Quaestiones.

14. Quaest. I. Sed incidit hic quaestio primo de hoc quod dicunt discipuli: Quis peccavit, hic, aut parentes eius?

Ex hoc videntur implicare, quod filii puniantur propter peccata parentum.

Contra hoc est illud Ezechielis decimo octavo : Non portabit pater iniquitatem filii, nec filius iniquitatem patris: ergo non debet filius propter peccaium parentum puniri. Contrarium huius dicitur Exodi vigesimo : Vindicans peccata patrum in filios in tertiam et quartam generationem.

Respondeo: Dicendum, quod duplex est poena , peccati: quaedam temporalis, quaedam aeterna. Dico, quod poena aeterna non punitur filius propter iniquitatem patris: unde etsi parvuli non baptizati aeterna visione priventur, hoc non est propter peccatum patris tantum, sed suum, quia quilibet habet originale.

De poena vero temporali intelligendum, quod filius portat iniquitatem patris; quia frequenter malus pater punitur in filio: ideo dicit: Usque in tertiam et quartam generationem, quia usque ad illam aetatem possunt parentes videre filios.

Aliter dicunt aliqui, quod hoc intelligitur de filiis imitantibus scelus paternum, sed primum melius est .

15. Quaest. II. Item quaeritur de hoc quod dicit: Neque hic peccavit etc.

Contra : Nemo purus a sorde, nec infans, cuius est unius diei vita super terram.

Respondet Augustinus , quod littera illa est supplenda sic: "Non peccavit peccato, propter quod infligeretur haec poena caeco ". Et indiscrete petebant discipuli, ut dicit Chrysostomus , quia, antequam nasceretur, peccare non potuit, ut caecus nasceretur.

Sed obiicitur tunc: 1. Quia, si omnis poena est propter culpam et iste non peccavit nec parentes eius: ergo iniuste caecus natus est, et poena iniuste inflicta.

2. Item Hieronymus super illud Ieremiae quarto : Viae tuae et cogitationes tuae fecerunt haec tibi: dicit: (Quidquid supplicii nobis accidit, vitii nostri est".

3. Item, si dicas, quod propter gloriam Dei: nunquid non aliter potuit manifestari gloria Dei quam sic? Et Deus propter suam gloriam non indiget bonis nostris , ergo multo minus malis.

Respondeo: Dicendum, quod est causa sine qua non, et hoc modo omnis poena habet culpam causam, quia, si non fuisset culpa, nulla prorsus esset poena. Alio modo est causa meritoria, et sic non omnis poena respicit culpam, et hoc modo loquitur hic Dominus. Immo, sicut dicit Damascenus , aliquando poenae infliguntur propter reatum culpae. Quandoque ad virtutis probationem et manifestationem, sicut in Tobia et Iob, qui dicebat: Non peccavi, et in amaritudinibus moratur oculus meus, Iob decimo septimo . Aliquando ad virtutis conservationem, sicut in Paulo, qui dicebat: Dalus est mihi stimulus carnis meae angelus satanae, qui me colaphizet: propter quod ter Dominum rogavi etc., secundae ad Corinthios duodecimo . Aliquando propter divini consilii dispensationem, sicut in Christo. Aliquando ad divinae virtutis manifestationem, sicut in hoc caeco.

Nec tantum propter Deum hoc factum est, sed propter nos instruendos et propter utilitatem caeci, quia occasione corporalis illuminationis est spiritualiter illuminatus: unde magna eius fuit utilitas .

16. Quaest. III. Quaeritur de hoc quod dicit, quod oportet eum operari, donec dies est.

Sed Deo semper est dies: ergo nunquam cessat operari.

Dicendum, quod loquitur hic de operibus, quae operatur propter nos et in nobis, secundum illud Isaiae vigesimo sexto : Omnia opera nostra operatus es in nobis, Domine. Et quantum ad haec opera venit nox, quando clauditur nobis dies extremus, post quem nec nos operari poterimus, nec Deus in nobis nec propter nos in malis: unde Mattbaei vigesimo secundo : Ligatis manibus et pedibus eius, mittite eum in tenebras exteriores.

