46

τῆς πατρίδος αἰσχύνῃ πυρπολούμενος τὴν ψυχήν. ἀντεπεξῄει δὲ καὶ ὁ Θεόφιλος κατὰ τὸ ∆ορύλαιον, τριῶν ἡμεροδρομιῶν πόρρω που τοῦ ̓Αμορίου διακείμενον. πολλῶν ουν συμβουλευόντων μετ- οικῆσαι τὸν ἐν ̓Αμορίῳ οἰκοῦντα λαὸν καὶ τέως ὑπεκδραμεῖν τὴν ασχετον φορὰν τῶν Σαρακηνῶν (πολὺς γὰρ ηυξητο καὶ λαὸν ἐπή- γετο αληκτον), ατοπον μὲν ἐφαίνετο τοῦτο τῷ Θεοφίλῳ καὶ αναν- δρον, καλὸν δὲ καὶ πρὸς ἀνδρίαν ευοδον τὸ μᾶλλον ἐποχυρῶσαι αὐτὸ καὶ στρατηγοῦ γενναίου διασῶσαι βουλαῖς. ̓Αέτιος ην ουτος ὁ πατρίκιος καὶ τῶν ̓Ανατολικῶν στρατηγός. ἐπεὶ δὲ καί τινος πολυχειρίας ἐδέετο, καὶ ταύτην ἀπέσταλκεν ὁ Θεόφιλος ὡς παντα- χόθεν ἀντιστησομένου καὶ τὸν ἐχθρὸν ἐκνικήσοντος. ἐπὶ τούτοις ἐδίδου δὴ ἡγεμόνας καὶ αρχοντας τοὺς μετὰ βραχὺ μαρτυρήσον- τας, Θεόδωρόν τε τὸν Κρατερὸν καὶ Θεόφιλον καὶ τὸν Βαβούτζι- κον· οιτινες οὐ μόνον ἐκείνου τοῦ λαοῦ ἀλλὰ καὶ τῆς φάλαγγος τῶν τεσσαράκοντα δύο μαρτύρων γεγόνασιν ἀρχηγοί. 31 ̓Επεὶ γοῦν κατὰ τὴν Ταρσὸν ὁ τῶν Σαρακηνῶν ἐπέ- στη μετὰ φρονήματος καὶ λαοῦ ἡγεμών, οὐκ ἀθρόως τούτῳ μαν- τευομένῳ καὶ συμβουλευομένῳ ἐφαίνετο καλὸν χωρεῖν πρὸς ̓Αμό- ριον, ἀπόπειραν δὲ πρότερον λαβεῖν τῆς τῶν ̔Ρωμαίων δυνάμεως διὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ μέρος λαβόντος τοῦ στρατοῦ καὶ κατὰ τοῦ βασιλέως χωρήσαντες. "εἰ γὰρ ουτος" φησι "νικήσειεν, εψεται πάντως ἡ νίκη καὶ τῷ πατρί· εἰ δὲ μή, καλὸν ἡσυχάζειν, οὐκ ἐπακολουθού- σης μοι τῆς νίκης." λαβόντος γοῦν αὐτοῦΑμερα τὸν τηνικαῦτα 127 διέποντα τὴν Μελιτηνὴν καὶ Τούρκους ὡσεὶ χιλιάδας δέκα, μετὰ πάσης τῆς ἐξ ̓Αρμενίων στρατιᾶς καὶ τοῦ αρχοντος τῶν ἀρχόντων, κατὰ τὸν ∆αζημόνα προσέβαλεν. ἀπῄει καὶ ὁ Θεόφιλος κατ' αὐ- τοῦ στρατόπεδον εχων οὐκ ἀγεννές, εκ τε Περσῶν καὶ τῶν δυτικῶν καὶ τῶν πρὸς τὸν ἀνίσχοντα ηλιον συνιστάμενον. ὡς δὲ κατὰ τὸν ̓Ανζὴν ουτω χῶρον καλούμενον ἐγίνετο, ἰδεῖν ἐπεθύμει τὸ τῶν ἐναν- τίων αθροισμα πρὸ τῆς