QUAESTIO XXXVII

An cognoscens unumquemque triangulum, cognoscat triangulum simpliciter

Aristotel. 1. Post. cap. 5. text 13. Averroes ibid comment. 39. et 41. (ubi citat se de hac materia in libro Syllogismi) contra Abusamarcm, etc. D. Thom. in primum posterior. lect. 12. Joan. a Mag. q. 6 . in primum Post.

Quod sic videtur. Cognoscens conclusionem in demonstratione cognoscit simpliciter : sed cognoscens unumquemque triangulum, cognoscit conclusionem in demonstratione : ergo cognoscens unumquemque triangulum, cognoscit simpliciter. Probo minorem. Conclusio in demonstratione est illa, in qua praedicatur passio universalis de subjecto, sicut est in proposito.

Hic dicitur, quod minor est falsa ; sed haec est conclusio in demonstratione, Omnis triangulus habet tres, etc. omnis enim distribuit pro suppositis, inquantum participant naturam communis. Sed unusquisque distribuit pro suppositis, ut numerata sunt; sed numeratio accidit, ut unum est distinctum contra alterum naturae speciei, de qua per se scitur passio, et ideo qui cognoscit unumquemque triangulum, non cognoscit, nisi secundum accidens, et ideo haec non est conclusio in demonstratione. Sed illa est conclusio, Omnis triangulus, etc. quia de suppositis, inquantum includunt naturam speciei, scitur passio.

Contra illud; hoc signum omnis,distribuit terminum in sua supposita. Similiter hoc signum, unumquodque, et nihil innovat circa terminum, cum sint dictiones officiabiles, ergo eodem modo est una conclusio in demonstratione sicut alia.

Item, si unusquisque distribuat praedicatum pro suppositis, ut numerata sunt, et distincta, tunc haec esset plures ; unusquisque triangulus, etc, quia tunc primo pluribus attribuitur praedicatum.

Item, Aristoteles dicit, Scire autem opinamur unumquodque ; ergo unumquodque non distribuit pro suppositis, ut numerata sunt, et distincta, quia, ut sic, res non scitur,et tunc littera Aristotelis esset falsa.

Item si sic ; tunc hic esset petitio principii, Unusquisque homo currit: ergo iste homo currit. Quia in antecedente fit distributio pro illo sub propria ratione, et eodem modo accipitur in consequente.

Item, contra illud dictum, ostendo quod omnis non distribuit pro supposilis,ul conveniunt in natura speciei, quia si sic, haec esset vera, Omnis homo est species.

Item, haec esset falsa, Omnis homo est albus, quia sensus esset,omnis homo,inquantum homo, est albus, sed hoc est falsum ; ergo, etc.Quia differentia est inter accidens commune, et accidens proprium in hoc, quod accidens proprium primo inest Speciei, commune primo inest Individuo.

Item,haec esset falsa, Omnis homo est individuum, cum tamen quaelibet singularis sit vera.

Item, ad principale: qui cognoscit omnem triangulum, cognoscit simpliciter per Aristotelem, sed qui cognoscit unumquemque triangulum, cognoscit omnem triangulum simpliciter, ergo, etc. Hic dicitur, quod minor est falsa.

Contra ; sequitur, Tu cognoscis unumquemque triangulum : ergo omnem, quia oppositum consequentis infert oppositum antecedentis. Sequitur enim, Non cognoscis omnem triangulum, ergo aliquem triangulum non cognoscis, et hoc est oppositum antecedentis.

Ad oppositum est Aristoteles dicens,quod si aliquis monstret unumquemque triangulum monstratione una, aut altera, quod duos rectos habet, non cognoscit triangulum, quod duos rectos habet nisi sophistico modo.

Ad quaestionem dicitur, quod qui cognoscit unumquemque triangulum, non cognoscit triangulum simpliciter, sed sophistico modo, sicut dicit Aristoteles. Et hujus ratio est ; quia quodlibet inferius addit aliud supra superius, quod extraneatur superiori. Ut species super genus addit differentiam, quae generi extraneatur. Similiter individuum supra speciem addit conditiones materiales, quae naturae speciei extraneantur ; quia individua multiplicantur per istas conditiones materiales, quia multiplicatio est ex parte materiae. Sed multiplicatio accidit naturae speciei, ergo conditiones materiales naturae speciei accidunt.

Aliud intelligendum est, quod hoc signum, omnis, distribuit terminum in suppositis, secundum quod supposita includunt naturam speciei, et hoc signum,unusquisque, distribuit pro suppositis, inquantum includunt aliquid extraneum naturae speciei. Ex hoc arguo ; passio per se scitur de natura speciei, sed unusquisque, distribuit pro suppositis, non ut includunt naturam speciei ; ergo de unoquoque triangulo non scitur haec passio Habere tres per se, sed per accidens, et sophistico modo, quia unusquisque distribuit pro suppositis, ut addunt conditiones materiales, quae naturae speciei extraneantur.

Propter rationes, intelligendum est,quod duplex est abstractio, una est a materia, et suppositis, sicut homo abstrahit ab illo homine, et ab isto ; et a materia, ut ab homine albo, et ab homine nigro.Unde album et nigrum prius sequuntur subjectum, in ratione conditionum materialium. Alia est abstractio a suppositis, sed non a materia; sicut homo albus abstrahitur a suppositis, ut ab illo homine, et ab isto, sed non a materia: quia album consequitur passiones materiales subjecti.

