Quaestiones.

34. Quaest. I. Sed quaeritur hic primo de hoc quod dicit: Si diligitis me, mandata mea servate: et post: Ego rogabo Patrem, et alium Paracletum dabit vobis.

Ergo videtur, quod possent diligere et mandata servare, antequam daretur eis Spiritus sanctus. Vel si habent , quare dabit et quomodo?

Respondeo: Dicendum, quod Spiritum sanctum habebant ad diligendum et mandata servandum; sed eis promittebatur a Domino ad ampliores effectus et maius munus. Unde Augustinus : " Restat, ut intelligamus , Spiritum sanctum habere qui diligit et habendo mereri, ut plus habeat et plus habendo plus diligat".

35. Quaest. II. Item quaeritur de hoc quod dicit : Ego rogabo Patrem.

Augustinus dicit, de Natura et gratia , quod " nullas orat pro eo quod potest per se facere ": ergo si Filius orat pro datione Spiritus sancti, Filius non potest dare Spiritum sanctum.

Respondendum ad hoc, quod eo modo rogat, quo modo meretur; et hoc secundum humanam Daturam, secundum quam passus et sublimatus sua passione et oratione meruit nobis Spiritus sancti donationem, et secundum illam naturam non poterat dare, sed impetrare .

36. Quaest. III. Item quaeritur de hoc quod dicit Alium Paracletum dabit vobis.

Si enim Paracletus dicitur advocatus, et advocatus est mediator ; Spiritus vero sanctus non potest esse mediator: ergo nec Paracletus, ergo nec advocatus.

Respondeo: Dicendum, quod Spiritus sanctus dicitur Paracletus in duplici significatione: et quia consolator spe veniae, unde datus est nobis in pi- anus hereditatis aeternae ; et etiam, quia advo- i catus. Sed advocatus dicitur dupliciter: aut quantom ad personam, aut quantum ad officium. Filius est advocatus quantum ad personam advocati, quia est mediator; sed Spiritus sanctus quantum ad officium.

Triplex autem advocati est officium, scilicet postulare, et hoc habet Spiritus sanctus: ad Romanos octavo : Ipse Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus.

Respondere, et hoc facit Spiritus sanctus; Matthaei decimo : Nolite cogitare, quomodo, aut quid loquamini: dabitur enim vobis in illa hora, quid loquamini; non enim vos estis, qui loquimini, sed Spiritus Patris vestri, qui loquitur in vobis. Tertium est adversam partem arguere, et hoc Spiritus sancti: infra decimo sexto: Cum venerit ille, arguet mundum de peccato etc. 37. Quaest. IV. Item quaeritur de hoc quod dicit, quod mundus non cognoscit Spiritum sanctum, vos autem cognoscetis, quia in vobis erit.

Sed obiicitur: quia Spiritus sanctus est in omnibus, tam in bonis quam in malis, cum sit Deus: ergo omnes cognoscunt.

Si tu dicas, quod non loquitur de esse per praesentiam, sed per gratiam ; istud est falsum, quia nemo scit, utrum amore, an odio dignus sit: ergo nemo scit, utrum habeat Spiritum sanctum quantum ad effectum gratiae.

Respondeo: Dicendum, quod hic loquitur de cognitione Spiritus sancti in suo effectu manifesto ; unde loquitur de esse eius in nobis, non per essentiam, sed per effectum, et ideo patet responsio ad primum.

Sed notandum , quod duplex est effectus Spiritus sancti: quidam, qui est in nobis et nos respicit, sicut amare, credere et timere, et hos sumus certi nos habere, cum habemus: quidam, qui respicit aliquid supra nos, scilicet gratificare, quod est gratum Deo facere, et quantum ad hunc effectum non est nobis notus nisi per specialem revelationem; potest tamen esse notus probabiliter, licet non certitudinaliter .

38. Quaest. V. Item quaeritur de hoc quod dicitur de Patre, quod Pater veniet: unde: Ad eum veniemus.

Propter quid potius dicit de se et Patre quam de Spiritu sancto ?

