QUAESTIONES.

3S. Quaest. I. Sed incidit hic quaestio primo de hocquod dicit, quod non misit Filium suum in mundum, ut iudicet.

Contra: Habetur infra quinto : Pater omne iudicium dedit Filio.

Respondeo: Est duplex adventus: primus et secundus, primus misericordiae, secundus iustitiae. In primo venit ad propitiandum, non ad iudicandum, sed in secundo venturus est ad iudicandum.

36. Quaest. II. Item quaeritur de hoc quod dicit: Qui non credit iam iudicatus est.

Contra: Si Deus non iudicat bis in id ipsum : et infideles iam sunt iudicati: ergo in die iudicii non iudicabuntur.

Si dicas, quod iudicati sunt merito: similiter mali Christiani.

Respondeo: Est iudicium praesentis punitionis: et hoc omnes mali iudicantur

quia " non est dedecus peccati sine decore iustitiae "

maxime infideles, quia infidelitas magna poena est sibi. Est iudicium extremae discussionis, et hoc non iudicabuntur infideles. Et est iudicium futurae retributionis. Primo iudicantur omnes mali: secundo, mediocriter boni et mali,- ultimo, omnes boni et omnes mali. Dicitur ergo infidelis iam iudicatus vel propter excaecationem, vel quia non iudicabitur per discussionem , ut dicit Gregorius .

37. Quaest. III. Item obiicitur de hoc quod dicit: Omnis, qui male agit, odit lucem.

Contra: " Omnes homines naturaliter desiderant scire " , sicut et beati esse: sed malitia operis non inducit odium beatitudinis: ergo nec lucis.

Respondeo: dicendum, quod lux dupliciter potest considerari: aut ratione effectus promi, secundum quod est principium cognitionis, et sic a nullo oditur: aut ratione effectus secundi, qui est turpitudinem manifestare, quod quia omnes mali abhorrent, ideo et lucem quantum ad hunc effectum. Sed beatitudo non habet effectum in anima contrarium alicui naturali desiderio, ut ostendit Augustinus .

38. Quaest. IV. Item , si qui male agit non

venit ad lucem: ergo nullus unquam peccator convertitur ad fidem.

Respondendum, quod quamdiu diligit manere in malo opere, ad lucem non venit: sed si incipiat malam odire, tunc potest ad lucem venire: et sic veniant peccatores per contritionem.

39. Post haec venit Iesus etc. Manifestavit se Dominus Iudaeis virtutis signo et eruditionis verbo ; hic manifestat se regenerationis Sacramento, recipiendo Iudaeos ad baptismum. Et quia tam Dominus quam Ioannes baptizabat, et tamen solus Dominus regenerabat: ideo primo introducitur Christi et Ioannis purificatio: secundo, de praecellentia nascens quaestio, ibi : Facta est ergo quaestio: tertio vero, quaestionis terminatio, ibi: Respondit Ioannes.

40. (Vers. 22.). Describitur ergo Christi purificatio per baptismum primo, per quam Iudaeis se manifestat: ideo dicit: Post haec, id est post praedictas manifestationes, venit Iesus ei discipuli eius in Iudaeam terram, ut scilicet Iudaeis se manifestum faceret per baptismum. Unde et subdit: Et illic demorabatur cum illis , scilicet discipulis, et baptizabat: secundum quod Ioannes ei testimonium perhibuerat supra primo: " Super quem videris Spiritum descendentem, hic est qui baptizat "; nec ipse solus baptizabat, immo etiam eius praecursor. Propter quod dicit:

41. (Vers. 23.). Erat autem Ioannes baptizans in Aennon iuxta Salim, id est Salem, quod fuit castrum Melchisedech, ad Hebraeos septimo. Et ratio subditur: Quia erant illic aquae mullae. Bona ratio, quia baptizabat Ioannes tantum in aqua: Marci primo : " Ego baptizavi vos aqua ", dicebat Ioannes. Et veniebant, ad eum, et baptizabantur, etiam Christo baptizante,- Matthaei tertio: " Exibat ad eum Ierosolyma et omnis ludaea et omnis regio circa Iordanem, et baptizabantur ab eo ".

42. (Vers. 24.). Nondum enim missus erat Ioannes in carcerem: quia tunc cessavit eius baptismus, absente magistro: erat enim temporalis. De incarceratione Ioannis Matthaei decimo quarto: " Herodes tenuit Ioannem et alligavit eum et misit in carcerem " etc.

