19

εἶναι λέλεκται καθ' ἕτερον τρόπον, ἄμπελος καὶ αὐτὸς χρηματίζων κατὰ τό· «ἄμπελον ἐξ Αἰγύπτου μετῆρας, ἐξέβαλες ἔθνη καὶ κατεφύτευσας τὰς ῥίζας αὐτῆς». ἄμπελος γὰρ εἶναι δηλοῦται ὁ διὰ Μωϋσέως προελθὼν λαός, ἑτέρα δ' ἂν εἴη περὶ τὸν λαὸν ἡ ἐν αὐτῷ καταφυτευθεῖσα ἄμπελος σωρήκ, ἣν ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν ἐκλεκτήν. αὕτη δὲ ἦν αὐτὸς ὁ τοῦ θεοῦ λόγος ὁ καὶ ἐν Εὐαγγελίοις περὶ αὐτοῦ διδάξας καὶ εἰπών· «ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή, ὁ πατήρ μου ὁ γεωργός»· ἐξ αὐτοῦ γὰρ καὶ ὁ πρῶτος λαὸς τὴν τῶν θείων μαθημάτων φυτείαν εἴληφε. πρὸς δὲ τῇ ἐκλεκτῇ ταύτῃ καὶ λογικὴ φυτεία ἦν, ὥσπερ «ἐνεκέντρισε» τῇ παλαιᾷ καὶ Αἰγυπτιακῇ ἀμπέλῳ. καὶ πύργον οἰκοδομεῖ ἐν μέσῳ τοῦ ἀμπελῶνος, δηλαδὴ τὸν ναόν, καὶ προλήνιον δὲ ὀρύττει ἐν αὐτῷ, τὸ πρὸ τοῦ ναοῦ θυσιαστήριον, πάντα δὲ τὰ παρ' ἑαυτοῦ πεποιηκὼς ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος τοὺς καρποὺς λοιπὸν ἐκδέχεται τοὺς ἐπαξίους τῆς τοσαύτης ἐπιμελείας. ὁ δ' ἀντὶ βοτρύων ἀκάνθας ἐποίει, σαπρίας κατὰ τὸν Ἀκύλαν, ἢ ἀτελῆ κατὰ τὸν Σύμμαχον. ταῦτα εἰρηκότος τοῦ ἁγίου πνεύματος περὶ τοῦ κυρίου τοῦ ἀμπελῶνος διαλαβὼν ὁ κύριος τὰ ἑξῆς, ἀποτείνεται πρὸς αὐτοὺς τοὺς κρινομένους λέγων· καὶ νῦν, οἱ ἐνοικοῦντες Ἰερουσαλὴμ καὶ ἄνθρωπος τοῦ Ἰούδα, κρίνατε ἐν ἐμοὶ καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ ἀμπελῶνος· εἴ τις γάρ φησιν ἐν ὑμῖν «τοῖς ἐκλεκτοῖς, βασιλικοῦ γένους» καὶ ἐκ φυλῆς Ἰούδα ὁρμώμενος, αὐτοὶ δὴ ὑμεῖς οἱ τῆς Ἰερουσαλὴμ πολῖται, περὶ ἧς ὁ πᾶς ἐστί μοι λόγος, κριταὶ γένεσθε τῶν τε ὑπ' ἐμοῦ λελεγμένων καὶ τῆς τοῦ ἀμπελῶνος κακίας, ἀλλὰ καὶ συμβουλεύσατε, τί χρὴ μετὰ τοσαύτην ἐπιμέλειαν ποιῆσαι, ἢ τί χρὴ γενέσθαι ὃ οὐ γέγονεν. εἰ δ' ὑμεῖς μηδὲν ἔχετε λέγειν, ἀλλ' ἐμοῦ γε προλέγοντος, ἃ μέλλω πράττειν, ἐπακούσατε. εἰκὸς ὑμᾶς μαθόντας ὠφεληθήσεσθαι καὶ τοιαῦτα πρᾶξαι, ὡς μὴ παθεῖν τὰ ἀπειλούμενα. πρῶτον μὲν οὖν τὸν ἀποδοθέντα φραγμὸν