182

ἡμέραις πεποιηκέναι τόν Θεόν τόν κόσμον γέγραπται· ὁ δέ δέκα τό τέλειον τῆς ἐν ταῖς ἐντολαῖς ἀρετῆς δηλοῖ· ἄρα ὁ ἑξήκοντα, τήν κατά τήν φύσιν δεκτικήν τῶν ἐν ταῖς ἐντολαῖς θείων λόγων σαφῶς παραδηλοῖ δύναμιν.

Οὐκοῦν αἱ τέσσαρες μυριάδες πρός τοῖς τρισχιλίοις τριακοσίοις ἑξήκοντα, δηλοῦσι τόν τέλειον περί ἀρετῆς λόγον· καί τό σεπτόν τῆς θεολογίας μυστήριον· (548) καί τόν ἀληθῆ τῆς προνοίας σκοπόν· καί τήν ἀρεταῖς ποιωθεῖσαν πρακτικήν τῆς φύσεως δύναμιν μεθ᾿ ὧν ὁ σαρκός, αἰσθήσεώς τε καί κόσμου τῷ πνεύματι διακρίνας τόν νοῦν, πάντως ἐξέρχεται· τήν ἐν ἀλλήλοις τούτων ἀφείς, ὡς τήν Βαβυλωνίαν οἱ πάλαι, φύρσιν καί σύγχυσιν· καί πρός τήν ἄνω πόλιν ἐπείγεται, πάσης τόν νοῦν ἔχων τῆς πρός ὁτιοῦν σχέσεως ἀνετόν.

Παῖδες δέ τούτων καί παιδίσκαι ἑπτακισχίλιοι τριακόσιοι ἑπτά. Ὁ νόμος ἐν τῷ περί παίδων καί παιδίσκων τόπῳ διαγορεύων φησί, Τούς Ἑβραίους παῖδας καί παιδίσκας ἕξ ἔτη δουλεύειν· καί τῷ ἑβδόμῳ ἀπολύεσθαι ἐλευθέρους· τούς δέ ἀλλοφύλους παῖδας καί παιδίσκας δουλεύειν εἰς τόν αἰῶνα· τό πεντηκοστόν ἔτος οἶμαι τῆς ἀφέσεως αἰῶνα καλῶν. Ἑβραῖος δέ παῖς καί Ἑβραία παιδίσκη εἰσίν, οἱ τῶ πρακτικῷ φιλοσόφῳ δουλεύοντες ἕξ ἔτη, λόγος καί διάνοια, πρός ἐπίνοιαν τῆς ἠθικῆς εὐπρεπείας καί ἀρετῆς τρόπων ἐξεύρεσιν. Παντί γάρ πρακτικῷ, παιδός καί παιδίσκης δίκην ὁ λόγος καί ἡ διάνοια μοχθοῦσι, τούς κατ᾿ ἀρετήν τῆς πράξεως τρόπους ἐπινοοῦντές τε καί δημιουργοῦντες· καί οἷον πᾶσαν ἑαυτῶν κατά τῶν ἀντικειμένων τῇ πρακτικῇ πνευμάτων τῆς πονηρίας τήν δύναμιν ἔχοντες ἀντιτεταγμένην. Πληρώσαντες οὖν τήν πρακτικήν φιλοσοφίαν, ἥν ὁ ἕξ τῶν ἐτῶν παρεδήλωσε ἀριθμός· εἴρηται γάρ ὡς ὁ ἕξ ἀριθμός τήν πρακτικήν σημαίνει φιλοσοφίαν· ἐλεύθεροι πρός τήν πενυματικήν ἀπολύονται· δῆλον ὅτι τῶν ἐν τοῖς οὖσι συγγενῶν λόγων θεωρίαν ἐπανερχόμενοι, ὅ τε λόγος καί ἡ διάνοια· ὁπηνίκα κατά τό ἕβδομον ἔτος γένωνται· τουτέστι, τῆς ἀπαθείας τήν ἕξιν· καθ᾿ ἥν δαμασθέντα τῷ πολλῷ καμάτῳ τοῦ λόγου καί τῆς συνημμένης αὐτῷ διανοίας, ὑποχωρεῖ τῆς ψυχῆς τά πάθη καί ὑπεξίσταται.

