238

ἄγαν φροντίζοντας ὑπόστασιν αὐτοῖς ὑπερβαλλούσης κατά πνεῦμα δυνάμεως, ποιουμένη τήν κατά φύσιν τῆς σαρκός περί τό πάσχειν ἀσθένειαν.

Ὁ γάρ λόγος τῆς χάριτος, διά πολλῶν πειρασμῶν πρός τήν τῶν ἀνθρώπων φύσιν, ἤγουν τήν τῶν ἐθνῶν Ἐκκλησίαν, ὥσπερ Ἰωνᾶς διά πολλῶν θλίψεων πρός Νινευή διαβάς τήν πόλιν τήν μεγάλην, ἔπεισε τόν βασιλεύοντα νόμον τῆς φύσεως ἐξαναστῆναι τοῦ θρόνου· τῆς προτέρας περί τό κακόν δηλαδή κατά τήν αἴσθησιν ἕξεως, καί περιελέσθαι τήν στολήν αὐτοῦ· τόν ἐπί τοῖς ἤθεσιν λέγω τῆς κοσμικῆς δόξης ἀποθέσθαι τύφον· καί περιβαλέσθαι σάκκον, τό πένθος δηλαδή καί τήν δυσχερῆ καί τραχεῖαν τῆς κακοπαθείας, καί βίῳ τῷ κατά Θεόν πρέπουσαν ἀναγωγήν· καί καθῆσαι ἐπί σποδοῦ. Σποδός ἐστιν, ἡ πτωχεία τοῦ πνεύματος, ἐφ᾿ ἧς καθέζεται πᾶς εὐσεβῶς ζῇν διδασκόμενος, καί τήν μάστιγα τῆς συνειδήσεως ἔχων ἐπί τοῖς πλημμεληθεῖσιν αὐτόν καταικίζουσαν. Καί οὐ μόνον τόν βασιλέα πείθει πιστεῦσαι τῷ Θεῷ κηρυττόμενος ὁ λόγος τῆς χάριτος, ἀλλά καί τούς ἄνδρας, τούς συμπληροῦντας δηλαδή τήν φύσιν ἀνθρώπους, ἕνα πληροφορῶν ὁμολογεῖν εἶναι Θεόν τῶν πάντων ποιητήν καί κριτήν, καί κηρύξαι πιστῶς παρασκευάζων, τήν τελείαν δηλαδή τῶν προτέρων ἀποχήν πονηρῶν ἐπιτηδευμάτων· καί ἐνδύσασθαι σάκκους, ἀπό μικροῦ ἕως μεγάλου αὐτῶν· τήν νεκρωτικήν δηλαδή τῶν παθῶν κακοπάθειαν προθύμως μετελθεῖν· μικρούς δέ καί μεγάλους ἐνταῦθα κατά τόν τῆς ἀναγωγῆς λόγον ὑπονοῶ κεκλῆσθαι, τούς ἐν ἥττονι κακίᾳ, καί μείζονι φωραθέντας ὑπό τοῦ λόγου.

Καί ἐπίστευσαν οἱ ἄνδρες Νινευή, φησί, τῷ Θεῷ, καί ἐκήρυξαν νηστείαν, καί ἐνεδύσαντο σάκκους ἀπό μικροῦ καί ἕως μεγάλου αὐτῶν. Καί ἤγγισεν ὁ λόγος πρός τόν βασιλέα τῆς Νινευή, καί ἐξανέστη ἀπό τοῦ θρόνου αὐτοῦ, καί περιείλετο τήν στολή αὐτοῦ ἀφ᾿ ἑαυτοῦ, καί περιεβάλετο σάκκον· καί ἐκάθησεν ἐπί σποδοῦ. Καί ἐκηρύχθη καί ἐῤῥέθη ἐν τῇ Νινευῇ παρά τοῦ βασιλέως καί παρά τῶν μεγιστάνων αὐτοῦ, λεγόντων· Οἱ ἄνθρωποι καί τά κτήνη καί οἱ βόες, καί τά πρόβατα μή γευσάσθωσαν μηδέν, μηδέ νεμέσθωσαν· καί ὕδωρ μή πιέτωσαν. Βασιλεύς ἐστιν, τῆς φύσεως ἔφην, ὁ νόμος τῆς φύσεως· ἄρχοντες δέ τούτου τυγχάνουσι, τό τε λογικόν καί θυμικόν καί ἐπιθυμητικόν· οἱ ἄνδρες δέ τυγχάνουσι ταύτης τῆς πόλεως, τουτέστιν τῆς φύσεως, κατά μίαν ἐπιβολήν, οἱ περί τόν λόγον πταίοντες, καί περί Θεοῦ καί τῶν θείων ἐσφαλμένην γνῶσιν κατέχοντες· κτήνη δέ, οἱ κατά τήν ἐπιθυμίαν διαμαρτάνοντες, καί διά τῶν σωματικῶν παθημάτων ἀχθοφοροῦντες τήν ἡδονήν· βόες δέ, οἱ πᾶσαν τοῦ θυμοῦ τήν κίνησιν πρός τήν τῶν γηΐνων καταβαλόντες κτήσιν· φασίν γάρ τό αἷμα τοῦ βοός πινόμενον θάνατον (705) ἐπάγειν παραυτίκα τῷ πίνοντι· θυμοῦ δέ προδήλως σύμβολον ὑπάρχει τό αἷμα. Πρόβατα δέ φασιν εἶναι, ψεκτά δηλαδή, τούς ἀνοήτως κατά μόνην τήν αἴσθησιν πρός πάθος νεμομένους ὡς πόαν τήν τῶν ὁρατῶν θεωρίαν. Ψεκτῶς γάρ κεῖσθαι ταῦτα πάντα κατά τοῦτον τῆς Γραφῆς τόν τόπον ὑπονοοῦμεν, ἕως ὁ λόγος λαβών, πρός τό κρεῖττον αὐτά μεταβάλοι. Ὅθεν τούτοις ἐπάγει φάσκων ὁ Λόγος· Μή γευσάσθωσαν, μηδέ νεμέσθωσαν· καί ὕδωρ μή πιέτωσαν· λύων δηλαδή τάς προτέρας ἐφ᾿ ἑκάστῳ τῶν εἰρημένων συστατικάς τῶν παθῶν αἰτίας, μεθ᾿ ἅς ἀναιρουμένας τήν πρός τό κρεῖττον μεταβολήν τῶν ποτε τοῖς κακοῖς ἐπιτηδεύμασιν ἐνεσχημένων, ἐπιδεικνύμενος, ἐπιφέρει· Καί περιεβάλοντο σάκκους οἱ ἄνθρωποι, καί τά κτήνη, καί ἀνεβόησαν πρός Κύριον τόν Θεόν ἐκτενῶς· καί ἀπέστρεψεν ἕκαστος ἐκ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ πονηρᾶς, καί ἀπό τῆς ἀδικίας τῆς ἐν χερσίν. Ἀνθρώπους, ὡς ἔφην, λέγεσθαι νοήσομεν, τούς ἐνεχομένους κατά ἐσφαλμένην τοῦ λόγου κρίσιν ὑπό τῶν ψυχικῶν παθημάτων· κτήνη δέ, τούς καθ᾿ ἡδονήν κατά τήν τοῦ θυμοῦ καί τῆς ἐπιθυμίας παράχρησιν, τοῖς σωματικοῖς προσηλωμένους παθήμασιν, πάντας καθάπερ σάκκους περιβαλλομένους τήν νέκρωσιν τῶν ἐπί γῆς μελῶν, ἤγουν παντός τοῦ χοϊκοῦ νόμου