130

λαβὰς κατ' αὐτῶν θηρώμενοι ὅπως αὐτοὺς ἀπολέσωσιν. ἔθος τῇ γραφῇ πολλάκις τῷ μέλλοντι χρόνῳ ἀντὶ παρεληλυθότος κεχρῆσθαι ὡς τό· «ἐν ποταμῷ διελεύσονται ποδὶ» ἐν τῷ ἑξηκοστῷ πέμπτῳ Ψαλμῷ κείμενον ἀντὶ τοῦ· «διέβησαν»· καὶ ἐνταῦθα οὖν πρὸς τό· ἐξέλιπεν ἄνομος, ἀκόλουθον ἦν εἰπεῖν καὶ πάντας τοὺς ἐλέγχοντας ἐν πύλαις πρόσκομμα τιθέντας ἐξέλιπον κατὰ κοινοῦ, ἀλλὰ τῇ συνηθείᾳ τῇ γραφικῇ τῷ μέλλοντι χρόνῳ ἐχρήσατο. 1.97 Ἔτι πρὸς τοὺς αὐτοὺς ὁ λόγος ὁ προφητικὸς ἀποτείνεται, καὶ ἐπειδὴ τοιοῦτοι γεγόνατέ φησι, διὰ τοῦτο τάδε πρὸς ὑμᾶς λέγει ὁ τῶν ὅλων κύριος, ὑμᾶς δὲ λέγω τὸν καλούμενον οἶκον Ἰακώβ, ὃν οὐκ ἄξιον ὄντα τοῦ θεοφιλοῦς ἐκείνου καὶ μακαρίου ἀφώρισε καὶ ἀπηλλοτρίωσεν αὐτὸς ὁ θεὸς διὰ τὸ μὴ τοῖς ἔργοις ἀξίους τοῦ Ἀβραὰμ καταστῆσαι ἑαυτούς. «τὰ» γὰρ «τέκνα τοῦ Ἀβραὰμ» διὰ τῶν «ἔργων» γνωρίζεται, ὡς ἐδίδαξεν ὁ σωτὴρ εἰπών· «εἰ τέκνα τοῦ Ἀβραὰμ ἦτε, τὰ ἔργα τοῦ Ἀβραὰμ ἐποιεῖτε». κατὰ δὲ τὸν Σύμμαχον· τάδε λέγει κύριος πρὸς τὸν οἶκον Ἰακώβ, ὁ λυτρωσάμενος τὸν Ἀβραάμ, ἀλλ' οὐχὶ τούτους λυτρωσάμενος, πρὸς οὓς ἀπετείνετο· διὸ πρὸς τούτους τάδε φησίν. εἴρηται μὲν περὶ ὑμῶν, ὡς οὐ συνήσετε «τοὺς λόγους τῆς βίβλου ταύτης», εἴρηται δὲ καὶ περὶ τῶν πάλαι «τυφλῶν» καὶ ἀπίστων ἐθνῶν, ὡς ἐκεῖνοι καὶ τοὺς λόγους τῶν ἱερῶν καὶ θεοπνεύστων γραφῶν συνήσουσι καὶ ψυχῆς ὀφθαλμοῖς τῶν θείων λογίων τὸν νοῦν θεωρήσουσι καὶ ὡς γνῶσιν ἀναλήψονται θεοῦ καὶ τῆς παρ' αὐτῷ μεθέξουσιν εὐφροσύνης οἱ πάλαι ἀνελπίδες, ἀλλὰ νῦν μὲν ὅτε ταῦτα προφητεύεται οὐδεμίαν αἴσθησιν ἔχετε τῶν λεγομένων. διὸ οὐδὲ αἰσχύνεσθε νῦν οὐδὲ προσποιεῖσθε τὰ καθ' ὑμῶν ἀπειλούμενα, οὐδὲ τὸ πρόσωπον ὑμῶν ἐπὶ τοῦ παρόντος ταῦτα ἀκουόντων διατρέπεται. ἔσται δὲ καιρός, ἐν ᾧ αἰσχυνθήσεσθε καὶ διατραπήσεσθε, καὶ τὸ πρόσωπον ὑμῶν ἀπὸ τῆς ἀναιδοῦς ταύτης καὶ ἀναισχύντου ἐνστάσεως μεταβαλεῖτε. Τίς δ' ἂν εἴη οὗτος ὁ καιρός, ἢ ὁ τῆς ἐκβάσεως τῶν ἐμῶν λόγων, καθ' ὃν τὰ τέκνα τὰ ὑμέτερα