157

προτάξας δὲ τὴν περὶ τῶν Αἰγυπτίων συμμαχίαν ὡς ἐν παρέργῳ ὁ αὐτὸς μέμνηται τῆς παρὰ τοῦ θεοῦ βοηθείας, ᾗ ἐπεποίθει αὐτός τε ὁ Ἑζεκίας καὶ ὁ σὺν αὐτῷ πᾶς λεὼς ἔτι πρὸς τούτοις, ἅτε μὴ εἰδὼς τὸν θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ αὐτὸν εἶναι τὸν ἐπὶ πάντων θεόν, τὴν καθαίρεσιν τῆς εἰδωλολάτρου πλάνης ὑπὸ Ἑζεκίου γενομένην αὐτοῦ εἶναι ἐνόμιζεν τοῦ τῶν ὅλων θεοῦ. διὸ μάτην φησὶν ἐπιθαρσεῖν ἐπὶ τὸν θεὸν «τὸν καθελόντα αὐτοῦ τὰ ὑψηλὰ καὶ τὰ θυσιαστήρια» πεπλανημένος καὶ οὐκ εἰδώς, ὅτι τοῦ θεοῦ ἦν ἀλλότρια τὰ καθαιρεθέντα ὑπὸ Ἑζεκίου. Εἶτα τούτοις ἑξῆς ὡς μὴ ἐπισταμένοις ἱππάζεσθαι τοῖς Ἰουδαίοις αὐτὸς μὲν δώσειν ἔλεγε δισχιλίαν ἵππον, τὸν δὲ Ἑζεκίαν μὴ δύνασθαι παρασχεῖν ἀναβάτας αὐτοῖς. καὶ εἰκός γε ἦν τὸν βασιλέα θεοσεβῆ καὶ νόμιμον ὄντα διὰ τὸ λέγεσθαι ἐν τῷ Μωσέως νόμῳ περὶ τοῦ μέλλοντος εὐσεβῶς βασιλεύειν, «ὅτι οὐ πληθυνεῖ ἑαυτῷ ἵππον καὶ οὐ πληθυνεῖ ἑαυτῷ γυναῖκας» τοῦ νόμου χάριν μὴ πεφιλοκαληκέναι περὶ τὸ μέρος τὸ ἱππικόν, ἀλλ' ἐπεὶ λέγει ὁ Ἀσσύριος· εἰ μὴ βούλεσθε παρασχεῖν ἀναβάτας τοῖς ὑφ' ἡμῶν παρισταμένοις ὑμῖν ἵπποις διὰ τὸ ἀπείρους εἶναι ἐφ' ἵππων παρατάξεως. Πῶς δύνασθε ἀποστρέψαι εἰς τὸ πρόσωπον τῶν ἡμετέρων τοπαρχῶν; ἀντὶ δὲ τοῦ· καὶ πῶς δύνασθε ἀποστρέψαι εἰς τὸ πρόσωπον τῶν τοπαρχῶν; ὁ Σύμμαχος· καὶ πῶς ὑποστήσῃ φησὶ τὸ πρόσωπον ἄρχοντος ἑνὸς τῶν δούλων τοῦ κυρίου μου τῶν μικρῶν; εἰ δὲ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ὑμᾶς ἱππικὴν στρατείαν τοῖς τῶν Αἰγυπτίων φησὶν ἵπποις τε καὶ ἀναβάταις πεποίθατε, γινώσκετε ὡς καὶ αὐτοὶ Αἰγύπτιοι ἡμέτεροι τυγχάνουσιν οἰκέται· οὐκοῦν πολὺ πρότερον καὶ οἱ ἐπιθαρσοῦντες ἐκείνοις οὐδὲν ἀληθὲς λέγων· οὐ γὰρ τῇ ἐπ' Αἰγυπτίους πεποιθήσει, τοῦ δὲ θείου νόμου φυλακῆς ἕνεκα τῆς τῶν ἵππων παρασκευῆς ἠμέλουν. Εἶτ' ἐπειδήπερ προκεχωρήκει τῷ Ἀσσυρίῳ τὰ κατὰ τῆς Σαμαρείας καὶ τῆς ∆αμασκοῦ καὶ καθ' ἑτέρων πλείστων ἐθνῶν πεπραγμένα, συλλογίζεται