203

πνεῦμα· ἑτέρῳ δέ, πίστις ἐν τῷ αὐτῷ Πνεύματι· ἄλλῳ δέ, χαρίσματα ἰαμάτων, καί τά ἑξῆς. Οἷς ἐπάγει, Πάντα δέ ἐνεργεῖ τόν ἕν καί τό αὐτό Πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθώς βούλεται. Βούλεται δέ τό ἑκάστῳ δηλονότι συμφέρον, εἰς πληροφορίαν τῆς ἀπαθοῦς τῶν ἐπιζητούντων τά θεῖα ἐφέσεως. Ὁ γάρ ἀπαθῶς τά θεῖα ζητῶν, πάντως λήψεται τό ζητούμενον. Ὁ δέ μετά τινος πάθους αἰτῶν, ὡς κακῶς ζητῶν, ἀποτεύξεται τοῦ ζητουμένου. Φησί γάρ· Αἰτεῖσθε, καί οὐ λαμβάνετε, διότι κακῶς αἰτεῖσθε.

Οὐκοῦν οὔτε ἡ χάρις τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐνεργεῖ σοφίαν ἐν τοῖς ἁγίοις, χωρίς τοῦ ταύτην δεχομένου νοός· οὔτε γνῶσιν, χωρίς τῆς δεκτικῆς τοῦ λόγου δυνάμεως· οὔτε πίστιν, ἄνευ τῆς κατά νοῦν καί λόγον τῶν μελλόντων καί πᾶσι τέως ἀδήλων πληροφορίας· οὔτε ἰαμάτων χαρίσματα, δίχα τῆς κατά φύσιν φιλανθρωπίας· οὔτε τι ἕτερον τῶν λοιπῶν χαρισμάτων, χωρίς τῆς ἑκάστου δεκτικῆς ἕξεώς τε καί δυνάμεως· οὔτε μήν πάλιν ἕν τῶν ἀπηριθμημένων ἄνθρωπος κτήσεται κατά δύναμιν φυσικήν, δίχα τῆς χορηγούσης ταῦτα θείας δυνάμεως.

Καί δηλοῦσι τοῦτο σαφῶς πάντες οἱ ἅγιοι, μετά τάς ἀποκαλύψεις τῶν θείων ζητοῦντες τῶν ἀποκαλυφθέντων τούς λόγους. Ἀβράαμ γάρ λαβών τήν ἐπαγγελίαν τῆς κληρονομίας τῆς δειχθείσης αὐτῷ γῆς, φάσκοντος πρός αὐτόν τοῦ Θεοῦ· Ἐγώ ὁ Θεός, ὁ ἐξαγαγών σε ἐκ χώρας Χαλδαίων, ὥστε δοῦναί σοι τήν γῆν ταύτην κληρονομῆσαι αὐτήν οὐκ ἠρκέσθη λαβών ὅπερ ἐκζητῶν ἐξῆλθεν ἐκ γῆς Χαλδαίων· ἀλλ᾿ ἠρεύνησε μαθεῖν ποθῶν καί τόν τρόπον τῆς κληρονομίας, λέγων πρός τόν Θεόν· ∆έσποτα Κύριε, κατά τί γνώσομαι ὅτι κληρονομήσω αὐτήν; Καί Μωϋσῆς λαβών τῶν σημείων καί τῶν τεράτων τήν δύναμιν, ἐζήτει καί τούς τρόπους διδαχθῆναι καί τούς λόγους, καθ᾿ οὕς ἔδει τῶν δοθέντων σημείων ἀποδειχθῆναι τήν πίστωσιν. Καί ἔθετο ἐν αὐτοῖς, φησίν ὁ μέγας ∆αβίδ, τούς λόγους τῶν σημείων αὐτοῦ, καί τῶν τεράτων αὐτοῦ, ἐν γῇ Χάμ. Καί πάλιν αὐτός περί ἑαυτοῦ φησι πρός τόν Θεόν βοῶν ὁ μέγας ∆αβίδ· Ἀποκάλυψον τούς ὀφθαλμούς μου, καί κατανοήσω τά θαυμάσιά σου ἐκ τοῦ νόμου σου. Καί· Λύχνος τοῖς ποσί μου ὁ νόμος σου, καί φῶς ταῖς τρίβοις μου. Καί ∆ανιήλ ὁ μέγας ἀνήρ τῶν ἐπιθυμιῶν, τῶν θείων ὁράσεων, ὑπέρ ὧν τρεῖς ἑβδομάδας ἡμερῶν ἐτέλεσεν ἄσιτος, τούς λόγους ἐκζητῶν, ἀκούει ἀγγέλου πρός Ἄγγελον [Al. πρός ἄλλον ἄγγελον] λέγοντος, (608) Συνέτισον ἐκεῖνον τήν ὅρασιν· Καί Ζαχαρίας ὁ μέγας Προφήτης, δι᾿ ὅλης τῆς αὐτοῦ προφητείας, καθ᾿ ἑκάστην ὅρασιν τόν ἐν αὐτῷ λαλοῦντα ἄγγελον εἰσάγει, δεικνύοντά τε τάς ὁράσεις, καί διδάσκοντα τούς τῶν ὁράσεων λόγους, φάσκων· Καί ἔδειξέ μοι ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοί· καί εἶπα τῷ ἀγγέλῳ τῷ λαλοῦντι ἐν ἐμοί, Κύριε, τί ἐστι ταῦτα;