τοὺς ἀλλογενεῖς καὶ ἀλλοτρίους τοῦ ὑμετέρου γένους ὄψεται δοξάζοντας καὶ ἁγιάζοντας τὸ ἐμὸν ὄνομα; τότε γὰρ αὐτὰ τὰ ὑμέτερα τέκνα καταισχυνθήσεται καὶ ἐντραπήσεται ὁρῶντα τὸ παράδοξον τῆς τῶν ἐθνῶν μεταβολῆς, καὶ ὡς ἀλλόφυλοί τινες ἄνδρες τὸν ἅγιον τοῦ Ἰακὼβ καὶ τὸν θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ ἁγιάσουσι, καὶ ὡς φόβον ἀναλήψονται τοῦ ἐπὶ πάντων θεοῦ οἱ τῷ μακρῷ αἰῶνι πλανηθέντες, καὶ ὡς συνήσουσιν αὐτοὶ ἐκεῖνοι οἱ πάλαι ἐν πλάνῃ ἐξετασθέντες, καὶ ὡς οἱ καταγογγύζοντες καὶ κατηγοροῦντες τῆς προνοίας μαθήσονται ὑπακούειν καὶ τοῖς ἐμοῖς παραγγέλμασι πείθεσθαι. αἵ τε γλῶσσαι αἱ ψελλίζουσαι καὶ μηδὲν «τρανὸν» μηδὲ ἀληθὲς λαλεῖν δυνάμεναι εἰς τὸ κατὰ φύσιν ἐλθοῦσαι τρανώτατα λαλήσουσι μαθοῦσαι λαλεῖν εἰρήνης λόγους, ὡς ἂν παντὸς ἀπηλλαγμέναι πολέμου καὶ τὴν πρὸς τὸν θεὸν εἰρήνην σπεισάμεναι. ἀντὶ δὲ τοῦ· οὐ νῦν αἰσχυνθήσεται Ἰακώβ, οὐδὲ νῦν τὸ πρόσωπον μεταβαλεῖ καὶ τῶν ἑξῆς, ὁ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευσεν· οὐ νῦν αἰσχυνθήσεται Ἰακώβ, οὐδὲ νῦν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ διατραπήσεται, ἀλλ' ὅταν ἴδῃ τὰ τέκνα αὐτοῦ ἔργα χειρῶν μου ἐν μέσῳ αὐτοῦ ἁγιάζοντας τὸ ὄνομά μου καὶ ἁγιάσουσι τὸν ἅγιον Ἰακὼβ καὶ τὸν θεὸν Ἰσραὴλ κραταιώσουσι καὶ γνώσονται οἱ πεπλανημένοι τῷ πνεύματι σύνεσιν καὶ γογγυσταὶ μαθήσονται παιδείαν. ἐνταῦθα τὸ τέλος περιγράφεται τῆς προφητείας τῆς κατὰ «τοῦ στεφάνου τῆς ὕβρεως» ἀρξαμένης μετὰ τὰ κατὰ «τοῦ δράκοντος καὶ τοῦ ὄφεως τοῦ σκολιοῦ» ἠπειλημένα. τὰ δὲ ἐπιφερόμενα τοῖς προτέροις ἀπὸ ἑτέρας ἀρχῆς ἀναγνωστέον. 1.98 Συντελέσας ὁ λόγος τὰ ἠπειλημένα κατὰ «τοῦ στεφάνου τῆς ὕβρεως» καὶ τὰ ἑξῆς ἐπενηνεγμένα πάντα, ἐφ' ἑτέραν ὑπόθεσιν μεταβαίνει θεσπίζων, ὥς φασιν Ἑβραίων παῖδες τὰ κατὰ τοὺς χρόνους Ἰερεμίου τοῦ προφήτου πεπραγμένα, καθ' οὓς ἑλόντων Βαβυλωνίων τὴν Ἰερουσαλὴμ καὶ τὸν λαὸν αἰχμάλωτον ἀπαγαγόντων οἱ περιλειφθέντες ἐν τῇ