111

Πάνυ μέν οὖν ἐδεῖτο τῆς περί ἐθνῶν θείας ἀποκαλύψεως ὁ τῶν ἀποστόλων ἔξαρχος Πέτρος ὁ πανάγιος· οὐ γάρ ἐγίνωσκεν ὅτι περιτομῆς καί ἀκροβυστίας οὐκ ἔστι διαστολή κατά τήν πίστιν· οὔτε μήν ᾔδει σαφῶς, ὅτι δίχα τῆς κατά νόμον φαινομένης λατρείας, μαθητευθῆναι τά ἔθνη ὁ Κύριος εἶπεν, ἕως οὗ τῆς ἀποῤῥήτου βουλῆς αὐτοῦ δι᾿ ἀποκαλύψεως ἐφανέρωσε τό μυστήριον, διά τε τοῦ κατά τήν σινδόνα παραδείγματος πείσας, διά τε τῆς ἴσως αὐτῷ κατά μόνην τήν πίστιν δοθείσης καί τοῖς ἔθνεσι χάριτος τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ὡς οὐκ ἔστιν ἐν Χριστῷ διαστολή Ἰουδαίου καί Ἕλληνος· ὅπερ καί οἱ ἐν Ἱεροσολύμοις ἀγνοοῦντες ἀπόστολοι, διεκρίνοντο πρός αὐτόν, ἕως ἔμαθον καί αὐτοί τόν ἐν ἀποκρύφοις πλοῦτον τῆς ἐπί πάντας ἀνθρώπους θείας χρηστότητος. Θείας γάρ ζωῆς καί καινῆς λατρείας παρά τήν νομικήν ἐπεισαγωγή, καί ψυχῆς ἑκουσίως σώματος αὐτήν ἀπολυούσης κατά τήν γνώμην ὑπῆρχε διδαχή, καί ἄλλης ἀρχῆς θειοτέρας γενέσεως ὑποτύπωσις, ἡ τοῦ κηρύγματος χάρις. Καί διά τοῦτο, (353) τῆς τοῦ προστάξαντος ἔχρῃζον, ἐφ᾿ ἑκάστῳ λόγῳ διδαχῆς, οἱ ταύτην πιστευθέντες τήν διακονίαν. Εἰ δέ τῷ μή δοκῷ τοῦ δέοντος εἶναι περιεργότερος, πᾶς λόγος χρῄζει θείας ἐντολῆς πάντως, τοῦ ἐπ᾿ αὐτῷ πρός ἐνέργειαν ὁρισθέντος τρόπου, διδαχῆς καί ἀποκαλύψεως. Οὐ γάρ ἔστι τό παράπαν ὁ διαγινώσκων τόν τινος λόγου τρόπον, χωρίς τῆς τοῦ φαμένου τόν λόγον ἀποκαλύψεως. Ὅπερ εἰδώς καί ὁ πανεύφημος Πέτρος, λαβών ἤδη παρά τοῦ Κυρίου τόν περί τῶν ἐθνῶν τοῦ κηρύγματος λόγον, οὐκ ἐνεχείρησεν, ἀναμένων διδαχθῆναι παρά τοῦ δόντος τόν λόγον, τοῦ λόγου τόν τρόπον.