2. Et videtur, quod non debeat de Patre dici, quia Pater mittit Filium. Quodsi Pater simul veniret cum Filio, qua ratione mitteret Filium, eadem ratione et se ipsum .

Item, quomodo venit qui ubique est et creaturam non assumit ?

Respondeo : Dicendum, quod venire Dei ad nos, sicut dicit Augustinus, intelligitur secundum effedum, non per essentiam; unde Augustinus : " Veniunt ad nos, dum venimus ad eos: veniunt subveniendo, venimus obediendo: veniunt illuminando, venimus intuendo: veniunt implendo, venimus capiendo ". Quoniam ergo opera Trinitatis sunt indivisa , ideo, quando venit Spiritus sanctus, secundum veritatem venit Pater et Filius; tamen secundum appropriationem attribuitur Patri, alteri personarum.

Mittere vero, praeter hoc quod dicit effectum, importat personalem distinctionem per auctoritatem et subauctoritatem: et ideo, etsi Pater veniat cum Filio, non tamen mittit se cum Filio.

De Spiritu sancto non facit mentionem, quia supra dixerat.

39. Haec loculus sum vobis etc. Haec est tertia pars capituli , in qua, iam facta exhortatione, praedicit recessus sui accelerationem, ut, cum factum fuerit, credant. Et ne de hoc desolentur, non statim proponitur, sed praemittitur consolatio et subiungitur acceleratio, ibi : Nunc dixi vobis etc.

Et consolationem eis praebet multipliciter: primo, ex Spiritus sancti exspectatione: secundo, ex pacis donatione: tertio, ex visitationis promissione: quarto, ex suae exaltationis congratulatione.

(Vers. 28.). Primo ergo ponit consolationem ex Spiritua sancti exspectatione: propter quod dicit: Haec locutus sum vobis, apud vos manens; Lucae ultimo : " Haec sunt verba, quae locutus sum ad vos, cum adhuc essem vobiscum "; nec debetis turbari, si non intelligitis, quia intelligetis in adventu Spiritus sancti; unde:

40. (Vers. 26.). Paracletus autem Spiritus , quem mittet Pater in nomine meo, id est, in fide nominis mei, quia non nisi credentibus in Christum datus est; supra septimo: " Qui credit in me, sicut dicit Scriptura, flumina de ventre eius fluent aquae vivae "; Actuum quarto: " Nec enim est aliud nomen sub caelo datum hominibus, in quo oporteat nos salvos fieri.". Ille, inquam, Spiritus docebit vos omnia et suggeret vobis omnia, quaecumque dixero vobis; Sapientiae septimo : " Omnium artifex docuit me sapientia: est enim in illa spiritus intelligentiae, sanctus ".

41. (Vers. 27.). Pacem relinquo vobis. Secundo consolatur ex pacis datione seu donatione, in qua magna est consolatio: propter quod dicit: Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis: ingeminat i pacem, ut innuat pacem gratiae et pacem gloriae; unde Augustinus : " Pacem suam nobis relinquit, in qua manentes hostes vincimus: pacem suam dat nobis, quando sine hoste regnabimus "; Isaiae vigesimo septimo: " Faciet mihi Dominus pacem, pacem faciet mihi ". Hanc dat observantibus mandata; Isaiae quadragesimo octavo: " Utinam attendisses mandata mea: facta fuisset sicut flumen pax tua". Exponit quod dicit meam; quia discretive dictum est meam , scilicet non mundi; et ideo subiungit: Non quomodo mundus dat, ego do vobis: Quia mundus dat carnaliter , ego do spiritualiter; mundus dat temporaliter, ego autem aeternaliter; mundus exterius, ego vero interius. Propterea scribitur ad Philippenses ultimo : " Pax Dei, quae exsuperat omnem sensum, custodiat corda vestra et intelligentias vestras in Christo Iesu". Pax mundi custodit corpora et. possessiones ; de qua Matthaei decimo: " Non veni pacem mittere, sed gladium ".