17. Quaest. IV. Quaeritur hic de modo curationis: 1. Cum Dominus alios curaverit solo imperio, unde est quod hoc facit luto?

2. Et quare praecipit lavari?

Respondeo: Dicendum, quod ratio fuit allegorica et moralis, ut supra dictum est, ad instructionem nostrae cognitionis et operationis ; fuit etiam ratio litteralis. Quia enim iusto iudicio in adventu suo et caeci erant illuminandi, et Pharisaei excaecandi; lutum facit, in quo Sabbatum solvere videretur, et per hoc sordidi magis sordesceret , et ex hoc ipse caecus illuminaretur et purificaretur.

2. Ad natatoria misit, ut miraculum esset publieum, sicut dicit Chrysostomus ; quia omnes concurrerunt ad tantum spectaculum, quod luto, unde alii excaecantur, caecus illuminatur .

In puto secunda describitur Pharisaeorum disceptatio.

18. Et dixerunt ei: Ubi est ille? Postquam insinuata est mirabilis caeci illuminatio, sequitur hic secunda pars, in qua describitur ex hoc oriens Iudaeorum calumniatio. Et dividitur haec pars in tres. In prima ostenditur, quomodo Pharisaei nituntur Christum reprehendere. Secundo, quomodo nituntur miraculum negare, ibi : Dicunt ergo iterum caeco: Tu quid dicis etc. Tertio, quomodo, in his deficientes, nituntur occultare, ibi: Vocaverunt ergo rursum hominem.

Primo ergo describitur, quomodo nituntur reprehendere miraculum cum auctoritate per hunc modum. Primo enim insinuatur reprehendentium sollicitudo ; secundo, reprehendendi occasio: tertio ipsa reprehensio .

(Vers. 12.). Reprehendentium sollicitudo in hoc notatur, quod curantem requirunt, et non invenientes , curatum non dimittunt; ideo dicit: Et dixerunt ei: Ubi est ille? scilicet curator. Ait: Nescio. Et quia curantem non possunt invenire, curatum ad Pharisaeos perducunt; ideo dicit:

19. (Vers. 13.). Adducunt eum ad Pharisaeos, qui caecus fuerat, quia illi erant ad reprehendendum solliciti; Lucae sexto : " Observabant scribae et Pharisaei, si in Sabbato curaret, ut invenirent, unde accusarent eum ".

20. (Vers. 14.). Erat autem Sabbatum. Tangitur hic secundum, scilicet reprehendendi occasio, quae erat ex die festo et modo curandi. Ratione diei dicit: Erat autem Sabbatum, quando lutum fecit Iesus et aperuit oculos eius: supra quinto : " Propter hoc persequebantur Iudaei Iesum, quia hoc ", scilicet opus curationis, "faciebat in Sabbato", quasi Legem contemnens. Alia occasio erat ex modo curandi, quem ideo quaerunt, quia nisi per confessionem caeci scire non possunt. Quaerunt de modo, ut, quia factum non valent reprehendere, calumnientur modum ; ideo dicit:

81. (Vers. 15.). Et iterum interrogabant eam Pharisaei, quomodo videret ;et modum quaerunt et modum audiunt: unde: Ille autem dixit eis: Lutum posuit mihi super oculos meos, et lavi et modo video: breviter repetit, quia ipsi iam ab aliis audierant, sed ad maiorem certitudinem ex ipsius ore requirebant. Et apparet hic constantia caeci, qui veritatem non timuit confiteri, servans illud Ecclesiastici quarto : " Pro anima tua non confundaris dicere verum ".

