223

ἡ Ἰερουσαλὴμ ὅλη δι' ὅλου χαμαὶ πεσοῦσα καὶ εἰς ἔδαφος ἁπλωθεῖσα ὡς καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ταπεινωσάντων αὐτὴν προστάττεται διαναστῆναι, καὶ δεύτερον δὲ αὐτῇ προσφωνεῖ ὁ λόγος φάσκων· Ἐξεγείρου ἐξεγείρου, Σιών, ἔνδυσαι τὴν ἰσχύν σου, Σιών· ἔχει γάρ τινα μεγίστην δύναμιν καὶ ἰσχὺν ἡ λογικὴ ψυχὴ καὶ δόξαν ἔχει μεγάλην, ἅτε «κατ' εἰκόνα θεοῦ πεποιημένη» ἦν, ἐπαναλαβεῖν αὐτὴν βούλεται καὶ γενέσθαι πόλιν ἁγίαν ὡς μηκέτι διαβαίνειν δι' αὐτῆς ἀπερίτμητον μηδὲ ἀκάθαρτον· διὰ μὲν οὖν τοῦ ἀπεριτμήτου τὸν ἀλλογενῆ καὶ ἀλλόφυλον σημαίνει, διὰ δὲ τοῦ ἀκαθάρτου τὸν εἰδωλολάτρην. εἰ τοίνυν ὑπακούσειας τῷ προστάγματι καὶ διαναστᾶσα γένοιο ἁγία πόλις τοῦ θεοῦ, ἐπαγγέλλεταί σοί φησιν ὁ λόγος μήτε εἰδωλολάτρην μήτε ἀλλογενῆ διαβήσεσθαι διὰ σοῦ. Καὶ ἕτερον δὲ αὐτῇ παρακελεύεται πρᾶξαι λέγων· ἐκτίναξαι τὸν χοῦν καὶ ἀνάστηθι, Ἰερουσαλήμ· ἐπ' αὐτῇ γὰρ ἦν τὸ ἀποτρίψασθαι τὸν περιπλασθέντα αὐτῇ χοῦν καὶ τὸ διαναστῆναι τῆς ἐπισυμβάσης αὐτῇ πτώσεως καὶ τὸ ἐκλῦσαι τὸν ἐπιτεθέντα αὐτῇ δεσμὸν τοῦ τραχήλου, ᾧ τὴν ψυχὴν ὥσπερ βρόχῳ κατέδησαν «σειραῖς ἁμαρτιῶν» αἱ ἀντικείμεναι δυνάμεις. καὶ ὅτι ταῦτα οὐ πρὸς τὰ οἰκοδομήματα οὐδὲ πρὸς τὴν αἰσθητὴν πόλιν λέλεκται, ἀλλὰ πρὸς τὸν ἄπιστον λαὸν διασαφεῖ, δι' ὧν ἐπιφέρει ἑξῆς λέγων· ἔκλυσαι τὸν δεσμὸν τοῦ τραχήλου σου, ἡ αἰχμάλωτος θυγάτηρ Σιών. σαφῶς γὰρ αἰχμάλωτον εἰπὼν οὐδὲν ἕτερον ἢ τὸν λαὸν ἐδήλωσεν ὅλον δι' ὅλου ληφθέντα αἰχμάλωτον ὑπὸ τῆς διαβολικῆς δυνάμεως. διὸ καὶ σαφέστερον προσφωνῶν τῷ αὐτῷ λαῷ φησι· ∆ωρεὰν ἐπράθητε, καὶ ἀνωτέρω δὲ πρὸς τὸν αὐτὸν ἐλέγετο· «ἰδοὺ ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν ἐπράθητε, καὶ ταῖς ἀνομίαις ὑμῶν ἐξαπέστειλα τὴν μητέρα ὑμῶν. διότι ἦλθον καὶ οὐκ ἦν ἄνθρωπος, ἐκάλεσα καὶ οὐκ ἦν ὁ ὑπακούων», ἄντικρυς τοῦ λόγου διὰ τούτων τὴν εἰς ἀνθρώπους πάροδον τοῦ κυρίου δηλοῦντος, μεθ' ἣν «ἐπράθησαν ταῖς ἁμαρτίαις αὐτῶν» δωρεὰν