Duplici isti abstractioni correspondet duplex signum distributivum ; quia termino communi abstracto a suppositis et a materia, correspondet hoc signum, omnis; quia hoc signum, omnis, distribuit terminum in supposita, quae sunt, hoc aliquid, et hoc est, ut includunt naturam speciei. Sed hoc signum unusquisque, correspondet termino communi abstracto a suppositis, sed non a materia ; quia distribuit pro ipsis, ut sunt synolon , et non hoc aliquid.

Ideo intelligendum, quod licet hoc signum unusquisque, distribuat pro suppositis, ut materiata sunt per conditiones materiales, verumtamen sub aliqua communitate, sub qua distribuit omnis,quia omnis distribuit pro suppositis, ut conveniunt in natura speciei. Sed unusquisque ut naturae speciei extraneantur. Sed tamen ut conveniunt in aliquo alio communi materiali, abstracto solum a suppositis, et non a materia, et sic ponitur quod quaelibet propositio universalis est una, ubi ponitur hoc signum omnis.et ubi hoc signum unusquisque. Ex istis sequens est quod hoc signum,

omnis, solum addendum est subjecto propositionum, in quibus praedicata essentialiter insunt subjecto, ut, Omnis homo est animal. Sed hoc signum, unusquisque, addendum est in praedicationibus accidentalibus, ut, Unusquisque homo est albus. Et ratio hujus est ; quia praedicata essentialia primo insunt naturae speciei, et non individuis, et praedicata accidentalia primo insunt individuis, et non inquantum includunt naturam speciei, et hoc loquendo de accidentibus communibus.

Ad primam rationem dicitur, sicut dicebatur.

Ad primum contra, patet in positione, quod hoc signum unusquisque non distribuit pro suppositis, ut includunt naturam speciei ; et ideo non potest haec, Onusquisque triangulus, etc. esse conclusio in demonstratione, unde non sufficit quod subjectum accipiatur respectu passionis, sub quocumque modo, ad hoc quod fiat conclusio demonstrationis. Sed si debeat accipi sub signo universali, sub hoc signo omnis accipitur.

Ad aliud dicitur, quod Aristoteles extendit hoc signum unumquodque, ad hoc signum, omnis, unde utitur eo pro hoc signo, omnis.

Unde sciendum est, quod licet omnis, debeat distribuere subjectum in comparatione ad praedicatum essentiale : similiter hoc signum unusquisque in comparatione ad praedicatum accidentale: quandoque tamen abutitur e contra.

Ad aliud, quod non est petitio principii, licet unusquisque distribuat pro suppositis sub conditionibus materialibus, quia non distribuit pro illis absolute et sub propriis rationibus,sed ut conveniunt in aliquo communi abstracto a suppositis, licet non a materia. Ideo hic non est petitio; Omnis homo est albus, ergo iste, quia non proceditur ab eodem supposito propositionis sub propria ratione accepto, ad illud idem.

Ad aliud de unitate propositionis,dicitur per idem, quod non sit distributio pro suppositis complete, sub rationibus propriis,

per hoc signum unusquisque, sed ut conveniunt in aliquo communi eo modo, quo est dictum.

Ad aliud dicitur,quod non sequitur hanc esse veram, Omnis homo est species, quia species per accidens praedicatur de homine, et non per se ; ideo species non convenit suppositis hominis, inquantum includunt naturam hominis ; et ideo haec est vera ; sed quia habere tres per se praedicatur de triangulo, ideo haec est vera, Omnis triangulus habet tres, etc. praedicatum enim inest suppositis, ut includunt naturam trianguli.

Ad aliud,quod illae rationes probant quod haec non sit primo vera, sive per se, Omnis homo est albus. Quia potest esse vera per accidens, vel potest dici quod non sequitur illas esse impossibiles, quia abutitur hoc signo omnis, et tales concedimus. Ad aliud per idem. Ad aliud sicut dicebatur. Ad rationem contra hoc: quod haec consequentia non valet: Tu cognoscis unumquemque triangulum, ergo omnem, similiter nec ex opposito sequitur oppositum ; Non cognoscis omnem, ergo aliquem non cognoscis. Vel Non omnis triangulus : ergo aliquis triangulus non, quia haec, Aliquis triangulus non habet tres, opponitur huic, Unusquisque triangulus, etc.

Circa quod sciendum est, quod hoc signum aliquis, aequivoce sumitur secundum quod haec, Aliquis triangulus non habet tres, contradicit huic,Omnis triangulus habet tres, et huic, Unusquisque triangulus, etc. quia aliquis particulat oppositum dupliciter. Uno modo ad suppositum, quod est hoc aliquid, et isto modo haec, Aliquis triangulus non, etc. contradicit huic,Omnis triangulus, etc. Alio modo particulat ad suppositum quod est simul totum, quod Aristoteles vocat synolon, isto modo contradicit huic, quod est unusquisque, etc.

Tunc ad formam dicitur, quod haec, Aliquis triangulus non habet, etc, ut contradicit huic,Unusquisque triangulus,etc. non sequitur ad hanc, non omnis triangulus, etc.