20

νοσοῦσιν κατ' ἄλληλα, δύναται δὲ καὶ τῇ διανοίᾳ ἕπεσθαι τῶν προαποδεδομένων· ἐπειδὴ γὰρ μέλλει θεσπίζειν ἐρημίαν τῆς χώρας καὶ ἀπώλειαν τῶν ἀνδρῶν, εἰκότως ταλανίζει τοὺς μὴ προορῶντας τὸ μέλλον, ὅλους δὲ ἑαυτοὺς ἐκδεδωκότας ἀδικίαις καὶ πλεονεξίαις, ὡς τῶν μὲν πέλας τοὺς οἴκους ἁρπάζειν, τῶν δὲ ἀγρογειτόνων τὰς χώρας ἰδιοποιεῖσθαι, οὓς τὸ πνεῦμα τὸ θεῖον ταλανίζει οἰκτροὺς ἀληθῶς καὶ ἀθλίους εἶναι διδάσκον, ὅτι μὴ τὴν φύσιν ἐν νῷ λαβόντες κόρον οὐκ εἶχον τῆς ἀπληστίας. εἶτα καὶ ἀφανισμὸν ἀπειλεῖ οὐ τῶν οἴκων μόνων, ἀλλὰ καὶ τῆς χώρας αὐτῆς, ὡς μηκέτ' εὐλογίας τῆς παρὰ τοῦ θεοῦ τευξομένης, ὑπὸ κατάραν δὲ γενησομένης οὕτως, ὡς μηδὲν ἄξιον φέρειν τῶν κατὰ γεωργίαν εἰς αὐτὴν πονουμένων. οὗ γάρ φησιν ἐργῶνται δέκα ζεύγη βοῶν, ποιήσει κεράμιον ἕν, καὶ ὁ σπείρων ἀρτάβας ἕξ, ποιήσει μέτρα τρία. σφόδρα δὲ ἀκολούθως εἰπὼν περὶ τοῦ ἀμπελῶνος, ὡς «ἀντὶ σταφυλῶν ἀκάνθας ποιήσει», «καὶ οὐ δικαιοσύνην ἀλλὰ κραυγήν», καὶ «ἀντὶ κρίσεως ἀνομίαν» καταλέγει. τίνες αἱ «ἄκανθαι» καὶ τίς ἡ «κραυγὴ» καὶ τίς ἡ «ἀνομία», τὰς πλεονεξίας αὐτῶν καὶ τὰς ἀδικίας αὐτῶν, ταύτας εἶναι διδάσκων καὶ τό· ζεύγη δέκα βοῶν πλέον ἑνὸς κεραμίου μὴ ποιήσειν, πλείστην ἔχοι ἀκολουθίαν πρὸς τὴν ἀποδοθεῖσαν κατὰ τοῦ ἀμπελῶνος ᾠδήν. ὅλως δὲ τὸ λέγεσθαι ποιήσειν κεράμιον ἓν ἀπὸ πληθοσπόρου καὶ ἀπὸ ζευγῶν βοῶν δέκα. σπανίους τινὰς τοὺς ἐν αὐτοῖς εὑρεθησομένους σωτηρίας ἀξίους ᾐνίττετο, περὶ ὧν πλεῖστα ὅσα καὶ διὰ τῶν ἔμπροσθεν ἐδηλοῦτο. 1.35 Καὶ ταῦτα μέρη τῶν «ἀκανθῶν» ὑπῆρχεν, ὧν «ἀντὶ σταφυλῆς ὁ ἀμπελὼν» λέγεται «πεποιηκέναι». εἰκὸς δὲ καὶ μετὰ τὴν κατὰ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν τόλμαν, ὅτ' ἐχρῆν αὐτοὺς πενθεῖν «διὰ τὴν μέλλουσαν» αὐτοὺς καταλήψεσθαι «ὀργήν», «κραιπάλαις» καὶ «οἰνοφλυγίαις», καὶ τῇ ἄλλῃ τρυφῇ σχολάζειν. διὸ ταλανίζονται ὑπὸ τοῦ λόγου, ὡς ἀνεπαισθήτως ἔχοντες τῶν ὅσῳ οὔπω καταληψομένων αὐτοὺς κακῶν. γυμνοτέραν