Ἀλλόφυλος δέ παῖς καί παιδίσκη, ὁ θυμός καί ἡ ἐπιθυμία, οὕς ὑποζεύγνυσι διαπαντός τῇ δεσποτείᾳ τοῦ λόγου πρός ὑπηρεσίαν τῶν ἀρετῶν δι᾿ ἀνδρείας καί σωφροσύνης ὁ θεωρητικός νοῦς, οὐ διδούς αὐτοῖς παντελῶς τήν πρός ἐλευθερίαν ἄφεσιν, ἕως ἄν καταποθῇ τῷ νόμῳ τοῦ πνεύματος τελείως ὁ τῆς φύσεως νόμος· καθάπερ ὑπό ζωῆς ἀπείρου, σαρκός δυστήνου θάνατος· καί πᾶσα δειχθῇ καθαρῶς ἡ τῆς ἀνάρχου βασιλείας εἰκών, πᾶσαν ἔχουσα τοῦ ἀρχετύπου διά μιμήσεως τήν μορφήν· καθ᾿ ἥν γενόμενος ὁ θεωρητικός νοῦς, ἐλευθέρους ποιεῖται τόν τε θυμόν καί τήν ἐπιθυμίαν· τήν μέν, πρός τήν ἀκήρατον τοῦ θείου ἔρωτος ἡδονήν, καί τήν ἄχραντον θέλξιν μετασκευάζων· τόν δέ, πρός ζέσιν πνευματικήν καί διάπυρον ἀεικινησίαν καί σώφρονα μανίαν μεταβιβάζων· καθ᾿ ἥν, ὡς ἔοικεν, ἡ μεγάλη τοῦ ἀκηράτου φωτός ἀκτίς ὁ μέγας Παῦλος γενόμενος, ἐν ταῖς Πράξεσιν ἤκουσε παρά τοῦ βασιλέως Ἀγρίππα, Μαίνῃ, Παῦλε. Καί πάλιν αὐτός περί ἑαυτοῦ πρός Κορινθίου γράφων, Εἴτε ἐξέστημεν Θεῷ, εἴτε σωφρονοῦμεν ὑμῖν· τήν κατά Θεόν (549) σώφρονα μανίαν ἔκστασιν δῆλον ὅτι καλέσας· ὡς ἔξω ποιουμένην τῶν ὄντων τόν κατ᾿ αὐτήν σώφρονα νοῦν.

Τόν δέ τούτων ἀριθμόν σημαίνειν ὑπονοῶ, τήν κατά τόν λόγον χρονικήν μετά τῆς ἀπαθείας τῶν τρόπων πρόνοιαν· καθ᾿ ἥν καί λόγῳ καί διανοίᾳ καθάπερ Ἑβραίοις παισί καί παιδίσκαις κατά τήν πρᾶξιν δουλεύουσιν ἐπικείμενος ὁ νοῦς, ὁρίζει τά μέτρα τῆς κατ᾿ ἀρετήν τούτων ὑπουργίας· μεταφέρων πρός θεωρίαν· καί θυμοῦ καί ἐπιθυμίας ὡς ἀλλοφύλων παίδων καί παιδίσκων ἐπιμελούμενος, ὡς δούλων δεσπότης, πρός τόν ἰσότιμον ἄγει κατά τό τέλος ἐλευθερίαν. Τήν μέν ἐπιθυμίαν, ποιῶν ἔφεσιν τῶν θείων ἀπολαυστικήν· τόν δέ θυμόν, τόνον ἀπολαυτικῆς ἐφέσεως