221

ἐκκλησίας τῆς ἐμῆς διωγμοὺς εἰς δοκιμὴν τῶν ἐμῶν ἀθλητῶν ἀφίημι καὶ συγχωρῶ γίνεσθαι. ἐγὼ γάρ εἰμι ὁ ταράσσων τὴν θάλασσαν καὶ ἠχῶν τὰ κύματα αὐτῆς, ἀλλὰ πάλιν ἐμοῦ θελήσαντος καταστέλλεται καὶ εἰρηνεύει τὰ πάντα. πλὴν ταρασσομένης τῆς θαλάσσης καὶ τῶν κυμάτων αὐτῆς ἐπαιρομένων ἐγὼ τοὺς ἐμαυτοῦ λόγους εἰς τὸ στόμα σου θήσω καὶ ὑπὸ τὴν σκιὰν τῆς χειρός μου σκεπάσω σε. ὡς ἂν μή τι πάθοις ὑπὸ τῶν πολεμούντων, ἵνα δὲ ἐπὶ μᾶλλον θαρσαλέος γένῃ καὶ ἀτρεμὴς καὶ ἄπτωτος, μάνθανε ὡς ἐν τῇ ἐμῇ χειρί, ἐν ᾗ ἔστησα τὸν οὐρανὸν καὶ ἐθεμελίωσα τὴν γῆν καὶ τὸν σύμπαντα κόσμον «ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι» παρήγαγον, ἐν αὐτῇ ταύτῃ σκεπάσειν σε ἐπαγγέλλομαι. τί οὖν χρὴ ἀγωνιᾶν ἢ φοβεῖσθαι φόβον ἀνθρώπινον, δέον ὑποτρέχειν τὴν ἐμὴν σκιὰν μηδὲ ἀναχωρεῖν αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ τοὺς λόγους μου πάντοτε φέρειν διὰ στόματος; τὸ δέ· θήσω τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου, ὅμοιον γένοιτ' ἂν τῷ ὑπὸ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν λελεγμένῳ πρὸς τοὺς αὐτοῦ μαθητάς· «ὅταν δὲ ἄγωσιν ὑμᾶς εἰς δικαστήρια, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν λόγος ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε· οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τοῦ πατρός μου τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν». διὰ τοῦτο δὲ τὴν ἐμαυτοῦ χεῖρα, δι' ἧς ἔστησα τὸν οὐρανὸν καὶ ἐθεμελίωσα τὴν γῆν, ἐξέφηνα ἀνθρώποις ἐπὶ τῷ εἰπεῖν με τῇ Σιών, τοῦτ' ἔστι τῷ ἐμῷ λαῷ, θαρσεῖν καὶ μὴ ἀγωνιᾶν ἔτι μηδὲ φοβεῖσθαι ἀπὸ ἀνθρώπου θνητοῦ. διὸ κατὰ τὸν Σύμμαχον εἴρηται· καὶ ἐν σκιᾷ τῆς χειρός μου σκεπάσω σε, ἐν ᾗ ἐφύτευσα τὸν οὐρανὸν καὶ ἐθεμελίωσα τὴν γῆν· καὶ εἰς τὸ εἰπεῖν τῇ Σιών Λαός μου εἶ σύ, κατὰ δὲ τὸν Ἀκύλαν· καὶ τοῦ εἰπεῖν τῇ Σιών Λαός μου εἶ σύ. πᾶς τοίνυν ὁ τοῦ θεοῦ λαὸς χρηματίζει ἂν εὐλόγως Σιών, καὶ ἡ Σιὼν οὐδὲν ἕτερον ἔσται ἢ ὁ λαὸς τοῦ θεοῦ. δι' ὅλου δὲ τοῦ παρόντος λόγου τῷ ἐξ ἐθνῶν λαῷ ταῦτα προσπεφώνηται ὡς ἀποδέδεικται διὰ τῶν ἔμπροσθεν. 