Τάχα δέ καί ἕτερα πρός τούτοις ἦν, ἅπερ διά τῆς καθιεμένης οὐρανόθεν ὀθόνης, καί τῶν ἐν αὐτῇ διαφόρων ζώων, ὁ μέγας ἐδιδάσκετο Πέτρος. Μᾶλλον δέ, τό πᾶν γένος τῶν ἀνθρώπων· ἤ ὁ κατ᾿ αὐτόν τόν Πέτρον, ἐπειλημμένος τῆς κατά τήν πίστιν θείας ἀκρότητος, μανθάνων διαῤῥήδην πᾶσαν ἑαυτοῦ παντελῶς ἀποσβέσαι τήν αἴσθησιν· καθ᾿ ἥν ἕως ὁρᾷ τά φαινόμενα, φθαρτικήν ἑαυτῆς τήν τοῦ Θεοῦ κτίσιν ἐπίσταται, μή δυναμένην φθορᾶς εἶναι καθαράν καί συγχύσεως. ∆ιά μέν οὖν τῆς ὀθόνης, καί τῶν ἐν αὐτῇ ζώων, τόν φαινόμενον προεδείκνυε διά τοῦ ἀοράτου κόσμον τοῖς λόγοις νοούμενον, ἤ τόν ἀόρατον, τοῖς τῶν αἰσθητῶν τύποις φαινόμενον, ὁ πρός αὐτόν χρηματίζων, καί ὡς πρός ἐδωδήν πνευματικήν ἐπιτήδειον. ∆ιό φησιν· Ἀναστάς, Πέτρε, θῦσον, καί φάγε. Πόθεν ἀναστῆναι κελεύεται; Πόθεν ἄλλοθεν, ἤ τῆς κατ᾿ αἴσθησιν ἕξεώς τε καί σχέσεως, καί τῆς περί τῶν ὄντων χθαμαλωτέρας προλήψεως, ἤ τῆς νομιζομένης κατά νόμον δικαιοσύνης; ἵνα κατά μόνον τόν νοῦν ἀπολελυμένον τῆς κατ᾿ αἴσθησιν φαντασίας, δυνηθείς σχημάτων γυμνούς θεάσασθαι τούς λόγους τῶν αἰσθητῶν, ἐπιγνῷ τούς τύπους τῶν νοητῶν, καί μάθῃ μηδέν τῶν ὑπό Θεοῦ γεγονότων ἀκάθαρτον εἶναι. Ὁ γάρ θεωρήσας ἐκ τοῦ νοητοῦ κόσμου προφαινομένην τοῖς λόγοις τήν ὁρωμένην κτίσιν, ἤ τούς τύπους τῶν νοητῶν ἐκ τῆς τῶν φαινομένων διακοσμήσεως, καθάπερ οὐρανόθεν ὀθόνην διαφαινομένην, οὐδέν ἀκάθαρτον εἶναι πιστεύσειε τῶν ὁρατῶν· μηδεμίαν τοῖς τῶν ὄντων λόγοις ἐμφαινομένην θεωρῶν ἀντιπάθειαν. Ἡ φθορά γάρ ἐν τῇ αἰσθήσει καθέστηκε, καί ὁ τῶν γεγονότων πρός ἄλληλα πόλεμος· ἐν δέ τοῖς λόγοις οὐδέν ὑπάρχει καθάπαξ ἐναντίον.

Ἔστι μέν οὖν ἡ ὀθόνη, ὁ αἰσθητός κόσμος ἐκ τεσσάρων ἀρχῶν, καθάπερ στοιχείων, καί αὐτόν κρατούμενος· τά δέ ἑρπετά καί τά θηρία καί τά πετεινά, οἱ διάφοροι λόγοι τῶν γεγονότων εἰσί, πρός μέν αἴσθησιν ὄντες ἀκάθαρτοι, πρός δέ νοῦν, καθαροί τε καί τρόφιμοι, καί τῆς νοουμένης συστατικοί τυγχάνοτες ζωῆς. Ἡ δέ ἐκ τρίτου γενομένη φωνή, πρακτικήν καί φυσικήν καί θεολογικήν διδάσκει φιλοσοφίαν. ∆εῖ γάρ οὐχ ἅπαξ, ἀλλά καί δίς, καί τρίς ἀναστάντα θῦσαι τήν κτίσιν τῶν φαινομένων, καί φαγεῖν αὐτήν γνωστικῶς, τόν τῷ Θεῷ διόλου (356) ἑψόμενον γνησίως. Ὁ γάρ ἀναστάς τῆς ἐμπαθοῦς περί τά φαινόμενα διαθέσεως, τήν τῶν