Capitulum XV.

Secundo, circa constantiam in vera dilectione tria ponuntur.

1. Ego sum vitis vera etc. In praecedenti capitulo hortatus est Dominus discipulos suos ad fidei constantiam, in hoc hortatur eos ad dilectionem probatam et veram . Et quoniam vera dilectio primo diligit Deum, deinde et amicum in Deo et inimicum diligit et tolerat propter Deum; ideo primo hortatur discipulos ad dilectionem Dei: secundo, ad dilectionem amicorum, ibi : Hoc est praeceptum meum, ut diligatis etc: tertio, ad dilectionem et tolerantiam inimicorum, ibi: Si mundus vos odit, scitote etc.

Primo hortatu discipulos ad dilectionem Dei.

Hortatur eos primo ad dilectionem Dei: et quia " qui manet in caritate in Deo manet ", hortatur ad manendum in se, et hoc quidem facit hoc ordine. Primo describitur mansionis locus: secundo, fructus: tertio, modus: quarto, effectus.

2. (Vers. 1.). Mansionis igitur locus exprimitur primo ipse Christus, in quo manere debent fideles, sicut palmes manet in vite. Propterea dicit: Ego sum vitis vera, ideo vera, quia vinum verum producit, de qua Genesis penultimo " Lavabit in vino stolam suam et in sanguine uvae pallium suum, ligans ad vineam pullum suum et ad vitem asinam suam". Haec vitis non est inculta, ideo dicit: Et Pater meus agricola est, non tantam qui exterius colat sed qui interius augeat; primae ad Corinthios tertio : " Ego plantavi, Apollo rigavit, Deus autem incrementum dedit et paulo post: "Dei agricultura estis, Dei aedificatio estis ". Ideo Pater verna agricola, quia opus eius exercet: unde dicit:

3. (Vers. 2.). Omnem palmitem in me non ferentem fructum, tollet eum: Matthaei tertio : (Securis ad radicem arboris posita est: omnis arbor, quae non facit fructum bonum, excidetur et in ignem mittetur ". Et omnem, qui fert fructum, purgabit eum , ut fructum plus afferat. Purgabit, per poenitentiam; unde primae Ioannis primo : "Si confessi fuerimus peccata, fidelis et iustus est, qui dimittat nobis omnia peccata nostra et emundet nos ab omni iniquitate ". Purgat etiam per patientiam: unde in Psalmo: " Quoniam probasti nos, Deus: igne nos examinasti, sicut examinatur argentum; induxisti nos in laqueum " etc. In hac igitur vite optime locantur rami mundi: ideo Apostolos iam mundos hortatur, ut in se maneant: propter quod dicit:

4. (Vers. 3.). 7am vos mundi estis propter sermonem, quem locutus sum vobis. Iste fuit sermo fidei, qui purificat credentes: Actuum decimo quinto : "Fide purificans corda eorum ". Quia ergo mundi estis:

5. (Vers. 4.). Manete inme, ut in vite, et ego in vobis, ut in templo: de hoc primae Ioannis quarto : " Qui manet in caritate in Deo manet, et Deus in eo ". Ideo mutua est mansio, quia mutua dilectio: supra deeimo quarto: " Qui diligit me diligetur a Patre meo, et ego diligam eum et manifestabo ei me ipsum, et ad eum veniemus et mansionem apud eum faciemus .

Sicut palmes etc. Tetigit mansionis locum, tangit hic secundo mansionis fructum, quem habet palmes, non sine vite, sed in vite. Ideo monstrat, quod fructus ex palmite originem habet a vite, primo in opposito, scilicet per separationem, secundo in proposito , per mansionem. Propter quod dicit: Sicut

palmes non potest ferre fructum a semetipso, nisi manserit invite; sic et vos, nisi in me manseritis. Et ideo, si volunt fructificare, necesse est, quod maneant in eo, unde fructus habet originem: ad Ephesios primo: "Ipsum dedit caput super omnem Ecclesiam, quae est corpus eius et plenitudo eius, qui omnia in omnibus adimplevit "; Ioannis primo: " De plenitudine eius nos omnes accepimus gratiam pro gratia". Ideo vos non potestis fructificare, nisi manseritis in me: sed in me potestis, quia:

6. (Vers. 5.). Ego sum vitis, etvos palmites: et ideo qui manet in me, hic fert fructum multum. Et ideo manete in me tanquam in fructus origine: quia sine me nihil potestis facere; Isaiae vigesimo sexto : " Omnia opera nostra in nobis operatus es, Domine ". Et quod nihil possint sine ipso, ostendit per similitudinem:

(Vers. 6.). Si quis in me non manserit, mittetur foras sicut palmes, scilicet a vite separatus. Extra vineam projicitur per separationem ab unitate Ecclesiae; Apocalypsis ultimo : " Foris canes et venefici et impudici " etc. Et non faciet fructum, unde et arescet, per amissionem humoris gratiae; et colligent eum et in ignem mittent, et ardet, quia ardebit per inflictionem poenae.

