114

παρεστώς», ἐφ' οἷς ὁρᾷ, ποτὲ μὲν ἐξομολογεῖται, ποτὲ δ' ἱκετεύει, ποτὲ δὲ εὐχαριστεῖ, ποτὲ δὲ τὰς ἀποδοθησομένας ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἀμοιβὰς τοῖς ἀξίοις διεξέρχεται, ποτὲ δὲ τὰς κατ' αὐτῶν καταλέγει τιμωρίας. πάντα δὲ ταῦτα διὰ τῆς αὐτοῦ γραφῆς καὶ ἡμῖν παραδίδωσιν, ὡς ἂν παιδευοίμεθα διδασκόμενοι πάνθ' ὅσα καὶ αὐτὸς ἐκ τῆς τοῦ θείου πνεύματος ἐπιλάμψεως ἔγνω. καὶ νῦν οὖν φησιν ἦν ὅτε καιρὸς ἦν, ὅτε ὦ κύριε «τὴν στενὴν καὶ τὴν τεθλιμμένην» ὁδεύοντες ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἠγωνιζόμεθα· πλὴν καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ θλίψει οὐκ ἦμέν σου ἀμνήμονες, ὑπ' αὐτῆς δὲ τῆς σῆς μνήμης δυναμούμενοι καρτερῶς ὑπεμένομεν, ὥστε λέγειν· «θλιβόμενοι ἀλλ' οὐ στενοχωρούμενοι, διωκόμενοι ἀλλ' οὐκ ἐγκαταλειπόμενοι, καταβαλλόμενοι ἀλλ' οὐκ ἀπολλύμενοι»· δι' αὐτῆς γοῦν τῆς θλίψεως παιδευόμεθα, εἰδότες ὅτι «ὃν ἀγαπᾷ κύριος παιδεύει». πᾶσα δὲ θλῖψις μικρά τις ἡμῖν ἐλογίζετο διὰ τὸν πρὸς σὲ πόθον, ὡς λέγειν· «οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλύπτεσθαι εἰς ἡμᾶς». ∆ιὸ πάντα πόνον ὑπομένοντες ἐοικότες ἦμεν ὠδινούσῃ γυναικὶ καὶ βοὰς ἀφιείσῃ περὶ αὐτὸ τὸ μέλλειν τὸ κατὰ γαστρὸς κυόμενον εἰς φῶς προάγειν· οὕτω γὰρ καὶ ἡμεῖς ἐγενήθημεν τῷ σῷ ἀγαπητῷ· τὸν γὰρ μονογενῆ σου λόγον ἔνδον ἔχοντες ἐν τῇ ἑαυτῶν ψυχῇ καὶ τὸν ἐκ σοῦ κατασπαρέντα ἡμῖν φόβον τῆς σῆς εὐσεβείας πάντας πόνους γενναίως ἐφέρομεν καὶ τὰς ἐπαγομένας ἡμῖν θλίψεις ἀγωνιῶντες μή πη ἐξαμβλώσωμεν τὸν ἐν ἡμῖν κυούμενον ἀγαπητόν σου καὶ τὸν ἐξ αὐτοῦ κατασπαρέντα ἡμῖν ἔνθεον φόβον. καὶ δὴ καρτερήσαντες οὐκ ἐσφάλημεν τῆς ἐλπίδος, ἀλλ' ἐτέκομεν πνεῦμα σωτηρίας· τέλος γὰρ τῆς κυήσεως τοῦ ἀγαπητοῦ σου καὶ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἡ σωτηρία ἦν τοῦ ἡμετέρου πνεύματος. ὅπερ ἀπογεννήσαντες φανερὸν κατεστήσαμεν πᾶσι τοῖς ἐπὶ τῆς γῆς κατοικοῦσιν ἀνθρώποις, ὡς ἂν καὶ αὐτοὶ μαθόντες ὠφεληθεῖεν διὰ τοῦ ζηλῶσαι κυῆσαι αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ φόβου σου καὶ ἀποτεκεῖν τὸ αὐτὸ πνεῦμα· οἱ γὰρ μὴ τοῦτον λαβόντες τὸν φόβον μηδὲ τεκόντες τὸ πνεῦμα τῆς σωτηρίας, ἄλλως δὲ ἄγονοι καὶ ἄκαρποι γενόμενοι ἐκπεσοῦνται τῆς παρὰ σοῦ ἐλπίδος οἱ δέ γε τῆς σῆς μερίδος ὄντες, οἱ διὰ σὲ πᾶσαν θλῖψιν ὑπομείναντες, εἰ καὶ «μέχρις θανάτου ἀγωνίσαιντο» πρὸς τὴν ἁμαρτίαν, οὐδαμῶς τῆς παρὰ σοὶ ζωῆς ἀποπεσοῦνται. Ἀναστήσονται γὰρ οἱ νεκροί, ἢ κατὰ τὸν Σύμμαχον καὶ τὸν Θεοδοτίωνα· ζήσονται οἱ νεκροί σου, ἢ κατὰ τὸν Ἀκύλαν· ζήσονται οἱ τεθνεῶτές σου. νεκροὶ δὲ αὐτοῦ τίνες ἂν εἶεν ἢ οἱ ἅγιοι αὐτοῦ μάρτυρες, ἕτεροι ὄντες παρὰ τοὺς ἄνω λεχθέντας νεκρούς, περὶ ὧν εἴρητο· «οἱ δὲ νεκροὶ ζωὴν οὐ μὴ ἴδωσιν, οὐδὲ ἰατροὶ οὐ μὴ ἀναστήσουσιν». ἀλλ' ἐκεῖνοι μὲν ἦσαν νεκροὶ τὰ «πρὸς θάνατον ἡμαρτηκότες», οἱ δὲ νεκροὶ τοῦ κυρίου οἱ δι' αὐτὸν πᾶσαν θλῖψιν ἕως θανάτου ὑπομείναντες ἀναστήσονται καὶ μετὰ τὴν ἐν τοῖς μνημείοις ταφήν. ἀντὶ δὲ τοῦ· ἐγερθήσονται, ἐξυπνισθήσονται οἱ λοιποὶ ἡρμήνευσαν ὡς κοιμηθέντων αὐτῶν, οὐχὶ δὲ τεθνεώτων· διὸ τῶν ἁγίων ὁ θάνατος κοίμησις ὀνομάζεται, ἀκολούθως δὲ τῇ κοιμήσει ἡ ἀνάστασις ἐξυπνισμὸς ἂν λεχθείη. διὸ κατὰ τοὺς λοιποὺς ἑρμηνευτὰς ἐξυπνισθήσεσθαι οἱ ἐν τοῖς μνημείοις κατὰ τὸ πρῶτον εἴρηνται· κατὰ δὲ τὸ δεύτερον ἀγαλλιάσονται κατὰ τὸν Σύμμαχον, ἢ αἰνέσουσι κατὰ τὸν Ἀκύλαν, ἢ ἀλαλάξουσι κατὰ τὸν Θεοδοτίωνα. αἰτία δὲ τῆς ἀναστάσεως αὐτοῖς ἔσται ἡ παρὰ σοῦ δρόσος· ὥσπερ γὰρ δρόσος ἡ ἐπὶ γῆς κατιοῦσα ἠρέμα καὶ πράως ἐκτρέφει καὶ αὔξειν ποιεῖ τὰ ἐναποκείμενα αὐτῇ σπέρματα, τὸν αὐτὸν τρόπον ἡ παρὰ σοῦ δρόσος ἴαμα καὶ ζωὴν καὶ σωτηρίαν παρέξει τοῖς σοῖς νεκροῖς, ὧν τὰ σώματα κατὰ τὸν καιρὸν ἐπὶ τῆς γῆς ἐσπάρη. οὐκ ἂν δὲ ἁμάρτοις αὐτὸν εἶναι λέγων δρόσον τὸν μονογενῆ τοῦ θεοῦ λόγον, ὃς ἐπιστάξας τὰς ἑαυτοῦ ζωοποιοὺς σταγόνας τοῖς αὐτοῦ νεκροῖς, ὁμοῦ καὶ ἴασιν ἁμαρτημάτων, εἴ πού τι αὐτοῖς κατ' ἄνθρωπον πεπλημμέλητο, παρέξει ὁμοῦ καὶ ἀνάστασιν καὶ σωτηρίαν καὶ ζωὴν αἰώνιον αὐτοῖς