233

«εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν ἀφίημι ὑμῖν». Οἷς ἐπιλέγει· καὶ ἐν δικαιοσύνῃ οἰκοδομηθήσῃ· κατὰ γὰρ τὸ δικαιότατον αὐτὸς ὁ τῶν ὅλων οἰκοδόμος, ἡ σοφία τοῦ θεοῦ, «τοὺς ζῶντας» καὶ εὐπαγεῖς «λίθους» προσάπτων τῇ οἰκοδομῇ τοὺς μὲν ἐπάλξεις ἐποίει, τοὺς δὲ θεμελίους κατεβάλλετο, τοὺς δὲ ἐν τοῖς περιβόλοις κατέταττε, καὶ τοὺς μὲν ἀφώριζεν εἰς τὸν νεὼν τῆς πόλεως, τοὺς δὲ εἰς τὰ ἐνδοτάτω τοῦ ναοῦ, τοὺς δὲ τὴν λοιπὴν πόλιν ἐκόσμει. διὸ λέλεκται· καὶ ἐν δικαιοσύνῃ οἰκοδομηθήσῃ· καὶ τὰ μὲν παρὰ τοῦ θεοῦ ἐπηγγελμένα τῇ ἐκκλησίᾳ αὐτοῦ, τοιαῦτα ἑξῆς δὲ τῇ αὐτῇ διαστέλλεται λέγων· ἀπέχου ἀπὸ ἀδίκου καὶ οὐ φοβηθήσῃ, καὶ τρόμος οὐκ ἐγγιεῖ σοι· τὰ μὲν γὰρ προϋπάρξαντά σοι ἐξ ἐμῆς χάριτος ἔσται, τοιαῦτα εἰ δὲ ἀγωνιᾷς μήποτε ἐπίστη σοι φόβος ἔκ τινος πολεμίων ἐπιθέσεως. θάρσει τῷ ἐμῷ παραγγέλματι· εἰ γὰρ τάδε ποιήσειας, οὐκ ἔσται σοι τάδε, εἰ δὲ μὴ φυλάξειας τὸ παράγγελμα, σαυτὴν ἐπιμέμφου φόβοις ἀνθρωπίνοις περιπεσουμένη. διὸ μαρτύρομαί σοι καί φημι· ἀπέχου ἀπὸ ἀδίκου καὶ οὐ φοβηθήσῃ, καὶ τρόμος οὐκ ἐγγιεῖ σοι, ἀλλὰ καὶ μενούσῃ παρ' ἐμοὶ καὶ θεοσεβούσῃ κατὰ τὸν πρέποντα λόγον προσήλυτοί σοι προσελεύσονται, οὐκ ἄνευ τῆς ἐμῆς βουλῆς· δι' ἐμοῦ γὰρ καὶ οὗτοι παροικήσουσι. εἴποις δ' ἂν προσηλύτους μετὰ τὰ προλεχθέντα τῆς ἐκκλησίας τάγματα τοὺς οὐ γνησίως οὐδὲ καθαρῶς προσβάλλοντας ἐν τοῖς πλήθεσιν· οὓς καὶ παροικήσειν, ἀλλ' οὐ κατοικήσειν φησὶν αὐτὴν διὰ τὸ ὡς ἐν παρόδῳ ποιεῖσθαι αὐτοὺς τὴν εἴσοδον. διὸ λέλεκται τοῖς καλλίστοις· ἰδοὺ προσήλυτοί σοι προσελεύσονται δι' ἐμοῦ καὶ παροικήσουσί σοι καὶ ἐπὶ σὲ καταφεύξονται· ὡς γὰρ καταφυγῆς δεόμενοι προσέρχονται οἱ τοιοῦτοι, οἱ μὲν προστασίας, οἱ δὲ ἐπικουρίας δεόμενοι, οἱ δὲ ἑτέρας ὑποθέσεως ἕνεκεν, ὅθεν καὶ προσηλύτους ἀπεκάλεσε καὶ παροικήσειν αὐτοὺς εἶπε προσφυῶς τῇ τῶν ἀνδρῶν προαιρέσει. Καὶ ταῦτα πάντα ἐγώ φησιν αὐτὸς ὁ κύριος ποιήσω, ἐπειδὴ καὶ αὐτός σου γέγονα κτίστης «ἐπὶ τὴν πέτραν οἰκοδομήσας μου