QUAESTIO XLII

Utrum accidens commune (cujusmodi est album necessario praedicetur de subjecto, ut sic dicendo, Homo est albus, vel cygnus est albus

Arietat. cap. 6. hujus text. l5. Averroes et Paul. Ven. in Com. text. Porphyr. cap. de Accid. et recentiores omnes fere cum ipso ibidem.

Quod non videtur ; quia Aristoteles ponit, quod demonstratio est ex propositionibus per se, quia ex necessariis ; si igitur tales propositiones essent necessariae,essent per se : consequens est falsum, quia album non est accidens proprium cygni, igitur de eo non dicitur per se.

Hic dicitur, quod non sequitur, est necessaria, igitur per se ; nisi ubi subjicitur quod natum est subjici; haec enim est necessaria, Animal est homo, et tamen non est per se. Sed cygnus non est proprium subjectum respectu albi, ideo haec non est per se.

Contra illud; si album necessario inest cygno, habet igitur in cygno suae inhaerentiae causam necessariam. Sed quando in subjecto est causa respectu accidentis, tunc tale accidens per se inest subjecto, igitur haec est per se, Cygnus est albus, si sit necessaria.

Item, si haec esset necessaria, Cygnus est albus : tunc esset scibilis, sed haec non est scibilis cum album non sit propria passio, sed accidens commune per Porphyrium.

Ad oppositum; haec est necessaria , Socrates est quantus, et tamen quantum est accidens commune ; igitur, etc. Quod sit necessaria probo; quia conceptus quanti consequitur conceptum Socratis, Socrates enim concipi non potest sine quanto, et quali ; igitur est necessaria.

Item, accidens inseparabile inseparabiliter inest subjecto ; igitur necessarium inest subjecto, tamen accidens inseparabile continetur sub accidente communi, quia accidens commune dividitur in accidens separabile, et inseparabile, sicut dicit Porphyrius ; igitur accidens commune necessario inest subjecto.

Item, per Aristotelem in lib. Priorum, haec est vera : Cygnus est albus de necessitate,et tamen album est accidens commune; igitur, etc. Antecedens patet per Aristotelem, quia Aristoteles in lib. Priorum ostendit, quod ex altera de contingenti ad utrumlibet, et ex altera de necessario non valet conclusio in secunda figura. Et hoc declarat per instantiam in terminis, quia cum terminis sic dispositis, etc. stat universalis negativa de necessario, in his terminis, Contingit nullum hominem esse album, vel omnem : de necessitate omnis cygnus est albus, et stat cum istis praemissis : quod de necessitate nullus cygnus est homo. Sed Aristoteles non instaret nisi praemissae essent verae. Posset enim aliquis dicere quod Aristoteles non instat si alia praemissarum esset vera, quia totum inconveniens, quod tunc sequitur, sequitur ex falsitate praemissae : igitur haec est vera, De necessitate omnis cygnus est albus,et ex intentione Aristotelis.

Hic dicitur, quod Aristoteles intelligit hanc esse veram, non absolute, sed dum existit ; album enim primo inest singularibus sub ratione existentiae, et ideo non est necessaria absolute, nisi dum singularia existunt.

Contra hoc, tunc non esset necessaria absolute, Socrates est risibilis ; risibile enim non inest Socrati, nisi sub ratione existentiae. Si igitur album insit universaliter cygno, igitur aliquam causam habet in cygno ratione cujus inest cygno, et quando praedicatum in subjecto habet causam necessariam, necessario inest subjecto: igitur haec est vera ; Omnis cygnus, etc. Major patet,

quia si album non haberet causam in cygno, non magis inesset cygno quam alicui alteri, ut corvo.

Ad quaestionem dicitur dupliciter, Una via est quod haec est necessaria ; Omnis cygnus est albus, sicut patet ex processu Aristotelis in lib. Priorum. Si dicitur, quod Aristoteles instat per illam, Omnis cygnus de necessitate est albus, non quia vera sit, sed per ipsam dat intelligere unam veram.

Contra hoc est; quia si instantia debeat esse ex utrisque veris, ex majori contingenti, et minori de necessario ; aut igitur accipitur medium in secunda figura accidentale, cujusmodi est album ; aut accidens proprium, cujusmodi est risibile ; aut aliquod praedicatum essentiale. Si accipitur terminus accidentalis pro medio cujusmodi est albus, habeo propositum, quod haec sit vera, Omnis cygnus est albus de necessitate, vel Aristoteles non instat. Si accipitur terminus essentialis pro medio, sive accipitur proprium, tunc semper illa de contingenti accepta erit falsa ; haec enim est falsa, Contingit omnem hominem esse animal, sive risibilem : nullo igitur modo potest Aristoteles instare in terminis contra illam commixtionem, nisi ita sit quod praedicatum quod accipitur in secunda figura pro medio, sit terminus accidentalis sumptus a qualitatibus.

