181

προκοπήν τῷ τῆς μονάδος τιμηθείσας μυστηρίῳ, πρός ἥν ὁ τῆς μυριάδος συνάγεται λόγος.

Ἤ πάλιν, τάς λεγομένας τέσσαρας γενικάς ἀπαθείας, αἱ τέσσαρες μυριάδες σημαίνουσι. Πρώτη γάρ ἐστιν ἀπάθεια, ἡ παντελής ἀποχή τῶν κατ᾿ ἐνέργειαν κακῶν, ἐν τοῖς εἰσαγομένοις θεωρουμένη· δευτέρα δέ, ἡ παντελής κατά διάνοιαν περί τήν τῶν κακῶν συγκατάθεσιν ἀποβολήν λογισμῶν, ἐν τοῖς μετά λόγου τήν ἀρετήν μετιοῦσι γινομένη· τρίτη, ἡ κατ᾿ ἐπιθυμίαν περί τά πάθη παντελής ἀκινησία, ἐν τοῖς διά τῶν σχημάτων τούς λόγους νοητῶς θεωρουμένοις τῶν ὁρωμένων. Τετάρτη ἀπάθεια, ἡ καί αὐτῆς τῆς ψιλῆς τῶν παθῶν φαντασίας παντελής κάθαρσις ἐν τοῖς διά γνώσεως καί θεωρίας καθαρόν καί διειδές ἔσοπτρον τοῦ Θεοῦ ποιησαμένοις τό ἡγεμονικόν συνισταμένη.

Ὁ τοίνυν καθάρας ἑαυτόν ἐνεργείας παθῶν, καί τῆς ἐπ᾿ αὐτοῖς κατά διάνοιαν συγκαταθέσεως ἐλευθερώσας· καί τῆς περί αὐτά κατ᾿ ἐπιθυμίαν κινήσεως στάσιν λαβών· καί τῆς αὐτῶν ψιλῆς φαντασίας τόν νοῦν καταστήσας ἀμόλυντον, τάς τέσσαρας μυριάδας ἔχων ἐξέρχεται τῆς ὕλης καί τῶν ὑλικῶν, καί πρός τήν θείαν καί εἰρηνικήν τῶν νοητῶν ἐπείγεται λῆξιν.

Οὕτω μέν οὖν νοείσθωσαν ἡμῖν αἱ τέσσαρες μυριάδες· αἱ δέ τρεῖς χιλιάδες, τόν τέλειον καί ὀρθόν καί εὐσεβῆ περί τῆς ἁγίας καί ὁμοουσίου Τριάδος λογικόν σημαίνουσι λόγον· καθ᾿ ὅν ἡ ἁγία τρισυπόστατος (545) μονάς, εἷς παρ᾿ ἡμῶν ὑμνεῖται Θεός καί πιστεύεται.

Οἱ δέ τριακόσιοι, τόν περί προνοίας ἐνταῦθα παραδηλοῦσι λόγον· οὐχ ὅτι μόνον τῶ σχήματι τοῦ γράμματος ἡ ἄνωθεν ἐπί τά κάτω διήκουσα, καί τῶν ἑκατέρωθεν πλαγίων τά ἄκρα περιλαμβάνουσα σημαίνεται δύναμις· ὅπερ τήν τό πᾶν διασφίγγουσαν ἀῤῥήτως δηλοῖ πρόνοιαν· ἀλλ᾿ ὅτι καί τῷ τοῦ σταυροῦ τύπῳ τετίμηται, ἐν ᾧ τό μέγα καί πρῶτον καί ἀπόκρυφον τῆς προνοίας ἀπετελέσθη μυστήριον. Προνοίας γάρ καθέστηκε τρόπος ἀπόῤῥητος, τό μέγα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ μυστήριον· ᾧ τύπῳ, μετά τοῦ ὀνόματος τοῦ ἐπ᾿ αὐτοῦ δι᾿ ἡμᾶς προσηλωθέντος, τάχα θαῤῥήσας ὁ μέγας πατριάρχης Ἀβράαμ, μετά τριακοσίων δέκα καί ὀκτώ· τουτέστι, τύπου καί ὀνόματος Ἰησοῦ, τάς δηλουμένας διά τῶν βασιλέων ἀνετικειμένας ἐξελθών κατεπάλαισε δυνάμεις. Πολλάκις γάρ οἶδεν ἡ Γραφή καί ἐκ τῶν ἐν τοῖς γράμμασι σχημάτων, τόν ἴδιον φανερῶσαι σκοπόν, τοῖς ἐπί τοῦτο καθαιρομένοις.

Εἰ δέ καί ἐκ τοῦ ἀριθμοῦ βούλεταί τις τό βούλημα σκοπῆσαι τῆς ἁγίας Γραφῆς, καί οὕτως τήν πρόνοιαν δι᾿ αὐτοῦ μηνυομένην εὑρήσει. Προνοίας γάρ ἔργον, οὐ μόνον κατά τόν ἑαυτῆς τοῦ εἶναι λόγον φυλάξαι τήν φύσιν ἀμείωτον· ἀλλά καί κατά τόν ἐπίκτητον τοῦ εὖ εἶναι χάριτι λόγον ἀνελλιπῶς ἔχουσαν δεῖξαι. Οὐκοῦν τοῖς διακοσίοις τά ἑκατόν συνάψας τις, ἀποτελεῖ τόν τριακόσια· δηλοῦντα φύσιν καί ἀρετήν. ∆ηλοῖ γάρ φύσιν ὁ διακόσια ὡς ἐξ ὕλης καί εἴδους ὑπάρχουσαν, εἴπερ ἡ ὕλη τετραδική διά τά τέσσαρα στοιχεῖα· τό δέ εἶδος, πενταδικόν, διά τήν αἴσθησιν τήν τό ὑλικόν πρός εἶδος σχηματίζουσαν φύραμα. Πεντάκις γάρ συνθείς τόν τεσσαράκοντα· ἤ τετράκις τόν πεντήκοντα, ποιεῖ τόν διακόσια. Ὁ δέ ἑκατόν ἀριθμός, τήν τελείαν ἀρετήν σημαίνει, ὡς ἔχων δεκαπλουμένην τήν θείαν δεκάδα τῶν ἐντολῶν· εἰς ἥν φθάσας Ἀβράαμ, πατήρ γίνεται τοῦ μεγάλου Ἰσαάκ, νεκρός κατά φύσιν· ζωῆς καί χαρᾶς γεννήτωρ κατά πνεῦμα γενόμενος. Συνθείς οὖν τοῖς διακοσίοις τά ἑκατόν, τόν τριακόσια πληρώσαις ἄν ἀριθμόν, δηλοῦντα τήν πρόνοιαν, κατά τόν εὖ εἶναι λόγον τήν φύσιν συνέχουσαν.

Ὁ δέ ἑξήκοντα, τήν κατά φύσιν ποιητικήν τῶν ἐντολῶν σημαίνει δύναμιν τετελειωμένην τοῖς λόγοις τῶν ἀρετῶν. Εἰ γάρ ὁ ἕξ τήν ποιητικήν σημαίνει τῆς φύσεως δύναμιν, ὡς τέλειος καί ἐκ τῶν ἰδίων μερῶν συνιστάμενος· διό καί ἐν ἕξ