105

ἔσται. τότε δὲ καὶ πᾶσα πόλις κλείσει οἰκίαν τοῦ μὴ εἰσελθεῖν· οὐκέτι γὰρ ἔσονται πολιτεῖαι ὁποῖαι νῦν, ἐν αἷς οἱ ἀσεβεῖς τὰ ἑαυτῶν πράττουσι καταθύμια. πολλάκις δὲ ὁ λόγος οἴνου μνημονεύσας τὴν τῶν ἀνθρώπων τρυφὴν ᾐνίξατο ἢ τὸ τῆς κακίας μέθυσμα καὶ τὸν τῆς ψυχῆς κάρον παρατρέποντα τὴν διάνοιαν τῶν ὀρθῶν καὶ κατὰ φύσιν λογισμῶν· οὗ μεθύσματος ὥσπερ διανήψαντες οἱ τότε κολαζόμενοι φωνὰς ἀφήσουσι καὶ βοὰς πενθικάς. διὸ ἐπιλέγεται· ὀλολύζετε περὶ τοῦ οἴνου πανταχῇ· πέπαυται πᾶσα εὐφροσύνη. Ἀλλὰ γὰρ μετὰ τὰ προλεχθέντα ἐπιλέγει ἡ προφητεία· ταῦτα πάντα ἔσται ἐν τῇ γῇ ἐν μέσῳ τῶν ἐθνῶν, σαφῶς διδάσκουσα περὶ τῆς καθολικῆς κρίσεως εἰρῆσθαι τὰ λελεγμένα. οἷς ἐπιφέρει· ὃν τρόπον ἐάν τις καλαμήσηται ἐλαίαν, οὕτως καλαμήσονται αὐτούς, ὡς μηδένα περιλειφθῆναι τῶν ἀσεβῶν, ἀλλὰ καὶ μέχρις ἑνὸς τὴν κρίσιν τοῦ θεοῦ μετελθεῖν. ἀντὶ δὲ τοῦ· καὶ ἐὰν παύσηται ὁ τρύγητος, οὗτοι φωνῇ βοήσονται, διαστολῇ χρησάμενος ὁ Σύμμαχος δύο κατὰ τὸ αὐτὸ παρέστησε διανοίας εἰπών· ὡς ἐπιφυλλίδες, ἐὰν συντελεσθῇ τρύγητος. εἶτα μέχρι τούτου στήσας τὴν διάνοιαν ἐξ ἑτέρας ἀρχῆς ἐπιφέρει λέγων· οὗτοι ἐπαροῦσι φωνὴν αὐτῶν. τὸ μὲν οὖν πρῶτον τῇ τῶν προτέρων ἀποδέδοται διανοίᾳ· ὡς γὰρ οἱ τὸν τῆς ἐλαίας καρπὸν ἀναλεγόμενοι καλάμοις εἰώθασι διακρούειν καὶ καταπάλλειν μέχρι καὶ μιᾶς εἴ που περιλειφθείη, καὶ ὡς μετὰ τὸν τρύγητον ἐπανιόντες τινὲς ἀναλέγονται ῥῶγάς τινας βραχεῖς ἢ βότρυς τοὺς περιλειφθέντας, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τοὺς ἀσεβεῖς ἀναλέξονται μέχρις ἑνὸς ὡς μηδένα διαφυγεῖν τὴν τοῦ θεοῦ κρίσιν. ἀλλ' ἐκεῖνοι μὲν ταῦτα πείσονται, οὗτοι δ' ἐπαροῦσι φωνὴν αὐτῶν· τίνες δ' οὗτοι ἀλλ' ἢ οἱ τοῦ κρείττονος τάγματος; εἶεν δ' ἂν οὗτοι οἱ τῆς παρὰ τῷ θεῷ μακαριότητος ἠξιωμένοι. διὸ ἐπιλέγει ἑξῆς ὁ Σύμμαχος· οὗτοι δὲ ἐπαροῦσι φωνὴν αὐτῶν, ἀγαλλιάσονται ἐν τῷ ἐνδοξασθῆναι κύριον, κατὰ δὲ τὴν τῶν Ἑβδομήκοντα ἑρμηνείαν οἱ μὲν