δ' ἔχοντες τὴν διάνοιαν τὰ προκείμενα ἐνδιατρίβειν αὐτοῖς οὐκ ἐπιτρέπει διὰ τὸ σπεύδειν ἐπὶ τὴν τῶν ἀσαφεστέρων ἐξέτασιν· ὅμως δ' οὖν ἔοικεν ὁ λόγος τοὺς δηλωθέντας ἐφ' οἷς ἔπραττον ἐλέγξας λιμὸν αὐτοῖς ἐλεύσεσθαι καὶ θάνατον πόλεμόν τε καὶ αἰχμαλωσίαν ἀπειλεῖν, ἃ δὴ πάντα μετῆλθε τὴν γενεὰν τὴν κατὰ τοὺς τοῦ σωτῆρος ἡμῶν χρόνους γενομένην. ῥητῶς τε γὰρ μετῆλθεν αὐτοῖς ταῦτα πάντα ἐπὶ Οὐεσπασιανοῦ καὶ Ἀδριανοῦ Ῥωμαίων αὐτοκρατόρων, κατὰ δὲ διάνοιαν στερηθέντων τοῦ λογικοῦ ἄρτου τῆς ζωῆς, εἰσέτι καὶ νῦν ἐνδείᾳ τροφῆς ἐπουρανίου τὰς ψυχὰς λιμώττουσιν κατὰ τὴν φάσκουσαν περὶ αὐτῶν γραφήν· «ἐπιστρέψουσιν εἰς ἑσπέραν καὶ λιμώξουσιν ὡς κύων καὶ κυκλώσουσιν πόλιν», καὶ «τὸν ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς» «ἀρνησάμενοι» τῷ τῆς ψυχῆς θανάτῳ περιπεπτώκασιν. ἔτι μὴν τὸν λυτρωτὴν τῆς τῶν ψυχῶν αἰχμαλωσίας ἀποστραφέντες τὸν ἐλθόντα «κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν», τοῖς νοητοῖς πολεμίοις παρεδόθησαν, καὶ τῇ τῶν ψυχῶν ἐναπέμειναν αἰχμαλωσίᾳ. ἀντὶ δὲ τοῦ· καὶ βοσκηθήσονται οἱ διηρπασμένοι ὡς ταῦροι, ὁ Σύμμαχος καὶ νεμηθήσονταί φησιν ἀμνοὶ κατὰ τὴν ἀπαγωγὴν αὐτῶν, τὰ δὲ ἔρημα τῶν παρανόμων πάροικοι φάγονται. ἃ καὶ πρὸς λέξιν ἐπληροῦτο· τῶν γὰρ ἀρχόντων τοῦ λαοῦ δίκην ταύρων ἀγέλης ἡγουμένων εἰς μετοικίαν ἀχθέντων καὶ ἐπὶ τῆς ἀλλοδαπῆς διαρπασθέντων τὰς ἐρήμους αὐτῶν χώρας πάροικοί τινες ἐπελθόντες καὶ μέτοικοί τινες ἀπολαβόντες κατέσχον. ὃ δὴ καὶ διὰ τῶν ἔμπροσθεν ἐδηλοῦτο, ἐν οἷς εἴρητο· «τὴν χώραν ὑμῶν ἐνώπιον ὑμῶν ἀλλότριοι κατεσθίουσιν αὐτήν, καὶ ἠρήμωται κατεστραμμένη ὑπὸ λαῶν ἀλλοτρίων». 1.36 Καὶ ταῦτα τοῖς προλεχθεῖσιν ἕπεται· πολλῶν γὰρ ἐπακούσαντες διδασκαλικῶν λόγων τοῦ σωτῆρος, τῶν τε μετ' αὐτὸν ἀποστόλων αὐτοῦ, οὐδὲν μὲν πρὸς ὠφελείας ἐκαρποῦντο· τῇ δ' ἀπιστίᾳ ἐπιμένοντες καὶ τοῖς ἀτοπήμασιν, προσθήκας ἐποιοῦντο τῶν ἁμαρτημάτων δεύτερα ἐπὶ πρώτοις καὶ τρίτα