μηδὲν ἀντικαταλλαξάμενοι τῆς ἑαυτῶν ἀπωλείας. πλὴν καὶ μετὰ τοσαῦτα εἰς σωτηρίαν ὁ λόγος αὐτοὺς ἀνακαλούμενος ἐπαγγέλλεται λυτρώσασθαι αὐτούς, εἰ βουληθεῖεν προσδραμεῖν αὐτῷ καὶ καταδέξασθαι τὴν τοῦ Χριστοῦ χάριν, λυτρώσεσθαι δὲ οὐ μετὰ ἀργυρίου· οὐ γὰρ ἦν σωματικὴ αὐτῶν ἡ αἰχμαλωσία, ἵνα διὰ λύτρων σωματικῶν τύχωσι τῆς ἐλευθερίας, ἐπειδὴ τὰς ψυχὰς ἦσαν πεπραμένοι. διὰ τοῦτο οὐκ ἐν ἀργυρίῳ λυτροῦσθαι ἔμελλον, «ἀλλὰ» δηλονότι «τῷ τιμίῳ τοῦ Χριστοῦ αἵματι». Τούτοις ἑξῆς κατηγορεῖ τοῦ Ἰουδαίων λαοῦ εἰς Αἴγυπτον πάλαι καταβεβηκότος οἰκείᾳ προαιρέσει καὶ μετὰ ταῦτα ἀπαχθέντος εἰς Ἀσσυρίους βίᾳ καὶ ἀνάγκῃ. ἀντὶ δὲ τοῦ· βίᾳ ἤχθησαν, ὁ Σύμμαχος· καὶ Ἀσσούρ φησιν ἕνεκεν οὐδενὸς ἐδημαγώγησεν αὐτόν. ἀλλὰ πάλαι μέν φησιν ὑποχείριος γέγονεν Αἰγυπτίοις ἔπειτα Ἀσσυρίοις, νῦν δὲ ἐπὶ τῆς ἐμῆς παρουσίας ἄλλῳ λόγῳ δωρεὰν ἐπράθησαν. διὸ ἐπιλέγεται· καὶ νῦν τί ὧδε ἔσται; ἢ κατὰ τοὺς λοιποὺς ἑρμηνευτάς· καὶ νῦν τί ἐστί μοι ὧδε; οὐδὲν γάρ φησιν ὧδε παρ' αὐτοῖς εὑρίσκω, ὃ δὴ καὶ ἀνωτέρω ἐδηλοῦτο λέγων· «διότι ἦλθον καὶ οὐκ ἦν ἄνθρωπος, ἐκάλεσα καὶ οὐκ ἦν ὁ ὑπακούων». ἀλλὰ πάλαι μὲν βίᾳ καὶ ἀνάγκῃ καταδεδουλωμένοι πρότερον μὲν τοῖς Αἰγυπτίοις ἔπειτα δὲ τοῖς Ἀσσυρίοις διὰ τὰς αὐτῶν παρεδόθησαν ἁμαρτίας, νῦν δὲ δωρεὰν ἐλήφθησαν «ὡς ὄρυξ ἐν ἀμφιβλήστρῳ» ὑπὸ τοῦ τῶν ψυχῶν θηρευτοῦ τοῖς τῆς κακίας «ἀμφιβλήστροις» περιβληθέντες. διὸ ἐπιλέγει· ὅτι ἐλήφθη ὁ λαός μου δωρεάν, θαυμάζετε καὶ ὀλολύζετε. ὁ μὲν Σύμμαχος· οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτοῦ φησιν ὀλολύζουσιν, ὁ δὲ Ἀκύλας· οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτοῦ δακρύουσιν, ὁ δὲ Θεοδοτίων· οἱ ἄρχοντες αὐτοῦ ὀλολύζουσιν. οὐκοῦν οἱ ἄρχοντες καὶ οἱ προεστῶτες τοῦ λαοῦ ὡς αἴτιοι τῆς ἀπωλείας αὐτοῦ γενόμενοι κολάσει παραδοθέντες ὀλολύζουσιν· αὐτοὶ γὰρ ἦσαν οἱ καὶ «ἀνασείσαντες τὰ πλήθη» ταῖς κατὰ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν ἀθέοις