152

καὶ οὐ σβεσθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον· ἄσβεστον γὰρ ἔσεσθαι αὐτῶν τὴν αἰωνίαν κόλασιν καὶ τοῦ πυρὸς αὐτῶν τὸν κάπνον ἀναβήσεσθαι ἄνω, τὸ δὲ θεῖον τῆς ἐν βάθει τιμωρίας αὐτῶν τοῖς ἄνω παρέχον ὁρᾶν διὰ τὴν ὑποκειμένην αὐτοῖς κακίαν, πίσσῃ διὰ τὸ σκοτῶδες καὶ μέλαν παραβαλλομένην. τοσούτων δὲ κακῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Σιὼν κατὰ «τὸν ἐνιαυτὸν τῆς ἀνταποδόσεως» αὐτῆς γενησομένων, ἴδωμεν ὁποῖα ἑξῆς προσελεύσεσθαί φησι λέγων· ἐκεῖ συνήντησαν ἔλαφοι καὶ ἴδον τὰ πρόσωπα ἀλλήλων. ἐλάφους δὲ «καθαρὸν» ζῷον οἶδεν ἡ θεία γραφὴ καὶ πολλὰ χρηστὰ περὶ ἐλάφων διδάσκει, ὡς ὅταν λέγῃ· «ὃν τρόπον ἐπιποθεῖ ἡ ἔλαφος ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, οὕτως ἐπιποθεῖ ἡ ψυχή μου πρὸς σέ, ὁ θεός», καὶ πάλιν· «φωνὴ κυρίου καταρτιζομένη ἐλάφους», καὶ αὖθις· «ἔλαφος φιλίας καὶ πῶλος χαρίτων ὁμιλείτω σοι», καὶ ἐν τῷ Ἰώβ· «ἐφύλαξας καὶ μῆνας ἐλάφων, ὠδῖνας αὐτῶν ἐξαποστελεῖς». καὶ αὐτὸς δὲ ὁ τῆς νύμφης τῆς ἐν τῷ Ἄισματι τῶν Ἀισμάτων «ἀδελφιδὸς ἐλάφῳ» παραβέβληται, καθὼς καὶ αὕτη διδάσκει λέγουσα· «ὅμοιός ἐστιν ἀδελφιδός μου τῷ δόρκωνι ἢ νεβρῷ ἐλάφων ἐπὶ ὄρη ἀρωμάτων». ὅτε τοίνυν καὶ αὐτὸς «ὁ νυμφίος» ἐλάφῳ παραβάλλεται, τίνας ἂν εἴποις τὰς ἐνταῦθα πολλὰς ἐλάφους ἢ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ καὶ ἀποστόλους; ἔστι δὲ καὶ ὀφιοκτόνον τὸ ζῷον καὶ ἐν τοῖς «καθαροῖς» παρείληπται. διδάσκει τοίνυν ὁ παρὼν λόγος ἀπὸ τῆς ἐρημίας τοῦ Ἰουδαίων ἔθνους ἔλαφοί τινες παρῆλθον οἱ μαθηταὶ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν· ἐκεῖ γὰρ συνήντησαν ἔλαφοι καὶ εἶδον τὰ πρόσωπα ἀλλήλων· ἐγνώρισαν γὰρ ἑαυτοὺς καὶ τῆς ψυχῆς αὐτῶν τοὺς «κατ' εἰκόνα θεοῦ» γενομένους χαρακτῆρας ἐπέγνωσαν. Πλὴν ἀλλὰ παρῆλθον τὸν τόπον ἐκεῖνον ἀποχωρίσαντες αὐτούς, διὸ εἴρηται· ἀριθμῷ παρῆλθον, καὶ μία αὐτῶν οὐκ ἀπώλετο. εἶτ' ἐπειδήπερ οὐ παρέμειναν μιᾷ πόλει, διέδραμον δ' ἄλλος ἀλλαχοῦ πληροῦντες τὸ εὐαγγέλιον. τούτου χάριν εἴρηται· ἑτέρα τὴν ἑτέραν οὐκ ἐζήτησεν· ὅτι κύριος αὐτοῖς