QUAESTIONES.

14. Incidit hic quaestio inter expositores.

Quaest. I. Primo de tempore nuptiarum: dicitur enim a quibusdam, quod factae fuerunt eodem die, quo Dominus baptizatus. Sed quomodo potest hoc stare, cum dicatur, quod die tertio factae sunt, postquam Dominus venit de Iudaea?

Respondent, quod eodem die, anno revoluto .

Sed tunc repugnat sequens littera: dicitur enim infra eodem , quod descendit Capharnaum, et quod non mansit ibi diu, quia erat proximum Pascha: ergo nuptiae istae factae fuerunt prope Pascha, non ergo in Epiphania.

Quod si conceditur, in contrarium est mos Ecclesiae, quia Ecclesia eodem die tria festa celebrat.

Respondeo: Dicendum, quod, sicut dictum est, hic sunt diversae opiniones, et utraque probabilis et sustineri potest. Si enim velimus sustinere, quod factum fuerit hoc miraculum post baptismum Domini et reditum eius de deserto et adventum in Galilaeam : dicemus, quod fuit prope Pascha. - Nec obstat mos Ecclesiae, quia Ecclesia simul ista tria celebrat de stella et columba et vino mutato, quia Dominus in his tribus primo innotuit; vel quia aquae mutatio significat vim regenerativam aquis collatam, Domino baptizato . - Si autem velimus sustinere aliam opinionem, respondebimus, quod cum dicitur, quod post haec descendit Capharnaum, intelligendum, quod non statim post haec: sed aliquanto tempore interposito, ita quod Pascha appropinquabat.

15. Quaest. II. Quaestio est de eo cuius fuerunt nuptiae. - Et quod fuerunt Ioannis, dicitur in Prologo supra , et Augustinus dixit in Glossa similiter super principium. - Sed contra hoc opponit Victor : " Cum virginitas sit perpetuae incorruptionis meditatio, non est credendum, quod Ioannes, cui testimonium de virginitate perhibetur, unquam consenserit in actum carnis ".

Respondendum ad hoc, quod quia maior auctoritas in hoc concurrit, tenendum, quod fuerunt Ioannis . Et huius signum potest haberi ex littera: quia Ioannes erat consanguineus Domini, et ob hanc causam ipse et Mater eius ad nuptias sunt vocati .

Quod ergo obiicit Victor, dupliciter solvitur : uno modo, quod non consenserit in carnis actum sive copulam carnalem absolute: sed, sicut Maria Virgo, dispositioni sancti Spiritus se commisit, ut sic virgo, qui erat Virginem servaturus, in modo virginitatis cum Virgine conveniret .

Aliter respondetur, quod esto, quod consenserit absolute, virtus non est minuta, quia licite consensit: similiter dignitas virginitatis, quia, cum virginitas dicat incorruptionem mentis et carnis, potest tripliciter perdi: aut perditur incorruptio utriusque, et tunc perditur aeternalitef et temporaliter: aut perditur mcorrupiir mentis tantum, et tunc perditur recuperabiliter ; aut incorruptio corporis tantum, et tunc perditur temporaliter, sed non aeternaliter, quia gloriam virginitatis habebit: sed tamen, sicut dicit Leo Papa , non debent tales inter sacras virgines se computare. Quia igitur Ioannes carne mansit incorruptus, etsi mens consentiret, postmodum in idem rediit.

16. Quaest. III. Quaeritur de hoc, quod Domi nus voluit ire ad nuptias. - Et videtur, quod non debuerit. Si enim locus nuptiarum est locus comes sationis: et ipse Dominus omnem comessationem debuit fugere: ergo nec illuc ire.

Responoeo : Dicendum, quod ivit, ut fidem astrueret et haeresim exstirparet. Fidem discipulorum vocatorum firmavit per miraculum, fidem etiam sponsi adeptus est. Haeresim exstirpavit, scilicet Iuliani , qui nuptias damnat. Quocontra Dominos voluit esse praesens et nuptias firmare et approbare miraculo. Si vero Dominus vocatus ire recusasset, tunc videretur haeresi illi favisse et nuptias damnasse.

17. Quaest. IV. Quaeritur de responsione Domini ad Matrem: Quid mihi et tibi est, mulier? Nondum venit hora mea.

1. Aut enim divina Virgo petebat petendum, aut non petendum. Si petebat petendum: ergo non debuit ei ita acriter respondere. Si petebat non petendum: ergo petentem non debuit exaudire.

