21

ἐπὶ δευτέροις πλημμελοῦντες καὶ τούτοις πάλιν ἕτερα συμπλέκοντες. διὸ κατὰ τὸν Σύμμαχον εἴρηται· οὐαὶ οἱ ἕλκοντες τὰς ἀνομίας ὡς σχοινίῳ ματαιότητος καὶ ὡς βρόχῳ τῆς ἁμάξης τὴν ἁμαρτίαν. οἱ δ' αὐτοὶ οὗτοι τὰς κατ' αὐτῶν ἀπειλὰς τῶν τε παλαιῶν προφητῶν καὶ αὐτοῦ τοῦ σωτῆρος ἀκροώμενοι ἠπίστουν. διὸ ἔλεγον· Τὸ τάχος ἐγγισάτω ἃ ποιήσει, ἵνα ἴδωμεν, καὶ ἐλθέτω ἡ βουλὴ τοῦ ἁγίου Ἰσραήλ, ἵνα γνῶμεν. ἅγιον δὲ Ἰσραὴλ κἀνταῦθα τὸν μονογενῆ τοῦ θεοῦ λόγον σημαίνει. 1.37 Καὶ ταῦτα τοῖς τὰ πρῶτα κατηγορηθεῖσιν ἁρμόζει· οἱ γὰρ αὐτοὶ τὸν ὑγιῆ διαστρέφοντες λόγον καὶ τὸ φῶς τοῦ σωτηρίου εὐαγγελίου βλασφημοῦντες, πικρούς τε εἶναι τοὺς γλυκεῖς καὶ τροφίμους τοῦ σωτῆρος ἡμῶν λόγους ἡγούμενοι, ἀνάπαλιν τούτοις τοὺς μοχθηροὺς καὶ πονηροὺς λογισμοὺς ὡς ἀγαθοὺς ἀπεδέχοντο. καὶ τὸ σκότος τῆς πλάνης τὸ συνέχον αὐτῶν τὰς ψυχὰς ἐν χώρᾳ φωτὸς ἐτίθεντο, τῆς τε κακίας τὴν πικρίαν καὶ δηλητήριον φύσιν, ὥσπερ τινὰ γλυκεῖαν ἡδονὴν μετεδίωκον. ἴδοις δ' ἂν εἰσέτι καὶ νῦν τοιούτους τοὺς τῶν Ἰουδαίων παῖδας τὴν μὲν ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου ἀποστρεφομένους, «τοὺς δὲ γραώδεις μύθους» καὶ τὸ τῆς ἀγνοίας σκότος μεταδιώκοντας. ταύτῃ δὲ τῇ προαιρέσει «ἠρνήσαντο μὲν τὸν Χριστὸν τοῦ θεοῦ», «ᾐτήσαντο δὲ τὸν Βαραββᾶν», μετὰ «λῃστῶν» καὶ «κακούργων» τὴν αὐτῶν θέμενοι μερίδα. ἀλλὰ καὶ ἀθέοις καὶ ἀσεβέσιν ἔθνεσιν συναγελαζόμενοι, τοὺς μὲν εἰδωλολάτρας ἀποδέχονται, τὸν δὲ σώφρονα καὶ σεμνὸν τοῦ Χριστοῦ λαὸν ἀποστρέφονται καὶ διώκουσιν. 1.38 Τοῖς αὐτοῖς ἁρμόζοι ἂν καὶ ταῦτα περιέχοντα μὲν καὶ γενικὴν πρὸς ἅπαντας τοὺς δοκητισόφους ἀπειλὴν οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ἀπελέγχοντα τοὺς δι' ὅλης τῆς προφητείας κατηγορηθέντας· μὴ γὰρ προσέχοντες τοῖς τοῦ σωτῆρος λόγοις κακοῖς διδασκάλοις αὐτοὶ ἑαυτοῖς ἐχρήσαντο ὡς συνετοὶ ἐν ἑαυτοῖς καὶ ἐνώπιον ἑαυτῶν ἐπιστήμονες, ἔπειτα ὥσπερ ἰσχύοντες καὶ πολλὰ δυνάμενοι ἐν τῷ λαῷ, μέθῃ μὲν τὴν ἑαυτῶν ψυχὴν περιέβαλλον τῷ τῆς ἀγνοίας σκότῳ καρούμενοι. ἤδη δὲ καὶ ἑτέροις ποτὸν δεδολωμένον «ἐκίρνων» τὸ καλούμενον σίκερα, ὅπερ οἱ λοιποὶ ἑρμηνευταὶ μέθυσμα ὠνομάκασιν. καὶ τοῦτ' ἔπραττον «καπηλεύοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ». διὸ καὶ ἀνωτέρω πρὸς τοὺς αὐτοὺς ἐλέγετο· «οἱ κάπηλοί σου μίσγουσιν τὸν οἶνον ὕδατι». οἱ δ' αὐτοὶ οὗτοι δωροδοκοῦντες τὸν μὲν ἀσεβῆ δίκαιον ἀπέφαινον, ἄδικον δὲ τὸν δίκαιον. διὸ τὰ ἑξῆς ἐπιφερόμενα ὁ λόγος αὐτοῖς ἀπειλεῖ λέγων. 1.39 Τὰ συμβησόμενα «πρὶν γενέσθαι» ἐπίτηδες ὁ λόγος προαναφωνεῖ τῷ τῆς ἀπειλῆς φόβῳ τὴν κακίαν ἀναστέλλειν προῃρημένος· εἰκὸς γὰρ ἦν σωφρονισθήσεσθαι τοὺς ἀκροωμένους προμαθόντας τὰ ἐπελευσόμενα. τοῖς ἐπιμόνως ἁμαρτάνουσίν φησιν οὖν διὰ τοῦτο· οὐ γὰρ διά τινα συντυχίαν οὐδὲ δι' ἀνάγκην φυσικὴν οὐδὲ διὰ τὴν εἱμαρμένην, ἀλλὰ διὰ τὰ προλεχθέντα ἀτοπήματα τάδε ὑμῖν καὶ τάδε ἐπελεύσεται, ἐπεὶ τοίνυν ὑμεῖς «ὁ ἀμπελὼν κυρίου», οὐ βότρυς οὐδὲ καρποὺς ἀγαθούς, «ξύλα δὲ καὶ χόρτον καὶ καλάμην» συνηγάγετε καὶ «τὰς ἀκάνθας ὑμῶν» ἐπληθύνατε. τούτου χάριν λέγει εἰκότως· ὃν τρόπον καυθήσεται καλάμη ὑπὸ ἄνθρακος πυρὸς καὶ συγκαυθήσεται ὑπὸ φλογὸς ἀνειμένης οὕτως ἡ τῆς κακίας ὑμῶν ῥίζα ὡς χνοῦς καὶ ὡς ἀπόβρωμα πυρὸς ἔσται, ἀλλὰ καὶ τὸ ἄνθος ὑμῶν ὡραιότης, δηλαδὴ τοῦ σώματος, καὶ ἡ τοῦ πλούτου δόξα καὶ ἡ τοῦ παντὸς ἔθνους εὐπρέπεια, ὅσον οὐδέπω κονιορτοῦ δίκην διασκεδασθήσεται. ταῦτα δέ φησιν αὐτοῖς ἔσεσθαι, ἐπειδὴ πρὸς τοῖς προλεχθεῖσιν τὸν νόμον κυρίου σαβαὼθ οὐκ ἠθέλησαν παραδέξασθαι, ἀλλὰ καὶ τὸ λόγιον τοῦ ἁγίου Ἰσραὴλ παρώξυναν. καὶ ἐν τούτοις δὲ θέα ὡς οὐκ εἰδωλολατρίας αὐτῶν κατηγορεῖ, ἀλλ' ὅτι μὴ τὸν νόμον κυρίου σαβαὼθ ἐθέλησαν· ποῖον δὲ νόμον ἢ περὶ οὗ ἀνωτέρω εἴρηται· «ἐκ γὰρ Σιὼν ἐξελεύσεται νόμος καὶ λόγος κυρίου ἐξ Ἰερουσαλήμ»; ἐπεὶ τοίνυν οὐκ ἠβουλήθησαν τὸν νόμον τῆς καινῆς διαθήκης, ἀλλὰ