τῇ κολάσει παραδοθησόμενοι τρύγητον ἔσχατον παθόντες καὶ μέχρις ἑνὸς ἀναλεχθέντες φωνὰς ἀποδώσουσι βοῶντες ἐν τῷ κολάζεσθαι, οἱ δὲ τῆς μερίδος γενόμενοι τοῦ θεοῦ εὐφρανθήσονται ἅμα τῇ δόξῃ κυρίου. τότε γὰρ αὐτὸς ὁ κύριος ἐλεύσεται «ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ», «μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς». ἐπὶ ταύτῃ τοίνυν τῇ δόξῃ τοῦ ἑαυτῶν κυρίου εὐφρανθήσονται οἱ πάλαι εἰς αὐτὸν ἠλπικότες. ἀντὶ δὲ τοῦ· ταραχθήσεται τὸ ὕδωρ τῆς θαλάσσης, ἤχησαν ὕδατα θαλάσσης ὁ Θεοδοτίων ἡρμήνευσε σημαίνων τὸ μέγεθος τῆς βοῆς, ᾗ χρήσονται οἱ δοξάζοντες τὸν ἑαυτῶν κύριον· ἤχῳ γὰρ θαλάσσης παραβληθήσεται αὐτῶν ἡ φωνή. Καὶ ἡ δόξα κυρίου ἐν ταῖς νήσοις ἔσται ταῖς ἐκκλησίαις, δηλαδὴ ταῖς πάλαι μεταξὺ τῶν ἀπίστων ἐθνῶν, ὥσπερ ἐν μέσῳ θαλάσσης ἀπειλημμέναις, ἐφ' ἃς ἡ δόξα κυρίου ἐπιλάμψεται τότε. ἐπὶ τούτοις ὁ λόγος ἀνυμνεῖ καὶ ἀναφημεῖ τὸν θεὸν τὸν τὴν δόξαν ἑαυτοῦ ταῖς νήσοις δωρησάμενον. διό φησι· Κύριε ὁ θεὸς Ἰσραήλ, ἀπὸ τῶν πτερύγων τῆς γῆς τέρατα ἠκούσαμεν Ἐλπὶς τῷ εὐσεβεῖ. κατὰ δὲ τὸν Σύμμαχον καὶ τὸν Θεοδοτίωνα· ἀπὸ τῶν πτερύγων τῆς γῆς ψαλμοὺς ἠκούσαμεν, κατὰ δὲ τὸν Ἀκύλαν· μελῳδίας· οἱ γὰρ τῆς μερίδος τοῦ θεοῦ τὴν δικαίαν αὐτοῦ κρίσιν ἀποθαυμάζοντες εὐφραίνονται ἅμα τῇ δόξῃ τοῦ κυρίου καὶ εὐφραινόμενοι ὕμνους αὐτῷ καὶ ψαλμῳδίας εὐχαριστηρίους ἀναπέμπουσιν. ὃ δὴ καὶ ἀποθαυμάζει ὁ προφήτης, εἰ ἀπὸ τῶν περάτων τῆς γῆς καὶ αἱ νῆσοι αἱ τῆς δόξης κυρίου καταξιωθεῖσαι ὕμνους αὐτῷ καὶ ψαλμοὺς ᾄδουσι. σφόδρα ἀκολούθως μνημονευσάντων νήσων, λέγω δὲ τῶν ἐκκλησιῶν καὶ τῶν ἐν αὐταῖς ἐπιτελουμένων, κατὰ καιρὸν ἐμνημόνευσεν εἰπών· ψαλμοὺς ἠκούσαμεν. εἰ δὲ λέγοιτο· τέρατα ἠκούσαμεν ὡς ἐπὶ παραδόξοις τερασίοις τοῦτό φησι· τὸ γὰρ ἀλλόφυλα καὶ ἀλλογενῆ καὶ βάρβαρα ἔθνη τὰ διήκοντα μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς ψαλμοὺς ᾄδειν καὶ τὸν τῶν προφητῶν θεὸν ὑμνεῖν τοὺς πατρῴους θεοὺς