276

ἥξει «μετὰ τῆς δόξης τοῦ πατρὸς καὶ μετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ», «κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς». διό φησιν· Ἰδοὺ κύριος ὡς πῦρ ἥξει. ἀντὶ δὲ τοῦ· ὡς πῦρ ἥξει, ἐν πυρὶ ἥξει οἱ λοιποὶ πάντες ἑρμηνευταὶ ἐκδεδώκασι. καὶ τὰ ἅρματα αὐτοῦ ὡς καταιγίς· ἅρματα δὲ αὐτοῦ ἄγγελοί εἰσι καὶ αἱ περὶ αὐτὸν δυνάμεις, ἃς δίκην καταιγίδος ἐπιστήσεσθαι τοῖς τιμωρίας ἀξίοις φησί. τοιοῦτος δὲ ἥξειν λέγεται διὰ τοὺς ἀσεβεῖς, οἷς μέλλει τὸν ἑαυτοῦ θυμὸν ἐπαφιέναι· θυμὸς δὲ αὐτοῦ αἱ κολαστικαὶ καὶ αἱ τιμωρητικαὶ δυνάμεις εἰώθασιν ὀνομάζεσθαι. καὶ τὸν ἀποσκορακισμὸν δὲ αὐτοῦ ἐν πυρὶ φλογὸς κατὰ τῶν αὐτῶν ἀφήσει. ἀντὶ δὲ τοῦ· καὶ τὸν ἀποσκορακισμόν, τὸν σκορακισμὸν αὐτοῦ οἱ λοιποὶ ἑρμηνευταὶ ἐκδεδώκασι. τοιοῦτος μὲν οὖν θυμὸς κατὰ τὸ εἰρημένον ἔσται, πρὸς δὲ τοὺς ἀξίους τῆς αὐτοῦ βασιλείας, ὁποῖος πολλάκις διὰ τῶν ἔμπροσθεν δεδήλωται καὶ ὡς «τὴν δόξαν» τῆς βασιλείας αὐτοῦ «τοῖς πρεσβυτέροις αὐτοῦ» δείξει καὶ ὡς «νυμφίου» δίκην ἐπιστήσεται καὶ «τὴν ἑαυτοῦ νύμφην» ἀπολήψεται καὶ ὅσα ἄλλα τοῖς τῶν ἐπαγγελιῶν μεθέξειν ὁ λόγος εὐηγγελίσατο. Εἶτ' ἀπειλεῖ λέγων· ἐν γὰρ τῷ πυρὶ κυρίου κριθήσεται πᾶσα ἡ γῆ καὶ τῇ ῥομφαίᾳ αὐτοῦ πᾶσα σάρξ· πολλοὶ τραυματίαι ἔσονται ὑπὸ κυρίου. ῥομφαίαν δὲ ὀνομάζει σωματικώτερον καὶ τραυματίας ὡσαύτως, ἐπεὶ μὴ ἄλλως ἦν δυνατὸν ἀκούειν Ἰουδαίους ὄντας καὶ μὴ οἵους τε παρακολουθεῖν τῇ τῶν λόγων διανοίᾳ. ὅ γε μὴν Ἀπόστολος τὸν τῶν προκειμένων νοῦν διασαφεῖ λέγων· «κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως δικαιοκρισίας τοῦ θεοῦ, ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ». Ἑξῆς ὁ προφήτης τοῖς κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον ἀσεβοῦσιν Ἰουδαίοις ἔλεγχον ἐπάγει λέγων· οἱ ἁγνιζόμενοι καὶ καθαριζόμενοι ἐν τοῖς κήποις καὶ ἐν τοῖς προθύροις ἔσθοντες κρέας ὕειον καὶ τὰ βδελύγματα καὶ τὸν μῦν ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἀναλωθήσονται, εἶπε κύριος. ἔνθα ὁ λόγος οὐχὶ αὐτοὺς