ἐνετείλατο, καὶ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ συνήγαγεν αὐτούς· ὁ γὰρ εἰπὼν αὐτοῖς· «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη ἐν τῷ ὀνόματί μου», αὐτὸς ἐνετείλατο μὴ κατὰ τὸ αὐτὸ ποιεῖσθαι τὰς διατριβάς, διατρέχειν δὲ ἁπανταχοῦ καὶ πρόνοιαν ποιεῖσθαι τῆς συστάσεως τῶν ἐκκλησιῶν αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς ἐπιβάλλει αὐτοῖς κλήρους, καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ διεμέρισεν βόσκεσθαι εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον· οὐκοῦν καὶ ῥώμην αὐτοῖς καὶ βοήθειαν παρεῖχεν ὥσπερ καὶ κλήρους εἰς γενεὰς γενεῶν εἰς τὸ ἀναπαύσασθαι αὐτοὺς ἐν τοῖς ἑαυτῶν κλήροις, δηλαδὴ τοῖς ἔθνεσι τοῖς ἀποκληρωθεῖσιν αὐτοῖς, ἐν οἷς εἰς γενεὰς γενεῶν ἡ μνήμη αὐτῶν ἐν ταῖς ὑπ' αὐτῶν ἱδρυθείσαις ἐκκλησίαις ἀναζωπυρεῖται. ὁρᾷς οἷα προφητεύει ταῖς ἐλάφοις, ὅτι δὲ οὐκ ἦν δυνατὸν ταύτας τὰς ἐπαγγελίας ἐπὶ τῆς προλεχθείσης ἐρημίας τῆς Σιὼν πληροῦσθαι παντί τῳ δῆλον· ἐχίνους γὰρ καὶ ὀνοκενταύρους καὶ δαιμόνια οἰκήσειν ἐλέγετο ἐν αὐτῇ. οὐκοῦν ἑτέρα εἴη ἂν ἡ τῶν ἐλάφων χώρα, ἐν ᾗ αὐτὸς ὁ κύριος ταῖς ἐλάφοις ἔβαλε κλήρους, καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ βόσκεσθαι αὐτοῖς ἔδωκεν εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον. ἀλλ' ἢ τοίνυν ἐστὶν αὕτη ἡ ταῖς ἐλάφοις ἀπονεμηθεῖσα χώρα, ἣν παρίστησιν ὁ φάσκων ἐν Ψαλμοῖς λόγος· «φωνὴ κυρίου καταρτιζομένη ἐλάφους καὶ ἀποκαλύψει δρυμούς». οὐκοῦν ἐν τοῖς δρυμοῖς τοὺς κλήρους αὐταῖς διένειμε, δηλαδὴ ἐν τοῖς ἔθνεσι· πολλάκις γοῦν ἀπεδείχθησαν οἱ δρυμοὶ εἰς τὰ ἀλλόφυλα ἔθνη παραληφθέντες τῶν ἐλάφων τῶν ἀποδοθεισῶν κατὰ πρόσταγμα θεοῦ κλήρους καὶ μερίδας εἰληφυιῶν εἰς ἑτέραν χώραν, ἀκόλουθον ἦν γνῶναι ἡμᾶς, τίς ποτε ἦν αὕτη. ἐν μὲν οὖν τῷ Ψαλμῷ «φωνὴ κυρίου καταρτιζομένη ἐλάφους» εἴρηται «καὶ ἀποκαλύπτουσα δρυμούς», τοῦ λόγου διδάσκοντος ὡς διὰ τῶν ἐλάφων τῶν ὑπὸ τοῦ κυρίου «καταρτισθέντων» «δρυμοί» τινες ἄγριοι καὶ ἀλσώδεις «ἀνεκαλύφθησαν» τῶν ἐν αὐτοῖς θηρίων καὶ ἑρπετῶν ὑπὸ τῶν ἐλάφων ἀπελαθέντων τὰ ἀλλόφυλα δὲ καὶ ἀλλότρια τοῦ θεοῦ ἔθνη διὰ τῶν