Καί δῆλον ἐντεῦθεν, ὅτι πάντες οἱ ἅγιοι καί ἐδέχοντο ὑπό τοῦ Πνεύματος ἀποκαλύψεις, καί ἐζήτουν ἀποκαλυφθῆναι τῶν ἀποκαλυφθέντων τούς λόγους· καί ὅτι τοῦ Πνεύματος ἡ χάρις οὐδαμῶς τῆς φύσεως καταργεῖ τήν δύναμιν, ἀλλά μᾶλλον καταργηθεῖσαν τῇ χρήσει τῶν παρά φύσιν τρόπων, ἐνεργόν ἐποίει πάλιν τῇ χρήσει τῶν κατά φύσιν, πρός τήν τῶν θείων κατανόησιν εἰσάγουσα.

Ζητεῖ γάρ ἐν ἡμῖν τήν τῶν ὄντων γνῶσιν τό Πνεῦμα τό ἅγιον, καί ἐρευνᾷ· ἀλλ᾿ οὐχ ἑαυτῷ ζητεῖ τό ζητούμενον· ὅτι Θεός, καί πάσης ἐπέκεινα γνώσεως· ἀλλ᾿ ἡμῖν τοῖς δεομένοις τῆς γνώσεως. Ὥσπερ ἀμέλει καί ὁ Λόγος γίνεται σάρξ· οὐχ ἑαυτῷ, ἀλλ᾿ ἡμῖν τό διά τῆς σαρκώσεως ἐξανύων μυστήριον. Ὡς γάρ χωρίς σαρκός νοερῶς ἐμψυχωμένης οὐκ ἐνήργει θεοπρεπῶς τά κατά φύσιν τῆς σαρκός ὁ Λόγος· οὕτως οὐδέ τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐν τοῖς ἁγίοις ἐνεργεῖ τάς γνώσεις τῶν μυστηρίων χωρίς τῆς κατά φύσιν ζητούσης τε καί ἐρευνώσης τήν γνῶσιν δυνάμεως. Εἶτε οὖν ἐζήτουν ἤ ἐξεζήτουν, εἴτε ἠρεύνων ἤ ἐξηρεύνων οἱ ἅγιοι, τήν χάριν εἶχον τοῦ Πνεύματος κινοῦσαν αὐτῶν τήν νοεράν καί λογικήν δύναμιν πρός ζήτησιν καί ἔρευναν τῆς τῶν ψυχῶν σωτηρίας· καί χωρίς τοῦ Πνεύματος οὐδέν παντελῶς ἐθεώρουν πνευματικόν·