Intelligendum tamen est quod album non dicitur accidens ratione, quia nullum habeat subjectum proprium, sed pro tanto, quia ab extrinseco inducitur in subjecto. Si tamen inducitur a causa intrinseca, ut a complexione, sicut quidam volunt ; sic est accidens proprium. Inest enim album tanquam propria passio alicui subjecto quod reperitur in cygno et nive ; unde illi subjecto primo inest tanquam propria passio. Sed cygno, et nivi, non inest primo album, sed per se, licet non primo, et per hoc dicunt quod haec est necessaria, Cygnus est albus, sicut per se, et etiam scibilis est; potest enim album concludi de cygno per illam causam, quae communiter reperitur in cygno, et in nive.

Contra hanc viam arguitur sic per Porphyrium, quoniam album, et nigrum sunt accidentia communia, secundum quod accidens commune distinguitur contra proprium, sed accidens illo modo est, secundum quod potest abesse et adesse subjecto ; igitur album non inest necessario subjecto.

Hic dicitur, quod Porphyrius intelligit quod album es accidens commune, secundum quod album inducitur ab extrinseco, id est, a qualitatibus, ut a calore et frigiditate, etc. sic albedo et nigredo resultat ex hujusmodi qualitatibus, secundum tamen quod inducitur ab intrinseco, a complexione, sic est accidens proprium.

Contra illud, album est qualitas secunda causata a primis, igitur tale accidens consequitur complexionem ; sed complexio primo est individui, igitur album primo inest individuo. Sed accidens proprium primo inest Speciei, igitur album non est accidens proprium, licet inducatur ab intrinseco.

Hic dicitur quod album consequitur complexionem.Et cum dicitur, quod complexio est passio singularis, dicitur quod non; sed est alicujus materialis in hoc, et in illo. Unde album non inest singulari primo, sed alicui communi primo ; sed non communi, quod est natura Speciei abstracta a conditionibus materialibus, sed inest cuidam quod est quodammodo species per attributionem, quia est quasi quoddam medium inter naturam communem, et individuam, et sic quodammodo species non vere.

Contra istud, album univocum est ad album inductum ab extrinseco, et ad album iuductum ab in trinseco,sed album inductum ab extrinseco non est propria passio alicujus ; igitur nec album inductum ab intrinseco.

Ad illud oportet dicere, quod non sunt totaliter unius rationis, ut comparatur ad . causas, quia album causatum ab intrinseco naturale est subjecto, quia a natura propria causatur ab intrinseco ; album vero inductum ab extrinseco est praeter naturam subjecti.

Aliter dicitur ad quaestionem, quod accidentia communia, ut album et nigrum, non praedicantur necessario de subjecto ; et hujus ratio est ; quia subjectum absoluta ratione potest esse album, et non esse album: quia idem Socrates quoad intellectum, qui est albus ipso existente, adhuc ipso non existente, non est albus; et tamen manet intellectus idem Socrates, qui prius fuit, quia esse, fuisse et fore, accidit intellectui Socratis: igitur haec est contingens, Socrates est albus, et eadem ratione, Cygnus est albus, quia talia accidentia non insunt subjectis, nisi secundum quod existunt ; sed accidit existere subjectis, quia Socrates potest non existere, et per consequens Socrates, sive cygnus, potest esse albus, et non esse albus: tales igitur non sunt necessariae: igitur non necessariae, nisi dum subjecta existunt.

Ad primam rationem in oppositum dicitur, quod Socrates, ut est per se suppositum hominis, intelligi potest sine quantitate: quia in intellectu Socratis non est quantitas.

Tu dices, accipio Socratem ut est synolon sic non potest intelligi nisi intelligatur quantus: igitur haec est necessaria, Socrates est quantus.

Dicitur, quod talia accidentia communia non insunt subjectis ratione conceptuum, sed eis insunt dum existunt: et ideo neganda est haec consequentia, Synolon non potest intelligi sine quanto, igitur quantum de eo necessario praedicatur, quia plus requiritur; requiritur enim, quod synolon actualiter sit ad hoc quod quantum de eo necessario praedicetur.

Ad aliud, quod accidentia dicuntur inseparabilia, non propter hoc quod conceptum subjecti necessario comitantur, sed dicuntur inseparabilia, quia subjecto manente non possunt separari; et sic album inseparabile est a nive; non quia album de necessitate consequatur nivem, sed quia nive existente non potest album separari.

Ad aliud sicut dicebatur.

Ad rationem contra hoc, quod non est si.

militer de risibili, et albo. Album enim primo naturam consequitur ut existit, et sic primo singulari inest. Sed risibile inest primo Speciei. Per hoc ad formam, quod risibile non consequitur Socratem sub ratione existentiae, sed sub ratione naturae speciei.

Ad ultimum, quod album in subjecto habet aliquam causam, ratione cujus necessario inest cygno, dum cygnus est, quia album consequitur talem complexionem. Sed quia illa causa non est intrinseca naturae Speciei; sed illa causa pertinet ad individuum primo, ideo tale accidens non habet in subjecto causam necessariam absolute, sed solum pro aliquo tempore. Unde ad formam ; accidens habens causam necessariam in natura Speciei primo, absolute necessario consequitur subjectum, sicut risibile hominem, sed accidens habens causam necessariam in individuo primo, non inest necessario, etc.