2. Item, quid est quod dicit: Nondum venti hora ? Aut enim venit, et ita falsum dicit: aut non venit, et ita male facit, quod ante horam facit.

3. Item, ex hoc arguunt haeretici, quod Dominus fuit subiectus fato et astris .

Respondeo: Dicendum, quod Domini responsio non fuit insultatoria, sed instructoria. Ostendit enim, qua ratione Matri petenti satisfaciat. Unde in petitione tria considerantur: petens, et haec est Mater Domini: pro quibus petit, quia pro consanguineis pauperibus: quid petit, quia miraculum. Dominus ostendit in responsione, quod hoc non debebat petere ut mater: quia non ex natura ab ipsa tracta hoc poterat, ideo dicit ei mulier, non dicit mater . Non debebat petere pro consanguineis, tanquam curam habens parentum carnalium: ideo dicit: Quid mihi et tibi est? Ostendit, quod miraculum non est faciendum propter indigentiam, sed ad manifestandam suam gloriam, cuius manifestandae nondum erat necessitas: ideo dicit: Nondum venit hora mea. Quia tamen petens mulier sancta erat: quia illi, pro quibus petebat, pauperes erant: quia discipulis gloria manifestanda erat: ideo exaudit eam.

2. Quod obiicitur de hora, intelligendum, nondum venerat hora perfectae manifestationis, qualis ruit circa mortem: de hora, dicit Augustinus , non qua cogeretur mori, sed qua dignaretur occidi: unde infra decimo: Potestatem habeo ponendi animam meam, et nemo eam tollit a me.

Secunda manifestatio, quae facta est Induis.

18. Post haec descendit etc. Manifestavit se supra Dominus discipulis. In hac parte usque ad partum capitulum agitur de manifestatione facta Iudaeis, quibus se tripliciter manifestat, scilicet signo, verbo et Sacramento. Ideo habet haec pars tres partes.

In prima agitur de manifestatione facta per simum virtutis: in secunda, per verbum eruditionis, bi : Erat autem quidam homo ex Pharisaeis: in tertia, per Sacramentum regenerationis, ibi: Post haec venit Iesus in iudaeam.

Prima pars habet duas partes. In prima manifestat se signo auctoritatis: in secunda, signo virtutis et potestatis, ibi : Responderunt Iudaei et dicerunt.

Signum auctoritatis fuit in potestativa transgredientium correctione, quae describitur hoc ordine. Primo innuitur Domini ad corripiendum expeditio: s ecundo vero, manifesta Iudaeorum transgressio: eruo, transgredientium correctio: quarto, correflionis approbatio.

19. (Vers. 12 V Domini ad corripiendum expeditio in hoc notatur, quod descendit Capharnaum, ut ibi Matrem et fratres relinqueret: propterea dicit: Posthaec, scilicet quae narrata sunt, descendit Capharnaum ipse et Mater eius et fratres eius et discipuli eius. Cum omnibus descendit, quia ad habitandum ibi venit: Matthaei quarto : " Relicta civitate Nazareth, venit et habitavit Capharnaum ". Ideo cum omnibus descendit, ut expeditius ascenderet: propterea dicit: Et ibi manserunt non multis diebus. Et ratio auius subditur:

20. (Vers. 13.). Et prope erat Pascha Iudaeorum, et ascendit Iesus Ierosolymam. Et propterea ad se praeparandum descendit: Chrysostomus : " Ideo descendit, paulo post Ierosolymam ascensurus, ut non ubique fratres et Matrem traheret ". Ascendit autem secundum morem Iudaeorum et mandatum Legis: Deuteronomii decimo sexto : " Tribus vicibus per annum apparebit omne masculinum tuum coram Domino ". Et licet Dominus non esset Legi subiectus, observabat tamen, ne videretur contrarius.

21. (Vers. 14.). Et invenit in templo. Tangitur hic secundum, scilicet Iudaeorum manifesta transgressio, quia de templo fecerant forum: propter quod dicit: Invenit in templo vendentes oves et boves et columbae. Hoc enim introduxerat avaritia sacerdotum, ut volentibus offerre non deesset oblatio. Et nummularios sedentes, supple: invenit: et hos introduxerat sacerdotes, ut volentibus offerre non deesset pretium: et sic totaliter avaritiae deserviebant. Ideo conquerebatur Dominus per Ieremiam sexto : " A maiore usque ad minorem omnes avaritiae student ".