Non turbetur cor vestrum. Hic iam tertio consolatur ex visitationis promissione, quam etiam supra promiserat: propter quod dicit: Non turbetur cor vestrum neque formidet: et ecce ratio:

42. (Vers. 28.). Audistis, quia ego dixi vobis: Vado et venio ad vos; supra eodem : " Et si abiero " etc.; infra decimo sexto: "Iterum videbo vos, et gaudebit cor vestrum, et gaudium vestrum nemo tollet a vobis ".

Si diligeretis me. Hic iam quarto consolatur ex suae exaltationis congratulatione: debent enim eius exaltationi congratulari, si eum diligunt: propter quod dicit: Si diligeretis me, gauderetis utique, quia vado ad Patrem; quia in hoc itinere est mea exaltatio. Unde subdit: Quia Pater maior me est, et ita, cum vado sedere ad dexteram Patris, ego exaltor: de qua exaltatione ad Hebraeos primo : " Sedet ad dexteram Maiestatis in excelsis, tanto melior Angelis effectus " etc. Et de hac exaltatione caritas congaudet; unde ad Romanos duodecimo: " Gaudere cum gaudentibus " etc.

43. Et nunc dixi vobis. Postquam praemissa est consolatio, subiungitur hic recessus acceleratio. Et primo notatur ratio praedicendi; secundo, ratio accelerandi; tertio, signum accelerationis.

(Vers. 29.). Notatur ergo primo ratio, quare praedicit, scilicet ad fidei robur; propter quod dicit: Nunc dixi vobis, priusquam fiat, ut, cum factum fuerit, credatis: quia illud firmavit fidem eorum, quia viderunt ita evenire, sicut praedixerat. Si enim non praedixisset, dubitassent, utrum hoc voluntarie pertulisset. Unde post resurrectionem haec ad memoriam reducebat; Lucae ultimo : " Haec sunt verba, quae locutus sum ad vos, cum adhuc essem vobiscum, quoniam oportet impleri, quaecumque scripta sunt de me ". Et: " Quoniam scriptum est, et sic oportebat Christum pati " etc.

44. (Vers. 30.). Jam non multa. Tangitur hic secundum, scilicet accelerandi ratio, et haec diaboli infestatio et divina voluntas : propter infestationem diaboli, qui armabat satellites ad comprehendendum Christum: ideo dicit: Iam non multa loquar vobiscum; venit enim princeps mundi huius, id est, diabolus accelerat. Diabolus veniebat in suis satellitibus, sed tamen hoc non cogit: Quia in me non habet quidquam: non habebat quidquam, quod exigat nec quod reprehendat, quia non habebat peccatum, et ipse principatur in peccatoribus ; unde Iob quadragesimo primo : " Ipse est rex super omnes filios superbiae ", Unde est princeps tenebrarum ; ad Ephesios sexto: " Adversus mundi rectores tenebrarum harum "; et in Christo nulla tenebra, quia ipse " erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum ".

Sed alia ratio divina voluntas, magis trahebat: ideo dicit:

45. (Vers. 31.). Sed ut cognoscat mandat, quia diligo Patrem, ideo morior ad eius imperium ; nude: Sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio. De hoc mandato supra decimo: " Hoc mandatum accepi a Patre meo ". Hoc mandatum dedit ei Deus Pater, non quia meruisset ipse, sed pro nostra salute ; unde secundae ad Corinthios quinto : " Eum qui non novit peccatum, pro nobis peccatum fecit" Deus Pater, "ut nos efficeremur iustitia Dei in ipso". Hoc autem fecit pro nostra dilectione: supra tertio : (Sic Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum daret".

Surgite, eamus. Tangitur hic tertium, scilicet signum accelerationis recessus, quod est in hoc, quod discipulos suos monet inde discedere ; propter quod dicit: Surgite, eamus hinc, in quo ostendit, se voluntarie pati. Simile dicitur Matthaei vigesimo sexto : "Surgite, eamus: ecce, appropinquavit qui ne tradet.