Quaestiones.

25. Quaest. I. Sed quaerit Gregorius primo de hoc quod dicit: Hoc est praeceptum meum, ut diligatis invicem: " Cum cuncta divina eloquia dominicis sint plena praeceptis, quid est, quod de dilectione singulariter dicit: Hoc est praeceptum meum "?

Et respondet, quod "divina praecepta multa sunt et unum: multa per diversitatem operis, unum in radice dilectionis ". Et dilectionem radicem dicit, " quia non habet viriditatem ramusculus boni operis, nisi manserit in radice dilectionis". Quia ergo mandata ad praeceptum dilectionis referuntur, in quo omnia uniuntur et implentur: inde est, quod dicit: Hoc est praeceptum meum, singulariter.

26. Quaest. II. Item quaeritur de hoc quod dicit: Maiorem hae dilectionem nemo habet, quam ut animam suam ponat quis pro amicis suis.

Contra: 1. Ex parva caritate alius facit, alius ex maiori potest mori pro amico: quid est ergo, quod dicit maiorem?

2. Item, in patria erit multo maior caritas, quam sit in via; quid est ergo, quod dicit maiorem caritatem etc?

Respondeo, quod hoc non dicitur quantum ad habitum caritatis, vel actum eius praecipuum; sed quantum ad signum vel effectum, quia hoc est praecipuum signum dilectionis .

27. Quaest. III. Sed tunc obiicitur: quia maius est pro inimico mori quam pro amico: ergo adhuc non est maximum signum dilectionis mori pro amico: unde arguit Apostolus ad Romanos quinto per locum a minori: Si, cum inimici essemus, reconciliati sumas Deo per mortem Filii eius: multo magis reconciliati salvi erimus in vita ipsius.

Ad hoc respondet Gregorius , quod hoc nomen amicis non tantum supponit pro his qui Dominum diligebant, sed etiam pro inimicis, quia amici Domini erant, quoniam Dominus eos amabat, dum pro eis animam suam ponebat.

Vel intelligendum, quod Dominus loquebatur de dilectione amicorum, et quantum ad illam dilectionem nullum maius signum quam mori pro amico: similiter quantum ad dilectionem inimicorum veram: nam nullum maius signum quam mori pro inimico. Unde non notatur hic excessus simpliciter, sed in genere .

28. Quaest. IV. Item quaeritur de hoc quod dicit: 7am non dicam vos servos.

Contra: 1. Matthaei vigesimo quinto : Euge, serve bone et fidelis: et si vocat beatificandos servos, quid est ergo, quod dicit: Non dicam vos servos?

2. Item, supra decimo tertio dixit se dominum eorum: ergo a relativis et illos dixit servos.

Respondeo: Dicendum, quod servus dicitur dupliciter: uno modo, prout dicit obedientiam et subiectionem ; et sic servus non distinguitur contra amicum, et sic omnes amici Dei sunt servi eius. Alio modo servus dicitur serviliter timens; et talis, qui solo timore servit, amicus non est: et de tali hic loquitur, quia nolebat, quod mandata eius serviliter implerent, sed potius amicabiliter .

29. Quaest. V. Item quaeritur de hoc quod dicit: Omnia, quaecumque audivi a Patre meo, nota feci vobis.

Contra: Audivit Filius a Patre infinita, ergo nota fecit infinita.

Respondent, quod non loquitur de his quae audivit secundum quod Deus, sed secundum quod homo .

Obiicitur tunc: quia diem iudicii homo Christus novit, tamen discipulis revelare noluit .

Propter hoc respondent ultra, quod omnia pertinentia ad salutem.

Contra: infra decimo sexto : Adhuc multa habeo vobis dicere, quae non potestis portare modo: et constat, quod ad eorum salutem: ergo etc.

Respondet Augustinus : Omnia nota fecit, id est, disposuit nota facere: sic enim frequenter loquitur Scriptura, ponens praeteritum pro futuro in signum certitudinis.

Vel: omnia necessaria ad salutem secundum quod capere poterant . Et sic patent omnia.

30. Quaest. VI. Item quaeritur de hoc quod dicit: Non vos me elegistis.

Contra: 1. Deuteronomii vigesimo sexto : Dominum elegisti, ut sit tibi Deus.

