232

τούτων παραπλησίοις ἐξεταζομένη, διὸ ταπεινὴν καὶ ἀκατάστατον αὐτὴν ὠνόμασεν. εἶτ' ἐπιλέγει· οὐ παρεκλήθης· οὐδεὶς γὰρ ἦν τῶν προφητῶν οὐδὲ τῶν θεοφιλῶν ἀνδρῶν τοσοῦτος ὡς ἀναλαβεῖν αὐτὴν καὶ ἀνακτήσασθαι. ἀλλ' εἰ καὶ μηδεὶς ταῦτά φησιν ἔπραξεν ἐπὶ σοί, ἀλλ' ἰδοὺ ἐγὼ αὐτὸς ἑτοιμάζω σοι ἄνθρακα τὸν λίθον σου, ἀνθ' οὗ ὁ Σύμμαχος· ἰδοὺ ἐγώ φησι συντίθημι στίμει τοὺς λίθους σου, ὁ δὲ Θεοδοτίων· ἰδοὺ ἐγὼ ἐμβαλῶ ἐν στίμει τοὺς λίθους σου. ὡς γὰρ ἂν γυνὴ καλλωπιζομένη «στιμίζοιτο τοὺς ὀφθαλμούς», οὕτως αὐτὸς ἐγώ φησιν ὑπὲρ πάντα ὡραϊσμὸν καὶ καλλωπισμὸν τοὺς τῆς σῆς οἰκοδομῆς λίθους διαθήσω, κατὰ δὲ τοὺς Ἑβδομήκοντα ἄνθρακα λίθον τίμιον ἑτοιμάσει αὐτῇ λέγεται. μήποτε δὲ ὁ ἄνθραξ οὗτος τὸ καθάρσιον αἰνίττεται τῆς ψυχῆς, ἐπεὶ καὶ «τὸ ἓν τῶν σεραφεὶμ τοῦ προφήτου Ἠσαΐου τῷ ἄνθρακι τῷ ἀπὸ τοῦ θυσιαστηρίου ἐκάθηρε τὰ χείλη». ἀλλὰ πάντα μὲν τὸν τῆς οἰκοδομῆς σου λίθον τοιοῦτον, δηλαδὴ κεκαθαρμένον φησὶ παρασκευάσειν ὡς μηδένα λίθον τῆς οἰκοδομῆς εἶναι ἀκάθαρτον, τὰ δὲ θεμέλιά σου ἀπὸ λίθου σαπφείρου συνθήσω. διὸ κατὰ τοὺς λοιποὺς εἴρηται· καὶ θεμελιώσω σε ἐν σαπφείροις. Ἀλλὰ καὶ τὰς ἐπάλξεις σου ἀπὸ λίθου ἰάσπιδος οἰκοδομήσω, ἢ κατὰ τὸν Σύμμαχον· καὶ ποιήσω καρχηδόνιον τὰς οἰκίας σου καὶ τὰς πύλας σου λίθους γλυφῆς, κατὰ δὲ τοὺς Ἑβδομήκοντα· καὶ τὰς πύλας σου λίθους κρυστάλλου καὶ τὸν περίβολόν σου λίθους ἐκλεκτούς. ταῦτα δὲ πάντα νοήσομεν ψυχὰς τιμίας καὶ πολυτελεῖς, ἀφ' ὧν οἰκοδομήσειν ὁ θεὸς ἐπαγγέλλεται τὸ θεοσεβὲς πολίτευμα. σαπφείρῳ δὲ αὐτοὺς ἀπεικάζει διὰ τὸ ἐοικέναι τῷ οὐρανίῳ χρώματι τὸν σάπφειρον. καὶ τούτων δὲ τὴν πολιτείαν οὐράνιον γεγονέναι καὶ ἀγγελικήν, ὡς διδάσκει λέγων ὁ Παῦλος· «ἡμῶν δὲ τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει». εἴρηται δὲ καὶ παρὰ τῷ προφήτῃ Ἰεζεκιὴλ ὁ τόπος ὁ «ὑπὸ τὸν θρόνον τοῦ θεοῦ ὡς σάπφειρος». οὗτοι δὴ οὖν «οἱ προφῆται πάντες καὶ οἱ ἀπόστολοι θεμέλιοί» τινες ἦσαν τοῦ θεοσεβοῦς πολιτεύματος εὐπαγεῖς