221

χερσίν ἀγαθῶν ἀφίστασθαι πείθων· καί διά τῶν νομιζομένων ἡδέων, λανθανόντως τοῖς πειθομένοις αὐτῷ, πόνους δημιουργῶν. Οἶκος δέ τούτου τοῦ κλέπτου καί ψεύστου καθέστηκεν, ἡ φιλαμαρτήμων τῆς ἑκάστου καρδίας διάθεσις· ἔχουσα καθάπερ λίθους, τήν περί τά καλά καρδίας πώρωσιν καί ἀναισθησίαν· ξύλα δέ, τά ἐξαπτικά ἐνθύμια τῆς τῶν παθῶν ἀκαθάρτου πυρώσεως.

Ἤ μή ποτέ ξύλα φησί τροπικῶς ἡ Γραφή, τήν ἐπιθυμίαν. Ξύλον γάρ ταύτης [marg. Τῆς ἐπιθυμίας δηλονότι] (656) πρῶτον ἀναγέγραπται παρά φύσιν διαφθεῖραν τήν κίνησιν· καί διά τό παντός πάθους, ὡς τοῦ πυρός ἡ ξυλώδης ὕλη, ταύτης δεκτικήν εἶναι τῆς ψυχῆς τήν δύναμιν· λίθους δέ, τό στεῤῥόν τυχόν καί ἀναίσθητον, καί μή ὑπεῖκον τῷ λόγῳ τῆς ἀρετῆς, τῶν θυμικῶν κινημάτων· ἅπερ πάντα, μετά τῆς ἐν ᾗ ταῦτα τυγχάνουσιν οἰκίας, ἤγουν διαθέσεως, ἀφανίζει τε καί συντελεῖ παραγινόμενος ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος, ἐκβάλλων αὐτῆς πρότερον διά τῆς πίστεως, τόν διά τῆς πλάνης ἐν αὐτῇ ποτε κατοικήσαντα διάβολον· τόν οἰόμενον ἰσχυρόν εἶναι, πέδαις ἀλύτοις καταδήσας, καί τήν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσας· τήν τε τῶν παθῶν ἐξαπτικήν ἕξιν, μετά τῆς περί τά καλά πωρώσεως ἀπελαύνων τῆς καρδίας.

Ἤ τυχόν λίθους μέν καλεῖ, τήν περί τά καλά τῆς ψυχῆς ῥᾳθυμίαν, ὡς ἀρετῶν ἀναισθητούσης· ξύλα δέ, τήν περί τά κακά προθυμίαν· ἅπερ πάντα ἔξω τῆς καρδίας τῶν πιστῶν διωθούμενος ὁ Λόγος, οὐ παύεται ποιῶν εἰρήνην, καί ἀποκαταλλάσσων ἐν ἑνί σώματι τῶν ἀρετῶν, τούς τε μακράν καί τούς ἐγγύς, τό μεσότοιχον δῆλον ὅτι τοῦ φραγμοῦ καταλύων· λέγω δή τήν ἁμαρτίαν· καί τῆς γνώμης ἀκυρῶν, τό περί κακίαν χειρόγραφον· καί τό φρόνημα τῆς σαρκός, καθυποτάσσων τῷ νόμῳ τοῦ πνεύματος. Τούς μακράν γάρ ἐκάλεσεν, ὡς οἶμαι, τάς κατ᾿ αἴσθησιν κινήσεις· μακράν κατά φύσιν οὔσας, καί ξένας παντάπασι τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ· ἐγγύς δέ, τάς νοεράς τῆς ψυχῆς ἐνεργείας, ὡς τοῦ λόγου κατ᾿ οἰκείωσιν οὐκ οὔσας μακράν· ὥσπερ συνάπτει μετά τήν κατάλυσιν τοῦ σαρκικοῦ νόμου, κατά τόν τῆς ἀρετῆς τρόπον συνδέων αὐτάς ἀλλήλαις τῷ πνεύματι. Μεσότοιχον γάρ ὡς οἶμαι, τόν κατά φύσιν νόμον τοῦ σώματος κέκληκε· πρός τά πάθη σχέσιν, ἤγουν τήν ἁμαρτίαν. Μόνη γάρ ἡ πρός τά πάθη τῆς ἀτιμίας σχέσις, τοῦ νόμου τῆς φύσεως· τουτέστι, τοῦ παθητοῦ τῆς φύσεως μέρους, φραγμός γίνεται, τῆς ψυχῆς τό σῶμα διατειχίζων, καί τοῦ λόγου τῶν ἀρετῶν· τήν πρός σάρκα διά μέσης ψυχῆς κατά τήν πρᾶξιν μή συγχωρῶν γενέσθαι διάβασιν. Ὁ δέ λόγος παραγενόμενος, καί τόν τῆς φύσεως νόμον, ἤγουν τό τῆς φύσεως παθητόν καταπαλαίσας, τήν ἐν αὐτῷ τῶν παρά φύσιν παθῶν σχέσιν κατήργησεν.

Οὗτος ἐστιν ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου Χριστός Ἰησοῦς, ὅν ὡς δρέπανον ἑώρακεν ὁ προφήτης, εἴκοσι πήχεων τό μῆκος· περιεκτικός γάρ πάσης τῆς ἐπί τοῖς αἰσθητοῖς ἐστιν αἰσθητικῆς ἐνεργείας· καί δέκα πήχεων τό πλάτος· ὁριστικός γάρ πάσης λογικῆς ὑπάρχει κινήσεως, ὁ ἐμός Θεός καί Σωτήρ. Φασί γάρ τό ἀριθμεῖν μόνου κατά φύσιν εἶναι τοῦ λογικοῦ· παντός δέ ἀριθμοῦ περιοχή καί τέλος ἐστίν, ἡ δεκάς· ἄρα περιεκτικός οὐ μόνον αἰσθητικῶν δυνάμεων, ἀλλά καί νοερῶν ἐνεργειῶν ἐστιν ὁ τοῦ Θεοῦ (657) Λόγος· ὡς μή μόνον σωμάτων, ἀλλά καί ἀσωμάτων δημιουργός.

∆ρέπανον δέ προσηγορεύθη κατά τήν ὅρασιν, οὐ μόνον ὡς θερίζων τῆς λογικῆς φύσεως, ἥν αὐτός οὐκ ἔσπειρε, κακίαν· καί συνάγων, ἥν αὐτός οὐ διεσκόρπισε, φύσιν· ἀλλά καί ὡς δρεπόμενος, καί εἴσω τῶν θείων ἀποθηκῶν τούς σωζομένους ποιούμενος. Πρός δέ, καί ὡς ταῖς ἐνεργείαις τῶν ἀρετῶν εὐαφής, ταῖς πρακτικαῖς δυνάμεσι τῆς ψυχῆς συμφυόμενος.

Εἰ δέ τινί πως δοκεῖ, προσώπων δύο καί οἴκων τοσούτων ὁ τῆς Γραφῆς ἔμφασιν ποιεῖσθαι λόγος, ὧν ἐργάζεται τό δρέπανον τήν ἀναίρεσιν, φάσκων, καί εἰσελεύσεται εἰς τόν οἶκον τοῦ κλέπτου, καί εἰς τόν οἶκον τοῦ ὀμνύοντος ἐπί τῷ