57

καὶ ἐκπλα- γεὶς ὁ Θεόφιλος ἐκέλευσε τὸ εργον ἐπαγαγεῖν. ὡς ουν παρῆσαν πόρρω δὴ τῶν νυκτῶν οἱ μὲν ανδρες τὰς σφύρας κατέχοντες, ὁ δὲ 156 ̓Ιωάννης διὰ λαϊκοῦ ἐνδύματος ἑαυτὸν περικρύπτων, ὡς αν μὴ κατάδηλος γένηται, καθ' ἑαυτὸν ὁ ̓Ιωάννης τοὺς στοιχειωτικοὺς λόγους ὑπειπὼν καὶ τὴν ἐνοῦσαν τοῖς αρχουσι δύναμιν εἰς τὸν ἀν- δριάντα μεταγαγών, η  μᾶλλον τὴν ουσαν πρότερον ἐν τῷ ἀνδριάν- τι καταβαλὼν ἐκ τῆς τῶν στοιχειωσάντων δυνάμεως, παίειν εκα- στον προστάττει νεανικῶς τε καὶ ἰσχυρῶς. καὶ οἱ μὲν δύο ἰσχυ- ροτάταις χρησάμενοι καταφοραῖς τὰς δύο τοῦ ἀνδριάντος κεφαλὰς ἀπέκοψαν· ὁ δ' ετερος μαλακώτερον ποιήσας τὴν πληγὴν μικρὸν μὲν κατέκλινεν, οὐ μὴν καὶ ολην τοῦ σώματος ἀπέτεμεν τὴν κεφα- λήν. τούτοις ουν καὶ τὰ κατὰ τοὺς ἡγεμόνας ἐπηκολούθει. ερι- δος γάρ τινος κραταιᾶς ἐπεισπεσούσης αὐτοῖς καὶ ἐμφυλίου μάχης, ὑπὸ τοῦ ἑνὸς οἱ δύο τῶν ἡγεμόνων πίπτουσι κατὰ τὴν κεφαλῶν ἐκτομήν, τοῦ τρίτου μόνου διασωθέντος μέν, οὐχ ὑγιῶς δέ. ου- τως εἰς τὸ μηδὲν ειναι τὸ εθνος χωρῆσαν πρὸς τὰ οἰκεῖα αυθις μετὰ φυγῆς ἀφώρμα καὶ συμφορᾶς. ἀλλὰ τὰ μὲν τῆς γοητείας ουτως, (8) τῷ δὲ γόητι τούτῳ ἀδελφὸς ην σαρκικός, ονομα ̓Αρ- σαβήρ, τὴν τύχην πατρίκιος παρὰ Θεοφίλου τιμηθείς. τούτῳ γοῦν προάστειον κατὰ τὸ εὐώνυμον μέρος τοῦ ἐκπλεομένου Εὐξεί- νου ἐν τῇ μονῇ τοῦ ἁγίου Φωκᾶ προσῆν, οἰκοδομὰς μεγίστας εχον καὶ πολυτελεῖς στοάς τε καὶ βαλανεῖον καὶ πρὸς τούτοις δεξαμενάς. ἐκεῖσε δὴ ὁ πατριάρχης συχνὰς ποιῶν καταγωγὰς λέγεταί τι ὑπό- γειον κατασκευάσαι ἐνδιαίτημα τῶν Τροφωνίου παρόμοιον, οπισθεν δὲ τῆς ἀνοιγομένης θύρας κατὰ τὸ πρόχειρον πυλίδα ειναί τινα 157 διὰ βαθμίδων οὐκ ὀλίγων ἐκεῖσε δὴ τοὺς θέλοντας παραπέμπου- σαν. ἐκεῖνο γοῦν αὐτοῦ πονηρὸν ἐργαστήριον. ἐκεῖσε δὴ τούτῳ τινὲς νῦν μὲν ἐταμιεύοντο θαλαμηπολούμεναι, μονάζουσαί τε καὶ αλλως τὸ κάλλος γυναῖκες μὴ διαφθείρουσαι, αις συνεφθείρετο· νῦν δὲ μαντεῖαι δι' ἡπατοσκοπίας καὶ λεκανομαντείας καὶ γοητείας καὶ νεκυομαντείας ἐνηργοῦντο, ταύταις προσχρωμένου κοινωνοῖς τε καὶ βοηθοῖς. οθεν πολλάκις καί τινα προλέγειν τούτῳ συνέβαινε τῇ τῶν δαιμόνων συνεργείᾳ ἀληθῆ, οὐ τῷ Θεοφίλῳ μόνῳ ἀλλὰ καὶ ἑτέροις τοῖς τούτου ὁμόφροσιν. ἀλλὰ τοῦτο μὲν τούτου τὸ μιαρὸν ἐνδιαίτημα ὀψέ ποτε πρὸς Βασίλειον τὸν τηνικαῦτα παρα- κοιμώμενον ἀπεμποληθὲν παρὰ τοῦ ἀδελφοῦ εἰς ἱερὸν μετηνέχθη φροντιστήριον, οὐκ ἐκεῖνο μόνον ἀλλὰ καὶ τὰ λοιπά, καθὼς αὐτῷ διαφέροντα ην· καὶ ἐκ βάθρων ἡ τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος ἀνι- δρύθη μονή. 9 Τότε δὲ ουτος καὶ πᾶσα ἡ αὐτοῦ, ὡς ειρηται, συμμο- ρία τῇ καθαιρέσει ὑποβληθέντες οὐχ ἡσυχῇ παραπέμπειν τὸν ἑαυ- τῶν βίον ἐδοκίμαζον, ἀλλ' ετι καὶ κατὰ τῶν ἁγίων εἰκόνων ἐνεα- νιεύοντο. μετὰ γοῦν τὴν καθαίρεσιν ὑπερορίας εν τινι μονῇ γε- γονώς, εἰκόνος μιᾶς κατὰ τὸν οροφον ἱστορημένης καὶ ἀτενῶς οιον ἀτενιζούσης αὐτῷ, μὴ φέρων ουτος ὁρᾶν τὴν ἐκείνης πρὸς αὐτὸν ἐπικατιοῦσαν θέαν, καθαιρεῖσθαι ταύτην διά τινος οἰκέτου προσ- τάττει καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς κατορύττεσθαι, τοῦτο μόνον ἐπιλέ- γων, ὡς τὴν ταύτης οὐ δύναμαι μορφὴν ἐνορᾶν. ηκουστο γοῦν 158 ταῦτα τῇ δεσποίνῃ, καὶ τῇ προσηκούσῃ μάστιγι καὶ παιδείᾳ διὰ σκυτάλης καθυποβέβλητο. (10) ἀλλ' οὐδ' ουτως ην ἀγαπητὸν αὐτῷ τῆς ἡσυχίας ἐρᾶν, μῶμον δέ τινα καὶ ως ἐπειρῶντο τῷ ἐν ἁγίοις Μεθοδίῳ προσάπτειν, καὶ μῶμον εἰς γυναικὸς φθορὰν παῖδα κεκτημένης μονογενῆ (Μητροφάνης ουτος ην, ὁ μετ' οὐ πολὺ τῆς Σμύρνης καθηγησάμενος), ην καὶ χρυσίων ἱκανῶν ἐξω- νησάμενοι καὶ αμα καθυποσχόμενοι εἰ μόνον τούτοις συμφήσειεν, πολλὰ κατελέγοντο πρὸς τὴν δέσποιναν καὶ τοὺς ἐπιτροπεύοντας τοῦ παιδὸς αὐτῆς. βῆμα γοῦν εὐθέως καὶ κριτήριον φρίκης γέ- μον ἐκ πολιτικῶν ἀνδρῶν συγκροτούμενον καὶ ἐκκλησιαστικῶν. οὐ τῶν εὐσεβῶν τις ἀπῆν, οὐ τῶν ἀσεβῶν, οὐ τῶν μονήρη βίον ἐπειλημμένων, οὐκ αλλος τις τῶν ἀκούειν η  λαλεῖν δυναμένων· τοὺς μὲν γὰρ ἡ