CAPUT XVI De genere accidentali Nominis

Dicto de Specie, dicendum est de Ge--nere, juxta quod notandum est, quod in rebus inveniuntur duae proprietates generales, scilicet proprietas agentis, et proprietas patientis, quae licet in omnibus rebus ex materia, et forma compositis inveniantur : tamen in rebus separatis magis prompte, et distincte videntur inesse : quorum unum est determinate generans,et alterum determinate patiens ; aliis autem rebus insunt sub quadam indifferentia, et indistincte, sive indeterminate, et hoc antiqui attendentes definierunt Genus, dicentes : Genus est discretio sexus, hoc est Genus est modus significandi nominis, sumptus a proprietate activa, vel passiva, quae in rebus separatis magis prompte, et determinate invenitur. Ab hujusmodi enim proprietatibus trahitur Genus in nominibus, ut dictum est. Unde Genus simpliciter est modus significandi activus, quo mediante, nomen proprietatem agentis, vel patientis, vel utrumque significat. Et secundum diversitatem harum proprietatum diversificatur genus in Nomine, per Masculinum, Femininum, Neutrum, Commune, etc.

Genus masculinum est modus significandi rem sub proprietate agentis, ut vir, lapis. Genus Femininum est modus significandi rem sub proprietate patientis, ut petra, mulier. Genus Commune est, modus significandi rem sub utraque proprietate determinate, ut homo, virgo. Aliter dicitur, et melius, quod Genus Commune est, quod nec differt a Masculino, nec Feminino. Genus neutrum est, modus significandi rem sub proprietate neutra, quae est indeterminata, et indifferenter ad utrumque, ut lignum, animal.

Quidam tamen dicunt, quod neutrum genus sit modus significandi rem sub privatione utriusque proprietatis ; quo posito, vel genus neutrum non erit modus significandi, sed figmentum ; vel a privatione accipietur, quae nullius est causa : quae ambo sunt inconvenientia; nisi tunc intelligatur, quaedam nomina esse sub privatione utriusque proprietatis imposita, et sic ipsa esset neutrius generis, et hoc est bene possibile : sicut aliqua sunt verba, quae possunt imponi, ad significandum privationem generis, personae, vel alterius accidentis, quam generis, quod tamen imponitur aliquod nomen sub proprietate omnis generis. Et sic posset esse omnis generis, hoc tantum convenit adjectivis, quae genus non habent ex proprietate suae rei subjectae, sed ex proprietate rei substantivi nominis. Unde dicitur adjectivum esse omnis generis, quia potest attribui substantivo masculini generis, feminini, vel neutrius, ut felix.

Item illud nomen dicitur Epicoeni generis, quod habet masculinum, et femininum genus sub uno articulo designatum, ut hic passer, et haec aquila.

Item illud nomen dicitur Dubii generis, quod nulla causa cogente Poetae sub utroque genere protulerunt, quandoque sub masculino quandoque sub feminino,ul hic, vel haec dies, hic, vel haec cortex.