CAPUT XLII

De modis significandi tam subalternis, quam specialissimis Praepositionis

Sub hoc autem modo generalissimo Praepositionis, ad modos subalternos per quamdam divisionem descendamus. Dividitur autem Iste modus generalissimus Praepositionis in tres modos subalternos, quorum primus est modus significandi per modum contrahentis, et retorquentis Accusativum tantum. Secundus modus est modus significandi per modum contrahentis, et retorquentis Ablativum tantum. Tertius modus, et modus significandi per modum contrahentis, est retorquentis Accusativum, et Ablativum, scilicet utrumque Indifferenter.

Et hos tres modos essentiales subalternos, vocat Donatus casum Praepositionis. Et habet se similiter casus In Praepositione, sicut significatio I n Adverbio, et potestas I n Conjunctione. Nam sicut significatio I n Adverbio, consistit In modo speciali determinandi, et potestas in Conjunctione in speciali modo conjungendi : sic casus in Praepositione consistit In speciali modo contrahendi, et retorquendi. Et hoc tripliciter variatur, ut dictum est; et ex hoc patet quod casus non est accidens Praepositionis, nisi secundum quod dictum est de significatione in Adverbio, et de potestate in Conjunctione.

Item, primus modus significandi, scilicet, per modum contrahentis Accusativum, dividitur in triginta modos specialissimos, triginta species specialissimas Praepositionis constituentes, quae sunt apud, ante, etc. quae diversos habent modos contrahendi casuale; licet in his non inveniatur pluralitas individuorum : sed quod sunt species, tot sunt individua.

Secundus modus significandi, scilicet modus contrahentis ablativum tantum, subdividitur in quindecim species specialissimas Praepositionis constituentes : quae sunt a, ad, absque, etc. De quibus idem est dicendum sicut prius.

Tertius modus significandi, scilicet per modum contrahentis utrumque casuale, subdividitur in quatuor modos specialissimos, quatuor species Praepositionis constituentes, quae sunt, in, sub, super,et subter. Et sic patet, quod sicut modus significandi essentialis generalissimus Praepositionis dividitur in modos subalternos, ad specialissimos descendendo : sic Praepositio simpliciter sumpta,dividitur in Praepositiones deservientes Accusativo tantum, et in Praepositiones deservientes Ablativo tantum :et in Praepositiones deservientes utrique.

Item Praepositiones deservientes Accusativo tantum, dividuntur in triginta species, Et Praepositiones deservientes Ablativo tantum in quindecim species: et Praepositiones deservientes utrique, in quatuor species, de quibus omnibus visum est.

Notandum, quod cum Praepositio dicatur a praeponendo, quod secundum Grammaticos dicitur praeponi partibus orationis dupliciter. Uno modo per appositionem, cum Praepositio servat sibi vim divisionis : et manet Praepositio per ejus modum significandi essentialem generalissimum. Et haec est vera Praepositio, et ab aliis partibus orationis distincta. Alio modo praeponitur partibus orationis per compositionem ; et tunc non manet per se dictio, nec pars orationis : sed cadit in vim dictionis, cum qua componitur : et tunc Praepositio non retrahit, nec retorquet, sed complet, aut mutat, aut minuit.

Praepositio autem dupliciter componitur cum partibus. Uno modo separabiliter, ita quod praeter compositionem potest dictionibus adjungi, et a dictionibus separari,et sub AdminBookmark proprio monstrare. Alio modo inseparabiliter, et sic non meretur dici Praepositio, nisi valde improprie, propter quamdam similitudinem, quam habet cum Praepositione in compositione. Nam sicut Praepositio in compositione complet,aut mutat, aut minuit ; sic etiam istae : ut distraho, reprobo, regredior, et hujusmodi.

Et ultimo est notandum, quod Praepositiones in compositione,nonsuntverae Praepositiones, quia per senihil significant,cum non sint per se dictiones, nec etiam per se modum significandi habent ; sed adduntur aliis dictionibus tanquam syllabicae adjectiones : ut mel, pte, et hujusmodi. Quare autem habitudo, vel circumstantia causarum attribuitur Praepositioni, hoc magis fortasse ex significatione constructibilium extremorum elicitur. Nam Praepositio extra compositionem, si per se proferatur, nulla circumstantia causarum per eam exprimitur, nec de vi vocis, nec de vi significati, nec de vi alterius modi significandi : et sic patent modi significandi Praepositionis, qui sunt, et quot sunt, et a quibus proprietatibus sumantur.