ἐσθίοντας τὸ κρέας τὸ χοίρειον διαβάλλει, ἀλλὰ ταῦτα πράττοντας ἅπερ ᾐτιᾶτο ἐν μέσῳ ἐσθιόντων τὸ κρέας τὸ χοίρειον καὶ τὰ λοιπά. μεταξὺ γὰρ τῶν ἐθνῶν ζῶντες καὶ μεταξὺ τῶν ἀλλοφύλων πολιτευόμενοι οὐδὲν αὐτῶν διέφερον κατὰ τὸν βίον. διὸ σὺν αὐτοῖς φησιν ἐκλείψουσι τῇ αὐτῇ τοῖς ἔθνεσι παραδοθέντες τιμωρίᾳ. καθαρίζεσθαι δὲ εἰς τοὺς κήπους εἶπεν αὐτοὺς ὡς μηκέτι κατὰ τὸν νόμον ὃν παρέδωκε Μωϋσῆς καθαριζομένους «σποδιᾷ δαμάλεως καὶ περιρραντηρίοις ἡμερῶν ἑπτὰ» καὶ ταῖς διὰ θυσιῶν καθάρσεσιν, ἀντὶ δὲ τούτων ἐν αὐτοῖς περινοστήσαντες τὸ δι' ὕδατος καθάρσιον ἀπαρκεῖν αὐτοῖς ᾤοντο τοῖς κατὰ τοὺς κήπους ὕδασιν ἀπολούεσθαι καὶ μηκέτι μηδενὸς δεῖσθαι τῶν νενομοθετημένων. ἢ καὶ ἄλλως μετὰ μιαρὰς καὶ ἀκαθάρτους πράξεις, ἀθεμίτους τε αἰσχρουργίας ἐνόμιζον ψιλοῖς ὕδασι καθαρίζειν τὰς ἑαυτῶν ψυχάς. ∆ιὸ ἐπιλέγει· κἀγὼ τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ τὸν λογισμὸν ἔρχομαι συναγαγεῖν. ἐπὶ τὸν περὶ τῆς καθ' ὅλου κρίσεως λόγος μεταβαίνει λέγων· πάντα τὰ ἔθνη καὶ τὰς γλώσσας ἔρχομαι συναγαγεῖν, καὶ ἥξουσι καὶ ὄψονται τὴν δόξαν μου. καὶ καταλείψω ἐπ' αὐτῶν σημεῖον καὶ ἐξαποστελῶ ἐξ αὐτῶν σεσῳσμένους. σαφέστερον δὲ ὁ σωτὴρ ἐν Εὐαγγελίοις ταῦτα διδάσκει λέγων· «ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἄγγελοι μετ' αὐτοῦ, καὶ συνάξουσι πάντα τὰ ἔθνη ἔμπροσθεν αὐτοῦ, καὶ ἀφοριεῖ αὐτούς, ὃν τρόπον ἀφορίζει ὁ ποιμὴν τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων, καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων». καὶ τοῖς μὲν ἐρεῖ τάδε, τοῖς δὲ τάδε. ὃ δὴ καὶ ἡ προφητεία παρίστησι διὰ τοῦ· καὶ ἐγὼ τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ τὸν λογισμὸν αὐτῶν ἔρχομαι συναγαγεῖν, πάντα τὰ ἔθνη καὶ τὰς γλώσσας, καὶ ἥξουσι καὶ ὄψονται τὴν δόξαν μου. καὶ τοῦτο δὲ πάλιν τοῖς ἔθνεσιν ἐπαγγέλλεται τὸ καταξιωθῆναι θεάσασθαι τὴν δόξαν αὐτοῦ. ἵνα δὲ τοῦτο γένηται καὶ εἰς ἀγαθὸν τέλος τοῖς ἔθνεσι τὰ τῆς ἐπαγγελίας προχωρήσῃ, καταλέγω τινάς φησιν ἐξ αὐτῶν· τίνων δὲ αὐτῶν ἢ