135

δηλουμένου. οὕτως οὖν ἐπὶ παντὸς ὄρους ὑψηλοῦ καὶ ἐπὶ παντὸς βουνοῦ μετεώρου τὸ τῆς ἀθανάτου καὶ αἰωνίου ζωῆς ποιητικὸν ὕδωρ διαπορευόμενον ἀθανάτους ἀπεργάσεται τοὺς ἐξ αὐτοῦ πίνοντας, ὅτε «καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθεῖσα τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς» ἀπολήψεται τῶν καμάτων τὰς ἀμοιβάς. διὸ καὶ ἡ σελήνη καὶ ὁ ἥλιος μείζονος δόξης ἀπολαύσουσιν ὡς ἂν κεκμηκότες ἐν τῷ παρόντι καὶ διακονησάμενοι τῷ βουλήματι τοῦ θεοῦ. ταῦτα δέ φησιν ἔσεσθαι, ὅταν ἰάσηται κύριος τὸ σύντριμμα τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, καὶ τὴν ὀδύνην τῆς πληγῆς σου ἰάσηται. ἔνθα οὔτε τοῦ Ἰσραὴλ μνημονεύει οὔτε τοῦ Ἰακὼβ οὐδ' ὅλως τῶν Ἰουδαίων, ἀλλὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, ὡς πάντας τοὺς ἀξίους χρηματίζειν λαὸν θεοῦ τῆς ἐπαγγελίας ἐξαπλουμένης. ἐντεῦθεν οἶμαι τὸν ἱερὸν Ἀπόστολον ὠφελημένον εἰρηκέναι τό· «ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται», «ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ θεοῦ». ὁρᾷς «τέκνων θεοῦ ἐλευθερίαν» λεγομένην παρὰ τῷ Ἀποστόλῳ, ἣν ὁ προφήτης ἴασιν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ὠνόμασεν. οὐκοῦν σὺν τῷ λαῷ αὐτοῦ καὶ «ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται»· κατὰ τὸ αὐτὸ γὰρ ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ, τοῦτ' ἔστι ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ, ὅταν ἰάσηται κύριος τὸ σύντριμμα τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. τότε ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη κρείττους ἑαυτῶν γενήσονται πολυπλασίονος φωτὸς καὶ δόξης κρείττονος μεταληψόμενοι. διὸ εἴρηται· «ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ θεοῦ». ἅπερ «τέκνα τοῦ θεοῦ» καὶ λαὸς αὐτοῦ πολλὴν εἶχε συντριβὴν καὶ ὀδύνην, ὅτε τὴν θνητὴν διεβίουν ζωήν· ἦσαν γὰρ ὀδυνώμενοι καὶ συντετριμμένοι ὡς λέγεσθαι· «καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει», καί· «θυσία τῷ θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον». οἱ δὲ αὐτοὶ ἦσαν ἀποκλαόμενοι τὴν ἐπὶ γῆς διατριβὴν καὶ πενθοῦντες τοὺς ἄξια πένθους πράττοντας, ὅπερ διδάσκει ὁ Ἀπόστολος λέγων· «ἡμεῖς οἱ ὄντες ἐν τῷ σκήνει στενάζομεν βαρούμενοι», «καὶ πενθήσω πολλοὺς τῶν προημαρτηκότων καὶ μὴ μετανοησάντων». τούτων τε αὐτῶν ὁ θεὸς τὸ σύντριμμα καὶ τὴν ὀδύνην ἰάσεται ἀνακτώμενος ἐν τῇ τῶν ἐπαγγελιῶν ἀποδόσει. ὃ δὴ καὶ ὁ σωτὴρ ἐδήλου λέγων· «μακάριοι οἱ κλαίοντες» καὶ «μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται». 1.100 Τοῖς κατὰ τοὺς χρόνους Ἰερεμίου τοῦ προφήτου καταφυγοῦσιν εἰς Αἴγυπτον παρὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ θεοῦ ἀπειλήσας ὁ λόγος τὰ ἐν αὐτῇ Αἰγύπτῳ καταληψόμενα αὐτούς, εἶθ' ἑξῆς θεσπίσας ἐν τῇ πρὸς τοὺς αὐτοὺς προφητείᾳ, ὅτι μὴ χρὴ αὐτοὺς ἀπογινώσκειν τὴν ἀνάστασιν τῆς Ἰερουσαλήμ. ἐπανήξουσι γὰρ ἀπὸ τῆς πολεμίας χώρας οἱ ἐκπεσόντες αὐτῆς καὶ πάλιν αὐτὴν οἰκήσουσιν καὶ τὴν χώραν ἅπασαν τῆς Ἰουδαίας μετὰ εἰρήνης ἀφόβως γεωργήσουσιν. εἶτα πρὸς ταῖς ἐπαγγελίαις ταῖς σωματικώτερον εἰρημέναις ἐπισυνάψας τὰς οὐρανίους τοῖς ἀξίοις ἀποδοθησομένας μετὰ τὴν συντέλειαν τοῦ κόσμου, καθ' ἣν καὶ οἱ ἀσεβεῖς ἀπωλείᾳ καὶ πτώσει παραδοθήσονται. ταῦτα προφήσας ὁ λόγος ἐπισυνάπτει τὰ προκείμενα ἠρτημένα τῆς καθολικῆς τοῦ θεοῦ κρίσεως. διό φησιν· Ἰδοὺ τὸ ὄνομα κυρίου ἔρχεται διὰ χρόνου πολλοῦ. ἀντὶ τοῦ· διὰ πολλοῦ χρόνου, οἱ λοιποὶ ἑρμηνευταὶ μακρόθεν εἰρήκασι. καὶ τήρει, ὅπως οὐκ αὐτὸν τὸν κύριόν φησιν ἔρχεσθαι, ἀλλὰ τὸ ὄνομα κυρίου τὸν Χριστὸν τοῦ θεοῦ αἰνιττόμενος, περὶ οὗ εἴρηται· «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου· θεὸς κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν». ἐρχομένου δὲ καὶ τὴν δευτέραν καὶ ἔνδοξον αὐτοῦ παρουσίαν ποιουμένου ἐπακολουθήσουσιν τιμωρητικαὶ δυνάμεις, δι' ὧν αἱ κολάσεις τοῖς ἀσεβέσιν ἐπαχθήσονται, ἃς ἡ παροῦσα γραφὴ θυμὸν καὶ ὀργὴν ὀνομάζει. ἀντὶ δὲ τοῦ· καιόμενος θυμός, μετὰ δόξης καὶ τῶν ἑξῆς, ὁ Σύμμαχος τοῦτον ἡρμήνευσε τὸν τρόπον· φλεγόμενος θυμὸς αὐτοῦ καὶ βαρὺς ὑπενεγκεῖν τὰ