ὥς γε αὐτῷ ἐδόκει λέγων· μὴ ἄνευ θεοῦ πάσας ταύτας εἴληφα; οὐ γὰρ ἂν ἐκράτησα τῶν τοσούτων μὴ αὐτοῦ τοῦ πάντων τὴν ἐξουσίαν ἔχοντος ἐμοὶ παραδεδωκότος αὐτοὺς ὑποχειρίους ὥστε προστάγματι θεοῦ ὑπηρετούμενος καὶ ἐπὶ τὴν ὑμετέραν ἀνῆλθον χώραν· κύριος γάρ φησιν εἶπε πρός με Ἀνάβηθι ἐπὶ τὴν γῆν ταύτην καὶ διάφθειρον αὐτήν. δεῖγμα δέ φησιν ἐναργὲς τοῦ κατὰ πρόσταγμα θεοῦ ταῦτα γεγενῆσθαι τὸ τὴν Σαμάρειαν ἑλεῖν καὶ πάντα τὸν Ἰσραὴλ ἀπαγαγεῖν αἰχμάλωτον. «ὡς» γὰρ ἐκείνους ἀδελφοὺς ὄντας ὑμετέρους «εἷλον», οὐκ ἄλλως ἢ τοῦ θεοῦ βουλομένου, τὸν αὐτὸν τρόπον αὐτοῦ νεύματι καὶ ὑμᾶς «λήψομαι». εἴτε δὲ ἐκ τοῦ εἰκότος ταῦτα ἔφασκεν στοχαζόμενος τοῦ κεκρατηκέναι τοῦ χρηματίζοντος λαοῦ τοῦ θεοῦ, λέγω δὴ τοῦ Ἰσραήλ, εἴτε καὶ ἀληθῶς ᾔσθετο θεοῦ ὑποβαλόντος αὐτοῦ τοῖς λογισμοῖς τῇ τῶν Ἰουδαίων ἐπελθεῖν χώρᾳ διὰ τὰς πεπραγμένας αὐτοῖς παρανομίας καὶ αὐτὸς ἐπιστήσεις. ἀλλὰ γὰρ ἐν τοῖς πρώτοις ταῦτα εἰπὼν ὁ Ῥαψάκης ἐπὶ τέλει τοῦ λόγου προτρέπει ἐπαγγελίαις τὰ ἐπ' αὐτοῖς τείχεσι καὶ πύργοις τῆς πόλεως ἑστῶτα πλήθη παραδοῦναι τὴν πόλιν, ἐφ' αἷς πεποίηται ὑποσχέσεσι καὶ ἐπειδὴ βεβόητο εἰς πάντας ἡ τοῦ Ἑζεκίου θεοσέβεια, διαβάλλειν αὐτὸν πρὸς τὰ πλήθη πειρᾶται λέγων· Μὴ ἀπατάτω ὑμᾶς Ἑζεκίας λέγων Ὁ θεὸς ῥύσεται ὑμᾶς. καὶ ἀνωτέρω δὲ ἔφασκεν· «ὃς ἀφεῖλε τὰ ὑψηλὰ αὐτοῦ καὶ τὰ θυσιαστήρια αὐτοῦ»· οὐ γὰρ ἠγνόει χαίροντα τὰ πλήθη τούτοις ἐν τῷ πρὸ τούτου χρόνῳ κατὰ τὴν Ἄχαζ βασιλείαν. διὸ ὡς ἔτι περὶ αὐτὰ διακειμένοις αὐτοῖς τὸν Ἑζεκίαν διέβαλλε, δι' ὧν κατηγόρει μεγίστην θεοσεβείας μαρτυρίαν παρέχων τῷ ὄντι· καλὸν γὰρ τοιαῦτα διαβάλλεσθαι ὑπὸ ἐχθρῶν, ἐφ' οἷς ἄν τις κατὰ θεὸν σεμνύνοιτο. εἶτ' ἐπιλέγει· Μὴ ἐρρύσαντο οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ χώραν; καὶ ἐπιλέγει· Ποῦ ἐστιν ὁ θεὸς Αἰμὰθ καὶ Ἀρφάδ; καὶ ποῦ ὁ θεὸς τῆς πόλεως Ἐπφαρουέμ; μὴ ἐδύναντο ῥύσασθαι Σαμάρειαν ἐκ χειρῶν μου; δι' ὧν παρέστησε τὸ αἴτιον τοῦ παραδεδόσθαι