2.40 Τὴν κλῆσιν τῶν ἐθνῶν θεσπίσας ὁ λόγος διὰ τῶν πρὸ τούτου ἐν οἷς ἐλέγετο· «ἀκούσατέ μου ἀκούσατέ μου, λαός μου, καὶ οἱ βασιλεῖς, πρός με ἐνωτίσασθε· ὅτι νόμος παρ' ἐμοῦ ἐξελεύσεται καὶ ἡ κρίσις μου εἰς φῶς ἐθνῶν», διὰ τῶν προκειμένων ἐπὶ ἑτέραν ὑπόθεσιν μεταβαίνει καὶ προσφωνεῖ τῇ πεσούσῃ Ἰερουσαλήμ, ᾗ διαναστῆναι τοῦ πτώματος παραινεῖ. ἔοικε δὲ σημαίνειν διὰ τούτων τὴν ἐσχάτην αὐτῆς πτῶσιν, ἣν πέπονθε μετὰ τὰ τολμηθέντα ἐν αὐτῇ κατὰ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν, δι' ἃ καὶ τῆς ὀργῆς τοῦ θεοῦ ἐπειράθη. χρηστὸς δὲ ὢν ὁ λόγος καὶ φιλάνθρωπος καὶ «μὴ βουλόμενος» «τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ ὡς τὴν μετάνοιαν αὐτοῦ» παραινεῖ αὐτὴν σπεύδειν εἰς μετάνοιαν ὑπογράφων ἐλπίδας ἀγαθάς, εἰ μετανοήσειε. διό φησιν· Ἐξεγείρου ἐξεγείρου ἀνάστηθι, Ἰερουσαλὴμ ἡ πιοῦσα ἐκ χειρὸς κυρίου τὸ ποτήριον τοῦ θυμοῦ αὐτοῦ· οὐκοῦν Ἰερουσαλήμ ἐστιν ἡ πιοῦσα τὸ ποτήριον τῆς ὀργῆς. καὶ ἔστιν ἑτέρα Ἰερουσαλήμ, περὶ ἧς τὰ μάλιστα θεσπίζεται, διόπερ οὐ χρὴ συγχωρεῖσθαι οὐδὲ νομίζειν περὶ τῆς αὐτῆς λέγεσθαι οὐδὲ ἐναντία· ἡ μὲν γάρ ἐστιν ἐν οὐρανῷ, ἧς καὶ βασιλεύειν λέγεται ὁ θεός, ἧς οὔτε ὀργὴ οὔτε θυμὸς ἅπτεται· «ἀπέδρα» γὰρ «ὀδύνη καὶ λύπη καὶ στεναγμὸς» ἐξ αὐτῆς, ἡ δέ ἐστι συνεστῶσα ἐπὶ γῆς τοῦ θεοῦ πόλις, δι' ἧς ἀπεδείκνυμεν σημαίνεσθαι τὸ θεοσεβὲς ἐν ἀνθρώποις πολίτευμα· ἑτέρα δὲ παρὰ ταύτας ἐστὶν ἡ τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ πεπειραμένη διὰ τὰς τῶν οἰκητόρων παρανομίας. ἀντὶ δὲ τοῦ· τὸ ποτήριον τῆς πτώσεως, τὸ κόνδυ τοῦ θυμοῦ μου, ὁ Σύμμαχος τὸ ποτήριον τοῦ θυμοῦ αὐτοῦ, τὸν κρατῆρα τοῦ σπαραγμοῦ ἔπιε καὶ ἐξεστράγγισε, καὶ οὐκ ἔστιν ὁ παρηγορῶν αὐτὴν ἐξέδωκε. πίνει δέ τις τὸ ποτήριον θυμοῦ καὶ πτώσεως καὶ πιὼν ἐκστραγγίζει, ὅτε πάσας ὑφίσταται τὰς τιμωρίας καὶ τὰς κολάσεις τὰς ἐπαγομένας, ὑπὲρ ὧν ἔπραξεν ἀτοπημάτων. ὡς δὲ ἰατρῶν παῖδες τοῖς καχεκτοῦσι πικρὰς προσάγουσιν ἀντιδότους ὑπὲρ τοῦ καθᾶραι τὴν ἐν τῷ σώματι προϋποκειμένην κάκωσιν, οὕτω καὶ περὶ τοῦ θεοῦ λέλεκται· «ποτήριον ἐν χειρὶ