προσβολῆς. ἐπί τινα γοῦν λόφον καὶ τῶν αλλων ὑπερβεβηκότα χῶρον ὁ δομέστικος τῶν σχολῶν λαβὼν ἀνήνεγκεν Μανουήλ, καί πως ἐκ στοχασμοῦ βραχύτερον ἐδόκει τὸ τῶν Σαρακηνῶν πλῆθος· οὐ μὴν πρὸς τοῦτο συντιθεμένου τοῦ Μανουὴλ ὁ τῶν δοράτων ισος ἐδόκει ἐσμός. "ἀλλ' ω" φησι "βα- σιλεῦ, τὸ καρτερὸν στοχαζόμενος, τὸν ἐκ δοράτων καλαμῶνα ἀμ- φοτέρον διάθρει." ἐπεὶ γοῦν ἰσχυρότερός πως οὐκ ὁ ιδιος ἀλλ' ὁ τῶν ἐναντίων ἐδόκει στρατός, βουλὴν ἐδέοντο ἀρτύειν νεανικήν· ἡ δὲ ην εκ τε Μανουὴλ συνισταμένη καὶ Θεοφόβου, νυκτὸς ἐπιτε- θῆναι τοῖς πολεμίοις. ἀλλ' ετεροι κρεῖττον ειναι τὴν ἡμέραν ἀντ- έφησαν, οις καὶ ὁ βασιλεύων ἐπέπειστο. ὡς δ' ουν ελαμψεν ἡ ἡμέρα, μάχης καρτερᾶς γενομένης, ἐκθύμως τῶν βασιλικῶν ἀγω- νισαμένων ταγμάτων, οἱ ̓Ισμαηλῖται ἐνέκλιναν εἰς φυγήν, ἀφέντες τὸ πολεμεῖν. ἀλλ' οἱ Τοῦρκοι ἐπιμόνῳ χρώμενοι τοξείᾳ, καὶ τὸ καταδιῶκον τῶν ̔Ρωμαίων ἀνακεκρουκότες, ἱστάναι ἀλλ' οὐ φεύ- γειν επεισαν τοὺς Σαρακηνούς· οθεν ἑαυτοὺς πάλιν συστησάμενοι, 128 καὶ τοῖς τόξοις δὴ γενναίως πόρρωθεν βάλλοντες, ἑτεραλκῆ τὴν μάχην ἐποίησαν. οις μὴ δυνάμενος ὁ τῶν ̔Ρωμαίων προσεγγίσαι στρατός, ἀλλ' οὐδὲ πόρρωθεν κατιδεῖν τῷ βάλλεσθαι καρτερᾶς, νῶτα κλίναντες τὸν βασιλέα κατέλιπον. οὐ μὴν οἱ τῶν βασιλικῶν ταγμάτων εξαρχοι μετὰ τῶν Περσῶν τοῦτο δρᾶσαι η  ἐννοῆσαι τε- τολμήκασιν, ἀλλὰ περιστάντες τῷ βασιλεῖ σώζειν ἐβούλοντο, κύκλῳ τῶν ἐχθρῶν πάντοθεν περιστοιχησάντων αὐτοὺς καὶ βαλλόντων αὐτούς. καν ἀπώλοντο πανδημεί, εἰ μὴ νὺξ ἐλθοῦσα καὶ βραχύς τις ομβρος ἐπιγενόμενος τὰς μὲν νευρὰς χαλαρὰς εἰργάσατο αις ἠμύνοντο καὶ τὸ κράτος ειχον οἱ ἐναντίοι, αὐτοῖς δὲ ανεσιν τὴν ἐκ βελῶν περιεποίησεν καὶ σωτηρίας μόλις ἐνέδωκεν ἀφορμάς. (32) βαθείας γὰρ ηδη τῆς νυκτὸς γενομένης, ὡς ἠσχόλητο περὶ τὰς φυλακὰς ὁ Μανουήλ, γλώττῃ πως τῇ Σαρακηνῶν τὸν Περσῶν ομιλον σπένδεσθαί πως πρὸς αὐτοὺς διήκουσε, καὶ συνθέσθαι τούτους αυθις τὸ στράτευμα