CAPUT XI I.

De modis specialissimis qui continentur sub modo adjacentis

Deinde sub modo adjacentis alteri ad modos specialissimos descendamus : qui continet sub se vigenti quatuor modos ; quorum

Primus est modus significandi per modum adjacentis alteri, seu denominantis ipsum simpliciter, et absolute, speciali ratione non superaddita, et hic modus constituit nomen adjectivum denominativum, ut albus, niger, croceus. Nomen ergo Adjectivum denominativum significat per modum adjacentis alteri, sive denominantis alterum simpliciter, et absolute. Et iste modus est generalior omnibus modis sequentibus, qui dicuntur modi adjacentis alteri, sive denominantis alterum, superaddita ratione speciali, ut postea patebit.

Secundus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione communicabilis pluribus specie differentibus,et iste modus constituit nomen adjectivum generale significans sub ratione communicabilis pluribus specie differentibus, ut coloratus. Nomen ergo A Ijectivum generale est, quod significat per modum denominantis sub ratione communicabilis pluribus specie differentibus.

Tertius modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione communicabilis pluribus solo numero differentibus. Et hic modus constituit nomen adjectivum speciale, ut humanus, albus, niger. Nomen ergo Adjectivum speciale significat per modum denomi nautis alterum, sub ratione communicabilis pluribus solo numero differentibus. Nec prohibet aliquid, eadem nomina de diversis speciebus Nominis collocari, propter modos significandi differentes. Nam si considerentur In his nominibus scilicet albus, humanus, coloratus, et hujusmodi modi significandi denominantis alterum simpliciter, ratione speciali non superaddita, sic sunt sub nomine adjectivo denominativo. Si autem considerentur secundum quod eis competit modus denominantis alterum, sub ratione communicabilis pluribus, specie, vel numero differentibus, sic sunt sub nomine adjectivo generali, vel speciali.

Quartus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione possidentis Ipsum, et hic modus constituit nomen adjectivum possessivum, ut aureus, lapideus. Nomen ergo Adjectivum possessivum est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione possidentis Ipsum.

Quintus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione diminuti ab alio ; et hic modus constituit nomen adjectivum diminutivum, ut novellas, parvulus. Nomen ergo Adjectivum diminutivum est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione diminuti ab alio.

Sextus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione collectionis plurium suppositorum secundum locum : et hic modus constituit nomen adjectivum collectivum, ut gentilis, urbanus, popularis.Nomen ergo Adjectivum collectivum est, quod significat per modum denominantis alterum sub ratione collectionis plurium suppositorum secundum locum.

Septimus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione dividentis ipsum in partes ; et hic modus constituit nomen adjectivum divisivum, ut omnis, totus. Nomen ergo Adjectivum divisivum est,quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione dividentis ipsum in paries.

Octavus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione gentis, vel patriae : et hic modus constituit nomen adjectivum gentile, ut Graecus, Italus, Barbarus. Nomen ergo Adjectivum gentile, est quod significat per modum denominantis alterum sub ratione geatis, vel patriae .

Nonus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum sub ratione civitatis, vel oppidi: ethic modus constituit nomen adjectivum patrium, ut Paduanus, Boniensis, Parisiensis. Nomen ergo Adjectivum patrium est, quod derivatur a propriis nominibus civitatum, vel oppidorum, significans per modum denominantis alterum sub ratione civitatis, vel oppidi.

Decimus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione interrogationis de ipso : et hic modus constituit nomen adjectivum interrogativum, ut quis, qualis, quantus. Nomen ergo Adjectivum interrogativum est, quod significat per modum denominantis

alterum, sub ratione interrogationis de ipso.

Undecimus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione respondentis ad interrogativum : et hic modus constituit nomen adjectivum responsivum,ut tot,talis,tantus. Nomen ergo Adjectivum responsivum est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione responsionis de ipso.

Duodecimus modus adjacentis,est modus significandi per modum denominantis alterum indeterminate, et indefinitive : et hic modus constituit nomen adjectivum infinitum, ut quicumque, qualiscumque. Nomen ergo Adjectivum infinitum est, quod significat per modum denominantis alterum,sub ratione infinitatis, et indeterminationis.

