COMMENTARIUS IN EVANGELIUM S. IOANNIS

 Quaestiones.

 Capitulum I.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 QUAEstiones.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Quaestio.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Capitulum II.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum III.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum IV.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum V.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Capitulum VI.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Capitulum VII.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum VIII.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum LX.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum X.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum XI.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Capitulum XII.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Capitulum XIII.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Capitulum XIV.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 Capitulum XV.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Capitulum XVI.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Capitulum XVII.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Capitulum XVIII.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Capitulum XIX.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Capitulum XX.

 Quaestiones.

 Quaestiones.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Capitulum XXI.

 QUAESTIONES.

 QUAESTIONES.

 Quaestiones.

 Quaestio.

 Scholion

QUAESTIONES.

8. Quaest. I. Quaerilur de hoc, quod Filius orat: quia, si orare est indigentis et impotentis: et Filius omnia potest: ergo non debet orare.

Si tu dicas, quod orat secundum quod homo: hoc nihil est, quia, quidquid meruit secundum quod homo, meruit ab instanti conceptionis.

Respondeo : Dicendum, quod Christus oravit secundum quod homo: secundum enim naturam humanam non omnia poterat . Etsi dignus erat per gratiam , nihil impediebat, hoc ipsum mereri bona operatione: unde patiendo et orando meruit glorificari. Sed hoc non fuit de indebito debitum facere, sed de debito uno modo facere debitum pluribus .

9. Quaest. II. Item quaeritur: 1. de hac petitione : Pater clarifica vel glorificaFilium tuum.

Contra: Supra octavo : Ego gloriam meam non quaero: ergo non debebat petere propriam gloriam vel propriam claritatem.

2. Item, secundum quam naturam hoc petit?

Secundum divinam non, quia secundum illam omnia potest: secundum humanam non, quia dicit paulo post : Clarifica claritate, quam habui,priusquam mundus fieret: hoc non potuit esse secundum humanam naturam.

Respondeo: Ad primum dicendum, quod ipse claritatem quaerebat, ut ex illa glorificaretur Deus:

unde addidit: Ut Filius tuus clarificet te: et hoc non est quaerere propriam gloriam. Ille enim propriam gloriam quaerit, qu laudem suam sibi quaerit non referendo ad Deum.

Vel dicendum, quod ipse non quaerebat gloriam ab hominibus, quia vana est, sed a Deo .

2. Quod quaeritur: secundum quam naturam hoc petit ? Dixit haereticus ex hoc, quod Filius fuit

. ante mundum, etiam secundum illam naturam orat, quia minor erat Patre. Hoc dicebat Arius .

Sed Augustinus dicit, quod hoc intelligitur secundum humanam naturam, et est exponendum: claritate, quam habui apud te, scilicet praedestinatione, quia ad Romanos primo: Praedestinatus est Filius Dei in virtute.

Aliter dicendum, quod differt qui petit et cui

sive pro que in hoc, quia qui petit vel orat secundum quod hujusmodi inferior est et impotens: sed

. cui petitur, hoc est dupliciter: aut petitur sibi in se, ut eius indigentia suppleatur, ut cum ego peto mihi peccatori: aut petitur sibi in aliis, ut eius gloria manifestetur: et sic ego possum aliquid petere Deo: Deus manifesta te, honorifica te.

Dico igitur, quod cum quaeritur: secundum quam naturam petebat? si quaeras de eo qui petit, secundum quod petit? dico secundum humanam. Si quaeras: cui petebat? dico, quod secundum divinam. Unde me demonstrat ibi hypostasim divinam aequalem Patri ab aeterno, quam aequalitatem manifestari petebat .

10. Quaest. III. Quaeritur de hoc quod dicit: Sicut dedisti ei potestatem omnis carnis.

CONTRA : 1. Matthaei ultimo dicitur, quod post resurrectionem data est.

2. Item, si dedit potestatem omnis carnis: et ipse dat omni, quod dedit sibi Pater, vitam aeternam : ergo omnes salvantur.

Augustinus respondet, quod intelligitur secundum praescientiam hic dedisti, id est, praevidisti dari. Chrysostomus vero dicit, quod hoc intelligitur secundum divinam naturam: dedisti ab aeterno; in Matthaeo dicitur data, non tunc primo exhibita, sed manifestata.