τοῦ ἀμπελῶνος καὶ τὸν περιφράττοντα αὐτὸν τῆς ἐμῆς ἐπισκοπῆς τοῖχον περιελῶ· τούτου γὰρ γενομένου ἔσται εἰς διαρπαγὴν καὶ καταπάτημα τοῖς ἁρπάζειν καὶ καταπατεῖν αὐτὸν προῃρημένοις, καὶ οὐκέτι μὲν τεύξεται γεωργίας, ἧς πρότερον ἠξιοῦτο. ἀναβήσεται γὰρ εἰς αὐτὸν ὡς εἰς χέρσον ἄκανθα, ἀλλὰ καὶ ταῖς νεφέλαις ἐντελοῦμαι τοῦ μὴ βρέξαι εἰς αὐτὸν ὑετόν, νεφέλας δηλῶν τοὺς προφήτας διὰ τὸ καθαρὸν αὐτῶν καὶ διαυγὲς τοῦ βίου· διὰ τούτων γὰρ ὁ οὐράνιος αὐτοῖς ἐχορηγεῖτο λόγος, οὓς ἀπειλεῖ ὁ κύριος ἀποστήσειν αὐτῶν. καὶ τὴν αἰτίαν λευκότερον ἐπάγει λέγων· διότι ἔμεινα ἵνα ποιήσῃ κρίσιν, ἐποίησεν δὲ ἀνομίαν καὶ οὐ δικαιοσύνην ἀλλὰ κραυγήν· κραυγὴν δὲ ἀφίησι «πᾶσα πρὸς θάνατον ἁμαρτία» «βοώσης» τῆς πράξεως αὐτῆς· οὕτως γοῦν εἴρηται τό· «φωνὴ αἵματος Ἅβελ τοῦ ἀδελφοῦ σου βοᾷ πρός με». Τινὲς ἐκ τῶν προκειμένων ᾠήθησαν θεσπίζεσθαι τὰ κατὰ τοῦ σωτῆρος τῷ λαῷ τολμηθέντα· ἀκάνθας γοῦν αὐτῷ περιτεθείκασιν καὶ κραυγὴν ἄθεον ἀφῆκαν κατ' αὐτοῦ. διὸ μετῆλθεν αὐτοὺς ὁ παντελὴς ὄλεθρος καὶ ἡ ἐσχάτη ἐρημία, ἥ τε λεγομένη «ὀργὴ εἰς τέλος»· ἐξ ἐκείνου γὰρ καὶ εἰς δεῦρο οὐδεμιᾶς ἠξιώθησαν ἐπισκοπῆς, μένει δὲ καὶ τὸ πτῶμα τοῦ πύργου αὐτῶν, λέγω δὴ τοῦ ναοῦ ἀθεράπευτον καὶ τὸ πᾶν ἔθνος ἀνεπίσκοπον καὶ ἀγεώργητον τυγχάνει, ἀλλ' οὐδὲ αἱ νεφέλαι τὸν λογικὸν αὐτοῖς χορηγοῦσιν ὑετόν. καίτοι τὸ παλαιὸν καὶ ἐπ' αὐτῆς πολεμίας γῆς συνῆσαν αὐτοῖς προφῆται ὥσπερ ἐν Βαβυλῶνι καὶ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ μετὰ τὴν ἐκεῖθεν ἐπάνοδον, ὥστε νῦν ἔργῳ πεπληρῶσθαι εἰς αὐτοὺς τό· καὶ ταῖς νεφέλαις ἐντελοῦμαι τοῦ μὴ βρέξαι εἰς αὐτοὺς ὑετόν. εἰ δὲ λέγοιέν τινες, ὅτι καὶ πρὸ τῆς τοῦ σωτῆρος ἐπιδημίας διαλελοίπασιν οἱ προφῆται, ἀλλά γε συνειστήκει ὁ νεὼς καὶ ἡ σωματικὴ ἐπετελεῖτο λατρεία μέχρι τῆς αὐτοῦ παρουσίας. ὁ δὲ παρὼν λόγος συνίστατο τέλους τετυχηκότα ἢ μετὰ τὴν ὑστάτην πολιορκίαν τὴν ὑπὸ Ῥωμαίων γενομένην. 1.34 ∆ύναται μὲν ταῦτα καὶ κοινὰ εἶναι παραγγέλματα τοῖς πλεονεξίαν