Unde quatuor mala consequuntur: primo, quod proiicilur; Matthaei decimo quinto : " Omnis plantatio, quam non plantavit Pater meus caelestis, eradicabitur.

Secundo, arescet: Matthaei vigesimo primo dixit Dominus ficulneae, in qua non invenit nisi folia: " Nunquam ex te fructus nascatur in sempiternum. Et continuo exaruit"; Psalmus: " Aruit tanquam testa virtus mea ".

Tertio, colligitur per ministerium angelicum: unde Matthaei decimo tertio : " Colligent de regno eius omnia scandala ".

Quarto, igne comburitur: Ezechielis decimo quinto: " Fili hominis, quid fiet de ligno vitis"? Et sequitur: " Ecce, igni datum est in escam ".

8. (Vers. 7.). Si manseritis in me. Supra ostendit, se esse fructus originem per oppositum

mansionis hic dum ostendit per ipsam munitarum, quae fractam dat et respecta tui et respectu proximi. Respectu tui: Si manseritis in me, et verba mea in vobis manserint: non sicut illi, de quibus Lucae octavo : " Ad tempus credunt et in tempore tentationis recedunt"; sed sicut illi, de quibus in Psalmo: " Qui servant testamentum eius et memores sunt mandatorum ipsius ad faciendum ea "; quodcumque volueritis, petetis, et fiet vobis; supra nono: "Si quis voluntatem Dei facit, hunc exaudit ". Non solum est fructus respectu sui, sed etiam proximi convertendi ad Dei gloriam: ideo subdit:

9. (Vers. 8.). In hoc clarificatus est Pater meus, ut fructum plurimum afferatis: ut scilicet homines convertantur vestro verbo et exemplo ; Matthaei quinto : "Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est"; et ex hoc efficiamini mei discipuli, id est imitatores mei, qui plurimum fructum attuli per meam mortem, sicut supra duodecimo : " Si granum frumenti mortuum fuerit, multum fructum affert". Sic etiam Apostoli: unde Ecclesia cantat de eis, quod " plantaverunt Ecclesiam sanguine suo"; ad Colossenses primo: (Adimpleo ea quae desunt passionum Christi".

10. (Vers. 9.). Sicut dilexit me Pater. Hic tertio tangitur manendi modus, qui est per dilectionem, ad quam nos debet invitare quod ipse prior dilexit: propterea dixit: Sicut dilexit me Pater, et ego dilexi vos; et ideo manete in dilectione mea; primae Ioannis quarto " Nos ergo diligamus Deum, quoniam ipse prior dilexit nos ". Et quia vera dilectio per opus manifestatur, subiungit:

11. (Vers. 10.). Si praecepta mea servaverint, manebitis in dilectione mea; sicut ego praecepta Patris mei servavi et maneo in eius dilectione: supra decimo quarto : " Ut cognoscat mundus, quia diligo Patrem, et sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio ". Sic et nos debemus facere; primae Ioannis secundo: " Qui dicit, se in illo manere, debet, sicut ille ambulavit, et ipse ambulare"; Deuteronomii decimo: " Et nunc, Israel, quid Dominus Deus tuus petit a te, nisi ut timeas Dominum Deum tuum et ambules in viis eius et diligas eum ac servias Domino Deo tuo in toto corde tuo et in tota anima tua custodiasque mandata Domini et caeremonias eius, quas ego hodie praecipio tibi, ut bene sit tibi "?

12. (Vers. 11.). Haec locutus tum vobis. Hic tangitur quartum, scilicet effectus mansionis: et effectus est gaudium in praesenti et gaudium in futuro. Propter gaudium in praesenti dicit: Ut gaudium meum in vobis sit, hoc est gaudium purum, quo homo gaudet in Domino, non in mundo; de quo ad Philippenses ultimo : " Gaudete in Domino semper; iterum dico: gaudete

Propter gaudium in futuro dicit: Et gaudium vestrum impleatur, de quo infra decimo sexto : " Petite, et accipietis, ut gaudium vestrum sit plenum ". Gaudium nostrum impletur a gaudio Domini: de quo Matthaei vigesimo quinto: " Intra in gaudium Domini tui ".