48. Facta est ergo quaeslio etc. Hic introducitur ex duplici purificatione procedens quaestio, quae ortum habuit a discipulis Ioannis calumniantibus Iudaeos, quod, relicto Ioannis baptismate, ibant ad Christum. Propter quod dicit:

(Vers. 25.). Facta est ergo quaestio ex discipulis Ioannis, quasi ab ipsis trahens originem, cum Iudaeis, contradicentibus, scilicet de purificatione: ubi scilicet esset maior purificatio, utrum in baptismo Ioannis, vel Christi. Et dicebant discipuli Ioannis, baptismum Ioannis esse maiorem, Iudaei e contrario. Propter hoc, videntes, se non posse praevalere , ipsum Christum per invidiam accusant. Propter quod subdit:

44. (Vers. 26.). Et venerunt ad Ioannem et dixerunt ei: Rabbi! qui erat trans Iordanem tecum, tecum erat tanquam minor, quia tu ipsum baptizasti, quem etiam exaltasti: unde subdunt: Cui testimonium perhibuisti: supra primo : " Ioannes testimonium perhibet de ipso " etc.: ecce, hic baptizat, quasi, officium tuum usurpat. Et ut provocent in aemulationem, addunt: Et omnes veniunt ad eum, quasi de te amplius non curantes. Aemntatione movebantur. Simile fecit Iosue: Numerorum undecimo de viris prophetantibus dixit Moysi: "Domine mi, prohibe eos. Et Moyses respondit: Quare tu aemularis pro me? Quis tribuat, ut omnis populus prophetet, et det eis Dominus spiritum suum "?

QUESTIONES.

43. Quaest: I. Sed incidit hic quaestio primo de hoc quod dicit, quod Iesus baptizabat.

Contra: Infra quarto ": Iesus non baptizabat, sed discipuli eius: ergo est ibi contradictio.

Respondeo: Dicendum, quod ille facit, cuius auctoritate fit; unde facere aliquid, hoc est dupliciter, scilicet auctoritate, vel ministerio. Christus baptizabat auctoritate, sed discipuli eius ministerio : vel baptizabat interius, discipuli autem exterius.

46. Quaest. II. Sed tunc est quaestio: unde est hoc, quod Dominus in propria persona non baptizabat exterius ? - Et videtur, quod deberet, ut aliis praeberet exemplum et formam et modum.

Respondeo: Dicendum, quod ipse aliis praebuit modum et docuit, sed tamen non baptizabat causa vitandi erroris et praesumtionis: erroris, quia credidissent homines, quod alii, qui non essent ab eo baptizati, vere baptizati non essent: praesumtionis, ne baptizati ab ipso extollerentur et despicerent baptizatos a discipulis et per hoc baptismum discipulorum.

47. Quaest. III. Item quaeritur: cum baptismus Ioannis esset praeparatorius ad baptismum Christi , et adveniente veritate, cessat umbra: videtur, quod debuit cessare baptizare, ex quo Christus incepit.

Respondeo: Dicendum, quod cessavit, sed non . statim. Et ratio fuit quadruplex: ne videretur ei - contrarius: ne videretur instabilis: ne videretur indignanter tulisse: ne discipulos suos in invidiam et zelum mitteret .

48. Quaest. IV. Item quaeritur: quis baptismus potior, utrum Christi, vel Ioannis ?

Quod Ioannis, videtur:

1. Quia Christus fuit baptizatus baptismo Ioannis: ergo sicut nobilius fuit Melchisedech sacerdotium sacerdotio Levi, quia Levi fuit a Melchisedech decimatus : eadem ratione videtur de baptismate.

2. Item, Christus non baptizabat, sed discipuli eius sed discipuli Christi non erant maiores Ioanne: ergo nec baptismus discipulorum Christi maior baptismate Ioannis.

3. Item quaeritur, utrum baptismus ille daret gratiam ?

Et quod non, videtur: quia dicitur infra . septimo : Spiritus nondum erat datus, quia Iesus nondum erat glorificatus: et si aliquis baptizatus fuisset mortuus ante passionem, non intrasset regnum Dei.