Decimus tertius modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione negantis ipsum : et hic modus constituit nomen adjectivum negativum, ut nullus, nemo. Nomen ergo Adjectivum negativum est, quod significat per modum denominantis alterum sub ratione negantis ipsum.

Decimus quartus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione demonstrantis ipsum : et hic modus constituit nomen adjectivum demonstrativum. Nomen ergo Adjectivum demonstrativum est, quod significat per modum denominantis alterum sub ratione demonstrantis ipsum.

Decimus quintus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, stans sub prima notitia, referendo, et reiterendo ipsum sub secunda notitia ; et hic modus constituit nomen relativum, ut qui, qualis, quantus. Nomen ergo Adjectivum relativum est, quod significat per modum denominantis alterum, stans sub prima notitia, referendo, et reiterando ipsum sub secunda notitia,

Decimus sextus modus adjacentis,est modus significandi per modum denominantis alterum simpliciter, sine excessu in termino : et hic modus constituit nomen adjectivum positivum, ut albus,niger. Nomen ergo

Adjectivum positivum est,quod significat per modum adjacentis alteri, vel denominantis alterum simpliciter, sine excessu in termino.

Decimus septimus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione comparantis ipsum,secundum excessum citra terminum et iste modus constituit nomen adjectivum comparativum, ut albior, nigrior. Nomen ergo Adjectivum comparativum est, quod significat per modum adjacentis alteri, vel denominantis alterum, sub ratione comparantis cum excessu citra terminum.

Decimus octavus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione comparantis ipsum, secundum excessum in termino : et hic modus constituit Nomen adjectivum superlativum ; ut albissimus. Nomen ergo Adjectivum superlativum est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione comparantis ipsum, secundum excessum in termino.

Decimus nonus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione referentis ipsum ad terminum : et hic modus constituit Nomen adjectivum ad aliquid secundum Logicum nuncupatum, ut pater, filius, aequalis, similis, et similia, quae relationem important in concreto. Nomen ergo Adjectivum ad aliquid dictum, est quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione referentis ipsum ad terminum.

Vigesimus modus adjacentis est modus significandi per modum denominanantis alterum,sub ratione actus in habitum transmutati: et hic modus constituit Nomen adjectivum verbale, ut amabilis, amadbundus. Nomen ergo Adjectivum verbale est, quod descendit a voce Verbi, significans per modum denominantis alterum, sub ratione actus transmutati in habitum. Et notandum, quod Nomen adjectivum participiale, ut amans, et hujusmodi sub voce participii, eumdum modum significandi activum habet: et ideo specifice a nomine verbali discrepare non potest, et ideo sub divisione generali collocatur.

Vigesimus primus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione temporis : et hic modus constituit Nomen adjectivum temporale ; ut diurnus, nocturnus, annuus. Nomen ergo Adjectivum temporale est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione temporis. Et quia quaedam hujusmodi nomina ab Adverbiis secundum vocem derivantur, ut hodiernus, crastinus, ideo adverbialia nuncupantur.

Vigesimus secundus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione loci, et hic modus constituit Nomen adjectivum locale, ut vicinus, propinquus, proximus. Nomen ergo Adjectivum locale est, quod significat per modum denominantis alterum sub ratione loci.

Vigesimus tertius modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum sub ratione numeri : ethic modus constituit Nomen adjectivum numerale, ut unus, duo, binarius, te narius, et similia. Nomen ergo Adjectivum numerale est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione numeri.

Vigesimus quartus modus adjacentis, est modus significandi per modum denominantis alterum, sub ratione ordinis: et hic modus contituit Nomen adjectivum ordinale, ut primus, secundus, tertius. Nomen ergo adjectivum ordinale est, quod significat per modum denominantis alterum, sub ratione ordinis. Et sic patent modi significandi communis per se stantis, et adjacentis, ab his diversi: qui tamen sunt magis usitati, sunt hi primitus recitati.