantum unctos et propriam 1101A haeresim singulos anathematizantes, et omnes simul. Atque hac de causa neque expositae sunt hae sententiae, utpote minus necessariae, et quae non promoverent, sed et compendiose perscriptae.