2. Quod obiicitur: omnis carnis: distributio est pro generibus singulorum, id est de omni carne. Vel si fiat distributio pro singulis generum ; tunc facienda est vis in hoc quod est dedisti: quia non dedit ei omnem carnem, sed potestatem dedit super omnem carnem; sed ei dedit praedestinatos, ut salvet: potestatem vero dedit super malos, ut iudicet.

11. Quaest. IV. Item quaeritur de hoc quod dicit: Haec est vita aeterna, ut cognoscant te, solum verum Deum.

1. Non solum est cognitio, sed etiam dilectio: aut si tu dicas, quod dilectio in cognitione: quare non posuit ibi dilectionem?

2. Item, Deum aut tenetur essentialiter, aut personaliter. Si personaliter: ergo excluditur Spiritus sanctus.. Si essentialiter: ergo frustra addidit: Quem misisti Iesum Christum: quia cognitio Christihominis non est de substantiali praemio , sed Christi-Dei.

Dicendum ad primum, quod in cognitione, quae est ad faciem, de necessitate intelligitur dilectio, unde cum dicitur, quod " visio est tota merces ", non excluditur dilectio. Magis autem dicitur de visione quam dilectione, quia visio distinguit quod est patriae ab eo quod est viae; sed dilectio non. Nunc enim non videmus, sed tamen diligimus.

2. Quod quaeritur: quomodo tenetur Deus? dicendum , quod si stat ibi essentialiter, tunc quod subiungitur: et quem misisti, intelligitur secundum humanam naturam, secundum quam, etsi non attendatur essentia praemii, tamen vehementissima erit delectatio in Christohomine , et ita additur: et quem misisti Iesum Christum. Vel si tenetur personamer, tunc Iesus Christus stat pro Filio secundum divinam naturam, et non excluditur Spiritus sanctus, quia est unio Patris et Filii. Unde haec dictio solum non additur ad exclusionem personarum, propter hoc quod qui videt unam personam videt aliam, sed ad exclusionem falsorum deorum .

In parte secunda Christus petit Apostolis sanctitatis conservationem.

12. Manifestavi nomen tuum hominibus. Haec est secunda pars capituli, in qua Apostolis petit sanctitatis conservationem; et primo petit eis stabilitatem in bono: secundo, liberationem a malo, ibi : Cum essem cum eis etc.

Petitur ergo primo Apostolis in bono conservatio; et quia petitiones exaudiendae debent esse rationabiles , praemittitur multiplex ratio. Proceditur ergo hoc ordine. Primo ostenditur in Apostolis diligens verborum Christi conservatio: secundo, divina electio: tertio, discipulorum desolatio: quarto, infertur ipsa petitio.

13. (Vers. 6.). Ponitur ergo primo vel insinuat-tur verborum Christi diligens conservatio, quam habuerunt in doctrina Christi, quae manifestata est eis ; ideo dicit: Manifestavi nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi de mundo, id est, quos de mundo vocasti ad me per praesentem iustitiam: supra sexto : " Nemo venit ad me, nisi Pater traxerit eum ". Et ratio, quare traxit eos de mundo, subditur: Tui erant, per electionem aetemam, et mihi eos dedisti, ad erudiendum per doctrinam; Isaiae octavo : " Ecce, ego et pueri mei, quos dedit mihi Dominus "; exponit Apostolus de Christo. Et ipsi congrue susceperunt; unde dicit: Et sermonem tuum servaverunt: de qua servatione supra decimo quarto : "Qui habet mandata mea et servat ea, ille est, qui diligit me". Et quomodo verbum vel sermonem Patris servaverunt, ostendit. Cum enim nec Patrem audierint nec viderint, quomodo sermonem servare potuerint, aliquis dubitaret: ideo dicit, quod servaverunt credendo in Filium.