τὴν ἐκκλησίαν», καὶ ἔκτισά σε οὐ τέχνῃ τινὶ ἀνθρωπίνῃ, θεϊκῇ δὲ καὶ ἀρρήτῳ χάριτι. διὸ καί φημι· ἰδοὺ ἐγὼ ἔκτισά σε, οὐχ ὡς χαλκεὺς φυσῶν ἄνθρακας καὶ ἐκφέρων σκεῦος εἰς ἔργον· τὰ μὲν γὰρ ἀνθρώπινα ἐπισκευάσματα καὶ ἐξ ἀνθρωπίνης σπουδῆς συνιστάμενα τοιαῦτά τινα τυγχάνει. διὸ καὶ εἰς φθορὰν χωρεῖ καὶ εἰς ἀπώλειαν, τὸ δὲ ἐμὸν ἔργον ἀδιάφθορον πέφυκε. διό φημι· ἐγὼ δὲ ἔκτισά σε, οὐκ εἰς ἀπώλειαν, οὐδὲ εἰς τὸ φθεῖραι πᾶν σκεῦος σκευαστὸν ἐπὶ σέ· οὐδὲν γὰρ τοιοῦτον εὑρεθήσεται ἐπὶ τοῦ ἐμοῦ ἔργου ὡς διαφθεῖραι αὐτὸ καὶ ἀπολέσαι. ἀλλὰ καὶ πᾶσα φωνή φησιν, ἥτις ἀναστήσεται, καὶ πᾶς ὁ βουλευόμενος διακριθῆναι πρὸς σέ, ἡττηθήσεται, καὶ ἐπιλέγει· πάντας αὐτοὺς ἡττήσεις. ἑξῆς τούτοις εἴρηται· ἔστι κληρονομία τοῖς θεραπεύουσι κύριον, σφόδρα ἀκολούθως· μετὰ γὰρ τὰ προλεχθέντα πάντα ἐχρῆν ὑπομνῆσαι καὶ τῆς ὑποκειμένης ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι κληρονομίας. τίς δ' ἂν γένοιτο αὕτη ἀλλ' ἢ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν; τὸ δὲ λεγόμενον παρὰ τοῖς Ἑβδομήκοντα· οἱ δὲ ἔνοχοί σου ἔσονται ἐν αὐτῇ οὔτε ἐν τῷ Ἑβραϊκῷ φέρεται οὔτε παρὰ τοῖς λοιποῖς ἑρμηνευταῖς. τούτοις ἑξῆς ἐπιλέγεται· καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι δίκαιοι, λέγει κύριος, ὅπερ συνῆπται κατὰ τοὺς λοιποὺς ἑρμηνευτὰς τοῖς προτέροις. διὸ κατὰ τὸν Σύμμαχον εἴρηται· αὕτη ἡ κληρονομία μου τῶν δούλων κυρίου, καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτῶν παρ' ἐμοῦ, φησὶ κύριος. 2.44 Ἡ μετὰ χεῖρας προφητεία εἰς αὐτὸν ἀναπέμπει τὸν Χριστὸν τοῦ θεοῦ φάσκουσα· Οἱ διψῶντες, πορεύεσθε ἐφ' ὕδωρ. εἶτα τὴν χάριν τὴν διὰ τοῦ σωτῆρος προῖκα δωρηθεῖσαν ἀνθρώποις αἰνιττομένη φησί· καὶ ὅσοι μὴ ἔχετε ἀργύριον, πορευθέντες ἀγοράσατε καὶ πίετε ἄνευ ἀργυρίου. ἀντὶ δὲ τοῦ· καὶ τιμῆς οἴνου καὶ στέαρ, ἵνα τιμᾶσθε ἀργυρίου ὁ Σύμμαχος καὶ ἄνευ ἀλλάγματος οἶνόν φησι καὶ γάλα, καὶ ὁ Ἀκύλας δὲ ὁμοίως οἶνον καὶ γάλα ἡρμήνευσεν, ὡς μὴ μόνον ὕδωρ, ἀλλὰ καὶ οἶνον καὶ γάλα