2. Item, si meritum liberi arbitrii consistit in electione , quomodo merebantur, si ipsum non elegerant?

Respondeo : Quod hoc intelligendum est: primo,

quia non primo nos eligimus Dominum, sed secundo:

quia ipse prius elegit praedestinando et postmodum eligit ex aliis vocando, sed nos postmodum eligimus vocationi consentiendo .

Tertio hortator discipulos ad tolerantiam inimicorum.

31. Si mundus vos odit etc. Haec est tertia pars capituli , in qua Dominus hortatur ad tolerantiam inimicorum persequentium: et hoc quidem facit per hunc modum. Primo praedicit mundi inimicitiam: secundo vero, ex hoc procedentem iniuriam; tertio vero ostendit persequentium sive odientium malitiam: quarto vero, suam innocentiam: quinto vero discipulos armat ad patientiam.

(Vers. 18.). Primo ergo praedicit mundi inimicitiam, quae futura erat contra membra ad exemplum capitis. Fuerat enim odium mundi respectu capitis, quod est Christus; propter quod dicit: Si mundus vos odit, scitote, id est, considerate, quia me priorem vobis odio habuit. Rationem huius odii assignavit Dominus supra capitulo tertio : " Omnis, qui male agit, odit lucem "; et supra septimo: " Me odit mundus, quoniam testimonium illi perhibeo, quod opera eius mala sunt ". Propter hanc eandem rationem ostendit odium membrorum: unde rationem huios odii reddit: quia ipsi disconveniebant cum mando; propter quod dicit:

88. (Vers. 19.). Si de mundo fuissetis, id est, in mundo mansissetis per pravam consuetudinem: mundus quod suum erat diligeret: unde supra septimo dicitur mundanis: " Tempus autem vestrum semper est paratum. Non potest vos odisse mundus ". Quia vero de mundo non estis, id est mundanae conversationis: sed ego elegi vos de mundo, propterea odit vos mundus. Illud odium significatum fuit Genesis vigesimo septimo in odio Esau, ubi dicitur: " Oderat Esau Iacob pro benedictione, qua benedixerat ei pater eius". Esau mundanos et reprobos significat, sed Jacob electos.

83. (Vers. 20.). Mementote sermonis. Hic tangitur secundum, scilicet iniuria, eodem modo, quo inimicitia, scilicet capitis primo et membrorum propter caput et ad exemplum capitis. Propter quod dicit: Mementote sermonis, quem dixi vobis: Non est servus maior domino suo; supra decimo tertio: " Amen, amen dico vobis: Non est discipulus supra magistrum, nec apostolus maior domino suo". Et ideo arguit: Si me persecuti sunt, et vos persequentur. Et illud est consequens, ut, si odiunt et persequuntur caput, quod etiam membra. Unde Augustinus : " Recusat esse in corpore qui odium mundi non vult sustinere cum capite ". De persecutione capitis habetur in Psalmo: " Persecuti sunt hominem inopem et mendicum et compunctum corde ". Non solum persequentur in facto, sed contemnent in corde: Si sermonem meum servaverunt, et vestrum servabunt, id est, sicut meum sermonem contempserunt, ita et vestrum; Lucae decimo : " Qui vos audit me audit, et qui vos spernit me spernit.

Vel servaverunt, id est, observaverunt ad calumniandum: Matthaei vigesimo secundo: (Abeuntes Pharisaei consilium inierunt, ut Iesum caperent in sermone "; et in Psalmo: " Observabit peccator iustum".

Et etiam persequuntur mundani caput et membra, non persequuntur caput propter membra, sed e converso: unde dicit:

34. (Vers. 21.). Sed haec omnia facient vobis propter nomen meum, scilicet delendum, pro quo beati estis: unde Matthaei quinto " Beati estis, cum vos persecuti fuerint homines et dixerint omne malum adversum vos, mentientes propter me". Ratio baias est caecilas infidelitatis: unde: quia nesciunt eum qui misit me: supra octavo: " Neque me scitis neque Patrem meum scitis "; et infra decimo septimo: " Pater iuste, mundus te non cognovit".