22. (Vers. 13.). Cum fecisset quasi flagellum. Tangitur hic tertium, scilicet Domini potestativa correctio, quia non tantum verbo corripuit, sed etiam facto. Propterea dicit: Et cum fecisset quasi flagellum de funiculis, scilicet ad percutiendum, omnes eiecit de templo, oves quoque et boves, tanquam indignos esse in templo: sicut dixit Dominus ad Sobnam, templi praepositum, Isaiae vigesimo secundo : " Expellam te de statione tua, et de ministerio tuo deponam te ". Et nummulariorum effudit aes et mensas subvertit. Et sic aspere corripuit facto. Corripuit etiam verbo, et hoc vendentes columbas. Propterea subdit:

23. (Vers. 16.). Et his qui vendebant columbae, dixit: Auferte ista hinc, et nolite facere domum Patris mei domum negotiationis. De hac domo dicitur in Psalmo : " Domum tuam, Domine, decet sanctitudo ", non negotiatio. Augustinus : "Si talia prohibet in loco orationis, quanto magis Dolationes et ebrietates et cetera consimilia "? Ideo praecipit in Regula sua , quod "in oratorio nihil fiat praeter id, ad quod institutum est".

24. (Vers. 17.). Recordati sunt discipuli. Hic notatur quartum, scilicet correctionis approbatio facta per Scripturam. Propterea dicit: Recordati sunt vero discipuli eius, non tunc, sed post resurrectionem, cum intellexerunt Scripturam; tunc, inquam, recordati sunt, quia scriptum est: Zelus domus tuae comedit me, in illo Psalmo sexagesimo octavo : " Salvum me fac, Deus". De huius zeli comestione dicit Augustinus : "Ille comeditur zelo domus Dei, qui omnia, quae videt ibi perversa, corrigere cupit, emendare non quiescit: si emendare non potest, tolerat et gemit".

25. Mystice sunt hic tria notanda, scilicet adventus Domini in templum, inventio transgressorum et eorum eiectio.

De adventu Hieronymus : " Secundum mysticum intellectum Iesus quotidie ingreditur templum Patris et ejicit omnes de Ecclesia, habens unius criminis vendentes pariter et ementes. Scriptum est enim: Gratis accepistis, gratis date", Matthaei decimo.

Invenit vendentes boves: Beda : " Boves sunt praedicatores, quibus aratur et seminatur terra Domini semine verbi "; primae ad Corinthios nono: Non alligabis os bovi trituranti. Item Beda : Hos vendunt qui non divino amore, sed quaestus intuitu verbum praedicationis audientibus impendunt".

Invenit etiam vendentes oves. " Ovet sicut dicit Beda , sunt opera pietatis et misericordiae. Has vendunt, qui humanae laudis gratia opera pietatis exercent, sicuthypocritae - Invenit vendentes columbas. " Columbae sunt dona Spiritus sancti ", quia super Christum in specie columbae apparuit, Matthaei tertio . " Has columbas vendunt qui acceptam Spiritus sancti gratiam ad pretium dant; qui impositionem manuum, qua Spiritus sanctus aiv cipitur, etsi non ad quaestum pecuniae, ad vulgi tamen favorem tribuunt: qui sacros ordines non ad vitae meritum, sed ad gratiam largiuntur ". -Invenit nummularios: Beda : " Nummos mutuo dant in templo qui non simulate caeleslibus, sed aperte terrenis rebus in Ecclesia deserviunt, sua quaerentes, non quae Iesu Christi ": ad Philippenses secundo: Omnes quaerunt quae sua sunt.

Eiecit vendentes oves et boves, ut dicit Beda , " quia talium vitam pariter et doctrinam ostendit esse reprobam ".

Nummulariorum effudit aes et mensas subvertit: " quia damnatis in fine reprobis, etiam ipsarum rerum, quas dilexerant, tollet figuram, secundum quod scriptum est: Transibit mundus et concupiscentia eius", primae Ioannis secundo ; et: Praeterit figura huius mundi, primae ad Corinthios septimo.

Columbas auferri praecepit: Hieronymus in Malthaeum : " Cathedras eorum evertit, quia talium negotiatorum sacerdotium destruit". Hinc est, quod sacri Canones simoniacam haeresim damnant, et eos sacerdotio privari praecipiunt, qui de sacerdotio pretium quaerunL