139

σάρκα φειδοῖ, τήν ὁδόν τῶν ἐντολῶν ὡς δύσβατον διά τήν τραχύτητα τῶν πόνων τῆς ἀρετῆς παραιτούμενος.

Ἰθύνεται μέν οὖν τά σκολιά, ὅταν ὁ νοῦς τά μέλη τοῦ σώματος τῶν παθῶν ἐλευθερώσας, ἤγουν τά αἰσθητήρια καί τά λοιπά τῆς καθ᾿ ἡδονήν ἐκκόψας ἐνεργείας, κατά τόν ἁπλοῦν τῆς φύσεως λόγον αὐτά κινεῖσθαι διδάξειεν· αἱ δέ τραχεῖαι, τουτέστιν αἱ τῶν ἀκουσίων πειρασμῶν ἐπιφοραί, ἔσονται εἰς ὁδούς λείας· ὅταν μάλιστα χαίρων καί εὐφραινόμενος ὁ νοῦς, ἐν ἀσθενείαις εὐδοκεῖ καί θλίψεσι καί ἀνάγκαις· διά τῶν ἀκουσίων πόνων τήν ὅλην τῶν ἑκουσίων παθῶν ἀφαιρούμενος δυναστείαν. Ὁ γάρ τῆς ἀληθοῦς ἐφιέμενος ζωῆς, γνούς ὅτι πᾶς πόνος, εἴτε ἑκούσιος εἴτε ἀκούσιος, τῆς τοῦ θανάτου μητρός ἡδονῆς γίνεται θάνατος, πάσας τάς τραχείας τῶν ἀκουσίων πειρασμῶν ἐπιφοράς δέξεται μετ᾿ εὐφροσύνης, χαίρων διά τῆς ὑπομονῆς, ὁδούς εὐμαρεῖς τε καί λείας τάς θλίψεις ποιούμενος, πρός τό βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως ἀπλανῶς παραπεμπούσας αὐτόν, εὐσεβῶς ἐν αὐταῖς τόν θεῖον δρόμον ποιούμενον.

Πᾶς τοιγαροῦν τήν πολυέλικτόν τε καί πολύπλοκον ἡδονήν, καί πᾶσιν ὁμοῦ τοῖς αἰσθητηρίοις πολυτρόπως συμπεπλεγμένην τῇ ἐγκρατείᾳ διαλύσας, τά σκολιά εἰς εὐθεῖαν ἐποίησε· καί ὁ τήν δύσβατον καί τραχεῖαν τῶν πόνων ἐπιφοράν δι᾿ ὑπομονῆς πατήσας, τάς τραχείας ἐποίησεν εἰς ὁδούς λείας. Ὅθεν ὥσπερ ἔπαθλον ἀρετῆς, καί τῶν ὑπέρ αὐτῆς καμάτων, οἷον καλῶς τε καί νομίμως ἀθλήσας, καί τήν ἡδονήν νικήσας τῷ πόθῳ τῆς ἀρετῆς, καί τήν ὀδύνην πατήσας τῷ τῆς γνώσεως ἔρωτι, καί δι᾿ ἀμφοτέρων γενναίως τούς θείους διενέγκας ἀγῶνας, ὄψεται τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ. Καί ὄψεται γάρ, φησί, πᾶσα σάρξ τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ. Πᾶσα σάρξ, δηλονότι πιστή· κατά τό, Ἐκχεῶ ἀπό τοῦ Πνεύματός μου ἐπί πᾶσαν σάρκα· δηλαδή τήν πιστεύσασαν. Οὐχ ἁπλῶς οὖν πᾶσα σάρξ ὄψεται τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ· οὔτε γάρ ἡ τῶν ἀσεβῶν σάρξ, εἴπερ ἀληθής ὁ ἀποφαινόμενος λόγος. Ἀρθήτω ὁ ἀσεβής, ἵνα μή ἴδῃ τήν δόξαν Κυρίου· ἀλλά προσδιωρισμένως πᾶσα πιστή σάρξ. Ἐκ μέρους δέ τῆς σαρκός, τόν ὅλον ἄνθρωπον σημαίνει συνήθως ὁ Γραφικός λόγος, οἱονεί βοῶν, Καί ὄψεται πᾶς ἄνθρωπος τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ. Πᾶς ἄνθρωπος, ἀκούσας δηλονότι τῆς ἐν τῇ ἐρήμῳ φωνῆς βοώσης· καί κατά τόν ἀποδοθέντα τῆς θεωρίας λόγον, ἑτοιμάσας τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου, καί εὐθείας ποιήσας τάς τρίβους αὐτοῦ, καί πληρώσας διά τῆς τῶν νοητῶν καί πονηρῶν ὀρέων καί βουνῶν καθαιρέσεως, τήν διά τοῦ ἰδίου κοιλώματος παρασχομένην κατά τήν παράβασιν τῆς θείας ἐντολῆς τοῖς (429) εἰρημένοις πονηροῖς ὄρεσι καί βουνοῖς τό ὕψος καί τό ἀνάστημα, φάραγγα ψυχήν, καί τήν ταύτης ἀναπλήρωσιν, τῶν πονηρῶν ∆υνάμεων ταπείνωσιν ἐργαζόμενος· καί τά σκολιά τῶν ἑκουσίων παθῶν, ἤγουν τῆς ἡδονῆς τά κινήματα, διά τῆς ἐγκρατείας εὐθύνας· καί τάς τραχείας τῶν ἀκουσίων πειρασμῶν συμφοράς, ἤγουν τούς τρόπους τῆς ὀδύνης διά τῆς ὑπομονῆς ὁμαλίσας, καί εἰς ὁδούς λείας καταστήσας· ὁ τοιοῦτος εἰκότως ὄψεται τό Σωτήριον τοῦ Θεοῦ, καθαρός τῇ καρδίᾳ γενόμενος· καθ᾿ ἥν διά τῶν ἀρετῶν, καί τῶν εὐσεβῶν θεωρημάτων ὁρᾶ τόν Θεόν ἐπί τέλει τῶν ἄθλων, κατά τό, Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται· τῶν ὑπέρ ἀρετῆς πόνων, τῆς ἀπαθείας τήν χάριν ἀντιλαβών, ἧς οὐδέν πλεῖον τόν Θεόν ἐμφανίζει τοῖς ἔχουσι.

Καθ᾿ ὅ τυχόν τοῖς τά ὑψηλότερα ζητοῦσι τῶν θεωρημάτων, καί ἄλλως πάρεστιν ὁρᾷν, ὡς ἐν ἐρήμῳ, τῇ ἐστερημένῃ παθῶν ψυχῇ, τήν διά τῶν ἀρετῶν φωνήν τῆς ἀφώνως βοώσης θείας σοφίας καί γνώσεως· ἐπί πάντα κατά τήν ἀναλογίαν ἑκάστου πᾶσιν ὁ εἷς καί αὐτός γίνεται Λόγος, χωρῶν δι᾿ ἑκάστου· καί ὡς πρόδρομον φωνήν, τήν προκατασκευάζουσαν ἕκαστον πρός τήν αὐτοῦ παρουσίαν προδωρούμενος χάριν· ἐν μέν τοῖς γινομένην μετάνοιαν, ὡς μελλούσης δικαιοσύνης πρόδρομον· ἐν δέ τοῖς ἀρετήν, ὡς προσδοκωμένης γνώσεως προκαταρτισμόν· ἐν ἄλλοις δέ γνῶσιν,