39. (Vers. 22.). Si non venissem. Hic iam tertio ostenditur odientium et persequentium malitia. Ostendit ergo eorum malitiam inexcusabilem tum per ea quae audierunt, tum per ea quae viderunt: per ea quae audierunt: unde dicit: Si tum venissem et locutus eis non fuissem, verba scilicet fidei et eruditionis, peccatum non haberent, supple: ita grave et inexcusabile, quia, Lucae duodecimo, " servus, qui cognovit voluntatem domini sui et non facit, vapulabit multis: qui autem non cognovit vapulabit paucis "; et ideo, si non audissent, excusabiles essent aliquo modo per ignorantiam . Nunc autem excusationem non habent de peccato suo; quia non ex ignorantia non credunt, sed ex odio, quod odium redundat in Patrem: propter quod dicit:

36. (Vers. 23.). Qui me odit et Patrem meum odit; superbia sua elevati, secundum illud Psalmi : " Superbia eorum qui te oderunt, ascendit semper ". Quia ergo ex malitia audire recusaverunt, ideo inexcusabiles fuerunt; Matthaei duodecimo: " Regina Austri surget in iudicio cum generatione hac et condemnabit eam, quia venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis "; ad Romanos secundo: (Inexcusabilis es, o homo omnis, qui iudicas: in quo enim alterum iudicas, te ipsum condemnas ". Inexcusabiles etiam sunt Iudaei propter ea quae viderunt: ideo dicit:

37. (Vers. 24.). Si non fecissem in eis opera, quae nemo alius fecit: peccatum non haberent, scilicet non credendo ita magnum; quia, sicut supra quinto , "opera, quae ego facio, testimonium perhibent de me ". Nunc autem et viderunt et oderunt et me et Patrem meum: et ideo scienter et ex malitia recusant credere et persequuntur: propterea inexcusabiles sunt: Matthaei undecimo: " Vae tibi, Corozain! vae tibi, Bethsaida ! quia, si in Tyro et

Sidone factae fuissent virtutes, quae in te factae sunt, olim in cilicio et cinere poenitentiam egissent. Verumtamen dico vobis: Tyro et Sidoni remissius erit in die iudicii quam vobis ". Et haec Iudaeorum malignitas in Scriptura expressa est: propterea dicit:

38. (Vers. 2b.). Sed ut impleatursermo, qui in Lege eorum scriptus est

sumitur large Lex, prout comprehendit Psalmos

quia odio habuerunt me gratis: in Psalmo scribitur: " Qui adversantur mihi inique, qui oderunt me gratis et annuunt oculis "; et in alio Psalmo: " Dum loquebar illis, impugnabant me gratis ". Illud odium praesignatum fuit Genesis trigesimo septimo, ubi dicitur, quod "fratres Ioseph oderant eum et non poterant ei quidquam pacifice loqui".

39. (Vers. 26.). Cum autem venerit. Hic quarto suam insinuat innocentiam exprimendam testimonio Spiritus sancti et Apostolorum: propter quod dicit: Cum autem venerit: ita me persecuti sunt tanquam virum nequam et morte dignum; cum autem venerit Paracletus, quem ego mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis, qui a Patre procedit , ille testimonium perhibebit de me: Actuum quinto: (Spiritus testis est, quem dedit Deus omnibus obedientibus sibi "; et perhibendo de mea innocentia testimonium, arguet mundum de malitia: infra decimo sexto: " Cum venerit ille, arguet mundum de peccato quia non credit.

Non solum ille , sed et vos illo confirmati: unde:

40. (Vers. 27.). Et vos testimonium perhibebitis, quia ab initio mecum estis: Actuum primo : " Oportet ergo ex his viris, qui nobiscum sunt congregati ab eo tempore, quo intravit et exivit inter nos Dominus Iesus, testem fieri resurrectionis eius nobiscum unum ex istis ". Hoc testimonium non dederunt Apostoli ante Spiritus sancti adventum, sed post. Unde Petrus, qui ad vocem ancillae Christum negavit , cum magna auctoritate principi sacerdotum post missionem Spiritus sancti respondit Actuum quinto:" Obedire oportet Deo magis quam hominibus".