14. (Vers. 7.). Et nunc cognoverunt, quia omnia; quae dedisti mihi, abs te sunt, et ideo te cognoverunt cognoscendo me: unde supra quinto: " Non potest Filius a se ipso facere quidquam "; supra decimo quarto: " Pater in me manens, ipse facit opera ", et ideo " qui videt me videt et Patrem meum ". Et etiam sermonem Patris audierant: ideo dicit :

1S. (Vers. 8.). Quia verba, quae dedisti mihi, dedi eis: supra decimo quinto : " Quaecumque audivi a Patre meo, nota feci vobis". Et ipsi mea verba, quae dedi eis, servaverunt, et ideo sermonem tuum: propterea dicit: Et ipsi acceperunt, subiiciendo intellectum suum, et cognoverunt vere, quia a te exivi, secundum divinam naturam; et crediderunt, quia tu me misisti, in carnem scilicet. Et ita crediderunt et cognoverunt Divinitatem in Christo et humanitatem. Et attendendum quod dicit: Et crediderunt, quia tu me misisti: et post: Et cognoverunt, quia a te exivi. Ipsi dixerunt supra decimo sexto : "In hoc cognovimus, quia a Deo existi"; quia per fidem humanitatis assumtae pervenitur ad intelligentiam generationis aeternae. Unde Augustinus dicit, quod qui contempserunt Christum humilem non meruerunt agnoscere sublimem. Haec igitur est prima ratio exaudiendi pro eis, scilicet verborum Christi conservatio: unde supra decimo quinto : " Si manseritis in me, et verba mea in vobis manserint: quodcumque volueritis, petetis, et fiet vobis ".

16. (Vers. 9.). Et ego pro eis rogo. Tangitur hic secunda ratio exaudiendi pro Apostolis, scilicet ipsa divina electio: quia ipse Dominus noster orabat pro electis, non pro reprobis. Propterea dicit: Ego pro eis rogo, quia scilicet electi sunt: ideo dicit: Non pro mundo rogo, "id est mundo deditis ", quos excaecasti; sed pro eis quos dedisti mihi, id est, per me salvasti; Actuum vigesimo septimo signanter dictum est Paulo: " Ecce, donavit tibi Deus animas omnium, qui navigant tecum ". Nec ex hoc, quod mihi dedisti, tibi abstulisti: Quia tui sunt.

17. (Vers. 10.). Ei mea omnia tua sunt, et tua mea : supra decimo sexto: " Omnia, quae habet Pater, mea sunt", et e converso. Ideo dicebat supra septimo: " Mea doctrina non est mea"; ideo servi mei et electi mei sunt electi tui. Et haec est secunda ratio exaudiendi pro Apostolis, scilicet ipsorum electio: ideo supra decimo quinto: " Non vos me elegistis, sed ego elegi vos et posui vos, ut eatis et fructum afferatis, et fructus vester maneat: ut, quodcumque petieritis Patrem in nomine meo, det vobis".

18. Et ego clarificatus. Tangitur hic tertia ratio, scilicet discipulorum desolatio de recessu Christi, qui appropinquabat: propter quam appropinquationem dicit se clarificatum et recessisse, quia de proximo erat futura: ideo dicit: Et ego clarificatus sum in eis: quia ipsi eum cognoverant et in proximo cognoscere debebant.

19. (Vers. 11.). Et iam non sum in mundo: quia, supra decimo quarto , " iam non multa loquar vobiscum "; et hi in mundo sunt, et ego ad te venio, et ideo desolatos dimitto: supra decimo sexto: "Vado ad eum qui misit me: sed quia haec locutus sum vobis, tristitia implevit cor vestrum ", Et haec erat tertia ratio exaudiendi ; unde supra decimo quarto: " Ego ad Patrem vado: et quodcumque petieritis Patrem in nomine meo, hoc faciam ".

20. Pater sancte. Postquam praemissa est multiplex petendi ratio, subditur hic quarto loco ipsa petitio, qua petit eis conservationem in bono: propter quod dicit: Pater sancte, serva eos in nomine tuo, quos dedisti mihi, id est in virtute nominis: supra decimo : " Nemo potest rapere de manu Patris mei". Seruo, inquam, in bono: unde dicit: Ut sint unum, sicut et nos, scilicet unitate concordiae et pacis, quam unitatem servat Deus in electis, sed tamen cum eorum sollicitudine: ideo ad Ephesios quarto : "Solliciti, servare unitatem Spiritus in vinculo pacis ".