Respondeo: Dicendum, quod secundum Chrysostomum . baptismus discipulorum Christi ante passionem fuit tantum praeparatorius, sicut et baptismus Ioannis: unde uterque erat expers gratiae. -Tamen Beda et Augustinus dicunt, quod " baptizavit Ioannes, et rebaptizatum est: baptizavit Iudas, et rebaptizatum non est ". Unde dicunt, quod baptismus ille gratiam dabat, et ideo nobilior, quia nobilioris efficaciae.

1. Quod ergo obiicitur, quod Christus fuit baptizatus: dicendum, quod baptismus Ioannis nullum omnino in Christum habuit effectum .

2. Quod obiicitur, quod discipuli baptizabant: dicendum, quod verum est, exterius: sed tamen in eo baptismo Christus baptizabat interius: non sic autem in baptismate Ioannis.

3. Quod obiicitur: Spiritus nondum erat datus: intelligendum est de datione visibili et aperta, quomodo dabatur per manuum impositionem, non de datione invisibili .

Quod obiicit, quod non evolaret baptizatus mortuus: dicendum, quod non erat propter defectum gratiae in baptismo, sed quia pretium eius nondum erat solutum.

Et si obiiciat, quod baptismus habet efficaciam a passione ;intelligendum, quod efficaciam habet collationis gratiae a virtute divina ibi invisibiliter operante, a passione vero quantum ad ianuae apertionem . Vel: si nondum erat passus, tamen fides passionis erat praesens, ratione cuius efficaciam habebat, licet non aperiendi ianuam, tamen dandi gratiam .

49. Respondit Ioannes et dixit. Posita est supra Christi et Ioannis per baptismum purificatio et ex hoc procedens dubitatio: ponitur hic quaestionis terminatio facta a Ioanne, discipulis requirentibus. Unde determinat, quod Christus est regenerato, non ipse: et procedit hoc ordine. Primo Ioannes se ipsum humiliat et Christo postponit per considerationem fragilitatis humanae: secundo Christum sibi praeponit in baptizandi potentia: tertio, in praedicandi sapientia: quarto vero, in omnis gratiae excellentia.

30. (Vers. 27.). Primo igitur se humiliat per considerationem fragilitatis humanae contra discipulos volentes, quod se ipsum et baptismum suum magnificaret. Propter quod dicit: Non potest homo

accipere quidquam, niti fuerit ei datum de caelo; Iacobi primo : " Omne datam optimum et omne donum perfectum desursum est, descendens a Patre luminum". Et ita, cum sim ego purus homo, non possum mihi attribuere, nisi quod mihi datum est: et propterea Christi officium non mihi attribuo, sed praeconis) primae ad Corinthios quarto: " Quid habes, quod non accepisti "?

51. (Vers. 28.). Ipsi vos mihi testimonium perhibetis, quod dixerim: Non sum ego Christus: supra primo : " Et confessus est, quia non sum ego Christus ". Sed quoniam missus sum ante illum, tanquam vox ante verbum ; supra primo: " Ego vox clamantis in deserto: Dirigite " etc.

52. (Vers. 29.). Qui habet sponsam etc. Ostendit hic secundo Christum sibi praepositum in potentia baptizandi. Illius enim est baptizare, cuius est regenerare: et illius regenerare, qui habet sponsam, ex qua generet. Propterea dicit: Qui habet sponsam sponsus est, et ex ea generare potest et baptizare: ad Ephesios quinto : " Viri, diligite uxores vestras, sicut et Christus dilexit Ecclesiam et semetipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret, mundans eam lavacro aquae in verbo vitae ". Beda : " Christus est sponsus, sponsa est Ecclesia de gentibus congregata: secundae ad Corinthios undecimo: Despondi vos uni viro, virginem castam exhibere Christos. Illius igitur est regenerare: mei autem non est regenerare nec invidere, sed potius gaudere tanquam amici. Ideo subdit: Amicus autem sponsi, qui stat, per gratiam, et audit illum, per inspirationem internam, gaudio gaudet propter vocem sponsi. Gaudio gaudet, id est, plene gaudet, quia vult secum gaudere. Amicus: infra decimo quinto : " Vos amici mei estis " etc. Stat: ad Romanos decimo quarto: " Suo Domino stat, aut cadit ". Audit: Psalmus: " Audiam, quid loquatur in me Dominus Deus " etc. Gaudio gaudet: ad Philippenses ultimo: "Gaudete in Domino semper" etc. Et hoc modo gaudebat Ioannes tanquam amicus, non dolebat ut invidus . Ideo dicit: In hoc ergo gaudium meum impletum est, id est perfectum, scilicet tunc gaudium est impletum, cum habet quod desiderat: infra decimo sexto : " Petite, et accipietis, ut gaudium vestrum sit plenam ".

