76

ἀντιλαμβάνοντες νοεράν φιλαυτίαν σωματικῆς κεχωρισμένην στοργῆς, οὐ παυόμεθα λατρεύοντες τῷ Θεῷ διά ταύτης τῆς καλῆς φιλαυτίας, ἐκ Θεοῦ τῆς ψυχῆς ἀεί ζητοῦντες σύστασιν. Αὕτη γάρ ἐστιν ἡ ἀληθής λατρεία, καί ὄντως θεάρεστος ἡ τῆς ψυχῆς διά τῶν ἀρετῶν ἀκριβής ἐπιμέλεια.

Ὁ τοίνυν σωματικῆς ἡδονῆς μή ἐφιέμενος, καί ὀδύνην παντελῶς μή φοβούμενος, γέγονεν ἀπαθής, καί ταύταις μετά τῆς τεκούσης αὐτάς φιλαυτίας, πάντα τά (261) δι᾿ αὐτῆς τε καί ἐξ αὐτῶν, μετά τῆς ἀρχικωτάτης τῶν κακῶν ἀγνοίας ὁμοθυμαδόν συναπέκτεινε πάθη, καί ὅλος γέγονεν τοῦ ἑστῶτός τε καί μένοντος, καί ἀεί ὡσαύτως ἔχοντος φύσει καλοῦ· παντάπασιν αὐτῷ συνδιαμένων ἀκίνητος, καί ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ κατοπτριζόμενος, ἐκ τῆς ἐν αὐτῷ φωτοειδοῦς λαμπρότητος, τήν θείαν καί ἀπρόσιτον δόξαν θεώμενος.

∆ειχθείσης τοιγαροῦν ἡμῖν ὑπό τοῦ λόγου τῆς ὀρθῆς καί ῥᾳδίας ὁδοῦ τῶν σωζομένων, τήν ἡδονήν τῆς παρούσης ζωῆς, καί τήν ὀδύνην ὅση δύναμις ἀρνησώμεθα· καί τούς ὑφ᾿ ἡμᾶς τοῦτο ποιεῖν διδάξωμεν παρακλήσει πολλῇ, καί πάσης παθῶν ἐπινοίας καί δαιμονιώδους κακουργίας παντελῶς ἀπηλλάγημέν τε καί ἀπηλλάξαμεν· καί μόνης ἀντιποιηθῶμεν τῆς ἀγάπης, καί οὐδείς ἡμᾶς τοῦ Θεοῦ χωρίσαι δυνήσεται, οὐ θλίψις, οὐ στενοχωρία, οὐ λιμός, οὐ κίνδυνος, οὐ μάχαιρα, οὐχ ὅσα τῷ ἁγίῳ ἀπηρίθμηται Ἀποστόλῳ κατά τόν τόπον· διά τῆς κατ᾿ ἐνέργειαν γνώσεως, τῆς ἀγάπης ἐν ἡμῖν ἀκινήτου μενούσης, τήν ψυχῆς ἀΐδιόν τε καί ἄῤῥητον ἐξ αὐτοῦ χορηγούμενοι εὐφροσύνην καί σύστασιν· ἧς ἀξιωθέντες, πρός μέν τόν κόσμον, τήν σώζουσαν ἕξομεν ἄγνοιαν, μηκέτι δίχα λογισμοῦ σώφρονος, ὡς τό πρότερον ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τῆς αἰσθήσεως, ὡς δόξαν τήν τῶν αἰσθητῶν ἐπιφάνειαν βλέποντες, περί ἥν τά πάθη προδήλως ἔχει τήν γένεσιν· ἀλλά μᾶλλον ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τῆς διανοίας, παντός αἰσθητοῦ καλύμματος ἀπηλλαγμένῳ, τήν ἐν ἀρεταῖς καί γνώσει πνευματικῇ δόξαν τοῦ Θεοῦ κατοπτριζόμενοι· καθ᾿ ἥν ἡ κατά χάριν προσγίνεσθαι πέφυκεν ἕνωσις. Ὡς γάρ ἀγνοήσαντες τόν Θεόν τήν ἀπολαυστικῶς τῇ αἰσθήσει γνωσθεῖσαν κτίσιν διά τήν ἐξ αὐτῆς τοῦ σώματος σύστασιν Θεόν ἐποιήσαμεν· οὕτω τήν ἐφικτήν τῇ νοήσει κατ᾿ ἐνέργειαν γνῶσιν τοῦ Θεοῦ λαμβάνοντες, διά τήν ἐξ αὐτοῦ τήν ψυχῆς πρός τε τό εἶναι, καί εὖ εἶναι σύστασιν, πᾶσαν πάσης αἰσθήσεως ἀγνοήσομεν πεῖραν.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τῶν παρακειμένων τοῖς μετωπίοις σχολίων.

Φυσικόν μέν τοῖς λογικοῖς πέφυκεν κάλλος, ὁ λόγος· λόγου δέ κάλλος, ἡ κατά τόν λόγον ἀκριβής τῶν λογικῶν ἐστι σύνεσις· συνέσεως δέ κάλλος ἐστίν ἡ κατά τήν ἀρετήν σύν λόγῳ τῶν λογικῶν γνώριμος ἕξις. Ταύτης δέ κάλλος τῆς ἕξεως, ἡ περί τήν ἀληθῆ γνῶσιν ἀπλανής θεωρία καθέστηκεν, ἧς τέλος ἐστίν ἡ σοφία, συνέσεως ὑπάρχουσα σαφεστάτη συμπλήρωσις, οἷα δή λόγος τυγχάνουσα κατά φύσιν τετελεσμένος, ὅστις ἐστίν νοῦς καθαρός, τῇ περί τήν αἰτίαν ἑνώσει, σχέσιν λαβών ὑπέρ νόησιν· καθ᾿ ἥν ἀποπαύσας τήν πολυποίκιλον πρός τά μετά τήν αἰτίαν φυσικήν αὐτοῦ κίνησίν τε καί σχέσιν, μόνης (264) ἀγνώστως ἀντέχεται, κατά τήν ἄφθεγκτον λῆξιν γεγενημένος τῆς ὑπέρ νόησιν παμμακαρίστου σιγῆς ἥν δηλῶσαι παντελῶς οὐ δύναται λόγος ἤ νόησις· ἀλλά μόνη κατά μέθεξιν ἡ πεῖρα τῶν ἀξιωθέντων τῆς ὑπέρ νόησιν ἀπολαύσεως· ἧς σημεῖόν ἐστιν εὔγνωστόν τε καί πᾶσι κατάδηλον, ἡ κατά διάθεσιν πρός τόν αἰῶνα τοῦτον παντελής ἀναισθησία τῆς ψυχῆς διάστασις.