22. (Vers. 16.). Dicebant ergo ex Pharisaeis quidam. Tangitur hic tertium, scilicet in reprehendendo dissensio: unde dicit: Dicebant ergo ex Pharisaeis quidam, fatui zelatores Legis: ad Romanos decimo : " Aemulationem quidem Dei habent, sed non secundum scientiam Dicebant: Non est hic homo a Deo, per conformitatem et complacentiam: qui Sabbatum non custodit, quod custodiri a Deo praeceptum est, Exodi vigesimo et in pluribus aliis locis. Alii autem dicebant: Quomodo potest homo peccator haec signa facere? Et isti erant magis illuminati: unde isti habebant aliquid luminis: sed alii obtenebrati; ideo sequitur, quod schismaerat inter eos, id est divisio, iusto Dei iudicio dividentis lucem a tenebris et bonos a malis: propter quod dixit Matthaei decimo: " Non veni pacem mittere, sed gladium ".

23. Dicunt ergo caeco. Tentaverunt supra Pharisaei Christum reprehendere: et quia in reprehendendo non poterant concordare, tentant et satagunt miraculum negare. Et hoc quidem describitur hoc ordine: primo notatur Pharisaeorum versutia ad caecum tentandum: secundo, duritia ad credendum: tertio, diligentia ad quaerendum: quarto, parentum caeci timiditas ad respondendum.

(Vers. 17.). Notatur ergo primo Pharisaeorum versutia ad tentandum: tentant enim caecum, quid de Christo sentiat, ut, si male, eum negare faciant

Christi miraculum: si bene, verbis eius non credant. Propterea dicitur: Dicunt ergo iterum caeco, scilicet Pharisaei: Tu quid dicis de eo qui aperuit oculos tuos? utrum scilicet sit bonus, vel malus: et malitiose requirunt, caecus autem respondit simpliciter. Ille autem dixit, quia Propheta est: Glossa : " Constanter exprimit quod sentit", sicut turbae, Lucae septimo: " Propheta magnus surrexit in nobis".

24. (Vers. 18.). Non crediderunt ergo Iudaei de illo, quia caecus etc. Tangitur hic secundum, scilicet Iudaeorum duritia ad credendum: ideo enim credere nolebant, propter hoc scilicet, quia Christum laudabat: ideo suspectum habebant. Non crediderunt , scilicet donec vocaverunt parentes eius qui viderat: sperabant enim per ipsos miraculum infirmare; unde Chrysostomus : " A parentibus putabant abortivum facere miraculum "; unde semper rebellare nitebantur, secundum illud Iob vigesimo quarto: "Ipsi rebelles fuerunt lumini et ignoraverunt vias eius ".

25. (Vers. 19.). Et interrogaverunt eos dicentes. Tangitur hic tertium, scilicet Iudaeorum diligentia ad inquirendum: quaerunt enim a parentibus tria: personam, conditionem et mirabilem immutationem. Propter quod dicitur: Hic est filius vester? Quaerunt de persona. Quem vos dicitis, quia caecus tuitus est? Id est, de quo dicitis, quia caecus natus est; interrogative quaerunt conditionem. Quomodo ergo nunc videt? Quaerunt immutationem: prudenter et diligenter requirunt, quia, sicut dicitur Lucae decimo sexto , " filii huius saeculi prudentiores filiis lucis in generatione sua sunt".

26. (Vers. 20.). Responderunt parentes eius. Tangitur hic quartum, scilicet parentum timiditas ad respondendum. Et cum tria quaesivissent, ad duo respondent, ad tertium non audent respondere . Ad hoc, utrum sit eorum filius et caecus natus: responderunt eis parentes eius, id est pater et mater, et dixerunt: Scimus, quia hic est filius noster et quia caecus natus est. Et in hoc confutantur Pharisaei certfesimo parentum testimonio: unde Chrysostomus : "Quis crederet, parentes talia mentiri de filio "? Et licet veritatem dixerint, tamen non totam: unde:

27. (Vers. 21.). Quomodo autem nunc videat, nescimus: aut quis eius oculos aperuit, nos nescimus: quia scilicet praesentes non fuimus, neque magis scimus quam vos, nec oportet nos interrogare, sed ipsum: unde dicunt: Ipsum interrogate, quia potest respondere; aetatem habet, ipse de se loquatur: quia ipse certior est nobis. Rationem hujus responsionis assignat Evangelista. Illius responsionis ratio fuit timor Iudaicae. conspirationis, unde dicit Evangelista:

28. (Vers. 22.). Haec autem dixerunt parentes eius, quia timebant Iudaeos; Isaiae quinquagesimo primo: " Quis tu, ut timeas ab homine mortali et a filio hominis, qui quasi foenum ita arescet "? Et primi Machabaeorum secundo: "A verbis viri peccatoris ne timueritis, quia gloria eius stercus et vermis est". Et ratio timendi redditur: 7am enim conspiraverant Iudaei, ut, si quis eum confiteretur Christum , extra synagogam fieret. Conspiratio est colligatio in malum, sicut, leremiae undecimo, "inventa est coniuratio in viris Iuda et in habitatoribus Ierusalem ". Reversi sunt ad iniquitates patrum suorum et conspiraverant nomen Christi delere; leremiae undecimo: " Eradamus eum de terra viventium, et nomen eius non memoretur amplius ".

29. (Vers. 23.). Propterea parentes eius dixerunt: A etatem habet: ipsum interrogate: adhuc enim erant de illis, de quibus dicitur infra duodecimo, quod "multi crediderunt in eum, sed propter Pharisaeos non confitebantur, ut de synagoga non eiicerentur".

30. Vocaverunt ergo rursum hominem illum. Iam frustrata conatu Pharisaeorum ad reprehendendum et negandum, hic conantur ad miraculum obumbrandum, ut ipsum Christo Domino non attribuatur, sed nomen eius taceatur. Ideo conantur hic caecum a confessione nominis Christi retrahere hoc ordine: primo scilicet blanditiis: secundo, astutiis: tertio, conviciis: quarto, iniuriis.

(Vers. 24.). Primo ergo conantur ipsum retrahere blanditiis. Blande enim admonent ipsum caecum ut Christum non tanquam bonum credat hoc fecisse miraculum et illud confiteatur. Propterea dicit: Vocaverunt ergo rursum hominem, qui coccus fuerat et dixerunt ei: Da gloriam Deo, scilicet confitendo veritatem. Dare enim gloriam Deo est veritatem de aliquo confiteri, quasi Deo praesente; Iosue septimo : "Fili, confitere et da gloriam Deo ". Et veritas illa erat, ut hoc miraculum Christo non attribuat: propter quod dicunt: Nos scimus, quia hic homo peccator est; confitere igitur, te non ab hoc curatum, sed a Deo. Chrysostomus : " Sub specie religionis hoc facere tentabant"; et tamen ad malum inducebant. Unde Augustinus : " Negare quod accepisti non est gloriam Deo dare, sed Deum potius blasphemare ". Et licet blandiantur, non tamen praevalent: quia caecus admonitionem spernit et veritatem dicit. Unde:

31. (Vers. 28.). Dicit homo ille : Si peccator est, nescio: unum scio, quia, cum essem caecus, modo video. Quasi dicat: auctorem non iudico, sed beneficium recognosco. Augustinus :" Nec favet calumniae nec celat veritatem ". Sapienter caecus respondit, iuxta illud Ecclesiastici quinto : "Si est tibi intellectus, responde proximo: sin autem, sit manus tua super os tuum, ne capiaris in verbo indisciplinato et confundaris ".