καὶ «ἑδραῖοι» «σαπφείροις» ἀφωμοιωμένοι διὰ «τὸ οὐράνιον πολίτευμα» καὶ διὰ τὸ «φορεῖν» «τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου». διὸ εἴρηται· καὶ θήσω τὰ θεμέλιά σου σάπφειρον. καὶ αἱ ἐπάλξεις δὲ τῆς νέας ταύτης καὶ καινῆς Ἰερουσαλὴμ ἴασπις ἦν λίθος, ἢ καρχηδόνιος κατὰ τὸν Σύμμαχον, ἐξαίρετός τις ἦν καὶ διαφανής. τοιοῦτοι δ' ἂν εἶεν οἱ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ λογικῇ παρασκευῇ τὴν πίστιν ὠχυρωμένοι ὥσπερ προμαχῶνες ὄντες τοῦ θεοσεβοῦς πολιτεύματος διὰ τὸ δύνασθαι «πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ» «καθαιρεῖν» καὶ διελέγχειν πάντα ψευδῆ λόγον τὸν τῆς ἀληθείας πολέμιον· ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῶν τειχῶν αἱ ἐπάλξεις προμαχῶνές εἰσιν ἐπὶ παρασκευῇ τῆς πρὸς τοὺς πολεμίους παρατάξεως παρεσκευασμένοι, οὕτω καὶ τῆς ἐκκλησίας οἱ ἐν λόγῳ καὶ σοφίᾳ δυνατοὶ λεχθεῖεν ἂν εἰκότως ἐπάλξεις. τούτοις συγκαταλέγει ἑτέρους ἀφομοιῶν αὐτοὺς λίθοις κρυστάλλου, δι' ὧν τὰς πύλας τῆς πόλεως συστήσεσθαι θεσπίζει τὸ διαυγὲς καὶ καθαρὸν τῆς ὑγιοῦς πίστεως παριστῶν τῶν πεπιστευμένων τὴν πρώτην καὶ στοιχειώδη καὶ εἰσακτικὴν διδασκαλίαν. ἐπὶ τούτοις τὸν περίβολον τῆς νέας τοῦ θεοῦ πόλεως ἐκ λίθων ἐκλεκτῶν θήσειν ἐπαγγέλλεται· τοιοῦτοι δ' ἂν εἶεν οἱ περιφράττοντες καὶ ἀντὶ παντὸς ἕρκους ἀσφαλιζόμενοι διὰ τῶν πρὸς τὸν θεὸν εὐχῶν τὴν πᾶσαν οἰκοδομὴν τῆς πόλεως καὶ τὰ μὲν τῆς πόλεως μεγάλα καὶ πολυτελῆ καὶ ἔντιμα οἰκοδομήματα. Τοιαῦτα τὰ δὲ λοιπὰ πλήθη τῶν τὴν εἰρημένην πόλιν οἰκησόντων θεὸν αὐτὸν ἐπιγράψονται διδάσκαλον· τοῦτο γὰρ παρίστησι τὸ λόγιον φῆσαν· καὶ πάντας τοὺς υἱούς σου διδακτοὺς θεοῦ· ὁ γὰρ εἰπὼν ἐν Εὐαγγελίοις· «μὴ καλέσητε διδάσκαλον ἐπὶ τῆς γῆς· εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν διδάσκαλος ἐν τοῖς οὐρανοῖς». διδακτοὺς θεοῦ ἀποτελέσει τοὺς υἱοὺς τῆς πάλαι «στείρας», ἀλλὰ καὶ ἐν πολλῇ εἰρήνῃ ἔσεσθαι αὐτῆς τὰ τέκνα. τοῦτο γὰρ αὐτοῖς ἐπηγγείλατο εἰπών·