83. (Vers. 30.). lllum oportet crescere, me autem minui. Hoc optimum est signum , cum quis gaudet de alterius exaltatione cum sua depressione. Illum oportet crescere, in morte, quia exaltatus in cruce: me autem minui, in amputato capite. Vel: illum oportet crescere, in fama, ut credatur Christus ; me autem minui, ut qui credor Christus credar eius praecursor. Vel: illum oportet crescere, in baptizando et in numero discipulorum ; me minui, quia baptismus eius et discipulatus eius in proximo cessare debebat, sed Christi e contrario ampliari. De hac ampliatione gaudebat Apostolus ad Philippenses primo : " Sive per occasionem, sive per veritatem annuntietur Christus, in hoc gaudeo, sed et gaudebo ". Rationem autem, quare Christum oportet crescere, reddit, quia desursum venit: propter quod dicit:

54. (Vers. 31.). Qui desursum venit super omnes est: Glossa : " Ideo merito crescit", et propter hoc omnibus supereflertur ; Psalmus: " Omnia subiecisti sub pedibus eius " etc.

Qui de terra est de terra loquitur. Hic tertio praeponit sibi Christum in praedicandi sapientia, quia Ioannes ut terrenus de terrenis loqui poterat, sed Christus caelestia. Propterea dicit: Qui de terra est de terra loquitur ,- talis est Ioannes, qui in peccatis conceptus. Qui de caelo venit super omnes est, in dignitate docendi: Christus de caelo venit: primae ad Corinthios decimo quinto : " Primus homo de terra terrenus, secundus de caelo caelestis "; ideo de caelo, quia spiritualis, quia sublimis Deitate: infra octavo: " Vos de deorsum estis, ego de supernis sum ". Et quia de supernis est, de supernis loquitur certitudinaliter. Propter quod dicit:

55. (Vers. 32.). Et quod vidit et audivit, hoc testatur, tanquam certus. Vidit, ut Dei sapientia, quia se ipso vidit: audivit, ut Filius accipiendo a Patre ; infra decimo quinto : " Omnia, quaecumque audivi a Patre meo, nota feci vobis ". Et licet eius doctrina sit excellentissima, tamen a carnalibus despicitur. Propterea subdit: Et testimonium eius nemo accipit, id est nullus homo mundanus: infra decimo quinto": " Et viderunt et oderant et me et Patrem meum ": sed spirituales, qui accipiunt, de doctrina eius certi fiunt Propterea dicit:

56. (Vers. 33.). Qui autem acceperit eius testimonium signavit, quia Deus verax est, id est, tanquam sigillum in corde certitudinaliter imprimet.

57. (Vers. 34.). Quem enim misit Deus verba Dei loquitur: et sic verax est, sicut Deus ;; infra septimo : " Si quis voluerit voluntatem Dei facere, cognoscet de doctrina, utrum ex Deo sit, an ego a me ipso loquar".

Non enim ad mensuram etc. Hic quarto praeponit Christum sibi in gratiae excellentia, quia omnes in gratia excellit, et ista excellentia est ratio praedictorum. Propterea dicit: Non enim ad mensuram. Vere dixi, quod ipse est sponsus, ipse caelestia loquitur, et super omnes est: Non enim ad mensuram dat Deus spiritum, scilicet Christo: non ad mensuram certam, sicut aliis . Et rationem subdit:

58. (Vers. 35.). Pater enim diligit Filium et omnia dedit in manu eius: Matthaei undecimo : " Omnia mihi tradita sunt a Patre meo ". Et ideo nullus salvatur nisi per Filium. Propterea subdit:

59. (Vers. 36.). Qui credit in Filium habet vitam aeternam, in merito scilicet: qui autem incredulus est Filio, non videbit vitam, non habebit glorf .m, sed poenam. Unde dicit: Sed ira Dei manet super eum: infra duodecimo : " Qui spernit me et non accipit verba mea habet qui iudicet eum ", ira, scilicet vindictae, de qua Proverbiorum sexto: " Zelus et furor viri in die vindictae non parcet" etc.; vel ira, id est culpa originalis, per quam filius irae; ad Ephesios secundo: " Eramus natura filii irae ".