32. (Vers. 26.). Dixerunt ergo illi. Tangitur hic secundum, quomodo scilicet tentant retrahere per astutias: ideo malitiose quaerunt, ut aliquid miraculo obiiciant: propter quod dicit: Quid fecit tibi? Quomodo aperuit oculos tuos ? Chrysostomus: (Curationis modum scrutantur, quemadmodum canes undique investigantes ". Sed in hae astutia reprehenduntur a caeco, ideo renuit respondere, sed arguit: unde subdit:

33. (Vers. 27.). Respondit eis: Iam dixi vobis, et audistis: quid iterum vultis audire? Quasi dicat: si malitiose quaeritis, non respondebo: si autem studiose, respondebo: unde dicit: Nunquid et vos vultis discipuli eius fieri? Quasi dicat: credo, quod non vultis; sed si velletis, iteram dicerem; attendens illud Proverbiorum nono " Qui erudit derisorem, ipse sibi iniuriam facit ".

34. (Vers. 28.). Maledixerunt ergo etc. Tangitur hic tertium, scilicet quod tentant retrahere conviciis: unde sic paulatim procedunt: Maledixerunt ergo ei et dixerunt: Tu discipulus illius sis, id est, maledicendo et conviciando dixerunt ei, quod esset Christi discipulus. Augustinus : " In me sit ista maledictio: tale maledictum sit super nos et super filios nostros ". Discipulatum Christi contemnebant et ei praeferebant discipulatum Moysi: unde dicunt: Vos Moysi discipuli sumus, non istius: et rationem subdunt:

35. (Vers. 29.). Nos scimus, quia Moysi locutus est Deus, sicut dicitur in Exodo et Levitico quasi per totum: Exodi trigesimo tertio : "Loquebatur Dominus Moysi facie ad faciem ". Hunc autem nescimus, unde sit: ideo discipuli sumus illius quem Dominus approbat. Sed tamen falsum dicebant, quia, sicut dicitur supra quinto , " si crederetis Moysi, crederetis forsitan et mihi ". Et in hac maledictione contra caecum non praevalent; immo arguit maledictionis rationem in hoc, quod dicebant, se nescire Christum: propter quod dicit:

36. (Vers. 30.). Respondit ille homo et dixit eis: In hoc enim mirabile est, quod vos nescitis, unde sit, et aperuit oculos meos. Non dixit impium, ne provocaret eos, sed mirabile, quia ipse admirabatur eorum duritiam: et rationem reddit, quia vident signum evidentissimum et non credunt Ideo verificatum est illud Isaiae sexto : "Ut videntes non videant, et audientes non intelligant ".

37. (Vers. 31.). Scimus , quia peccatores Deus non audit: unde Isaiae primo Dominus ad peccatores: "Cum multiplicaveritis orationem, non exaudiam "; Iob octavo: " Deus non projiciet simplicem nec porriget manum malignis". Sed si quis Dei cultor est et voluntatem eius facit, hunc exaudit: infra decimo quinto : " Si manseritis in me, et verba mea in vobis manserint: quodcumque volueritis, petetis , et flet vobis "; primae Ioannis tertio: " Fiduciam habemus ad Deum, ut, quodcumque petierimus, accipiamus, quoniam mandata eius custodimus et ea quae sunt placita coram eo, facimus ". Sed hunc praecipue exaudit: et hoc probat:

38. (Vers. 32.). A saeculo non est auditum, quodquis aperuit oculos caeci nati; sed hic aperuit: ergo est a Deo, quia o destructione consequentis:

39. (Vers. 33.). Nisi esset hic homo a Deo, non possetfacere quidquam: infra decimo quinto: " Sine me nihil potestis iacere ".

40. (Vers. 34.). Responderunt et dixerunt. Tangitur hic quartum: quia non valentes retrahere blanditiis nec astutiis nec conviciis, aggrediuntur iniuriis: unde ex indignatione moli, responderunt et dixerunt ei: In peccatis natus es totus, et tu doces nos? qui scilicet iusti reputamur. Vere isti erant Pharisaei similes illi qui se in oratione laudabat, Lucae decimo octavo . Et eiecerunt eum foras, pro veritate iniuriam intulerunt. Chrysostomus: " Vides praeconem veritatis, quanta passus est. Haec scripta sunt, ut et nos similiter imitemur ". Simile de Stephano Actuum septimo: " Et elicientes eum extra civitatem, lapidabant".